Zo bloeit Leiden en pronken zijn plantsoenen NIEUW HUIZENTYPE IN GEIDERSE GEMEENTEN Hervormde kerkeraad wil geen katholieke kerk Bilderdijk-herdenking in de Westerkerk te Amsterdam Jeugdige goochelaar voor 't Alphense voetlicht Onware verhalen over Kabinetsformatie ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1956 DE LEIDSE COPRANT- TWEEDE BLAD - PAGINA 2 "oooocecoooooociooocoocccoosooooooooooeoeeociüoooooosoooi HET KOOIPARK Wanneer men over de Zijlsingel gaat in de richting van Leiderdorp bereikt men via de Lage R ij n- dijk de Sumatrastraat. Hier zijn we in een wijk, die rond om ingesloten wordt door verschil lende industrieën. En, na de ruime Zijlsingel, waar de woonwijken van de fabrieksterreinen worden geschei den door groensingels en frisse boompjes, valt het ons in de Suma- traat op, hoe discreet de stadsbe- planting het lelijke industrieterrein camoufleert, terwijl de voornaamste gebouwen toch niet aan het oog wor den onttrokken.- Ter hoogte van de scheepswerf prijken hier, achter een heg van veld-esdoorn en meidoornstruiken die beter tegen de vorst bestand ble ken dan de liguster de Kogeldis tel en een kleinbloemige Zinnia, die ondanks de regen zeer goed tot haar recht komt en zien we het Zeep- kruid, een inheemse plant, waarvan de wortels gedurende afgelopen oor log nog veelvuldig gebruikt werden om er een zeepachtige substantie uit te bereiden. Ook bloeien er donker- lia Herfstseringen, algemeen be kend onder de naam „Folx". Dat de herfst alweer in aantocht is vertellen ons, behalve de bessen van de Viburnum een sneeuwbal achtige en de grijsbedauwde, blauwe vruchtjes van de scherpbla- dige Mahonia, ook de vuurrode bot tels van de aardappelroos en de glim mende sierappeltjes. Maar te dik wijls worden deze door de straat jongens geplukt, wat veel van de sierwaarde verloren doet gaan. Voorbij de Atjehstraat tref fen we in de border ook felgele Co reopsis en Helianten en staan, als pluimen op het hoofdstel van een circuspaard, de mollige struikjes Ko- chia te wachten tot de vorst invalt, om dan onder invloed van de koude, te verkleuren van lichtgroen tot roodpaars. Wat frappeert in de „aankleding" van de straat, is de verhouding van de slanke Italiaanse populieren aan de ene en de afgeronde vormen van de Bol-esdoorntjes aan de andere zijde van de straat, die een binding vormen tussen de hoge gevels en het zoveel lagere plantsoen, dat er te genover ligt. Hoe goed de peppels het doen in het stadsbeeld, merkt men in de Drifstraat, waar ze de totaal-aanblik van de straat be- Daar, in de Drifstraat, zijn in een rozenborder puperrood-bloeiende ta baksplanten tussengeplant om de in de afgelopen winter doodgevroren rozestruiken te vervangen. Door de Javastraat komen we ver volgens in het eigenlijke Kooipark, een schitterend staaltje van tuin architectuur, waar de heer A. J. Hendriksen nu al zesendertig jaar de scepter zwaait. Hij weet nog precies hoe het park er uitzag vóór de ramp zalige verwoesting gedurende de af gelopen oorlog. „Daarna was het een modderig grasveld, waarop de geiten graasden!" Van dag tot dag werk hij heesters, zaailingen, gazons en bo men bij en het is danook geen won der dat hij van het park, dat in 1946 Populieren in de Driftstraat. Edelhout bekleed met hard eternit Op het ogenblik wacht een voor de woningbouw in ons land belangrijk plan voor de bouw van 500 wonin gen volgens het nieuwe systeem van de Oostenrijkse ingenieur H. Mora- wets in Den Haag op de rijksgoed keuring. Het betreft hier een project, dat is ontworpen door de Gelderse ge meenten Harderwijk, Berch, Borcu- lo, Cuyk, Didam, Ede, Ochten