Ontwerp
is door
bevrijdingsmonument van Leiden
raad en b. en w. aangenomen
één wiel eieren halen
Gemeentetoren van Lisse in de steigers
PRONONCE
Werk van Pieter Starreveld
nog voor mei 57 onthuld?
Bestelauto verloor 'n
bus met f 10.000.-
I
L
i^ö)(oklk
i
r
Vóór sept. geen loonronde
voor ambtenaren
Restauratie zal 'n goed half jaar
in beslag nemen
Nieuwe vorm van voortbewegen
vindt ingang in Leiden
VRIJDAG 22 JUNI 1956
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
EINDELIJK
UW ADRES VOOR BETERE
NYLONS
(Advertentie)
Mediterende
vrouwenfiguur
Pieter Starreveld uit Amsterdam
is de ontwerper van het bevrijdings
monument, dat waarschijnlijk nog
vóór Dodenherdenking 1957 te Lei
den zal worden onthuld. De plaats:
het plantsoen tussen de Korenmolen
De Valk en de huisjes van de markt
en havendienst achter sociëteit „Ami-
citia" en Schuttershof, lijkt nu ge
kozen op een ondergeschoven stukje
s.ad, maar de beschouwer moet re
kening houden met de toekomstige
ontwikkeling van dit stadsdeel. De
veemarkt wordt verplaatst en er
komt een verbindingsweg tussen
Turfmarkt en het Schuttersveld.
Het beeld, een vrouwenfiguur staat
met de rug naar de Rijnsburgersin-
gel, met de voorzijde naar de ge
noemde drukke verkeersweg.
Pieter Starreveld tekent bij dit
ontwerp aan: het beeld duidt aan
een vrouwenfiguur, die stilstaande
mediteert over de jaren, die achter
ons liggen; in dit stilstaan is tevens
het heden uitgebeeld.
Dè vrouw heeft echter, aldus de
beeldhouwer toch een voorschrijden-
de houding, waarmede wordt aange
geven, dat de tijd voortgaat. De toe
komst wordt gesymboliseerd door de
bloesemtak, die de maagd in de hand
draagt (het voortgaande leven). In
de tak rust de duif: het symbool van
liefde en vrede.
Enige maten.
Het beeld en de zijmuren krijgen
een opvallend grote afmeting. Het
vrouwenbeeld, dat drie meter hoog
is, steunt op een twee m. hoge sok
kel. Met de zijwanden mee, krijgt het
gehele monument in de breedte een
afmeting van 15 meter. Zijwanden
en voetstuk worden in dezelfde
steensoort uitgevoerd. Rondom het
voetstuk wordt een vloer van kwart
siet-tegels gelegd.
Het monument zal door een groen-
beplanting worden afgesloten.
Vooral de natuurlijke achtergrond
van de Rijnsburgersingel, zal dit
monument in een passende omlijs
ting plaatsen.
Banken zullen het geheel een rus
tig, meditatief karakter geven. Het
moet, zo hoorden wij, een „vrij" maar
ook een „bezinnend" monument
worden.
Eindelijk.
Met het aanvaarden van dit ont
werp door de gemeenteraad (bin
nenskamers) en b. en w. is aan de
lijdensweg van het Leidse bevrij
dingsmonument een einde gekomen.
Zoals bekend door dit blad hebben
de leden van de commissie Doden
herdenking, die oorspronkelijk met
het verwezenlijken van een Leids
bevrjjdingsmonument belast waren,
te kampen gehad met financiële
moeilijkheden en met moeilijkheden
bij het zoeken naar een geschikt ont
werp. Méér dan een beeldhouwer in
Nederland heeft voor Leiden een ont
werp gemaakt, maar men heeft nooit
een plan kunnen accepteren.
Tenslotte is er door de Leidse raad,
die zijn onbehagen over de trage
gang van zaken niet onder stoelen
of banken stak, een commissie ge
vormd waarin alle fracties van de
raad en enige leden van de commissie
Op de foto hebben wij het ontwerp
dat Pieter Starreveld (beeldhouwer
van „De Duivenbode" op het binnen
plein van het stadhuis), in was uit-
voerde, geprojecteerd op de plaats
waar het monument zal verrijzen.
