Eisenhower blijft vredelievend
inzake de SUEZ-KWESTIE
sabelgerinkel
Vreedzame oplossing, zelfs als Nasssr ,nten' zegt
Russen gaan door met atoomproeven
Kina onder geen vijf hoedjes te vangen
SOEKARNO CONFEREERT IN MOSKOU
Koud en buiïg
S)e &2id6eSomcmt
Directeur: C. M. v HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KAJHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1956
47ste JAARGANG No. 13
I EISENHOWER
i
paait
NASSER
i
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w, f2.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p.p. f7.40 - Advertenties: 17 et. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
FRANSE TROEPEN ZLJN OP Cy-
prus geland en hebben de kwestie
van het Suez-kanaal opeens in een
ander licht gezet.
Frankrijk had de Engelse regering
verzocht troêpen naar het eiland te
mogen overbrengen en Londen heeft
dat verzoek toegestaan. Teneinde alle
misverstand weg te nemen, is er bij
gezegd, dat deze troepenverplaatsing
verband houdt met het Suez-kanaaL
[Hieruit blijkt, dat de Fransen
0 en de Engelsen druk op pre
sident Nasser willen uitoefe
nen om zich te schikken in de wen
sen van de 18 landen, welke zich
vóór het plan-Dulles (internationale
controle van het Suez-kanaal) hebben
uitgesproken. Blijkbaar gaat men van
de veronderstelling uit, dat Nasser
op die manier op de knieën is te krij
gen en gelooft men niet, dat de Egyp
tische president wel eens kopschuw
zou kunnen worden.
In elk geval is dit hernieuwde sa
belgerinkel een onderneming, welke
vele onzekerheden en risico's met
zich meebrengt. Het is de vraag, of
de toestemming van Nasser om met
de commissie van vijf te gaan praten
een uiting is geweest van zwakheid.
Het feit dat zovele landen waar
onder zelfs een paar Oosterse staten
zich tegen zijn zienswijze hebben
gekeerd, zal ongetwijfeld indruk op
de Egyptische regering hebben ge
maakt, maar aan de andere kant heeft
hij zich wel de tijd gegund om op het
verzoek van de commissie-Menzies
een antwoord te geven. Het duurde
vier hele dagen voordat hij „ja" zei
en toen nog zonder vermelding van
tijd en plaats; daarna stelde hij zijn
voorwaarden: confereren te Cairo en
niet elders en bovendien niet'uitslui
tend praten over het plan-Dulles.
Heeft Nasser met opzet de ontwik
keling willen rekken? Die indruk
maakte het wel, doch omtrent de ach
tergronden en motieven van zijn han
delwijze tast men nog in het duister.
Wellicht hebben de Fransen en En
gelsen in deze vertragingsactie aanlei
ding gevonden om opnieuw hun tan
den te laten zien, teneinde te kennen
te geven, dat jij niet met zioh laten
spotten.
De kans is echter groot, dat de snel
ontvlambare sentimenten in het Mid
den-Oosten door dat militaire vertoon
worden geprikkeld en dat de veel
misbruikte termen „kolonialisme" en
„imperialisme" de nationale harts
tochten in vuur en vlam zullen zetten.
En wat doet men dan? Doorzetten of
bakzeil halen?
Volgens de Manchester Guardian is
•het nu waarschijnlijk, dat een even
tueel „neen" van Nasser onmiddellijk
gevolgd zal worden door de landing
van Britse en Franse troepen in
Egypte. En zelfs indien Nasser tegen
voorstellen doet, schijnt er in Britse
regeringskringen een krachtig stre
ven te bestaan om tot actie over te
gaan.
Onder deze omstandigheden is het
begrijpelijk, dat de spanning in het
Midden-Oosten van dag tot dag toe
neemt.
Egypte kan nu, noch in de toekomst, volgens het Verdrag van Constan-
tinopel van 1888 de rechten van andere landen in het Suezkanaal met de
voeten treden", aldus president Eisenhower tijdens zijn wekelijkse pers
conferentie. „In deze betekenis is het kanaal internationaal".
