Q&Qeidóe&yuficmt De eerste zomerse dagen kostten vier mensenlevens en veel schade Grote spanning in Tsjecho-Slowakije Spanning in Praag? Noodweer boven Nederland Brandweer te Tilburg in botsing Verhaal van een dirigent, die de VRIJHEID koos KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 10 JULI 1956 47ste JAARGANG Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs 10.55 p. w-, f2.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p. p. f 7.40 -AdvértentlesV lVct.'p.'m.m! Telefoontjes 1.50 BURGEMEESTER SCHOKKING WOOR de eerste maal sinds de v onverantwoordelijke publikatie in het socialistische „Haagsch Dag blad" heeft burgemeester Schokking het stilzwijgen veihroken. De indruk, welke door het bestaande stilzwijgen reeds was gewekt, wordt door het gesprokene bevestigd: hier is na een hetze, welke in Nederland nauwelijks haar gelijke vindt, een magistraat van formaat tot heengaan gedwongen. Ondanks dat de regering hem hand haafde in zijn bestuurlijke functie en de volksvertegenwoordiging in meer derheid het standpunt der regering deelde, heeft burgemeester Schokking zyn ontslag aangevraagd omdat hij niet in voldoende mate kan steunen „op het vertrouwèn van zijn gemeen tenaren, van welke groepering zij ook mogen zijn". De burgemeester zeide daarom trent: „voor zover ik dit op het ogen blik kan overzien". Het is de vraag, of hij dat goed heeft ingezien. Het halve jaar van ondraaglijke spanning waarin hij zijn „plicht tot het uiterste gedaan heeft", heeft hem zodanig afgemat dat „in redelijk heid" niet méér van hem „noch van mijn vrouw" mag worden verwacht. De heer Schokking heeft het Haag se burgemeestersambt niet begeerd. Hij is door de bevoegde autoriteiten, v/elke hijzelf „te gepaster tijd en bij herhaling" heeft gewezen op de on gelukkige gebeurtenis in Hazerswou de, daartoe aangezocht. Nu deze gebeurtenis op zulk een onheuse wijze tóch nog tegen hem is uitgespeeld, kan men zich indenken, dat hij, zij het verdrietelijk, zijn func tie neerlegt. l^AAR het is de vraag of de burge- meester, zo onbarmhartig in op spraak gebracht, het goed heeft in gezien, dat hij het vertrouwen van een groot gedeelte der Haagse bur gerij zou hebben verspeeld. Het is de vraag, of de bevolking van Den Haag en de bevolking van Nederland want het is een zaak van nationaal aanbelang geworden niet 'het grove politieke spel door ziet dat met de persoon van de heer Schokking is gespeeld. Wanneer de burgemeester lid van de P. v. d zou zijn geweest, geloof niet, dat hem ooit iets in de schoenen zou zijn ge schoven, geloof niet, dat ooit een van de dagbladen, van welke andere rich ting ook, zich geleend zou hebben tot zulk een hartbrekend beulswerk. Het is de vraag, of het rechtsge voel van het volk conform aan de uitspraak van Hoge Raad en gering het oirbaar acht, een feit, dat veertien jaar geleden heeft plaats gehad, op te rakelen om iemand „weg te werken". De burgemeester zeide, dat het „na zo lange tijd welhaast niet meer mo gelijk is1' zich in te denken in de situatie van een verantwoordelijk burgemeester in de oorlogsjaren, maar dat hij er innerlijk van over tuigd was en is, steeds naar beste we ten te hebben gehandeld en „ik ge meend heb niet anders te kunnen handelen dan zoals ik deed", al is dat inziehjt „achteraf onjuist gebleken". Wanneer men de lijvige boekdelen van de parlementaire enquête-com missie over het regeringsbeleid in de oorlogsjaren naslaat, zal men stapels blunders aantreffen, van in noodtoe stand getroffen beschikkingen, welke achteraf onjuist zijn gebleken, en erger. Het is de bijna dagelijkse levens ervaring van ieder mens, die op een min of meer verantwoordelijke post staat en zelfs in het gewone huise lijk leven dat hij in zijn recht meent te zijn, besluiten te nemen, welke achteraf, in andere omstandig heden, „er naast" blijken te zijn. Dat is menselijk. Iemand, die het „achteraf