2)e CöicbeSoiiAcitit Pineau verklaart dat het buigen of barsten zal worden AMERIKA BESEFT DE ERNST VAN DE TOESTAND NIET „Wij hebben het voorbeeld van 1936 niet vergeten'' Suez-kanaal mag niet dienen voor zelfzuchtige doeleinden Regen veroorzaakte ramp in Oostelijk Nederland De LONDENSE diamantroof Indonesië betaalt geen schulden meer aan Nederland Voorzover vastgelegd in opgezegde RTC overeenkomsten NASSER BERAADT ZICH over DE UITNODIGING ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1956 47ste JAARGANG No. 13873 Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w., f2.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p.p.f7.40 - Advertenties: 17 et.p. m m. Telefoontjes f 1.50 STOK ACHTER DE DEUR r\E ACTIE' DER WESTELIJKE mo- gendheden. in 01 band met de naasting van het Suez-kanaal is tweeledig: op de eerste plaats wil men praten over een internationale con trole op de vrije doorvaart van het kanaal, maar op de tweede plaats maakt men een stok klaar, welke achter de deur van de conferentie zaal kan worden gezet. Blijkens de uitlatingen te Londen en Parijs waren Engeland en Frank rijk aanvankelijk van zins om Nasser met geweld tot inkeer te brengen, maar door de snelle tussenkomst van de Amerikaanse minister 0 Dulles is het een internatio nale conferentie geworden welke op 16 augustus te Londen zal hijeen komen, en is het gebruik van geweld op de achtergrond gescao- ven. Ongetwijfeld een verstandige maatregel, welke edhter door som mige heetgebakerde Fransen slechts node wordt geaccepteerd. „Wij zou- dan de voorkeur heben gegeven zo schrijft het rechtse Franse blad „l'Aurore" ,aan minder respijt en minder consideratie voor de dictator, die het ook niet voor ons heeft ge toond". Het blad kan zich troosten met de gedachte, dat het gebruik van geweld nog altijd als dreige ment aanwezig blijft, als eventueel Nasser niet wil, wat de internationale conferentie wil. Londen heeft er geen gras ove" la ten groeien en de uitnodigingen aan de diverse landen die indertijd (1*88) de Conventie van Constantinopel heb ben ondertekend en aan de landen, die een groot belang bij de Trijs doorvaart door het Suez-kanaal heb ben, zijn reeds verzonden. Ook Rus land en Egypte zijn uitgenodigd. Egypte natuurlijk, omdat het nu een maal belanhebbende is en op deze manier de gelegenheid krijgt om „z'n gezicht te redden"; Rusland om dat het maar aanleiding tot haken en ogen zou geven als dit land buiten gesloten zou worden. Om dezelfde reden heeft men blijkbaar Israël niet uitgenodigd. Moskou heeft reeds te kennen ge geven, dat het de uitnodiging tot de conferertis zal aanvaarden, als Egyp te ook komt. Zal Egypte komen? De eerste reac ties in de Egyptische pers zijn afwij zend. Een naaste medewerker van president Nasser, Mohammed Has- sanein Hevkal, verklaart in het blad „Okhbar el Yom", dat Egypte over plajLtsing van het Suezikanaal onder internationaal toezicht zal praten, als een dergelijke controle ook wordt in gesteld op Gibraltar. Aden, het Pa- namakantal en de Dardanellen. Doch al dergelijke snorkende uit latingen zijn te beschouwen als „stoom afblazen", het officiële Egyp tische an woord is dat niet. Egypt^ rnoge bedenken, dat de En- gelsen en Fransen een geduente s'ak aan het snijden zijn, welke voorlo pig nog voor achter de deur bes;.emd is, maar b.j een recalcitrante houding wel eens achter die deur vandaan kon komen En dan wordt het moeilijker om de held te blijven uithangen. De Franse minister van buitenlandse zaken, Christian Pineau, heeft vrij dag in de Franse Nationale Vergadering verklaard, dat Frankrijk in het verleden de Ver. Staten verscheidene malen gewaarschuwd heeft voor „dubbelhartigheid" van president Nasser. De Amerikaanse regering toonde zich toen echter „nogal terughoudend". Pineau betoogde, dat de Amerikaanse weigering om het project voor de dam bij Assoean te financieren, Nasser geleid