F 9.900,- teruggevonden
Toen de chauffeurs van een bestel
dienst donderdagmiddag in Gouda
een bestelling wilden afleveren, kwa
men zij tot de ontdekking, dat een
bus met geld van de Nederlandse
Bank te Rotterdam, inhoudende 20
zakjes met ƒ500.— uit de auto was
verdwenen.
Deze kostbare vracht moest wor
den afgeleverd bij de Nutsspaarbank
te Gouda.
Bliksemsnel keerden de mannen op
hun route terug om de verdwenen
zakjes te zoeken. Enige honderden
meters voorbij de Watertoren op
Schielands Hoge Zeedijk ontdekten
zij de verdwenen bus op de weg. Vol
wassenen en scholieren waren toen
reeds ijverig bezig de klinkende munt
te verzamelen. Het bleek, dat de bus
uit de bestelauto was gevallen, waar
bij de verzegelde deksel van de bus
was gesprongen. Achttien zakjes van aan "de "B^eïT-
fiiL brug te Lisse. De receptie is van 3 tot1
rt 0 4.30 uur in het Verenigingsgebouw
van de Beekbrug. De ouders van de
neomyst wonen aan de Loosterweg
te Voorhout, dat parochieel onder
Lisse hoort. -
Jubileumtocht ouden van dagen,
A.s. zaterdag zal de jubileumtocht,
die een gehele dag zal beslaan, voor
de bejaarden van Leiderdorp worden
gehouden. De start is des morgens
om negen uur aan de Acacialaan en
voert naar Zeist. Austerlitz, het Die
renpark te Rhenen, terug over Al
phen, waar gedineerd wordt waarna
men om negen uur des avonds weer
in Leiderdorp hoopt te arriveren.
De eerw. heer Jac. v. d. Klugt zal 1
op 8 juli in de St. Josephkapel van t
het college van Mill Hill door kardi-
naai Griffin priester worden gewijd.
Zijn eerste plechtige H. Mis zal de 1
neomyst op 15 juli a.s. opdragen te
8.30 uur in de parochiekerk van de I
zakjes scheurden met het gevolg, dat
de weg en de daarnaast lopende berm
bezaaid werd met zilver. De Goudse
politie was spoedig ter plaatse. Na
ijverig zoeken bleef een bedrag van
100.nog onvindbaar.
Dodenherdenking zitting hebben. Het
waren: de heren Questroo, (voorzit
ter), Piena (secretaris), J. A. v. d.
Horst (penningmeester) en A. J.
Jongeleeen, (lid van het dagelijks
bestuur) en de leden: de heren J.
Brouwer, mr. J. Drijber, A. v. DijK,
W. de Gast, A. J. Kors, mevr. J. M.
Vijlbrief en de heer C. Zandbergen.
Financiën.
Aan het bedrag, dat de gemeente
voor het aanschaffen van dit kost
bare monument nodig heeft, ont
breekt nog een 25 a 30.000 gulden.
Dit geld moeten de Leidenaars bü
elkaar brengen. Het plan van de bur
gemeester Van Kinschot: ieder burgér
één duibbeltje is nog niet geheel ver
laten.
Later zullen over de inzamelings
actie nog berichten volgen.
CAMERAS
FILM
De Centrale Commissie voor geor
ganiseerd overleg in ambtenarenza
ken heeft gistermiddag onder leiding
van de minister van binnenlandse za
ken en in tegenwoordigheid van de
ministers van sociale zaken en econo
mie, een bespreking gevoerd over de
financiële positie van het overheids
personeel, gezien in het licht van de
regeringsbeslissing van 19 maart j.l.
Van regeringszijde werd verklaard,
dat men eerst in september een be
slissing kan nemen of de salarisver
hoging van 6% voor het overheidsper
soneel verwezenlijkt kan worden en
dat men, zo de organisaties thans een
beslissing zouden wensen, niet ver
der zou kunnen gaan dan een loons
verhoging van .3%.