De Amerikaanse president verzwakte daarmee zijn eerdere verklaring
van woensdag j.l., dat het Suez-kanaal feitelijk internationaal was tegen
welke verklaring Nasser had geprotesteerd.
Het is „klaarblijkelijk een misverstand", zei president Eisenhower.
De term „internationaal" mis verstaan
J sfeer van spanning bijeen voor be
spreking van de kwestie-Suez. Vol
gens berichten heerste onder de mi-
nisters een „volledige eensgezind
heid".
„Le Monde" schreef over de zit
ting: „Het zenden van Franse troepen
naar Cyprus zal worden goedgekeurd
als een uitdrukking van een welover
wogen plan, dat in werking zal tre
den indien een diplomatieke impas
se is bereikt".
LANGS ELKAAR HEEN PRATEN.
„Wij praten langs elkaar heen".
Want het Verdrag van 1888 geeft vele
landen eeuwige rechten in het ka
naal, maar dit betekent niet, dat deze
landen het Suezkanaal bezitten. Hij
herhaalde, wat hij twee dagen eer
der had gezegd, dat het voorstel van
de 18 landen, dat thans aan Caïro
zal worden voorgelegd, de soevereini
teit van Egypte volledig respecteert.
Hij herhaalde tevens, dat hij op een
vreedzame oplossing, van het geschil
I rond Suez hcopt en dat zijn regering
1 ook daartoe zou blijven streven als
Egypte het plan-Dulles (onverhoopt)
zou verwerpen.
De president weigerde commentaar
te geven op de verscheping van Fran
se troepen naar Cyprus.
Over deze verscheping wordt uit
Parijs gemeld:
Een vloot van 26 schepen nam gis
teren duizenden soldaten aan boord.
Het zijn 5 grote passagiersschepen,
19 vrachtschepen en 2 tankers. An
dere schepen hebben bevel gekregen
naar havens in Algerije te gaan, waar
Frankrijk een half miljoen soldaten
heeft staan voor de strijd tegen de
nationalistische rebellen.
Gisteren kwam het kabinet in een
WAAROM FRANSEN OP CYPRUS
ZIJN.
Tijdens een persconferentie van het
Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken vroeg een Egyptische journa
list, waarom de Franse regering van
mening, was, dat haar onderdanen in
Egypte in gevaar verkeren.
De woordvoerder antwoordde
scherp: Geen dag gaat voorbij zonder
dat een der Arabische landen en in
het bijzonder Egypte de meest ge
mene bedreigingen uit tegen de le
vens van Fransen, Britten, blanken
en christenen. Dit geeft ons het recht
van mening te zijn, dat beschermen
de maatregelen ten aanzien van onze
onderdanen een dwingende noodzake
lijkheid zijn. Vandaar dat onze troe
pen in Cyprus zijn".
OOK IN SYRIë.
De Britse consulaire autoriteiten
hebben aan de gezinnen van Britten
en aan Britten wier aanwezigheid in
Syrië niet strikt nodig, is, de raad ge
geven het land in de komende dagen
te verlaten.
Waar blijven de
baggermolens?
De Nederlandse ambassade te Cai
ro zal de Egyptische regering offi
cieel om opheldering vragen over
het oponthoud van de twee bagger
molens bij Port Said. De molens,
eigendom van de firma Holma, heb
ben hun werk in het Suezkanaal
reeds een week geleden voltooid.
De leiders van de nieuwe kanaal
maatschappij weigerden echter de
vaartuigen te laten vertrekken. Zij
verklaarden eerst het gedane werk
te willen controleren. Twee sleepbo-
boten liggen klaar in Port Said om
de baggermolens en een hoeveel
heid materiaal terug te brengen naar
Nederland. De firma Holma en de
Nederlandse ambassade willen het
conflict nog zoveel mogelijk „rus
tig houden". Maar een woordvoerder
van de ambassade verklaarde: „Wij
wensen thans te weten, wat de Egyp
tische regering er toe brengt, de
molens vast te houden".
Nabij Hilden, in West-Duitsland,
zijn bij een botsing tussen twee auto's
vyf personen, onder wie twee kloos
terzusters, om het leven gekomen. De
kl90sterzusters waren uit Oost-Duits-
land op weg naar de Duitse Katho
liekendag in Keulen.
