'MzwdteiSouftaM rrssn
EEN NIEUW ORGAAN VAN GEBRUIKERS VAN Maria Goretti geschonden
HET SUEZ-KANAAL INGESTELD
KVP heeft geen bezwaar tegen
extra-parlementair kabinet
V.S. van Amerika achter het plan
Egypte vindt het een aantasting
van zijn souvereiniteit
Toch schadevergoeding
voor
De corruptie in
Indonesië
Uit Marokko
gewezen
Egypte laat de loodsen vrij
Informateur
gaat voort
Opnieuw ernstig incident
tussen Israël en Jordanië
HET ENGELSE VOLK WIL GEEN OORLOG
Per helikopter
gearresteerd
.4 DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1956
f 9 /y. 'V 47ste JAARGANG No. 13906
Directeur c m. hamers veld. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN j van *t SUEZ-KANAAL I
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie. Abomiementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w-, f2.35 p. mnd., 17.— p. kwart. Franco p.p.f7.40 - Advertenties: 17 ct. p. man. Telefoontjes 1.50
Engeland en Frankrijk zijn het met Amerika eens geworden over de
instelling van een nieuw orgaan van gebruikers van het Suezkanaal. Het
(voorlopig) orgaan zal loodsen in dienst nemen in het bijzonder de
loodsen die vrijdagnacht het werk bij de oude Suezkanaalmaatschappij
neerleggen en verder het verkeer op het kanaal regelen, de tarieven
vaststellen, de gelden innen en de inkomsten delen met Egypte.
Egypte is gewaarschuwd zich hiertegen niet te verzetten. Maar in Cairo
kon men gisteravond onofficieel reeds vernemen, dat geweld nodig zal
zijn om het plan uit te voeren.
Premier Eden heeft het plan in het Britse Lagerhuis onthuld in een
rede, die vermoedelijk de kritiekste uit zijn loopbaan was. Zijn verklaring
werd bevestigd door een toespraak van de Franse premier Guy Mollet voor
radio en televisie en een mededeling van het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken. Het plan was, naar verluidt, afkomstig van de Ame
rikaanse minister Dulles. Men had niet verwacht, dat Amerika zo ver
zou gaan.
LABOUR-OPPOSITIE TEGEN EDEN
IN HET LAGERHUIS
herstellen. eHt is vóór dit regerings
beleid dat ik de goedkeuring van dit
huis vraag".
EDEN WAARSCHUWT NASSER.
De Britse premier Eden waar
schuwde gisteren in zijn rede voor het
Lagerhuis Egypte, dat elk ingrijpen
in het werk van het orgaan of wei
gering om samen te werken opnieuw
een schending zou betekenen van de
Suezconventie van 1888.
Voor een overvolle zitting van het
Lagerhuis verklaarde hij, dat zo'n
schending door president Nasser de
betrokken landen het recht zal geven
hun rechten te verzekeren, „hetzij
door middel van de Ver. Naties of
met andere middelen". Dit was een
duidelijke toespeling op het'mogelijke
gebruik van geweld.
De aankondiging, van Eden werd
door zijn conservatieve aanhangers
toegejuicht, maar van de banken van
de socialisten klonk het: „aftreden"
en „wat een vredestichter".
Met stemverheffing verklaarde
Eden, dat hij zich nooit zou lenen
voor de soort politiek die, naar hij
zei, de houding van Engeland tegen
over de dictators in de dertiger jaren
had gekarakteriseerd.
Hij draaide zich om naar zijn po
litieke leermeester, Sir Winston
Churchill, die op een paar meter van
hem af zat, en zei: „We moeten er
niet toe bijdragen om stap voor stap
de geschiedenis van de dertiger jaren
tp herhalen.
Indien de pogingen mislukken om
met vreedzame middelen een rege
ling te vinden, dan moet de regering
vrij zijn om maatregelen van welke
aard ook te nemen om de situatie te
Blijkens een besluit van de Oost
duitse regering, dat woensdag in het
officiële bulletin werd gepubliceerd,
zullen enkele voormalige houders van
belangen in genationaliseerde Oost-
duitse maatschappijen schadevergoe
ding ontvangen. Deze verrassende
maatregel breekt met het tot nu toe
gehuldigde principe van onteige
ning zonder schadevergoeding.