Daar dit laatste door de organisaties
niet kon worden aanvaard, werd be
paald, dat de loonkwestie in septem-
ter a.s. wederom gezamenlijk bespro
ken zal worden.
LEIDERDORP
VOETBALWEDSTRIJD
OUD-MEERBURG 1—MEERBURG
COMBINATIE.
Onder leiding van de oud-secreta
ris van Meerburg, de heer P. Kui-
lenberg, is een elftal samengesteld
van oud eerste-elftalspelers van
Meerburg met het doel een aantal
wedstrijden te spelen tegen elftallen
van anderen verenigingen eveneens
van oud eerste elftallers. Teneinde
niet geheel onvoorbereid te zijn in
een oefenwedstrijd vastgesteld tegen
een Meerburgcombinatie, welke a.s.
zaterdag 23 juni zal worden gespeeld
op het Meerburgterrein des avonds
7 uur. De samenstelling van de elf
tallen is als volgt:
Oud-Meerburg: doel: J. v. Velzen;
achter: F. Overdijk, A. v. Mil; mid
den: P. v. Mil, P. Ramaker, J. Pelk;
voor: Fr. Zandbergen, W. Hendrik-
sen, N. Voordouw, J. Spierenburg,
N. Romijn.
Meerburg-comb. doel: H. de Gunst;
achter: G. de Blanken, G. Redegeld;
midden: P. Zandbergen, A. O wol, N.
Vervoorn; voor: H. Vervoorn, W, v.
Wetten, S. Straman, B. de Jeu, Fr.
De parochie van Sint Jans Ont
hoofding gaat voor de tweede keer
in dit jaar het feest van de H. Pries
terwijding van een parochiezoon
voorbereiden.
De eerw. father J. J. A. van der
Salm Jac.N.zn van de St. Joseph-con-
gregatie Mill-Hill heeft zijn studies
achtereenvolgens volbracht in Hoorn,
Haelen, Roosendaal en de laatste vier
jaren in Mill-Hill.
Op 8 juli hoopt deze missionaris
van Mill-Hill in de kapel van het St.
Joseph's College te Mill-Hill de H.
Priesterwijding te ontvangen door de
handoplegging en het gebed van Kar
dinaal Griffin, aartsbisschop van
Westminster.
Een week daarna, op zondag 15 juli
v.m. 10 uur zal de neomist zijn eerste
plechtige H. Mis opdragen in de St.
Janskerk.
Het programma van de verdere
plechtigheden en feestelijkheden zul
len wij nog nader vermelden.
J. v.
Op een bouwwerk te Maastricht is
gistermiddag de 56-jarige J. v. d.
Voort uit Zoeterwoude bij het aan
brengen van een dakbedekking van
een hoogte van 5 meter gevallen. De
gevolgen van de val waren zo ern
stig, dat het slachtoffer een kwartier
na overbrenging naar het ziekenhuis
is overleden. De heer J. v. d. Voort
was sinds kort in dienst van de N.V.
Durisol te Leiderdorp.
>-r;
RBBUHI
De politie let er ook al op, op de
toenemende neiging van de Leidse
burgerij om zich op één wiel te gaan
voortbewegen. De vraag rijst of het
juridisch geoorloofd is zich op zo'n
vehikel voort te bewegen.
Op het wiel, dat de 17-jarige Karei
Krom uit de Oltmansstraat 4 te Lei
den berijdt zit een deugdelijke bel.
En Karei weet eigenlijk niet wat
er nog méér op dit trap-rad zou moe
ten zitten om zich veilig te kunnen
Bij de foto: Karei Krom wielend
op de Haagweg.
(Foto: De Leidse Courant).
voortbewegen.
Hij rijdt met dit simpele voertuig
door een vriend van hem, Frans van
Milaan (1<8), die meester is op 't wiel,
werd gemaakt, naar de bakker en
naar de melkboer om tien eieren voor
zijn moeder mee te brengen. In het
begin hield mevrouw Krom haar hart
vast, zo verklaart zij, mélar mi heeft
zij het volste vertrouwen in de rij
vaardigheid van haar zoon.