en Wageningen, in samenwerking met de „Coöp. vereniging bouwbelang te Amsterdam", die de belangen van de Oostenrijkse fabriek voor bouw elementen vertegenwoordigt. Als het eerst project wordt goed gekeurd en de huizen de Gelderse gemeenten voldoen, is het mogelijk, dat in 1957 reeds 10.000 van deze woningen in Nederland worden ge bouwd. Enthousiast. Burgemeester G. J. Numan van Harderwijk, die in Oostenrijk tal van huizen, flats, scholen, jeugdgebou- wen en andere constructies van dit systeem heeft gezien, is er zeer en thousiast over. Hij vertelde ons vrij dagmiddag hoe een klein groepje on geschoolde arbeiders onder leiding van een deskundige bouwvakarbei der zonder enige moeite in slechts enkele dagen een mooi, sterk huis kon bouwen. Op zondag 30 september zal Mgr. Dr. J. H. G. Lemmens, bisschop van Roermond, de heilige wijdingen toe dienen aan de fraters van het scho- lasticaat der 'H.H. Harten uit Val kenburg in de parochiekerk van de H. Jozef te Broekhem-Valkenburg. Het H. Priesterschap ontvangen: fr. Theophoor van de Meerakker uit De Eerde, fr. Hubertus van der Heij den uit Mariahout, fr. Willibrort Groot Zevert uit Beltrum, fr. Augus- tinus Verdaasdonk uit Breda, fr. Mi chael Verweij uit Poortugaal, fr. Ig natius Heemskerk uit Noordwijker- hout, fr. Mattheus Peeters uit Veld hoven, fr. Dominicus Vester uit Bre da, fr. Martinus Kloosterman uit Utrecht en fr. Paulinus van den Bosch uit Sittard. Verder zal de bisschop nog aan andere fraters de kruinschering, de lage wijdingen en het diakonaat toe- De besparingen aan arbeidskracht noemde hij verrassend groot. Daar de ruggegraat van dit systeem ge vormd wordt door het gebruik van edelhout, dat met hard eternit be kleed wordt en door verschillende chemische stoffen beschermd is te gen schadelijke invloeden van het weer, kan een bijna onbeperkte hoe veelheid bouwstoffen voor huizen geleverd worden. De prijs. Er zal dus bij de toepassing van dit systeem niet geworsteld hoeven worden met gebrek aan een klassiek- bouwmateriaal als baksteen. De prijs van deze systeem-woningen is, als 't om kleine projecten gaat, ongeveer gelijk aan die van even grote projec ten volgens het klassieke bouwsy steem. Zodra men echter honderden huizen of scholen en grote gebou wen volgens het systeem-Morawets bouwt, wordt dit aanzienlijk goed koper. Bezwaarschrift aan G. S. De bouw van een katholieke kerk te Bennekom, waarover nogal wat discussie is' geweest, maar waarvoor nu alle benodigde vergunningen etc. waren ontvangen en die dezer dagen zou zijn begonnen, moet nu worden uitgesteld omdat de kerkeraad van de Hervormde kerk te Bennekom zich met een bezwaarschrift tot Ge deputeerde Staten van Gelderland heeft gewend. Daarbij werd een beroep gedaan op een uit 1853 daterende wet op de kerkgenootschappen, die verbiedt, dat twee kerken op minder dan 200 ellen van elkaar af gebouwd wor den. Dat zal te Bennekom het geval zijn, tenminste wanneer de katho lieke kerk zou verrijzen op het aan gekochte terrein aan de Heelsumse- weg-Kerkhoflaan. Indien gedeputeerden afwijzend op het bezwaarschrift zouden beslissen, gaat de hervormde kerkeraad waar schijnlijk in beroep bij de kroon. 