onjuist gebleken inzicht" bij herhaling aan de bevoegde autoriteiten heeft mede gedeeld, daar na 14 jaren op aan te vallen en hem onmogelijk te maken, handelt niet menselijk meer. Dit is een politieke wraakneming, waarbij wij ons afvragen of de Haag se en Nederlandse burgerij die wraakneming niet reeds lang hebben doorzien. Men kan het met het Haags beleid van de burgemeester niet eens zijn geweest; men kan hem graag „ge wipt" hebben maar het had nooit mogen geschieden op zulk een het democratisch rechtsgevoel vergifti gende manier. RilET geen woord rept burgemeester Schokking in zijn toespraak over de tegen hem gevoerde hetze, geen woord van verwijt of verontwaardi ging, alleen een woord van „oprech te deernis" met hen, die het slacht offer zijn geworden van „mijn ach teraf onjuist gebleken inzicht". Dat inzicht „versterkt door de ontwikkeling der gebeurtenissen met een zodanig overtuigende kracht" was de mening, dat het Joodse gezin door de bezettende autoriteiten als „pro vocateurs" naar het goed-vaderland- se Hazerswoude was gezonden. Dit inzicht is achteraf onjuist ge bleken, gelijk uit de noodlottige af loop bleek. Het is niet uitdrukkelijk, maar het is duidelijk, dat burgemeester Schok king in dit ernstige ogenblik in zijn leven de Allerhoogste tot getuige riep, steeds „naar beste weten" te hebben gehandeld. „Wetend, dat niet dame, benevens de kinderen werden aan de benen gewond. 8 KOEIEN GEDOOD. In het Westbrabantse plaatsje Almskerk trof en doodde de bliksem in het open veld acht koeien van de heer A. Snoek en in Noord-Holland viel het huis van de heer K. Offen- berg te Ilpendam aan het hemelvuur ten offer; het getroffen huis brand de volledig af en de eigenaar moest met een shock in het ziekenhuis op genomen worden. Voor de spoorwegen schreef het noodweer een apart hoofdstukje. Niet alleen veroorzaakte bliksem inslag op de lijn ArnhemUtrecht grote vertraging, doordat een boven leiding bij Ede getroffen werd en het treinverkeer tot 's avonds laat over enkel spoor geleid moest wor den, maar tevens bleek de „paraplu- verhuur" opeens meer dan een aar digheid te zijn. C.S.: UITVERKOCHT. Sinds kort kan men op verschil lende stations voor het kleine bedrag van 0,30 een paraplu huren, wan neer men onverwacht door regen overvallen wordt. Men betaalt voor de paraplu bij ontvangst 3,en als men hem 's avonds weer terugbrengt, ont vangt men 2,70 terug. Het Amsterdamse centraal-station, waar de dames een indrukwekkende ry vormden om een regenscherm te bemachtigen, was in record-tijd pa raplu-loos en verscheidene teleurge stelde dames moesten toch hun zo mers toiletje aan de felle regen prijsgeven of een uurtje wachten, tot de bui voorbij was. Bijzonder ernstige vormen nam het onweer aan rond Nederweert, waar drie boerderijen aan het vuur ten prooi vielen; persoonlijke ongeluk ken deden zich echter hier niet voor. 200 BOMEN ONTWORTELD In Gronsveld veroorzaakte het noodweer zeer aanzienlijke schade door 200300 fruitbomen te ontwor telen. Op een binnenplaats van een stof- feerderij werd een fruitboom uit de grond gerukt, die daarna enkele me ters verder bovenop een geparkeerde auto viel. In de laan van het kasteel Rijckholt sloegen enkele zware kas tanjebomen tegen de grond. De tak ken van een afgeknapte eik troffen de draden van het elektrisch licht, waardoor het kasteel Rijckholt, waar haar 2 kinderen op het Zandvoortsehet gemeentehuis en een jeugdher- strand in een tent beschutting tegen berg gevestigd zijn, zonder licht en het onweer poogde te vinden, werd water kwam te zitten. Ook hier de- op weg naar de tent door de blik- den zich geen persoonlijke ongeluk- sem dodelijk getroffen; de tweedel ken voor. Maandagmiddag brak boven Amsterdam een hevig onweer los, gevolgd door zware regenbuien. De straten in de rivierenbuurt deden hun naam eer aan want terwijl de zonneschermen nog uithingen veranderden de