SteftzidóeSou/fcont
De ondergang van de „Andrea Doria"Koran8in E,M Be,stë 80 iaar
kostte acht opvarenden het leven
Egypte nationaliseert Suez-kanaal
MILJOENENSCHIP IN DE
GOLVEN VERDWENEN
Ophitsing in
JORDANIË
Poolse premier klopt zich
op de borst
Tot grote verrassing van Amerika
Engeland en Frankrijk
Nasser wil er de Assoean-dam mee betalen
Italiaanse spoorwegen
weigeren loomerhoging
Kans op regen
of onweer
Onlusten in
BULGARIJE?
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
VRIJDAG 27 JULI 1956
47ste JAARGANG
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w-, f2.35 p. mud., f 7w— p.kwart. Franco p.p.f7.40 - Advertenties: 17ct.p.m.m. Telefoontjes ƒ1.50
SUEZ-KANAAL
GENAAST
l^T ASSER, DE PREMIER en pas ge-
kozen president van Egypte
zeg maar: dictator heeft een wel
opzienbarend antwoord gegeven op
de intrekking van het Amerikaans-
Britse aanbod om de bouw van de
Assoean-dam te financieren. Hij
heeft eenvoudig het Suez-kanaal ge
naast, dat eigendom is van een maat
schappij, en denkt uit de opbrengst
daarvan de bouw van de dam zelf te
kunnen bekostigen.
Dat Nasser vandaag of morgen
eens een dolle streek zou uithalen,
was te voorzien, maar dit is er een,
welke het optreden van Mossadek in
Perzië evenaart, zoniet overtreft.
Het naasten van particuliere
0 eigendom door de staat is een
vorm vap diefstal, welke ten
opzichte van eigen onderdanen nog
te rechtvaardigen kan zijn, maar
moeilijker tegenover onderdanen van
andere staten. Deze naasting wordt
bovendien nog bezwaarlijker, door
dat zij gepaard gaat met internatio
nale verdragsschennis.
In 1888 werd in Konstantinopel de
„Suezkanaal-conventie" gesloten tus
sen Groot-Brittannië, Frankrijk,
Rusland, Turkije, Spanje, Nederland,
Duitsland en Oostenrijk, waarbij aan
alle zeevarende landen doortocht
door het kanaal werd gegarandeerd.
Naar aanleiding van de opzegging
van het Engels-Egyptische verdrag
door Nahas Pasja verlieten dit jaar
de laatste Engelse bezettingstroepen
de kanaalzone, doch het concessie
verdrag heeft nog 13 jaar te lopen.
In Maart 1949 werd een verdrag
geloten, waarbij de Kanaal-maat
schappij Egypte 7 procent van de
bruto-opbrengst van het kanaal ga
randeerde en waarbij beloofd werd,
dat Egyptenaren een groter aandeel
in de exploitatie en administratie
van het kanaal zouden krijgen.
In juni 1955 werd een aanvullend
verdrag gesloten, waarbij de Kanaal
maatschappij beloofde 21 miljoen
pond sterling in Egypte te investe
ren. Tevens werd het jaarlijkse
Utaaïom utet&e de ïada>i-üiltattatie niet?
Ofschoon de mededeling van gisteren, dat bij de aanvaring op de Oceaan
tussen de Italiaanse oceaanreus de „Andrea Doria" en het Zweedse passa
giersschip „Stockholm" alle passagiers in veiligheid waren gebracht, de
indruk gewekt werd, dat er geen slachtoffers te betreuren waren, blijkt
vandaag, dat er toch nog acht doden gevallen zijn.
Onder de slachtoffers bevinden zich Camille Cianfarra, de correspondent
van de „New York Times" te Madrid en zijn twee kinderen, twee Ame
rikaanse vrouwen, een lid van de bemanning van de „Stockholm" en twee
mannen, wier stoffelijke resten nog niet zijn geïdentificeerd. Er waren in
totaal 1709 opvarenden op de „Andrea Doria".
GEEN PANIEK.