200 Jaar geleden geboren In een plechtige bijeenkomst in de Westerkerk te Amsterdam is gister avond het feit herdacht dat 200 jaar geleden mr. Willem Bilderdijk werd geboren. Prof. dr. W. J. H. Caron, hoogleraar aan de vrije universiteit te Amsterdam sprak een openings woord, waarin hij betoogde dat het Bilderdijk is geweest, die de basis heeft gelegd voor de beweging van het reveil. O.a. daarom is hij voor de natie van grote betekenis geweest, aldus de hoogleraar. Prof. dr. W. A. P. Smit, hoogleraar te Utrecht, besteedde in een uitvoe rige rede aandacht aan de dichter Willem Bilderdijk. Hij schilderde hem als een universele figuur, die in zijn leven zulke ingrijpende veran deringen heeft meegemaakt, dat van hem kan worden gezegd dat hij in een totaal andere wereld overleed dan waarin hij geboren werd. Prof. dr. F. Baur, hoogleraar te Gent, sprak ten slotte over de invloed die Bilderdijk in de Zuidelijke ge westen van de Nederlanden heeft gehad. Vooral na Waterloo maakte de dichter een overweldigend de buut in Vlaanderen, Aan de univer siteiten van Gent en Leuven werd hij de studenten in de letterkunde voorgehouden als het voorbeeld bij uitnemendheid voor de beheersing der taal. Later rangschikte Guido Gezelle Bilderdijk in de rij der zeer groten, en kende hij hem een plaats toe naast Shakerspeare en Vondel. De verschillende toespraken wer den afgewisseld met een voordracht van drie gedichten van Bilderdijk door Paul Huf, en orgespel van Si mon C. Jansen. Aan het slot van de bijeenkomst onthulde burgemeester mr. A. J. d'Ailly van Amsterdam een in één van de pilaren van de Wester kerk aangebracht inscriptie. Daarop staat vermeld dat Bilderdijk op 7 september 1756 in de schaduw van de Westerkerk werd geboren en er drie dagen nadien werd gedoopt. De bijeenkomst werd door enkele honderden belangstellenden bijge woond. DE EERSTE BOERENKOOL. Een duidelijke aanwijzing dat de „zomer" ten einde spoedt komt uit Pijnacker. Daar voerden de tuinders gebr. De Groot, aldaar, aan de veiling de eer ste boerenkool van het seizoen aan. Deze kool werd verkocht voor 6. per 100 kilo. weer geheel nieuw werd aangelegd, vrijwel elk grassprietje kent. Zijn grootste zorg geldt thans de vijver, en de bescherming van de vele goudvissen die zwemmen tus sen waterpest, kikkerbeet en de heer lijke waterlelies, op de plaats, waar vroeger in de tweede helft van de zomer een muziektent placht te staan. De heer Hendriksen: „Daar stond toen een muziektent". t* de /cy* wcduy*// Na.rHUIBERS Haarlemmerstraat 1 23, Leiden Toor Geboorteaankondigingen Advertentie Duizenden stenen gestolen Zes maanden gevangenisstraf, waarvan twee voorwaardelijk met aftrek vorderde de proc. generaal bij het Haags Gerechtshof tegen de 40-jarige wegenbouwer P. van D. uit Linschoten; bevestiging van zes maanden m.a. waarvan twee voor waardelijk tegen de 40-jarige wegen bouwer A. van der M. uit Willeskop en twee maanden voorwaardelijk met 50,boete tegen de 49-jarige ilos-arbeider H. M. uit Leiden. Dit drietal verdachten had samen met vele andere wegenbouwers die veroordeeld zijn maar niet in ho ger beroep waren gekomen dui zenden stenen ontvreemd ten nadele van de Rijkswaterstaat terwijl zij in dienst bij een aannemer wegenwer- ken uitvoerden bij Hazerswoude, Zoeterwoude en andere plaatsen in die streek. Dit had zich uitgestrekt over een groot aantal jaren. „De staat is op een schandelijke manier beroofd", constateerde de president. Direct hierna stond een 47-jarige aannemer uit Leiden terecht wegens heling. Hij ontkende dat hij geweten zou hebben dat de stenen van dief stal afkomstig waren. „Ik dacht dat die mensen een mazzeltje hadden met overgebleven stenen van een werk. Dat gebeurt wel meer". De president geloofde niet in mazzeltjes van stenen die 600 waard waren. De stenen werden bij avond gelost in een schuur aan de Hoge Rijndijk. De verdachte betoogde dat hij voor de oude stenen 75 per duizend had betaald en voor de nieuwe 90 per duizend. Volgens de wegenbouwers had hij echter maar resp. 40 en 50 per