Een miljard
atoombommen?
Op de zon hebben zich vrijdagmid
dag reusachtige ontploffingen voor
gedaan op een gebied, dat vijf maal
zo groot is als de aarde.
£>e kracht van de ontploffingen,
die waargenomen zijn door prof.
Waldmeyer van het Zwitserse ob
servatorium te Arosa, was zo groot
als die van een miljard atoombom
men. De radioverbindingen op de
korte golf zijn vrijdagmiddag door
de ontploffingen, die zich tussen-
13.26 uur en 16.00 uur Ned. tijd voor
deden, gestoord geweest.
Ondanks propaganda
President Eisenhower is gisteren
Moskou vóór geweest met de be
kendmaking, dat er in Siberië op
nieuw een proef was genomen met
een atoomwapen van zeer zwaar ka
liber. Een paar uur later volgde
Tass in Moskou met hetzelfde be
richt.
Eisenhower zowel als Tass ver
bonden aan het bericht enig com
mentaar:
De Amerikaanse president be
klaagde zich over de geheimzinnig
heid die aan Russische kant'pleegt te
fteersen wanneer er proeven met
atoomwapens worden gedaan. Hij
vergelijkt het met de Amerikaanse
gewoonte om dergelijke dingen tij
dig aan te kondigen.
Eisenhower vond het ook opmer
kelijk dat juist de Russen steeds
spreken over het beëindigen van de
proefnemingen met atoomwapens,
terwijl zij aan de andere kant tel
kens nieuwe proeven nemen. Dit
bezwaar scheen Tass te hebben voor
zien:
„Het Westen weigert steeds in te
gaan op het Russische aanbod om
onafhankelijk over het buiten de
wet stellen van alle atoomwapens,
op te houden met het beproeven van
dergelijke wapens", zegt het Russi
sche nieuwsbureau. „Daarentegen
wilden sommige Westelijke landen
controle op zulke proeven. Controle,
van welke aard ook, heeft volgens
de Sowjet-unie geen zin, omdat men
bij de tegenwoordige stand van de
Familiemoordenaar
doodgeschoten
De Italiaanse politie heeft donder
dag j.l. in de bergen van Midden-
Sardinë de misdadiger Giovanni Ma-
suri in een vuurgevecht gedood.
De carabinieri hadden hem al
meer dan twee maanden gezocht.
Masuri had 2 juli zijn beide broers
Salvatore en Pietro gedood en een
aanslag gepleegd op het leven van
zijn vader en moeder. Donderdag j.l.
slaagde men erin de plaats, waar hij
zich verborgen hield, te omsingelen.
wetenschap binnen enkele uren over
de gehele wereld weet, dat er ergens
een proef is gehouden."
Eisenhower kon nog niets zeggen
over het wapen dat beproefd was,
daar de Amerikaanse commissie voor
de kernenergie nog niet gereed was
met -haar rapport.
Tass zei daarover: „De Sowjetunie
streeft er naar, zo weinig mogelijk
radio-actief stof te verspreiden bij
dergelijke proeven. Daarom worden
onze wapens op zeer grote hoogte
beproefd, terwijl de lading zo gering
mogelijk wordt gemaakt".
Atletiek werd politiek
De Londense politie is nog steeds
aan het zoeken naar de Russische dis
cuswerpster Nina Ponomar eva, die
zich donderdag niet volgens afspraak
bij de politierechter had gemeld. Zelfs
de havenpolitie heeft opdracht gekre
gen op te letten, opdat het Russische
meisje niet ongemerkt zal kunnen
vertrekken.
Inmiddels gaat de landenwedstrijd
tussen de Engelse en Russische atle
ten, welke vrijdag en zaterdag te
Londen worden gehouden, niet door
De Russen hebben zich voor deze ont
moeting teruggetrokken.
De leider van de Russische atletiek-
ploeg verklaarde, dat hij het besluit
om de wedstrijd te annuleren, geno
men had als protest tegen de „geme
ne provocatie" betreffende de atlete
Nina Ponomareva.