De vrouw van Cianfarra heeft
twee gebroken benen. De hutten,
waarin het gezin aan boord van de
„Andrea Doria" verbleef, werden ge
heel verwoest. Het duurde vier uur,
voordat mevrouw Cianfarra uit de
wrakstukken kon worden bevrijd.
In de belendende hut kwam een
vrouw om het leven.
Uit de verhalen van de geredden
van het Italiaanse schip, die door het
Franse passagiersschip „Ile de Fran
ce" te New York aan land zijn ge
bracht, blijkt, dat er zich na de aan
varing geen paniek heeft voorgedaan.
Sommige passagiers hadden gedacht,
dat het sohip op een ijsberg was ge
stoten, zoals indertijd de „Titanic".
Volgens de traditie waren eerst de
vrouwen en kinderen in de redding
boten van de te hulp gesnelde sche
pen geholpen, waarna de mannelij
winstaandeel van Effvote OD iets pcu waarna ue marmenj-
^lioefTond ke P^agiers en de bemanning zieh
meer dan een miljoen pond sterling
gesteld.
Men ziet uit het bovenstaande dus
wel, dat het Suez-kanaal met de no
dige zorg omgeven was en flink in
de verdragswatten was gewikkeld.
En dat is ook begrijpelijk, als men
denkt aan de waarde, welke dit ka
naal heeft voor de internationale
scheepvaart. Het is vooral van be
lang als verbinding tussen de olie
velden van het Midden-Oosten en de
Europese olie-markten.
Deskundigen zeggen, dat indien
het kanaal voor tankers zou worden
gesloten, vijf miljoen Britse arbei
ders vrijwel ogenblikkelijk zonder
werk zouden komen, terwijl de eco
nomie van West-Europa geheel ver
lamd zou worden-
Bovendien is het kanaal van emi
nent belang voor de verbindingen
van West-Europa met het Oosten.
Men kan dus moeilijk verwachten,
dat Engeland (de grootste aandeel
houder), Frankrijk en andere be
langhebbende landen in deze maat
regel van Nasser zullen berusten.
Nasser heeft daarmee een knuppel
in het hoenderhok geworpen, welke
niet alleen een gewedige reactie bij
de opgeschikte hoenders te weeg zal
brengen, maar ook hemzelf wel eens
lelijk treffen kan. De stelregel, dat
de brutalen de halve wereld hebben,
moest in deze tijd z'n geldigheid
maar eens verliezen.
in veiligheid hadden gebracht.
Van de 760 geredden, die door de
„Ile de France" aan land werden ge
bracht, waren er ruim 20 zwaar ge
wond. Een veertigtal léden aan een
zenuwschok.
Op zee bevonden zich vanochtend
nog de „Stockholm" zelf met 533
overlevenden van het Italiaanse
schip en de Amerikaanse torpeboot-
jager „Edward H. Allen" met 76 per
sonen aan boord. Volgens de jongste
berichten wordt het zwaarbeschadig-
de Zweedse schip pas vrijdagavond
in de haven van New York ver
wacht.
SCHIP GEZONKEN.
Aanvankelijk dacht men de „An
drea Doria" nog te kunnen behou
den, doch deze hoop is ijdel geble
ken. Het Italiaanse ministerie voor
de koopvaardij gaf kapitein Piero
Calamai bevel het zinkende schip te
verlaten en weinige uren later is het
trotse miljoenenschip in het onge
veer 75 meter diepe water verdwe
nen.
Voor radar experts is het feit van
de aanvaring onverklaarbaar. Beide
schepen moeten toch de beschikking
over rad'arapparatuur hebben gehad,
waarmee een gebied van vijftig mijl
bestreken kon worden, aldus menen
zij- De mist, hoe dik ook, zou het
functioneren van de apparaten niet
hebben kunnen hinderen.
De dertigduizend ton metende
„Andrea Doria" was in 1952 in de
vaart gekomen. Zij was een der twee
grootste en snelste van de Italiaanse
passagiersboten. Haar zusterschip
van latere datum, is de „Cristofor
Colombo". Zij had elf dekken, waar
van vier doorlopend van achter naar
voren. Haar totale lengte was 212
meter, haar breedte 27 meter.