duizend betaald. De aanne mer had nooit gevraagd waar de stenen vandaan kwamen. In eerste instantie had de aanne mer vier maanden gevangenisstraf waarvan twee voorwaardelijk gekre gen. De proc. generaal vond de he ler in dit geval eigenlijk erger dan de steler en hij zag geen termen om een ontkennende verdachte een voor. waardelijkee straf te geven. Hij vor derde daarom drie maanden gevan genisstraf. Mr. Gerritsen, de raadsman, meen de dat de officier van justitie öp ju ridische gronden niet ontvankelijk was in zijn appèl. Tevens bepleitte hij dat verd. wegens schuldheling zou worden veroordeeld tot een voor- waardelijke straf. Arrest 21 september. FRANS JACHTJE IN DE STORM. In de omgeving van het lichtschip „Terschellingerbank" geraakte vrij dagmiddag tijdens een zware zuid- westerstorm, die af en toe windkracht 8 bereikte, het Franse jachtje „Val- borg" in een precaire situatie, door dat het roer onklaar raakte, de ma chine defect sloeg en de voorfok, na dat deze was gescheurd, verloren ging. De opvarende Parijse familie Michel, bestaande uit vader, moeder, het dochtertje Karil en de zoons Claude en Michel, hees twee nood vlaggen, terwijl de zee 't jachtje als een speelbal voortdreef. Op dat mo ment kwam hulp, allereerst van een Belgische kotter, die het nötedopje echter niet te pakken kon krijgen. Een Nederlandse kustvaarder luk te het evenmin, maar schipper S. Bakker van de Scheveningse kotter „Hendrik Judith", de Schev. 18, kreeg de „Valborg" op sleeptouw. De vijf opvarenden wilden aanvan kelijk niet van boord, hoewel zij er slecht aan toe waren. Toen tijdens de sleeptocht de zuidwester verder aan wakkerde, werd het hun toch te be nauwd. De Par ij zenaars konden er toen ech. ter niet meer af. Vannacht om drie uur liep het jachtje achter de kotter in IJimuiden binnen. Uitgeput en met een lege maak na drie dagen vasten kreeg de familie eindelijk rust. Zij toonde zich bijzonder dankbaar voor de Nederlandse hulp. George van den Heuvel, zestien lentes, oudste van de zes jongens en één dochter van koster v. d. Heuvel van de R.K. parochiekerk „Sint Boni- facius" te Alphen aan den Rijn, is een jongeman voor wie geen gouden hor loges, kostbare sieraden, maar even min de goedkoopste scheermesjes meer veilig zijn George „doet" namelijk aan goo chelen en aanverwante duistere „vak ken". Als liefhebberij, vertelde hij ons. Hij laat zonder gewetensbezwaar kostbare spullen verdwijnen, knipt en scheurt je liefste liefdesbrieven aan stukken of verduistert je heerlijk geurende pouchetje. Maar George is ook eerlijk alles komt weer op z'n pootjes te recht. Zijn principe is, wat je laat verdwijnen, moet je ook op dezelfde geheimzinnige namier weer terugto- veren. Dat doet hij dan ook prompt. George trad van de week voor het eerst op voor „het grote publiek" tij dens de avond van de R.K. E.H.B.O. Het mag met ere worden vermeld, dat George niet heeft teleurgesteld. Het griezeligste van zijn optreden was wel dat hij niet minder dan zes vlijmscherpe scheermesjes achter el kaar inslikte en ze weer bloedloos aan een draadje geregen terugtrok uit het duister van zijn binnenste. In kaarttrucjes is hij even sterk. Met geld „springt" hij niet minder geheimzinnig om. Het was eens dat hij voor de deken mocht „optreden" in eën „geldkwestie". Nogeens en nogeens moest George zijn experi ment herhalen.... de deken wilde wel iets van dien aard van hem le renmaar het gelukte hem niet een alles verklarende blik achter de schermen te werpen. De clou van de zaak leren die lui je trouwens toch nooit. Teder in zijn vak, denken ze. Als ze je zeggen: let maar op ik