Vólgens de verklaring van de Rus
sische chef d'Equipe bleek voorts dat
alle leden van de Russische ploeg
zich eensgezind achter deze beslissing
hebben geschaard. Zij weigerden in
een vriendschappelijke wedstrijd te
gen Groot Brittannië uit te komen en
zij zullen zo spoedig mogelijk naar
Rusland terugkeren. Voorts is men
van mening dat er in bepaalde krin
gen alle middelen worden aangewend
om de verbetering van de sportieve
betrekkingen tussen Rusland en
Groot Brittannië te verhinderen.
Het feit.
Over het voorval zelf, dat de aan
leiding was van het bevel tot inhech
tenisneming van Nina Ponomareva
wegens diefstal van hoeden, meent
men aan Russische zijde, dat de ge
noemde kringen gebruik gemaakt
hebben van het feit, dat Nina geen
Engels spreekt en niet op de hoogte
is van de Engelse gebruiken, n.l. dat
het bij het kopen van artikelen in een
Engelse zaak verplicht is een kwitan
tie te vragen. Daarop 'heeft men een
ongelooflijke aanklacht wegens dief
stal ingediend, waaihij het doel van
deze provocatie was de wereldbe
roemde atlete welbewust zo te belas
teren, dat zij niet in de landenwed
strijd zou kunnen uitkomen.
De Russische ambassade heeft bij
ihet ministerie van buitenlandse za-
ken geprotesteerd tegen deze „pro-
vocatie" en heeft erop gewezen, dat
men te doen heeft met een poging
van bepaalde kringen om de deelne
ming van de prominente atlete aan
internationale wedstrijden in Groot
Brittannië te verhinderen, met het
doel de groei van het sportcontact tus
sen beide land ente beïnvloeden. Het
protest werd door het ministerie af
gewezen.
Over het verblijf van de atlete werd
van Russische zijde niets medege
deeld.
Onmiddellijk nadat van Russische
zijde de kwestie rondom Nina Pono
mareva was toegelicht, verklaarde
Harold Abrahams, lid van het bestuur
van de Engelse atletiek bond, dat het
bestuur alles gedaan had wat moge
lijk was om te voorkomen dat de
wedstrijd zou worden geannuleerd. De
heer Abrahams voegde eraan toe dat
de Russen blijkbaar maar niet konden
begrijpen, dat een rechtszaak in En
geland onmogelijk door politieke druk
beïnvloed kan worden.
Terwijl de Russische atleten in de
hal van hun hotel zaten, hield hun
leider, Krupin in een van de zalen
een levendige persconferentie, waar
bij hij volhield: „Wij zijn er zeker van
dat Nina onschuldig is".
„Ik weet niet wat de bedoeling was
om onze meest vooraanstaande atlete
te belasteren of wie het prestige van
ons land wil ondermijnen", zei Kru
pin. De heer Harold Abrahams ver
telde dat hij „zo hoog mogelijk op
het ministerie van buitenlandse za
ken was geweest om iets in deze zaak
gedaan te krijgen".
Meer dan atletiek.
De heer Abrahams besloot met te
zeggen dat men nog geen tijd had
gehad om er over te denken wat
de volgende stap zal zijn, maar de te
rugslag kan enorm zijn. „Het is niet
alleen atletiek het is veel meer
dan dat".
De Russische stap bij het foreign
office werd in afwezigheid van de
ambassadeur Jakob Malik die met va
kantie is, gedaan door de zaakgelas
tigde Aleksie Roschin.
Hij stelde er lord Reading van in
kennis, dat de Russische ploeg be-
In Moskou hebben de eerste besprekingen plaatsgehad tussen de Russische regeringsleiders en de Indonesische
president Soekarno en -diens delegatie. De foto geeft een beeld van een van deze besprekingen. Links ziet men
premier Boelganin met zijn minister van buitenlandse zaken Dmitri Sjcpilof, rechts op de voorgrond president
Soekarno.
I sloten had zich terug te trekken en
dat hij niets kon doen om verandering
in dit besluit te bewerken tenzij de
aanklacht tegen Nina Ponomareva
werd ingetrokken.