had tot een stap, die meer tegen Frankrijk en Engeland dan tegen de Ver. Staten gericht was. Frank rijk heeft altijd alles gedaan om de goede betrekkingen met Egypte te redden. Egypte zal de volledige verantwoordelijkheid dragen voor alles wat ge beuren kan, als het bij zijn standpunt blijft. Deze laatste uitlating werd door alle afgevaardigden, uitgezonderd de communisten, met instemming begroet. SLECHTS INTERNATIONALE CONTROLE Pineau verklaarde met nadruk, dat de Franse regering niet het particu lier bestuur van het kanaal wil her stellen, doch dat het komen wil tot een internationale controle, die de vrijheid van de scheepvaart volledig verzekeren zal De dreiging van de Egyptische re gering, dat functionarissen van de kanaalmaatschappij gearresteerd zul len worden, als zij het werk neerleg gen, noemde Pineau een schending van de nationale wetten. Frankrijk kan een dergelijke schending van de rechten van zijn onderdanen niet toe laten, zo verklaarde hij. Pineau, die verscheidene malen ap plaus oogstte, zei, dat Engeland en Frankrijk hetzelfde standpunt inne men en dat toegeven andere landen De wilde „Wanda" De wervelstorm „Wanda" heeft in Hanatsjou (China) 83 doden geëist, tante betalingen ontvangt. De betaling der doorvaartrechten Volgens welingelichte bronnen te Londen zouden de drie westelijke mi nisters van buitenlandse zaken te Londen niet tot vaststelling van een gezamenlijke gedragslijn omtrent het aan de scheepvaartmaatschappijen te geven advies ten aanzien van de wijze der betaling van de doorvaart rechten in het Suezkanaal zijn ge komen. De Franse minister, Pineau, zou ge zegd hebben, dat Frankrijk geen enkele franc aan die Egyptische maat schappij zou laten betalen. Opgemerkt wordt, dat Egypte tot nog toe geen enkel schip heeft tegen gehouden, omdat de doorvaartrech ten niet aan de nieuwe instantie waren voldaan. Agenten van scheepvaartmaat schappijen te Port Said hebben ver klaar, dat naar schatting tachtig pro cent dier schapen, d'ie thans door het Suezkanaal ^varen, hun d'oorvaartgel- den hebben gestort op geblokkeerde sterlingrekeningen en dat het schijnt, dat het nieuwe Egyptische gezagsor gaan tot nu toe slechts weinig con- 300 Inwoners van de stad zijn ge wond en 20.000 hebben hun woning verloren. De storm was de ergste in vijftig jaar, aldus meldt het commnnistische persbureau „Nieuw China". In Sjanghai had de storm reeds negen doden en meer dan honderd gewonden geëist. Vrijdag zijn drie Franse schepen door het Suezkanaal gevaren. Het Egyptische gezagslichaam heeft de bevrachter van de schepen meege deeld, dat deze „gedetiteerd is voor de kanaalreohten". Hierdoor is de pijnlijke vraag: „Hoe moeten Franse schepen de doorvaart betalen?" op de lamige baan gescho ven. er toe zou brengen net als president Nasser op te treden, totdat er een in ternationaal conflict uit zou voort komen. „Wij hebben het voorbeeld van 1936 en de bezetting van het Rijnland niet vergeten", zo zei hij. „De moed van president Truman Washington begreep 't niet. Pineau geloofde, dat de Ameri kaanse regering bij het begin van de crises om het Suezkanaal de ernst van de toestand niet volledig besefte. Er is thans in Londen overeen stemming bereikt over de beginselen van een agenda voor de Londense conferentie, die op 16 augustus zal beginnen, ongeacht het aantal lan den dat de uitnodiging zal aanvaar den. pineau zei, dat kolonel Nasser zal moeten toegeven of dat anders de westelijke mogendheden maatregelen zullen moeten nemen. Daarom be reiden Frankrijk en Engeland zich reeds op alle mogelijke gebeurtenis sen voor. Volgens de minister zullen de Franse schepen de kosten van de vaart door het Suezkanaal slechts voldoen aan de kanaalmaatschappij, als dat niet toegestaan wordt zullen zij een andere vaarweg kiezen. De Suezkanaalmaatschappij zal haar employé's in Egypte opdracht geven niet voor de nieuwe Egyptische orga nisatie te werken. De Franse regering op het ogenblik, dat de Koreaanse 1 heeft besloten de vrijheid van de oorlog uitbrak, heeft waarschijnlijk Franse burgers die dit advies zullen een wereldoorlog voorkomen". 