straten in echte rivieren waarin auto's met moeite tegen de stroom optornden, zoals deze foto laat zien. De eerste echt zomerse dagen heeft Nederland gisteravond moeten beko pen met een daverend onweer, dat boven West-Nederland urenland dreigde, doch practisch niet doorzette, maar dat in het meer Oostelijk en Zuidelijk deel van ons land de vorm van een noodweer aannam. Omstreeks vier uur ontlaadden zich de pikzwarte wolken daar en Eind hoven kon spreken van „een nacht in de middag", want de Lichtstad was. genoodzaakt met electriciteit het verdwenen zonlicht te vervangen. Behalve wat waterschade aan het Stratumseinde en de St. Jansweg, waar voor de brandweer met pompen moest uitrukken, kwam Eindhoven er nog goed vanaf en rond vijf uur kon het electrisch licht weer gedoofd worden, maar in Tilburg nam het noodweer ernstiger vormen aan. Driemaal vond de bliksem in deze stad een doel, hetgeen tweemaal 'n mensenleven kostte; de 27-jarige J. de Rooy, die langs het Wilhelminakanaal aan het vissen was en de 72-jarige marskramer A. Ramanauskas, die in het Lelypark een toe vlucht had pogen te zoeken, werden door de bliksem gedood. Voorts sloeg de bliksem in een huis aan de Veluwestraat en hoewel het hemelvuur hier weinig schade be rokkende, had de inslag een onver wacht gevolg, want de brandweer auto's, die uitgetrokken waren, ge raakten verwikkeld in een gecom pliceerde botsing, toen zij op hun weg naar de brand in de St. Joseph - straat een vrachtwagen met zuur- stofcylinders ontmoetten. De chauf feur van de vrachtauto, die door de duisternis te laat werd opgemerkt, durfde" in verband met zijn lading niet sterk te remmen en liet zijn auto voorzichtig op het trottoir glij den, toen hij de loeiende brandweer auto's aan hoorde komen. De voorste brandweerauto, voor de vrachtauto beland, remde onver wacht af en de tweede, hem ontwij kend, vloog tegen de vrachtwagen op. De derde, die eveneens het rem- tempo niet bij kon houden, bezorgde zijn beide voorgangers een deuk. Alles liep nogal goed af, zelfs de materiële schade bleef gering en even later waren de brandweerwa gens in de Veluwestraat, waar bleek, dat ook de brand geen grote moei lijkheden baarde. ONDER BOOM GETROFFEN. Meer naar het Oosten, eiste het onweer een slachtoffer te Zevenaar. Een 18-jarige jongen uit Haarlem, die te zamen met een vriend uit het Rijks observatiehuis te Zeist ont- ikzelf mijn levensweg bepaal, doch Hij, die het Al bestiert, Die dit deed in het verleden en dit ook in de toe komst doen zal...." De burgemeester vergiste zich in de bedoelingen van het Joodse gezin, hij had aanwijzingen achteraf onjuist gebleken dat deze onderduikers misdadige bedoelingen hadden. En „achteraf" heeft het Joodse gezin de handelwijze van de burgemeester be grepen, zoals in de eeuwigheid alles wat met een goede intentie verkeerd is gedaan en dat is heel veel begrijpelijk wordt, gelijk Jan Luyken dichtte op de raadselen van het aardse leven: „Die geeven vrij malkaar de hand, als 't beide is voor bij gedreven". Wij vermoeden zo, dat het gezin Pino zaliger gedachtenis meer waar dering heeft voor de toenmalige bur gemeester van Hazerswoude, die deed, wat hij in zijn verantwoorde lijke positie meende te moeten doen, dan voor degenen, die, na zovele ja ren, van hun droevig einde een Haag se stads-rel maakten om een hun niet welgevallige burgemeester on mogelijk te maken. De burgemeester moest en zou weg. Het is gelukt! Maar welk een voor de P. v. d. A beschamend middel. snapt was, had onder een boom zich pogen te dekken tegen het onweer. De bliksem trof hem en doodde hem onmiddellijk; zijn vriend, die bij hem in de buurt stond, bleef ongedeerd. Ook in West-Nederland eiste het noodweer een slachtoffer; de 41-ja rige mevrouw LaumenKoning uit Haarlem, die met een vriendin en Congres van katholieke medici te Brighton Een groep doktoren, met kappa's en baretten, lopen