Uitvoering, hem cn zijn geboortestad waardig
Kamer van Koophandel- en fabrieken voor
Rijnland gingen kijken naar ,/t Langeveld
3tKÏf.&v>taag.
Met de tem de taan uit
ZATERDAG 14 JULI 1956
DE LEIDSE COURANT
...jE BLAD PAGINA 1
Rembrandt herleefde in de Leidse Lakenhal
Treffende karakteristiek
en omgeving
IUOOIT is Rembrandt ons meer nabij
geweest dan gisteravond in de La
kenhal.
Tentoonstellingen, boeken, redevoe
ringen en cantates eren hem bij de
herdenking van zijn geboorte
morgen in het verre verleden van
driehonderd-en-vijftig jaren.
Uit dit verre verleden van de
Gouden Eeuw staat daar de Lakenhal
in het heden. Toen Rembrandt zijn
„Nachtwacht" voltooide was de bouw
van de Lakenhal juist gereed geko
men.
Zijn vaderstad heeft hem niet tref
fender kunnen eren, dan in dit ge
bouw zijn leven ten tonele te voeren.
Er hing een mystieke sfeer, waarin
heden en verleden samensmolten,
toen onder de oude zoldering van de
Gróte Pers de vertelster, in een don-
ker-folauw gewaad met wijde mouwen,
te voorschijn trad en met ontroerde
stem het leyen van Rembrandt ver
telde.
Op het eenvoudige toneel - een
tafel en een paar stoelen kwam
Rembrandt zelve ten leven, en al
degenen, die deel hadden aan dit le
ven: Saskia van Uylenborg, Hendrik-
je Stoffels en de zoon Titus, een paar
helpers van de grote meester, de „be
stellers" van de Nachtwacht en de.
sjacheraar, die het hem zo moeilijk
maakte.
Zij vertolkten fragmenten uit Rem-
brandts leven, maar deze fragmenten
waren zo gekozen, dat in nauwelijks
een uur tijds een indringend over
zicht werd gegeven van Rembrandts
vreugden en Rembrandts teleurstel
lingen, van zijn huiselijk geluk en
huiselijke tegenslag, van het opko
men en tanen van zijn kunstenaars-
roem, van zijn geldelijke zorgeloos
heid en geldelijke zorgen, van zijn
eenzaamheid in de volle grootheid
van scheppend vermógen, de een
zaamheid van het bóven de tijd ver
heven genie dat eenzaam opging in
de eeuwigheid.
Waarlijk de schrijver van dit
stuk, de heer Gerard van Veen uit
Rotterdam, heeft onze hartelijke
waardering verworven voor zijn diep- Een scène uit de toneelschets „Rem-
doorleefde weergave van Rembrandts brandt",
levensgang.
Rembrandt in „levenden lijve".
Het was een gedurfde onderneming
in zijn eigentijdse omgeving de mees
ter zelf ten leven te roepen, hem te
karakteriseren en hem door de dood
weer in het verleden terug te leiden.
Dit vereiste een uiterst fijnzinnig psy
chisch aanvoelen en tegelijkertijd
een zekere gelijkenis van physiono-
mie. Zeer gelukkig heeft dr. J. Fou-
draine aan deze dubbele opgave vol
daan, daarbij voortreffelijk gesecon
deerd door de twee vrouwen, die èn
in Rembrandts leven èn in de La
kenhal zo'n grote rol speelden: Sas
kia (mej. T. de Wit) en Hendrikje
(mevr. T. Hoogewindv. Ootmers-
sen), en door Saskia's zoon Titus (A.
M. P. van Aelst).
Het huiselijk beraad in kommer
volle tijd tussen Rembrandt, Hen
drikje en Titus werd weergegeven in
een natuurlijkheid en levens-echt
heid, welke de toeschouwer over
rompelde. Zeer aanvaardbaar waren
ook de karakteriseringen van Rem-
en kunstenaar, die op deze avond in
zijn geboortestad herrees. Zij stond
daar, in het clair-obsour van belich
ting en schaduw, als een schilderij
van Rembrandt zelf.
De toneelspelers, leden van „Litte-
ris Sacrum" en het Leids Studenten
toneel hadden, onder leiding en voor
lichting van regisseur B. Hageman
Sr., de inspiciënt A. P. Hasselbach
en de souffleur A. Adema hun rol ter
dege ingestudeerd; de costumes wa
ren kostbaar en met historische
nauwkeurigheid gekozen; de grime
was onberispelijk.
Het werd een avond, Remlbrandt en
zijn vaderstad waardig. Hóger lof
kunnen we niet brengen! Wethouder
Van Schaik sprak namens het stads
bestuur woorden van warme dank
en huldigde in bloemen de echtgenote
van de schrijver, mevr. Van Veen,
de vertelster en de dames, die aan
het spel deelnamen.