Het besluit heeft hoofdzakelijk be
trekking op maatschappijen, die vroe
ger eigendom waren van families of
van een beperkt aantal deelgenoten.
Het is niet duidelijk, of buitenlandse
of Westduitse houders van belangen
ook schadevergoeding zullen ontvan
gen. Ook hlijkt niet hoe groot de
schadevergoeding zal zijn, die volgens
het besluit in „kleine termijnen" en
met een rente van 3 procent betaald
zal worden.
Tussen 1945 en 1948 zijn grote aan
tallen ondernemingen onteigend,
hoofdzakelijk op bevel van de Rus
sen, die deze ondernemingen tot
„Nazi-eigendom" verklaarden.
Volgens Westduitse economische
deskundigen kan de werkelijke bete
kenis van het besluit pas worden
vastgesteld als de bepalingen voor de
uitvoering ervan gepubliceerd zijn.
De militaire politie heeft in Dja
karta een vooraanstaande zakenman
van Arabische afkomst Abdullah AI-
keterie, gearresteerd in verband met
de corruptie-affaire bij de Indone
sische landsdrukkerij.
Aanvankelijk deden berichten de
ronde, dat Alketerie enige dagen ge
legen werd ontvoerd door geünifor
meerde lieden. Thans blijkt dat de
militaire politie geweest te zijn. Pro
cureur-generaal Suprapto maakte
gisteren bekend, dat de militaire
politie Alketerie vasthoudt voor een
verter onderzoek.
Alle gebruikers kunnen toetreden.
Eden zei dat het gebruiksorgaan
dat zal worden opgericht de Ver. Sta
ten, Frankrijk en Engeland zal om
vatten en dat andere belangrijke ge
bruikers van het kanaal zullen wor
den uitgenodigd om eveneens tóe te
treden. Dit orgaan zal eigen lood
sen in dienst namen en de verant
woordelijkheid dragen voor de coör
dinatie van het verkeer door het ka
naal.
Aan de Egyptische autoriteiten zal
verzocht worden, mee te werken bij
de handhaving van de maximum
hoeveelheid verkeer door het kanaal.
Overwogen wordt dat Egypte een
passende betaling zal ontvangen van
het orgaan voor de faciliteiten die
dit land verschaft.
Maar, aldus de premier, de door-
vaartrechten zullen aan het interna
tionale orgaan worden betaald en niet
aan de Egyptische autoriteiten.
Eden voegde hieraan toe, dat de
Westelijke Grote Drie de bijzonder
heden van het plan nog aan het be
spreken zijn.
LABOUR TEGEN.
De leider van de oppositie, Gaits-
kell, verwierp het plan van Eden on
middellijk. Hij zei dat slechts mili
taire actie Egypte tot het aanvaarden
van dit plan zou kunnen brengen.
„De verklaring, dat de Organisatie
van plan is eigen loodsen te gebrui
ken om haar schepen door het kanaal
te loodsen, met de bedoeling dat de
vaarrechten betaald moeten worden,
niet aan Egypte, maar aan de organi
satie, lijkt gevaarlijk veel op een
uitermate uitdagende beslissing".
Clement Davies, de leider van de
liberalen in het Lagerhuis, heeft voor
gesteld, dat .de 22 landen die deel
genomen hebben aan de Londese con
ferentie weer bijeengeroepen wor
den-
De Britse regering heeft besloten
het debat in het Lagerhuis te laten
eindigen met een vertrouwensstem-
ming over haar politiek ten aanzien
van de Suez kwestie.
In politieke kringen verluidt, dat
de Labourleiders besloten hebben een
amendement in te dienen, dat neer
komt op een motie van afkeuring.
Voorts is vernomen, dat Labour
zal vragen het parlement in buiten
gewone zitting te houden en het niet
te verdagen tot 17 oktober, wanneer
het zomerreces eindigt.
EGYPTISCHE REACTIE.
De directeur van de Egyptische
voorlichtingsdienst, Hatim, heeft
woensdagavond voor radio-Cairo ver
klaard, dat „de schepping van een
nieuw comité van gebruikers van het
Suezkanaal" een uitdaging, is, be
doeld om tot oorlog te leiden".
„Egypte is bereid aan alle gebrui
kers van het kanaal alle faciliteiten
te verlenen om, overeenkomstig de
conventie van Constantinopel de vrije
vaart te verzekeren, maar het zal
nooit beperking van zijn rechten en
soevereiniteit aanvaarden" zo zei hij.