1 opvolgen, volledig te beschermen. HET WAS CR ABBS LUK NIET Deskundigen hebben vastgesteld, dat het lijk, dat donderdag bij Ports mouth is aangespoeld, niet dat van de verdwenen kikvorsman Crabb kan zijn. Franse vloot paraat De bevelhebber van de Franse vlooteenheden in de Middellandse Zee, admiraal Barjot, heeft vrijdag gezegd, dat de Franse vloot in staat van paraatheid is gebracht. Hij voegde hier echter aan toe, dat het niet de bedoeling is dat alle een heden in het Middellandse Zee-gebied uit zullen varen. Alle verloven van de bemanningen van het Mididellandse-Zee-eskader van de Franse vloot te Toulon zijn ingetrokken. Vice-admiraal Pierre Barjot verklaarde aan de pers: „er zijn besluiten genomen, dat kan ik bevestigen, maar men krijgt geen tienduizend man bij elkaar in één etmaal". Het vliegdekschip „Arromanches", dat woensdag voor oefeningen was uitgevaren, is naar de haven terug gekeerd. Andere kleinere schepen, die op de Middellandse Zee kruisen hebben ook order gekregen terstond naar Toulon terug te keren. Dulles geeft z'n visie op de kwestie De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, Foster Dulles, beeft vrijdagavond het Amerikaanse volk gezegd, dat het „ontoelaatbaar" is, dat het Suezkanaal door Egypte wordt geëxploiteerd „voor zelfzuchtige doel einden". De minister sprak vanuit de werkkamer van president Eisenhower en zijn rede werd door de televisie uitgezonden. Hij zei, dat als niet tegen Nassers besluit het Suezkanaal te naasten wordt geprotesteerd, dit zou kunnen leiden tot een ineenstorting van het stelsel, waarop de veiligheid en de welvaart van alle volkeren berust. „De vraag is niet óf er iets tegen deze Egyptische handelwijze moet worden gedaan, maar wat ertegen moet worden gedaan", aldus Dulles. Dulles zei, te geloven, dat op de internationale conferentie, die op 16 aug. te Londen zal worden gehouden, een plan voor de internationalisatie van het kanaal zal worden ontwik keld. Hij noemde enige grondstellingen, waarop een dergelijk plan zou moeten zijn gebaseerd en hij verklaarde te geloven, dat als deze grondstellingen door de conferentie v/orden aan vaard, Egypte ze ook zal aanvaarden. „Men kan één of twee staten trot seren, maar het is een geheel andere zaak om het weloverwogen oordeel van vele volkeren te trotseren. Deze volkeren hebben verdragsrechten op het kanaal en hun economie is afhan kelijk van de vrije doorvaart door het kanaal, zoals die is vastgelegd in de Conventie van Konstantinopel'. Dulles vervolgde: „Het is duidelijk, dat de naasting een vergeldingsdaad was voor ingebeelde grieven. Het is ontoelaatbaar, dat een internationale waterweg, waarvan net leven van vele volkeren afhangt, door één land Moge de aanhoudende regen en de harde wind voor de vacantiegangers onplezierig zijn, voor de boeren ln Oost-Nederland, vooral in Overijsel betekent het niets minder dan een ramp: hier staat een boer bij hetgeen eens een veld met rogge was. De halmen zijn door de aanhoudende buien tegen de grond geslagen voor 'hoogst zelfzuchtige doeleinden zal wordien uitgebuit, en dat een internationaal verdrag wordt teniet gediaan een nationaal gebaar van wraak". Dulles zei, dat er na Nassers be sluit „(men jen waren geweest, die geweld hebben aangeraden, maar", aldus Dulles, „dit zou tegenstrijdig aan het Handvest van de Verenigde Naties zijn geweest en zou de wereld vrede hebben bedreigd". Aan boord van de paketboot „Bloemfontein Castle" onderweg naar Zuid-Afrika is een man gearresteerd die verdacht wordt medeplichtig te zijn aan de diamant-diefstal van 16 juli in Londen, waarbij uit een auto voor ruim een miljoen aan kostbare stenen werd gestolen. Twee