Er volgde gisteravond nog een
tweede uitvoering; herhalingen zul
len plaats hebben.
We kunnen niet genoeg aanbevelen
deze opvoeringen in de Lakenhal
bij te wonen.
Aan de commissie „Remibrandther-
denking Leiden'' een gelukwens met
déze keuze!
yw n KM 10 vinger syst
I Eli Bii blind rhythm.
QTFNn 4talen 1130,8tter~
B t flv grepen p. minuut)
Ook juli en aug.
Kon. Erk. PITMANSCH00L
Plantsoen 65 Telefoon 26558
(Advertentie)
brandt in.de opeenvolgende tijdper
ken. Zijn verlaten dood in de hoge
leunstoel greep aan door tragiek
ondanks de wat melo-dramatische
„stemmen" op de achtergrond.
Interessant was in dit stuk het ge
heel op de historie gebouwde bestel
len van de „Nachtwacht" door de
ij dele schutterskapitein Bannink Cocq
en zijn nóg ij-deler luitenant Van
Ruytenburgh „Heer van Vlaardingen
en Vlaardingerambacht", getypeerd
door de heren Nagel en A. A. M. van
Leeuwen, waarbij vooral de luite
nant een vlotte personificatie
Men proefde in die taferelen de "al
les voor geld"-gesteltenis van de
Gouden Eeuw en heel de onbegrepen
heid van Rembrandts genialiteit,
toen v. Ruytertburgh nijdig uitriep:
„dit zijn geen sob-utters, maar nacht
wachten!". Op 't moment, dat Titus te
keer ging tegen de schutters-stukken
met „zelfvoldane volgevreten burgers"
vingen wij een blik vol misprijzen op
van de in gezondheid blakende man
nen, die de witte wanden van de
„Grote Pers" sieren. Ook zij hoorden
er bij, ook zij waren „erin". Ieder
een in de zaal en aan de wand be
greep, dat de auteur de miserabele
figuur van Becker miserabel wat
karakter betreft, stellig niet de uit
beelding door J. Chr. Bartelsman!
midden in de Gouden Euw plaatste,
toen hij klaagde overde geld-
schaarste.
Ook het tafereeltje van de twee
verf-mengende helpers (ir. B. Hage
man en mevr. J. Bartelsmanv. d.
Lans) muntte uit door levendigheid
als vrolijk intermezzo was het niet
zó geslaagd terwijl Rembrandts
dienstmeisje (mej. M. Reitsma) wer
kelijk een „net" dienstmeisje was,
gelijk deze in de advertenties veel
vuldig worden gevraagd.
Een bijzonder woord van hulde aan
de vertelster, mevr. C. Hageman
Verhagen. Klankvolle stem, heldere
dictie, het was alles heel goed, maar
vooral die uitgesproken innerlijke be
wogenheid, waar het hier ging om,
in fraai geciseleerd Nederlands, het
leven te vertellen van de grote mens
Met opzet hebben wij deze maal
eens een plaatje met een rich';it»g-
aanwijzer gekozen. De wijzer van
de A.N.W.B. zal u na enig diep na
denken veel kunnen vertellen over
de plaats waar deze foto genomen is.
Het noemen van de plaats achten
wy voldoende. Weet u meer: welnu
vertrn.itvt u uw meerdere kennis
aan het papier toe.
De vorige week
Die kerktoren is nog een lelijke
struikelblok gewoiaen voor een aan
tal inzenders van deze week.
Men zag er Zoeterwoude in en
een aader noemde zelfs Zoetermeer.
Maar de meesten hebben toch de
kerk thuis kunnen brengen: de r.k.
kerk van Stompwyk.
Winnaar werd de heer Jan van
Leeuwen, p.a. H. van Leeuwen,
Meerlaan 7, Stompwyk. Ditmaal gaat
eindelijk eens op: Wie het dichtst by
het vuur zit
Wat U moet doen
Adresseer een kaart, brief of
briefje aan de puzzle-redactie van
de Leidse Courant, Papengracht 32,
Einddiploma's H.B.S. a
„St. Bonaventura"
Aan het R.K. Lyceum „St. Bona
ventura" te Leiden zijn geslaagd
voor het einddiploma H.B.S., afde
ling A.
F. Beeren, Wassenaar; J. de Bruin,
Amsterdam; P. B-uysen, Voorburg;
A. Detrie, Leiden; H. van Dongen,
Oegstgeest; H. van Emmerik, Ter-
Aar; J. Jeurissen, Leiden; J. de
Kleermaecker, Wassenaar; W. van
Lammeren, Bennebroek; H. Peek,
Wassenaar; P. van Rhijn, Noord wijk
W. de Vroomen, Warmond; P. van der
Weijden, Noordwij kerhout; J. de
Wit, Leiden. Hiermede zijn alle can-
didaten geslaagd.