zal het u leren, 't gaat dan zódan weet je nog precies niets. Daar is George ook al sterk in! Toch wil hij geen manipulator van professie worden. Hij wil de kunstjes en trucjes blijven doen als hobby, zuiver als liefhebberij beoefenen. Al leen omdat hij het zo lollig vindt. Hij is bij V. D. te Leiden in de leer. nu hij zijn mulo- en middenstands diploma op zak heeft. Hoe hij aan het goochelen is ge komen? Het was ongeveer vier jaar gele den, dat hij in de „Jeugdverkeers- krant" een advertentie las, waarin goochel-dozen werden te koop gesteld. George dacht: „Voor een daalder kun je niet bekocht zijn" en hij ko'-ht dp doos. fparrroe is hü san PERSSPIEGEL Uit „Trouw": De socialistische dag bladen zijn reeds begonnen met het •rondstrooien van allerlei onware ver halen over de plannen van prof. De Gaay Fortman, waarmee de P.v.d.A. zich niet beeft kunnen verenigen. In bet bijzonder wordt daarbij ge fantaseerd over de inhoud van het re- geringsprogram. Het Vrije Volk meld de gisteren, dat de paragraaf over de bezitsvorming belastingfaciliteiten opent voor alle spaarders. Daarmee zou de informateur geheel in het schuitje van de K.V.P. zijn terecht gekomen. In werkelijkheid bevat deze para graaf een beperking van het toeken nen van belastingfaciliteiten binnen bet raam van het bouwsparen, waar over reeds een wetsontwerp bij de Staten-Generaal aanhangig is ge maakt. Toegevoegd is, dat onderzocht zal worden of belastingfaciliteiten moge lijk zijn voor de loon- en inkomsten belasting bij hetgeen de werknemers zelf sparen, bij welk onderzoek met name aandacht zal worden besteed aan de sociale grondslagen en de eisen van eenvoud van de belasting heffing. IHet betreft hier echter al leen het sparen in de sfeer van on derneming en bedrijf. Er is dus geen sprake van dat belastingfaciliteiten worden geopend voor alle spaarders, zoals „Het Vrije Volk" beweert. Ook de landbouwparagraaf van prof. De Gaay Fortman is veel posi tiever dan die van dr. Drees en prof. Lieftinck. Het is dan ook onbegrij pelijk waarom de P.v.d.A. zowel tegen de paragraaf van de bezits vorming als tegen de Landbouwpara graaf overwegende bezwaren heeft gemaakt. De krampachtige bestrijding van prof. De Gaay Fortman, waarmee de socialisten begonnen zijn. moet even wel gezien worden als een rookgor dijn waarachter de verwarring in eigen kring verborgen wordt gehou den. In alle partij geledingen was de consternatie donderdag groot. Sommigen spraken zelfs van een paniekstemming. De sociaüst-s-be partijorganen vragen zich met name af, hoe het „neen" zeggen van de socialisten tegen orof. De Ga?y Fort man aan de volgelingen moet en kan worden verkocht. De waarhe'd wordt daarom maar Beweid De demagogie is blijkbaar de enige uit weg. het experimenteren gegaan, kreeg de fijne 'kneepjes te pakken en de lief hebberij in het goochelen groeide bij hem met de dag. Nog meer goochel- attributen kocht hij van zijn gespaar de centjes en toen hij twee jaar. la ter voldoende bijeen had en zijn „vaardigheid" het toeliet, was hij op een kindermiddag bij de Verkenners de gevierde gast. Op een andere avond, het was vo rig jaar in februari, mochten enkele jongens bepaalde hobby's uitbeel den. Natuurlijk kwam George toen met goochelen voor de draad en zijn succes was zo bemoedigend, dat hij het nu, op verzoek, aandurfde voor het voetlicht te treden ten vermake van het grote publiek, dat met criti- scher blik pleegt te oordelen. Dat een profeet in eigen land niet wordt geëerd, gaat niet altijd op, want George kreeg van dit publiek

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1956 | | pagina 8