Het schip had plaats voor 1575 pas
sagiers naast een bemanning van 575
koppen. Het had drie openlucht
zwembaden, een ziekenboeg voor
zestig personen, vier bioscoopzalen,
talrijke liften en driehonderd tele
foons voor verbinding met het vaste
land. De inrichting van het schip
was zeer luxueus.
Mordecai Kidron, de permanente
vertegenwoordiger van Israel in de
Ver. Naties, heeft donderdag de Vei
ligheidsraad in kennis gesteld van
de „buitengewone ernst" van de toe
stand, die ontstaan is door de „onop
houdelijke aanvallen" van Jordanië
op de Jordaans-Israelische grens.
Hij beschuldigde de Jordaanse re
geringsleiders er van, dat zij hun on
derdanen ophitsen tot „vijandigheid
tegen Israel in de meest onbeheerste
en onverantwoordelijke taal".
„Schoolkinderen wordt geleerd"
aldus Kidron „de verwoesting van
Israel te beschouviten als het doel
waarnaar zij moeten streven". Door
kranten en radio wordt dagelijks een
dosis vergiftige propaganda ver
spreid, waarin gevraagd wordt om
„de dag der wrake", „de verovering
van het gestolen Arabische paradijs",
„de volledige verdelging van Israel",
zo schreef Kidron in een brief aan
de Veiligheidsraad.
Woensdag vierde koningin Elizabeth van België haar tachtigste verjaardag.
Tot de vele autoriteiten, die haar kwamen gelukwensen behoorde ook
premier Van Acker, die wij hier zien terwijl hij de vorstin feliciteert.
Tegelijkertijd wordt de koningin het halssnoer van het ereteken van de
arbeid omgehangen.
ENGELAND
GROOTSTE AANDEELHOUDER
De Suezkanaalmaatschappij is een
in Egypte geregistreerde maatschap
pij, die haar zetel te Parijs heeft. De
meeste aandelen zijn echter in han
den van buitenlanders. De Engelse
regering is de grootste aandeelhoud
ster. De concessie van de maatschap
pij voor de exploitatie van het Suez-
kanaal, die een looptijd van 99 jaar
had, loopt in 1968 af.
Reeds eerder heeft Egypte te ken
nen gegeven, dat de concessie niet
zal worden verlengd. De Egyptische
Een luchtfoto van het Italiaanse passagiersschip „Andrea Doria", dat bij de Amerikaanse kust in aanvaring
is gèkomen met een Zweeds schip. Enige uren nadat deze opname werd gemaakt, zonk de „Andrea Doria"
naar de diepte. Acht personen werden bij deze scheepsramp gedood en ruim honderd gewond. Telefoto.
Fouten van de partij
De Poolse premier Jozef Cyran-
kiewitz heeft erkend, dat de partij
fouten heeft gemaakt.
Radio-Warschou heeft donderdag
bekend gemaakt, dat de premier in
een rapport aan het centrale comité
van de Poolse communistische partij
o.a. het volgende heeft gexegd:
„Bij de opbouw van het socialisme
hebben wij fouten gemaakt en het
kan geen kwaad deze fouten te er
kennen.
Wij beseffen 'allen, dat de bereikte
levensstandaard niet in overeenstem
ming is met de behoeften van de
massa.
Het past het Westen echter niet
hierover meewarig te doen, want de
welvaart van het westen is gedeel-
voornamelijk wegens de zware de-
fensielasten.
Hij kritiseerde „overdreven cen
tralisatie" en de uitoefening van te
grote „administratieve druk".
Tenslotte vermeldde de premier,
dat het huidige vijfjarenplan er op
is gericht de productie van landbouw
en industrie te vergroten, om zo-
telijk verkregen door uitbuiting van doende de levensstandaard te verho-
koloniën". gen.
President Gamel Abdel Nasser van Egypte heeft gisteren in een rede te
Alexandrië bekend gemaakt, dat de Egyptische regering het besluit heeft
genomen de Suez-kanaalmaatschappij te nationaliseren. De aandeelhouders
zullen schadeloos worden gesteld in overeenstemming met de laatste slot-
koersen op de beurs te Parijs. Alle gelden van de Suezkanaalmaatschappij
in Egypte zijn bevroren.