In totaal legden dit jaar 46 candi-
daten eindexamen af aan 't Lyceum
44 candidaten slaagden; één trok
zich terug; één werd afgewezen
Geheime mededeling
van B. en W. van Leiden
Intens belangstellend voor de me
dedeling, die in een raadsstuk was
aangekondigd, heeft de Leidse pers
gisteravond de perstribune in de
Leidse raadzaal bevolkt.
Om kwart over negen b. en w.
waren door de opvoering van „Rem
brandt" in de Lakenhal, verlaat
opende wethouder Van Schaik, loco
burgemeester, de vergadering met
de gebruikelijke mededelingen en
ingekomen stukken.
Tot verwondering van de verslag
gevers en van enige nieuwsgierigen
op de publieke tribune liet hij ech
ter hierna de deuren sluiten.
Wij vernamen van het college,
dat ook na de geheime zitting geen
openbare mededeling meer werd
gedaan. De zitting duurde voort tot
1 uur in de nacht.
Toegangsplaatsen voor
het stuk „Rembrandt"
De toegangskaarten van het stuk
„Rembrandt" dat gisteravond in de
Lakenhal in première ging zijn ver-
krijbaar bij de portiers van alle
speeltuinen te Leiden en 's avonds
aan de zaal.
Maandagavond geeft het gezel
schap een opvoering in het gebouw
van de speeltuinvereniging „Ooster-
kwartier", Borneostraat, dinsdag in
de aula van 't gymnasium Fruinlaan
voor de professoren wijk en woens
dag in het clubgebouw van de speel
tuinvereniging „Westerkwartier",
Ten Katestraat.
Bij voldoende belangstelling zullen
elke avond twee voorstellingen te 8
uur en te 9.15 uur gegeven worden.
Op vrijdag 20 juli a.s. vinden in
De Lakenhal de slotvoorstellingen
plaats. Hiervoor zijn aan de Laken
hal kaarten te verkrijgen.
WARMOND
PATER AEGIDIUS VERSLUTS
O.F.M. NAAR AUSTRALIc.
In onze moderne
GASKAMER
worden houtworm en motten
radicaal verdelgd
Vraagt inlichtingen
KLEINE'S CHEMISCHE FABR.LEIDEN
Lammenschansweg 10 Tel. 25738
(Advertentie
Pater Aegidius Versluys o.f.m.,, ka
pelaan van de parochie van O. L.
Vrouw van Zeven Smarten te Ven-
ray (L.), benoemd tot geestelijk lei
der van de Nederlandse Emigranten
in Australië.
Pater Aegidius is geboortig van
Warmond en was achtereenvolgens
werkzaam te Houthem (L.), Maas
tricht, Alverna-Wychen en Venray.
Per s.s. „Sibajak" zal op 11 sep
tember a.s. de benoemde emigranten
priester vertrekken naar dit land.
Dodelijke afloop van
ongeluk te Leiden
Zoals wij gisteren reeds meldden
werd om half tien gistermorgen op de
hoek van de Kanaalweg en de Lo-
rentzkade een motorrijder door een
automobiliste uit Leiden aangereden.
De motorrijder, de 19-jarige Jan van
Nielsen uit Waddinxveen, die levens
gevaarlijk werd gewond, is gistermid
dag in het Academisch Ziekenhuis te
Leiden overleden.
Het ongeluk ontstond doordat de
automobiliste, die de Lorentzkade
wilde opdraaien, geen voorrang ver
leende aan de motorrijder, die reed
in de richting van de Lammebrug. De
auto kwam van tegengestelde richting.
Leiden.
Schryf onder het motto: „Met de
lens de laan uit".
De foto stelt voort
De Inzendingen worden ingewacht
tot en met donderdag a.s. Onder de
goede oplossers wordt een waarde
bon van 5.verloot.
Interessant en nuttig plan
over 3 jaar gereed
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Rijnland houdt er van in
zijn bijeenkomsten het nuttige met
het aangename te verenigen. Giste
ren werd een werkzaam programma,
dat de leden gedurende de ochtend-
uren in een besloten zitting bijeen
hield, afgewisseld met een excursie
naar ,,'t Langeveld", het aan Noord-
wijk en Noordwij kerhout grenzende
duingebied, dat de laatste tijd in het
centrum van de belangstelling staat.
Het grootste deel van de morgenzit
ting werd besteed aan het rapport
over (water)wegen in en om Leiden,
dat door de commissie vervoer van
de kamer op gewetensvolle wijze is
samengesteld. Deze bespreking was
besloten. De plannen bevinden zich
n.l. nog in een informatief stadium.