in de stoet op weg naar de kerk van St. Josef in Brighton, waar een H. Mis wordt opgedragen. Zij maken deel uit van de grote groep doktoren, die in Brighton deelnemen aan de conferentie van de vereniging van Britse medici. V luchtelingenhulp van Heuven Goedhart, de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de vluchtelingenhulp, heeft weer eens de aandacht gevestigd op deze zere plek in de wereld van vandaag. Er zijn nog altijd twee miljoen vluch telingen voor wie geen plaats schijnt te zijn, waar zij hun haardstede kun nen vestigen en door eerlijke arbeid hun brood verdienen. De organisatie van mr. v. Heuven Goedhart kreeg verleden jaar de Nobelprijs wegens de verdienstelijke arbeid, welke zij presteert, maar het zou de Neder landse leider van deze organisatie heel wat zwoegen en zorgen 0 bespaard hebben, als de we reld minder gul met onder scheidingen, doch toeschietelijker met krachtdadige hulp zou zijn geweest. In zijn vorige maand aan de Alge mene Vergadering der Verenigde Na ties uitgebracht jaarrapport toonde de heer van Heuven Goedhart zich •bijzonder pessimistisch aangaande de mogelijkheden, het vluchtelingen probleem vóór eind 195® wanneer zijn mandaat zou aflopen opgelost te krijgen, indien hij geen nieuwe steun zou ontvangen. In een pers conferentie, direct na het uitkamen van dit verslag in Den Haag gehou den, zei hij, het een groot schandaal te achten, dat tien jaar na de oorlog nog 65.000 vluchtelingen in ellende vei keren in een welvarend Europa. Hij vroeg zich toen af of het, gezien de teleurstellende resultaten van zijn pogingen om aan meer geld te karnen, niet beter zou zijn, zijn functie aan een ander over te dragen. Hij heeft thans geen keuze meer; een ander zal het werk moeten voort zetten. Zal deze opvolger de gelegen heid aangrijpen om als voorwaarde te stellen, dat hij op ruimer schaal ge- Tsjechische communisten hebben het heengaan geëist van de leden van het kabinet en de leiders der communistische partij. In het hele land heerst een grote spanning, die de mogelijkheid van een opstand in zich houdt, meldt de diplomatieke correspondent van de in Londen verschijnende Daily Mail. De correspondent, Walter Farr, schreef, dat de dirigent van het Tsjechische Symfonie-orkest, Vojtech Vogels, hem belangwekkende bijzonderheden over de huidige gespannen toestand in Tsjechoslowakije heeft onthuld. Vogel is vorige weck met zijn gezin per vliegtuig naar Engeland gekomen en heeft politiek asiel gevraagd. ONTEVREDENHEID over laag levenspeil pen, maar eindigde in een luidruch tige scheldpartij. Tal van sprekers op de vergade ring eisten van Zapotocky, dat hij een ingrijpende zuivering van de huidige regering zou doorvoeren. Zo'n zuivering zou de Russische commu nistische leider Chroestsjef geenszins Vogels verhaal kwam op het vol gende neer: 1) Een groep vooraanstaande com munisten, onder wie enkele van de voornaamste partijtheoretici, zouden een officieel beroep op president Zapotocki gedaan hebben om de re gering en het centrale comité van de Tsjechische communistische partij te ontbinden. 2) De studenten van de Praagse universiteit zouden een delegatie naar het partijbestuur gezonden heb ben, die eiste dat er een einde ge maakt zou worden aan de communis tische invloed op de universiteit. 3) De ontevredenheid van de ar beiders over het lage levenspeil zou snel groeien en kunnen leiden tot een soortgelijke utibarsting als in het Poolse Poznan. Zapotocky uitgescholden. Vogel vertelde, dat Zapotocky -in het openbaar beledigd was op een vergadering van topcommunisten, die begonnen was als een discussie' over theoretisch-marxistische onderwer- De vliegramp van Arizona Zeven-en-zestig van de 128 slacht offers van de vliegramp boven de Grand Canyon in Arizona zijn maan dag in Flagstaff in een gemeenschap pelijk graf begraven. Het betreft inzittenden van de „Superconstellation", die