„Het Suezkanaal is een integrerend
onderdeel van Egypte en de instel
ling van een „Comité van gebrui
kers van het kanaal" betekent, dat
bepaalde landen samenzweren tegen
de rechten van Egypte en zijn soeve
reiniteit, zich mengen in het bestuur
van het kanaal, hetgeen ernstige ver
storing van de vrije vaart met zich
mee kan brengen", verklaarde hij.
DE VAART ROND DE KAAP.
Sedert het begin van de crisis rond.
om het Suezkanaal hebben vijftig
schepen de weg langs Kaap de Goede
Hoop genomen in plaats van htm nor
male vaart door het Suezkanaal. Men
verwacht, dat dit aantal tegen 't ein
de van deze maand tot honderd zal
zijn gestegen.
NEHROE TEGEN HET NIEUWE
SUEZ-PLAN.
De Indiase premier, Nehroe, heeft
vandaag een beroep gedaan op de
regeringen van Engeland, Frankrijk
en de Verenigde Staten om terug te
komen van hun besluit tot instelling
van een internationale vereniging
van gebruikers van het Suezkanaal,
Nehroe betoogde in het Indiase
parlement, dat hij Edens redevoering
betreurde, omdat deze „de deur voor
verdere onderhandelingen schijnt te
sluiten en een gevaarlijke toestand
kan doen ontstaan".
Nehroe verklaarde, dat de aange
kondigde oprichting van een .vereni
ging van kanaalgebruikers een een
zijdige beslissing is, die de Egypti
sche soevereiniteit aantast.
Onbekende personen hebben zich in
de kerk van de Onbevlekte Ontvange
nis te Napels laten insluiten en de
sarcophaag van de H. Maria Goretti
die zich in deze kerk bevindt, ge
schonden.
De politie heeft bjj haar onderzoek
een loper gevonden, die de inbrekers
gebruikt hebben om de kerk weer
te verlaten. De ontvreemde voorwer
pen bestaan uit diverse halsbanden
met een gezamenlijke waarde van
30.000 en 'bovendien een bedrag van
240 aan contanten.
Dinsdagavond zijn 38 uit Marokko
gewezen Fransen aangekomen op een
vliegveld bij Parijs.
Onder hen bevonden zich de voor
zitter van de „Presence Frangaise",
dr. Causse, en generaal Frangois. Ver-
scheide aangekomen en zeiden nooit
aangesloten te zijn geweest bij de
„Presence Frangaise" en de redenen
van hun uitwijzing niet te kennen
Te Bordeaux is een vliegtuig uit
Rabat met elf uitgewezen Fransen
geland.
Nederlanders onder
de Suez-loodsen
De Egyptische regering heeft laten
weten dat zij het niet-Egyptische per
soneel van het Suezkanaal zal laten
vertrekken indien het dat wenst. Zij
zal niet aandringen op een bepaalde
opzegtermijn en het personeel be
hulpzaam zijn bij het regelen van het
vertrek.
Wat betreft de Nederlandse lood
sen kan het volgende worden ge
meld:
De meeste, zo niet alle, Nederland
se loodsen in het Suezkanaal zullen
hoogstwaarschijnlijk morgen willen
vertrekken. Van de veertien ver
blijft er één reeds met zijn gezin met
verlof in Nederland.
Het schijnt wel zeker te zijn, dat
de nieuwe organisatie van gebrui
kers, die Eden en Mollet gisteren
hebben aangekondigd, hen in dienst
zal nemen om de schepen door het
kanaal te loodsen. In Londen neemt
men aan, dat de loodsen onderge
bracht zullen worden op schepen aan
de beide uiteinden van het kanaal,
juist buiten de Egyptische territo
riale wateren.
Twee Nederlanders zijn gisteren in
Caïro aangekomen om voor de nieu
we Egyptische Suezkanaalmaatschap
pij te gaan werken. Het zijn de 32-
jarige H. L. M. Kessels uit Hillegom
en de 34-jarige E. Kaptel uit Voor
burg.
Kessels heeft jarenlang gevaren
bij een Nederlandse zeevaartmaat
schappij, waarvan het zwartepunt
van de activiteit in Indonesië ligt.
Drie jaar geleden besloot hij echter
niet meer zulke lange reizen te ma
ken. Hij verliet de zee, begon bij een
reisbureau en werkte ten slotte in
het verzekeringsbedrijf van zijn va
der.