detectives van Scotland Yard, die per vliegtuig uit Londen zijn overgekomen, wachten hem op voor een verhoor. Het schip wordt De Indonesische regering heeft vandaag bekend gemaakt, dat zij heeft besloten de „Indonesische schulden aan Nederland, neergelegd in de RTC-overeenkomsten, niet meer te erkennen en niet verder te betalen". In een communiqué wordt gezegd, dat Indonesië de Indonesische schul den aan andere landen zal blijven erkennen „ondanks het feit, dat deze schulden werden aangegaan door de Nederlanders tijdens de oorlogspe riode." De RTC-overeenkomsten werden eenzijdig door Indonesië opgezegd, nadat de NederlandsIndonesische conferentie in Genève in februari van dit jaar was mislukt. Dit is de letterlijke vertaling van de tekst van de toelichting die de In donesische regering op haar besluit heeft gegeven. De schulden betreffen verplichtin gen van de voormalige Nederlands- Indische regering, die bij de over dracht van de soevereiniteit door In donesië werden overgenomen. Tot deze schulden behoren vooroorlogse schulden aan Nederland en enige schulden aan derdie landen, waaronder Amerika, Canada en Australië. OFFICIëLE TOELICHTING. De Indonesische regering heeft de volgende toelichting gegeven op haar besluit: 1). Het huidige saldo van de schul den bedraagt 4.081 miljoen Neder landse guldens, bestaande uit 420 mil joen gulden aan schulden aan andere landen dan Nederland en 3.661 mil joen gulden aan Nederland. 2). Van de schulden, aan Neder land ten bedrage van 3.661 miljoen was 661 miljoen gulden uitgetrok ken voor de ontwikkeling van Indo nesië en 3.000 miljoen voor de oor log tegen de republiek Indonesië. 3). Wlij zullen verantwoordelijk blijven voor de betaling van de schul den aan derde landen tot een bedrag van 420 miljoen, ondanks het feit, dat deze schulden werden aangegaan door de Nederlanders tijdens de oor logsperiode. 4). De betaling van deze schulden aan derde landen zal geschieden uit een reservefonds, dat gevormd is voor het betalen van onze schulden aan Nederland, voortkomende uit 't fonds voor ontwikkeling. Het saldo, dat wij nog aan Neder land moeten betalen is dus 661 mil joen gulden min 420 miljoen is 241 miljoen gulden. 5). Dit bedrag van 241 miljoen gul den kan in mindering worden ge bracht van onze rekening met Neder land, omdat Nederland oorlog tegen ons voerde, hetgeen een bedrag van maandagnacht in Kaapstad verwacht. 3.000 miljoen vorderde". Wat doet Moskou? President Nasser van Egypte is vrijdagavond besprekingen met zijn politieke raadgevers begonnen over de Britse uitnodiging tot deelname aan een internationale conferentie inzake de internationalisatie van het Suezkanaal. Een woordvoerder van de president deelde de pers mee, dat het Egypti sche antwoord op de uitnodiging op zijn vroegst zaterdag kon worden verwacht. Het feit, dat kolonel Nasser de Brit se uitnodiging niet onmiddellijk heeft verworpen, beschouwt men in Lon dense politieke kringen als «en aan wijzig, dat hij zich in deze kwestie niet onvermurwbaar wil tonen. Deze kringen wijzen er bovendien op, dat Egypte groot belang heeft bij een conferentie, waar het zijn stand punt voor een internationaal forum kan uiteenzeten en verdedigen, en waar het tegenvoorstellen kan doen. Moskou zal waarschijnlijk wachten, totdat president Nasser op de uitno diging heeft gereageerd. Als deze reactie afwijzend is, komt de Sow- jet-Unie, naar de mening van wes telijke waarnemers, in een moeilijk parket te verkeren. Een Russische deelneming aan de conferentie zou in overeenstemming zijn met de verklaring van partijsecr. Kroestsjef van enige dagen geleden, die toen aandrong op matiging en een verstandige benadering van het Suez- vraagstuk. Sindsdien heeft de Rus sische pers met nadruk verklaard, dat d'e nationalisatie van het kanaal geen gevaar voor de scheepvaart betekent. Hoewel de Sowjet-Unie het standpunt huldigt, dat