Lord Reading sprak zijn leedwezen
uit over het besluit van de Russen
doch zette tevens uiteen dat in Enge
land de regering geen macht heeft
de stopzetting van een justitiële pro
cedure te bewerkstelligen.
Vrijdagmiddag is door de president
van de Engelse alteliekbond lord
Exeter (vroeger lord Burghley) nog
herhaaldelijk getracht de Russen op
hun besluit te doen terugkomen, doch
vergeefs. De landenwedstrijd kon niet
doorgaan, tot grote teleurstelling van
enkele Britse atleten en van een dui
zendtal toeschouwers die zich nog
naar het stadion van White City had
den begeven. De terugreis van de
Russische ploeg is op maandag a.s.
bepaald.
Sportiviteit op hoog niveau.
Het Russische schip „Molotw" is
gisteren van Londen vertrokken met
bestemming Leningrad. Engelse doua
nebeambten hebben aan boord geen
spoor van Nina Ponomareva kunnen
ontdekken.
In sommige Engelse sportkringen
heerst grote ontstemming over de
houding van de Russen. De Engelse
atletiek bond zal de internationale
federatie in de zaak mengen. Hier
en daar wordt zelfs gesproken van
stappen die ten doel zouden hebben
de Russische atleten uit te schakelen
van deelneming aan de spelen te Mel
bourne.
In de avonduren bracht een ver
klaring van de manager van de Engel
se ploeg Jack Crump een mildere
stemming teweeg. Hij deelde in een
tv-uitzending. mede dat de Russen de
Engelse ploeg hebben uitgenodigd
voor een wedstrijd te Moskou in 1957.
Ook hadden zij hem een geschenk
overhandigd Crump noemde in de uit
zending Nina Ponomareva „een char
mante jongedame die ontegenzegge
lijk tot de grootste vrouwelijke atle
ten van de wereld behoort".
De Russische pers heeft nog geen
melding gemaakt van de affaire-Po-,
nomarev'a, die echter in sportkrin
gen grote opwinding heeft veroor
zaakt.
Alexis Tsohisehkine, president van
de internationale commissie van de
Russische sportraad, verklaarde dat
het hier naar zijn overtuiging een
geval van provocatie betreft en dat
het eenvoudig ondenkbaar is dat
iemand als Nina Ponomareva zich aan
diefstal zou schuldig maken.
Op de vraag, wat hij dacht van de
houding van de atlete, die niet voor
de rechter verschenen is om zich te
verdedigen, antwoordde Tschischkine:
„Waar zou een proces toe kunnen die
nen? In elk geval heeft Nina zeker
niet op eigen inititatief gehandeld,
maar de raad ingewonnen van de
ploegleiding en van de ambassade".
Wat de deelneming van Nina Pono
mareva aan de spelen te Melbourne
betreft, zeide Tschischikine dat het
Londense geval, dat na haar terug
keer onderzocht zal worden, daar
voor zeker geen beletsel 'behoeft te
zijn.
Dus tóch op de boot?
Tschischkine beantwoordde ten
slotte nog een vraag over de geruch
ten als zou de atlete Engeland hebben
verlaten aan boord van een Russisch
vrachtschip. Met een glimlach zeide
hij: „Alles wijst er toch op dat zij
in het gebouw van de Russische am
bassade te Londen vertoeft".
Vrijdagmiddag heeft een verslag
gever van de „Daily Sketch", Jack
Lewis genaamd, uit Londen maar
schalk Boelganin opgebeld met het
verzoek te gelasten dat de wedstrijd
door zou gaan, in het belang van de
sport en van de goede betrekkingen
tussen beide landen. Een secretaris
stond hem te woord, die verklaarde
dat hij de suggestie aan de maar
schalk zou overbrengen zodra deze
een moment tijd had, en dat hij de
verslaggever, wiens telefoonnummer
hij vroeg, terug zou bellen.
Maar 's avonds wachtte Lewis nog
altijd op het telefoontje uit Moskou.
De Kabinetscrisis
De informateur prof. mr. De Gaay
Fortman is voornemens morgen
avond de heer J. van Tilburg, gou
verneur van Suriname, die hij ter
raadpleging naar Nederland heeft
uitgenodigd, op het vliegveld Schip
hol af te halen.