Nasser verklaarde, dat de stuwdam van Assoean zal worden gebouwd
met de inkomsten, die het Suezkanaal oplevert en die 100 miljoen dollar
per jaar bedragen. Het bestuur der maatschappij zal worden opgedragen
aan een onafhankelijk lichaam, dat onderworpen is aan het ministerie
van handel.
regering was reeds van plan het be
stuur van de maatschappij voor te
nemen op 16 nov. 1968, de datum
waarop de concessie afloopt.
Op de beurs te Parijs werden he
den de volgende slotkoersen voor
aandelen der Suezkanaalmaatschappij
genoteerd: gewone aandelen 92.700
frank, actions de jouissance 70.900
frank en oprichtersbewijzen 76.000
frank.
Radio-Cairo maakte donderdag
avond bekend, dat alle vreemde mo
gendheden in kennis waren gesteld
van de thans van kracht geworden
nationalisatiewet, en dat Nasser een
regeringsbesluit heeft getekend,
waarbij een bestuurslichaam voor de
maatschappij wordt ingesteld.
Nasser verklaarde in zijn aankon
diging, dat Egypte met de 500 miljoen
dollar inkomsten uit hoofde van de
exploitatie van het kanaal in de ko
mende vijf jaar de schenking van 70
miljoen dollar van Amerika en En
geland niet nodig heeft. Egypte en
de Egyptenaren zullen de dam van
Assoean bouwen zonder druk van
welk land dan ook, zo zeide hij.
„Wij behoeven nu niet meer om
geld te gaan bedelen in Washington,
Londen of Moskou, om de dam van
Assoean te kunnen bouwen."
GEBOUWEN VERZEGELD.
De politie heeft donderdag de ge
bouwen van de Suezkanaalmaat-
schappen te Cairo bezet. Daarna ver-,
zegelden ambtenaren de hoofdingang
met rode was.
Graaf Jean Philippe de Grailly, de
hoofdvertegenwoordiger van de maat
schappij te Cairo, werd door de po
litie in één der gebouwen vastge
houden.
Toen radio-Cairo de mededeling
van Nassar over de nationalisatie uit
zond, juichten de Egyptenaren in
Cairo. Zij dansten en omhelsden en
feliciteerden elkander.
EDEN PLEEGT OVERLEG
Premier Eden heeft donderdag
avond laat met Amirikaanse en fran
se diplomatieke vertegenwoordigers,
alsmede met de stafchefs van de
vw Britse strijdkrachten van gedachten
het beloofde loonpeil te bereiken, gewisseld over het besluit van Egypte
om de Suez-kanaalmaatschappij te
nationaliseren.
Na afloop van het overleg,, dat drie
uur duurde, weigerden functionaris
sen elk commentraat op de mogelijke
stappen, welke Engeland eventueel
zal nemen.
GROTE VERRASSING
Nassers mededeling van de natio
nalisatie van de Suez-kanaalmaat
schappij is als een grote verrassing
De premier zei ook, dat de woning
nood op het ogenblik het ernstigste
probleem in Polen is. Ook zijn er
niet voldoende ziekenhuizen.
Volgens Cyrankiewitz is het vori
ge zesjarenplan er niet
voor de V.S., Engeland en Frankrijk
gekomen.
Diplomatieke waarnemers te Lon
den verwachtten, dat Engeland het
Egyptische besluit met kracht zal af
wijzen als een flagrante schending
van het internationale recht, aange
zien het concessieverdrag nog een
looptijd van dertien jaar heeft. Ook
te Washington en Parijs denkt men
er ir> officiële kringen zo over.
Men twijfelt eraan, of het moge
lijk zal zijn, de bouw van de dam bij
Assoean uit de inkomsten van de
maatschappij te bekostigen, aange
zien het merendeel van de som, die
jaarlijks van de door het Suezkanaal
passerende schepen wordt ontvangen
honderd miljoen dollar besteed
wordt aan het onderhoud van het
kanaal. De aanleeg van de dam zal
naar schatting meer van 1.300 mil
joen dollar kosten.