onlangs met een DC-7 in botsing is gekomen. Slechts negen lijken konden worden geïdentificeerd. De lijken van drie inzittenden zijn door de families op geëist. De 58 inzittenden van de DC-7 zul len worden begraven, zodra zij zijn geborgen. onwelgevallig zijn, daar deze gaarne zou zien, dat de huidige stalinisti sche kliek met Zapotocky aan het hoofd het veld zou ruimen voor een regering, die zich meer op de nieuwe Russische politiek zou oriënteren. Waarnemers wijzen er echter op, dat er op het moment geen man in Tsje choslowakije is, die voldoende in vloed en gezag of voldoende steun van Chroestsjef geniet om de huidige leiders te vervangen. Volgens deze waarnemers zou dan ook een ingrijpende wijziging in de regering in Praag licht kunnen lei den tot een anti-communistische op stand. Wat meer zon Het warme weer van maandag, waarbij de temperaturen op vele plaatsen tot 29 graden opliepen het vliegveld Beek meldde zelfs een maximum van 30 graden werd in de namiddag abrupt gestoord door een storing, die met een snelheid van ongeveer 35 kilometer per uur uit de omgeving van Nantes naar de Duitse Bocht trok. De storing gaf in ons land aanleiding tot de ontwikke ling van zwaar onweer met plaatse lijk veel regen en hier en daar ook hagel. Tot dinsdagochtend 7 uur werd de grootste hoeveelheid neer slag, namelijk 29 millimeter, door het waarnemingsstation Eindhoven ge rapporteerd. Dinsdagochtend bereikte een oud Oceaanfront, dat de voorste begren zing vormt van koelere lucht, het westen van het land. Mede onder invloed van een hogedrukgebreid, dat zich het komende etmaal over de Golf van Biscaye en de Britse eilan den gaat uitbreiden, zal dit front de komende 24 uur het gehele land pas seren en zal de bewolking afnemen, zodat woensdag zonnige perioden verwacht mogen worden bij gema- 'igde temperaturen en zwakke wind in de noordhoek. steund zal worden? Twee miljoen vluchtelingen staan achter hem. Nu is de oplossing van het vluchte lingenprobleem verre van gemakke lijk. Plaats is er genoeg, bijv. in Zuid- Amerika, dat gemakkelijk enige mil- lioenen mensen kan bengen zonder „vol" te zijn. Maar de Zuid-Ameri kaanse staten voelen er weinig voor om met deze mensen te worden op gescheept. Want zij komen zonder enige bagage, berooide stakkers, die geen geld meebrengen, noch veel ar beidskracht. Velen behoren van oor sprong reeds tot de laagst ontwik kelden en anderen hebben door het jarenlange kaïmpleven en de door stane ontberingen hun laatste restje vakmanschap en arbeidslust verloren zien gaan. Aan de andere kant vraagt men zich toch af, of de wereld de verant woordelijkheid mag blijven dragen voor het feit, dat twee miljoen vluch telingen aan hun lot worden over gelaten. Dit blad bestaat uit 8 pagina's HOE wordt het weer? (Geldig van dinsdagavond tot woensdagavond. Opgemaakt te 11.45 uur). MEER ZON. Afnemende bewolking en mor- i gen perioden met zonneschijn, f maar vooral aanvankelijk ook nog plaatselijk enige regen. X Overwegend matige wind tussen X noord en noordwest. Over het al- gemeen hogere middagtempera- X turen. 11 Juli zon op 4.35, onder 20.59; maan op 9.13, onder 22.19. Hoogwaterstanden 11 Juli v.m. 5.25; n.m. 5.55. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: weer temp. STOCKHOLM half bew. 24 C. OSLO nevel 25 KOPENHAGEN onbewolkt 22 ABERDEEN licht bew. 19 LONDEN zwaar bew. 20 AMSTERDAM geheel bew. 28 LUXEMBURG mist 29 PARIJS motregen 30 BORDEAUX geheel bew. 23 GRENOBLE onbewolkt 32 NICE onbewolkt 25 BERLIJN onbewolkt 25 FRANKFORT zwaar bew. 29 MüNCHEN zwaar bew. 27 ZURICH zwaar bew. 30 GENèVE nevel 29 LOCARNO half bew. 28 WENEN half bew. 25 INNSBRUCK zwaar bew. 22 ROME nevel 33 AJACCIO onbewolkt 28 MALLORCA onbewolkt 34 Korreltje Een overmoedig en een moedig man verschillen evenveel van elkaar als domheid en dapperheid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1956 | | pagina 1