Vermoedelijk zal de secretaris-ge
neraal van het departement van
Overzeese Rijksdelen, de heer J. M.
Kiveron, de informateur daarbij ver
gezellen.
Na het onderhoud van hedenmor
gen met de minister-president dr. W.
Drees in het ministerie van Algeme
ne Zaken, heeft de informateur in
„bet Torentje" ontvangen prof. dr.
L. J. C. Beaufort; daarna heeft hij
een bespreking gevoerd met de heer
J M. Kiveron, secretaris-generaal
van bet ministerie van Overzeese
Rijksdelen.
De informateur heeft gistermiddag
om balf vijf een bezoek gebracht aan
de minister van staat, mr. J. H. R.
van Scbaick. Hedenmorgen heeft
prof. De Gaay Fortman om 10.00 uur
op „het Torentje" ontvangen de ge
volmachtigde minister mr. dr. R. H.
Fos en om 11.30 uur de gevolmach
tigde minister W. F. M. Lampe.
Schietpartij
in ziekenhuis
In een ziekenhuis te Nicosia is gis
termorgen een vuurgevecht ontstaan
toen drie verzetstrijders een politie
ke gevangene, die voor een medische
behandeling door drie Britse bewa
kers naar het ziekenhuis werd ge
voerd, trachtten te ontzetten.
He vuur van de verzetslieden
doodde één der bewakers en ver
wondde twee Cyprische verplegers
zó ernstig, dat zij spoedig daarop
stierven. De andere bewakers vuur
den terug en doodden twee van de
aanvallers. De derde man werd ern
stig gewond. In de verwarring van
het gevecht griste de gevangene, om
wie alles begonnen was, de revolver
van een der gedode aanvallers weg,
waarna hij wist te ontsnappen.
Dit blad bestaat uit I 2 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
5 (Geldig van zaterdagavond tot
zondagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
J WEINIG VERANDERING
5 Zwaar bewolkt met plaatselijk
enige regen in hoofdzaak in het
zuiden van het land en hier en
daar opklaringen in hoofdzaak in
j het noorden. Weinig verandering
in temperatuur. Matige tot krach-
5 tige noordoostelijke wind.
Hoogwaterstanden
2 Sept. 0.45 v.m.; 1.20 n.m.
3 Sept. 1.45 v.m.; 2.15 n.m.
Het weer in Europa
OSLO zwaar bewolkt 13
STOCKHOLM onbewolkt 18 C.
KOPENHAGEN onbewolkt 17
ABERDEEN zwaar bewolkt 13
LONDEN geheel bewolkt 16
AMSTERDAM regen 16
LUXEMBURG regen 17
PARIJS nevel 18
BORDEAUX regen 22
GRENOBLE regenbui 22
NICE zwaar bewolkt 27
BERLIJN licht bewolkt 18
FRANKFORT regen 18"
MüNCHEN zwaar bewolkt 19
ZüRICH nevel 18
GENèVE regenbui 22
LOCARNO regen 22
WENEN onbewolkt 23
INNSBRUCK zwaar bewolkt 23
ROME onbewolkt 32
AJACCIO zwaar bewolkt 26
MALLORCA onbewolkt 30
Een depressie, die gisteren boven
Noord-Spanje was gelegen, verplaat
ste zich naar Frankrijk. De verdere
uitbreiding van het storingsgebied in
noordelijke richting wordt belem
merd door een hogedrukgebied, dat
ligt van de Oceaan via de Noord
zee tot Oost-Europa. In verband daar
mede zal het depressiesysteem ook
morgen het weer in ons land beïn
vloeden. De regenzone van de storing
bedekte vanmorgen het midden, ziui-
den en oosten van het land. Zondag
zal de neerslag echter een meer buiig
karakter hebben met enkele verspreid
voorkomende opklaringen. De kans
op regen is voor het zuiden van het
land evenwel groter dan voor de
noordelijke provincies. De aanvoer
van koude polaire lucht duurt voort.
In het temperatuurvörloop komt
dan ook niet veel verandering.
Korreltje
De drukste praters zeggen het
minst.