Kaptel, die in Indonesië geboren
is, heeft, sinds hij enige maanden ge
leden uit Indonesië is teruggekeerd,
in Voorburg gewoond. Hij is kapitein
geweest op een 700 ton metende In
donesische kustvaarder.
Van vier KVP-candidaten voor
het ministerschap heeft de infor
mateur gisteren de toezegging
ontvangen, dat zij de portefeuil
les aanvaarden.
Het zijn prof. mr. W. C. L. van
der Grinten, die vice-premier en
minister van Justitie zal worden,
mr. Luns, die alléén aan het
hoofd van Buitenlandse Zaken
wordt geplaatst en ir. Witte, die
opnieuw de portefeuille van We
deropbouw en Volkshuisvesting
zal beheren.
Minister van Financiën zou wor
den mr. Ph. C. M. van Campen, thans
directeur van de Coöp. Centrale
Boerenleenbank in Eindhoven.
Spoedig antwoord is voorts te ver
wachten van de Christelijk Histori-
schen: A. Tilanus, zoon van H. Tila-
nus, en de heer C. J. van Mastricht,-
de tweede voorzitter van het Chr.
Nat. Vakverbond, candidaten voor
resp. de portefeuilles van Maatschap
pelijk werk en Sociale Zaken en
Volksgezondheid.
Negentien doden
Bij een nieuw, ernstig incident in
het grensgebied tussen Israël en Jor
danië zijn aan Jordaanse zijde negen
tien doden gevallen.
Het ziet er naar uit, dat hier sprake
is van een Israëlische vergeldings
actie voor een Jordaanse aanval,
waarbij maandag zes Israëli's het
leven verloren. De lichamen van de
zes gesneuvelde Israëli's werden door
een commissie van onderzoek van de
bestandscommissie van de V.N. op
Jordaans gebied gevonden. Maar het
schijnt vast te staan, dat de Israëli's
in een Jordaanse hinderlaag op Israë
lisch gebied zijn gesneuveld, en dat
hun lichamen daarna naar Jordaans
gebied gesleept zijn.
In de nacht van dinsdag op woens
dag, aldus een klacht die Jordanië
gisteren bij de bestandscommissie in
diende, overschreed een aanzienlijke
Israëlische troepenmacht de Jor-
In een speciale zitting van het Engelse Lagerhuis heeft premier Anthony Eden van Engeland woensdagmiddag
in Londen bekend gemaakt, welke „verdere maatregelen" Engelandi en Frankrijk zullen nemen ten aanzien
van het door Nasser genationaliseerde Suez-kanaal, waarover de „eommissie van vijf" onder leiding van
Menzies met de Egyptische president geen overeenstemming heeft kunnen bereiken. Hoe althans een gedeelte
van de Engelse bevolking over de situatie denkt, toont deze telefoto, waarop men ziet hoe Engelsen buiten de
parlementsgebouwen demonstreerden met borden, waarop duidelijk de vrees voor- en de tegenzin tegen een
oorlog tot uitdrukking waren gebracht.
daanse gr ens,♦omsingelde een Jor
daanse politieversterking en blies
deze op. Een toesnellende Jordaanse
troepenmacht viel hierop in een Is
raëlische hinderlaag. De uit de aan
val voortvloeiende gevechten duur
den voort tot gisterochtend.
Het incident van maandag, zowel
als dat van gisternacht speelde zich
af in het zelfde gebied, het gebied van
Hebron. Waarnemers van de V.N.
zijn ogenblikkelijk naar de plaats van
het incident vertrokken om een on
derzoek in te stellen. Jordanië heeft
om een spoedzitting van de bestands
commissie verzocht. In officiële Is
raëlische kringen in Jeruzalem wilde
men'geen verklaringen over het in
cident afleggen.
Koning Hoessein van Jordanië heeft
na het ontvangen van het bericht over
het incident terstond alle diploma
tieke vertegenwoordigers van de Ara
bische landen in Amman bijeen ge
roepen om de situatie aan de grens
met Israël te bespreken. De koning
heeft de ambassadeurs van Frankrijk,
Amerika en Engeland verzocht hun
regeringen op de hoogte te stellen
van de Israëlische aanval.