Vele zijn benieuwd, hoe de Sowjet-
Unie op het besluit van Cairo zal
reageren. Men vraagt zich af, of Nas
ser niet van tevoren de Russische
ambassadeur op de hoogte had ge
steld. Het Sowjet-persbureau Tass
gaf vanochtend vroeg het bericht van
de nationalisatie zonder enige com
mentaar.
Het Italiaanse kabinet heeft woens
dag geweigerd de lonen van het
spoorwegpersoneel te verhogen, on
danks de staking van 190.000 spoor
wegmannen, die dinsdag gedurende
24 uur werd gehouden om kracht bij
te zetten aan de looneisen.
De vakbonden van spoorwegperso
neel hadden eerder reeds gedreigd
verdere stakingen te organiseren, in
dien hun eisen niet worden ingewil
ligd. De vakbonden eisen behalve
loonsverhoging ook een werkweek
van 48 uur en een speciale betalings
regeling voor overwerk.
De depressie, die gisteren voor de
kust van Noorwegen was gelegen,
trok naar de Finse Golf. Krachtige
noordwestelijke winden aan de ach
terzijde van de storing voerden po
laire lucht naar het Noordzeegebied.
Deze koudere lucht nadert echter
maar zeer langzaam ons land, omdat
de wind in onze streken in kracht is
afgenomen door de voortgaande
luchtdrukdalingen boven West-Euro
pa. In verband daarmee is ook het
hegedrukgebied. waarvan het cen
trum enkele dagen ten zuidv/esten
van Engeland was gelegen, bijna
geheel verdwenen. Op de Oceaan ten
zuiden van de 50ste breedtegraad
nam de depressieactiviteit toe" Een
storing, die gisteren boven de Golf
van Biscaye werd aangetroffen, na
derde vanmorgen West-Frankrijk.
Deze storing zal morgen ook het weer
in ons land gaan beïnvloeden. Aan
gezien de overgangszone tussen de
koudere lucht boven de Noordzee en
de warme ludht boven het vaste
land juist boven ons land zal zijn
gelegen, terwijl in deze overgangs
zone de storings-activiteit toeneemt,
moet morgen op plaatselijke regen-
Of onweersbuien gerekend worden.
Volgens te Athene ontvangen be
richten uit het gebied bij de Bul
gaarse grens zouden zich de afgelo
pen dagen in Bulgarije ernstige on
lusten hebben voorgedaan. In Sofia,
Philippopel en Varna zou de staat
van beleg van kracht zijn. Over de
aard en de omvang van de ongere
geldheden werden geen bijzonderhe
den gegeven.
In kringen te Athene, waar men
nauwlettend de ontwikkeling in
Bulgarije volgt, vraagt men zich af,
of er sprake is van een poging tot
een militaire staatsgreep. H<:t schijnt
echter, dat de Bulgaarse regering en
de communistische partij de toestand
meester zijn.
AUDIëNTIE
BISSCHOP VAN HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal woensdag 1 augustus geen
audiëntie verlenen.
Dit blad bestaat uit 10 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van vrijdagavond tot
zaterdagavond. Opgemaakt
11.15 uTTr).
ONWEERSKANS.
Half tot zwaar bewolkt met
plaatselijk regen of onweer.
Over het algemeen iets lagere
temperaturen. Zwakke tot mati-
ge wind uit uiteenlopende rich- i
tingen.
28 Juli zon op 4.57, onder 20.38;
maan op 22.12, onder 11.11.
Hoogwaterstanden
28 Juli v.m. 6.20; n.m. 6.40.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
LUXEMBURG
PARJJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLUN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
zw. bew. 21 C.
half bew. 21
regenbui 22
zw. bewolkt 21
onbewolkt 29
onbewolkt 22
onbewolkt 26
nevel 30
motregen 30
onbewolkt 29
onbewolkt 27
zwaar bewolat 24
onbewolkt 28
onbewolkt 24
mist 28
onbewolkt 27
zwaar bew. 28
onbewolkt 25
nevel 29
onbewolkt 34
onbewolkt 30
Korreltje
Het is niet de hoeveelheid vlees
maar de vrolijkheid der gasten, die
het feest doet slagen.