Wij hebben vroeger al eens gemeld,
dat in dit plan onder meer wordt
voorgestaan het inrichten van een
vaarweg buiten Leiden, zodat de bin
nenstad van het waterverkeer vrij
zal komen. Dit maakt de aanleg van
vaste bruggen mogelijk.
Om kwart voor een des middags
ving ir. H. G. Kuipéri, hoofdinge
nieur-directeur van de cultuurtech
nische dienst voor Zuid Holland, aan
met een voorbeschouwing over het
plan „Langeveld", dat voor een groot
deel voor de bloembollencultuur rijp
wordt gemaakt. In deze krant zijn
reeds uitvoerige beschouwingen over
deze ontginning verschenen. 170 Hec
tare wordt bollengrond en 100 hec
tare blijft over voor recreatiegebied.
De heer Kuipéri gaf allereerst een
overzicht van de geschiedenis van
dit gebied. Doordat de Amsterdamse
'duinwaterleiding aan het duin water
onttrok is er in de loop van de jaren
een wijziging in de grondwaterstand
gekomen. Hierdoor zijn langzaam
maar zeker de cultures in Langeveld
achteruit gelopen. Nadat verschillen
de ideeën voor dit gebied (o.m. bos
bouw) waren ontwikkeld, maakte de
provincie Zuid Holland in de jaren
'45'50 een plan om Langeveld een
nieuwe bestemming te geven als
recreatieterrein. In 1950 zag men
hier van af, omdat de bollenhandela-
ren inmiddels tot de conclusie waren
gekomen, dat de grond van Lange
veld bijzonder geschikt was voor
hoogwaardige bollencultures.
De heer Kuipéri heeft in 1951 de
mogelijkheden voor de bollenteelt
onderzocht en is tot gunstige conclu*
sies gekomen. Eén van de moeilijk
heden bij het realiseren van dit plan
was de juridisch niet aanvechtbare
eis van de Amsterdamse Duin
waterleiding, dat geen schop in de
grond kon worden gestoken, zonder
dat de Amsterdamse waterleiding 'n
woordje mocht meespreken. De Am
sterdammers wilden hiermede ver
hinderen, dat wijzigingen in de
structuur van dit gebied invloed op
hun waterhuishouden zou hebben.
Men is tenslotte bij Provinciale
Staten klaar gekomen met een plan,
waarmee de Amsterdamse waterlei
ding en de toekomstige bollenkwe-
kers tevreden zullen zijn. Door een
systeem van terrassen, die in hoogte
variëren van 90 N.A.P. tot 250
N.A.P. kan op verschillend niveau
het terrein van het gewenste water
worden voorzien.
Om met de eigenaars van deze
grond tot een vergelijk te kunnen
komen, heeft men voor het in cul
tuur brengen van dit gebied de me-,
De Kamer van Koophandel op 't
Langeveld. Ir. Kuipéri geeft een uit
eenzetting. Op de achtergrond ziet u
het betonnen kanaal, het begin van
het bevloeiingssysteem. Het water
van Rijnlands boezem wordt in het
betonnen bassin gepompt en vandaar
stroomt het water in de pijpleiding,
die het op de hoogte van de verschil
lende terrassen brengt: van 90 plus
N.A.P. tot 250 plus N.A.P. Deze pijp
leiding is tevens de grens van „Het
Langeveld" aan de noordelijke zijde.
Achter de heer Kuipéri, de adjunct
secretaris van de K. v. K., links van
deze, de heer T. van Waveren, voor
zitter van de K. v. K.
thode van de ruilverkaveling ge
kozen.
Dit alles is nu achter de rug en op
„Langeveld" is men druk bezig met
het slechten van de terrassen en met
het aanleggen van de bevloeiingswer
ken. Wegen worden aangelegd en
verbeterd, bij de ingang van het ter
rein wordt een gemaal aangelegd, dat
het water van Rijnlands boezem in
dit gebied zal pompen.
De leden van de K. v. IC. hebben
een en ander in de middaguren na
de koffiemaaltijd in Het Hof van
Holland te Noordwijk in ogenschouw
kunnen nemen. Een wandeling voer
de de belangstellenden langs de pijp
leiding, die al gedeeltelijk gelegd is.
Zij hoorden nog dat het project
waarschijnlijk over 3 y, jaar gereed
zal zijn.
Na afloop van deze excursie be
zocht men nog even het zandwin-
ningsgebied van de kalk-zandsteen-
fabriek van Van Herwaarden. De
heer Van Herwaarden, die lid is van
de Kamer, leidde de belangstellen
den rond.