Een van moord beschuldigde Duit
ser, die uit de gevangenis van Neu
renberg was ontsnapt, is met behulp
van een helikopter opnieuw gevangen
genomen.
Mensen die de vluchteling hadden
gezien en herkend, waarschuwden
het Amerikaanse leger, dat een heli
kopter uitzond. De waarnemer ont
dekte de gezochte man in het veld en
Hield hem van de lucht uit in be
dwang, tot de politie kwam opdagen
om hem opnieuw te arresteren.
Zacht en vochtig
In de afgelopen naoht bereikte een
kleine storing, die gisteren ten wes
ten van Schotland was ontstaan, ons
land. Met deze storing drong minder
koude en zeer vochtige lucht ons land
binnen, waardoor er vrijwel overal
regen en motregen viel uit een laag
hangende wolkendek. De kleine sto
ring heeft zich losgemaakt van een
depressie, die ten zuiden van Usland
ligt. Deze beweegt naar het zeegebied
ten noorden van Schotland. Het kou
front van deze depressie wordt voor
afgegaan door een zwakke rug van
hogedruk, die morgen voor enkele
opklaringen kan zorgen. Later op de
dag nemen de regenkansen echter
weer toe vanwege de nadering van
het koufront.
Ons land zal zich morgen nog vrij
wel de gehele dag in zachte en voch
tige lucht bevinden.
De partijloze prof. dr. J. Horring,
directeur van het Landbouw-Econo-
misch Instituut wordt genoemd voor
Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening.
Standpunt van de KVP.
Gisteren heeft de Tweede Kamer
fractie van de KVP, die sedert 18
augustus niet meer bijeen was ge
weest, vergaderd. Zij was bijeen ge
roepen om ingelicht te worden over
de gang van zaken bij de kabinets
formatie. De fractie heeft met in
stemming kennis genomen van het
standpunt van haar voorzitter, dat
er zijnerzijds generlei plaats of aan
leiding is voor enig afraden of aan
raden aan geestverwanten betreffen
de een al dan niet deelneming aan
een kabinet van zuiver extra-parle
mentair karakter, en dus zonder bin
ding aan de fracties, als waarnaar de
informateur, prof. De Gaay Fortman,
van het begin van de uitvoering van
zijn informatie-opdracht af streeft.
De informateur prof. mr. De Gaay
Fortman heeft hedenmorgen te elf
uur andermaal ontvangen de heer A.
B. W. Tilanus, directeur van de
Stichting Gelderland voor Maat
schappelijk Werk te Arnhem. Te
kwart voor twaalf heeft hij een on
derhoud gehad met de heer H. C. W.
Moorman, staatssecr. van Marine.
De woordvoerder van de informa
teur zeide vanochtend, dat de vraag
of vier katholieken toegestemd had
den in het aanvaarden van een por
tefeuille, niet bevestigd en niet ont
kend kon worden.
Hedenmiddag gaat prof. mr. De
Gaay Fortman naar Schiphol om
daar afscheid te nemen van de gou
verneur van Suriname, de heer Van
Tilburg, die naar zijn standplaats
terugkeert.
Dit blad bestaat uit 8 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van donderdagavond
Lot vrijdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ZACHT WEER.
Vanavond en vannacht plaatse-
j lijk wat regen of motregen. Mor-
gen overdag overwegend droog
weer met enkele verspreide op
klaringen. Overwegend matige
westelijke tot zuidwestelijke
wind. Zacht weer.
Hoogwaterstanden
14 Sept. 10.50 v.m.; 11.30 n.m.
Het weer in Europa
STOCKHOLM licht bewolkt 13 C.
OSLO zwaar bewolkt 8
KOPENHAGEN half bewolkt 15
ABEirJDEEN regen 13
LONDEN zwaar bewolkt 17
AMSTERDAM regen 15
LUXEMBURG geheel bewolkt 16
PARIJS nevel 19
BORDEAUX mist 23
GRENOBLE lidht bewolkt 23
NICE licht bewolkt
BERLIJN zwaar bewolkt
FRANKFORT geheel bewolkt
münohen
zürich
GENèVE
locarno
wenen
innsbruck
rome
ajaccio
mallorlca
regen 15
geheel bewolkt 15
mist 22
onbewolkt 26
zwaar bewolkt 18
regen 16
onbewolkt 32
onbewolkt 29
onbewolkt 32
Korreltje
Als de wagen in de sloot is, loopt
elk erover.