de nationalisatie gewet tigd was, en verklaard heeft het Egypisohe besluit te steunen, zijn er aanwijzingen, dat het Kremlin elke vermeerdering van de spanning in het Midden-Oosten wil voorkomen. Ook is Moskou er bij geïnteresseerd, dat de vrije vaart door het kanaal wordt gewaarborgd. Hoewel dus de Sowjet-Unie nieuwe spanningen in het Midden-Oosten wil vermijden, kan zij aan de andere kant nauwelijks deelnemen aan besprekin gen, die door Egypte zouden worden geboycot. Volgens de bestaande plannen moet Nasser later in deze maand 'n bezoek aan Moskou brengen, doch er wordt rekening mee gehouden, dat het be zoek met het oog op de toestand wordt uitgesteld. Israel niet uitgenodigd. Hoewel Israel niet is uitgenodigd op de internationale conferentie over het Suezkanaal, heeft het land daadkrach tige stappen ondernomen om te ver zekeren, dat met de Israëlische rech ten rekening zal worden gehouden. Functionarissen van het Israëlische ministerie van buitenlandse zaken hebben vrijdag in Jeruzalem gezegd, dat Israel reeds diplomatieke stappen heeft ondernomen bij de Grote Vier en bij de andere zeevarende mogend heden, die het Israëlische standpunt naar voren kunnen brenigen. Aanhoudend wisselvallig Op het midden van de Oceaan be vindt zdch thans een krachtig gebied van hoge druk, dat zich in noorde lijke richting tot over Groenland uit strekt. Langs de oostflqnk van dit ge bied stroomt over de Britse eilanden en het Noordzeegebied onafgebroken onstabiele polaire lucht naar West- Europa. Als gevolg hiervan blijven de temperaturen beneden normaal. Ook gisteren kwamen ze in Nederland niet boven 18 graden, terwijl zich boven dien plaatselijke buien ontwikkelden. Dit is 'vandaag vooral het geval in het zuidoosten van het land, waar het weer wordt beheerst door een slechts langzaam bewegende trog van lage druk. Nabij de westkust van Schot land bevindt zich een nieuwe storing, die in de richting van Zuid-Engeland beweegt. In verband hiermede krimpt in onze omgeving de wind geleidelijk naar *t zuid-westen waardoor de tem peratuur iets hoger kan worden dan vandaag. De kans op buien blijft ech ter bestaan. MIN OF MEER VERRAST. Financiële kringen in 'Amsterdam toonden zich min of meer verrast door dit besluit van Indonesië. Eens te meer blijkt, dat men eigenlijk geen staat kan maken op de nieuwe machthebbers in het Verre Oosten, aldus deze kringen. Voor zover deze leningen door de staat gegarandeerd zijn, heerst er geen bezorgdheid, daar de staat tot dusverre aan zijn garantieplicht heeft voldaan. Intussen wordt deze maat regel niet bevorderlijk geacht voor de kredietwaardigheid van de Indo nesische staat, daar hier immers maar al te zeer uit blijkt, hoe lichtvaardig men met zijn verplichtingen om springt. Dit blad bestaat uit 12 pagina'è HOE wordt het weer? (Geldig van zaterdagavond tot zondagavond. Opgemaakt te 11.15 uur). WISSELVALLIG. Perioden met zonneschijn, maar ook plaatselijk enkele buien. Zwakke tot matige wind, in hoofdzaak tussen noord en west. j Weinig verandering in tempera- tuur. 5. aug. zon op 5.10, onder 20.25, maan op 3.51, onder 19.24. 6 aug. zon op 5.11, onder 20.23 maan op 5.16, onder 19.54. Hoogwaterstanden 5 aug. v.m. 1.55; n.m. 2.30. 6 aug.. v.m. 2.50; n.m. 3.20. Het weer in Europa STOCKHOLM mist 20 C. OSLO zwaar bewolkt 21 KOPENHAGEN licht bewolkt 19 ABERDEEN mist 14 LONDEN zwaar bewolkt 19 AMSTERDAM zwaar bewolkt 18 LUXEMBURG regen 14 PARUS zwaar bewolkt 18 BORDEAUX zwaar bewolkt 20 GRENOBLE licht bewolkt 22 NICE onbewolkt27 BERLIJN licht bewolkt 18 FRANKFORT regen 18 MüNOHEN zwaar bewolkt 17 ZÜRjIOH zwaar bewolkt 16 GENèVE nevel 18 LOCARNO onbewolkt 29 WENEN zwaar bewolkt 23 INNSBRUCK nevel 18 ROME nevel 31 AJACCIO onbewolkt 27 Korreltje Fouten van anderen te dragen met zachtmoedigheid, is het bewijs van een hoge geest.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1956 | | pagina 1