We zeiden al, dat steeds méér bur- zij beiden leerling Ajn.
gers zich op het wiel gaan voort
bewegen; in de omgeving van de
Hooigracht geeft al een tienjarig meis
jes demonstraties, in Oegstgeest rijdt
ook een jongeman met jongleursta-
lenten rond.
Klub van één-wielers?
Frans van Milaan (de andere acro
baat) is dan ook van plan een vereni
ging van één-wiel-berijders op te
richten. Hij is van menig, dat het
enkele wiel hét vervoersmiddel van
de familie „doorsnee" zal worden. Hij
verklaart dit als volgt: alles wat vroe
ger op de fiets reed, rijdt nu op een
bromfiets, bromfietsers zijn intussen
op een scooter over gestapt en de be
zitters van een scooter hebben hun
eigendom verruild voor een auto.
Er is dus een stijgende lijn, als u
begrijpt wat hij bedoelt.
Zo meent hij en hier volgt de
stelling: dat de wandelaars in de toe
komende jaren van lieverlede op het
wiel zullen overstappen. Het losse
wiel zal het straatbeeld in de toe
komst beheersen!
Iedereen kan het leren.
De techniek van het één vielen
schijnt eenvoudiger te zijn dan u
denkt. U moet er in het begin een
paar blauwe plekken voor over heb
ben. Vooral het opstappen kan men
slechts met vallen en opstaan leren.
Voor het overige is het alléén maar
een kwestie van „even/wicht". On- i
evenwichtige personen zullen dus wel j
gedwongen zijn van lijn twee gebruik
te blijven maken, L A
Morgen geven Karei en Frans een'
demonstratie voor de leraren van de
MTS in Den Haag, van welke school
De Lissese gemeentetoren staat in
de steigers! Reeds een dag of tien kon
men langs het pad, dat naar de toren
leidt, de stapels steigerpalen en plan'
ken vinden plus een bord met de me
dedeling:, dat bekwame steigermakers
hier welkom waren. Deze week zijn
de eerste palen de grond in gegaan en
de fa. v. d. Velden De Jong uit
Leiden kan binnenkort met de restau
ratie beginnen. De uitvoerder, de heer
G. Lems, vertelde ons, dat de werk
zaamheden 6 a 7 maanden in beslag
zullen nemen. De kosten bedragen
luim 60.000.
Er moet dan ook een en ander ge
beuren. De toren, die van baksteen
is opgetrokken, en e-m buitenbekle
ding van tufsteen heeft, is vooral op
noord en de .vestkant, in een min
der goede staat. De regen en de wind
hebben in de stenen grote gaten ge-
vieten en voor het overige deed, e r
het in de geijkte termen te zeggen, „de
tand des tijds" de rest wel.
Voor 1.—.
De slechte stukken worden er uit
gehaald en vervangen door nieuwe
tufsteen. Verder wordt het toren
portaal, dat nu al jaren buiten ge
bruik is het dient als opslagplaats
voor een baar, e.d. van de stu-
cadoorlaag ontdaan en geheel in de
oorspronkelijke staat gebracht. De
trap, die van hier uit naar de eerste
verdieping leidt, gaat verdwijnen. In
'n der zijkamers van de toren komt 'n
wenteltrap. Daar het portaal van een
nieuwe tegelvloer zal worden voor
zien, kan de toren, wanneer men dat
wenst, weer hoofdingang voor de
kerk worden. Het is hier echter ook
zó, dat de toren gemeente-eigendom
is en de kerk het bezit van de Ned.
Herv. gemeente. Deze laatste kon ver
leden jaar de toren van de gemeente
overnemen voor 1.maar
men bedankte wijselijk voor de eer.
Wanneer de Ned. Herv. gemeente de
toren dus weer als ingang voor de
kerk wil gaan gebruiken, zal men
daar toestemming van het gemeen
tebestuur voor moeten hebben.
Veertig minuten achter.
De eerste etage zal ook een nieuwe
tegelvloer krijgen en de daarboven
gelegen drie verdiepingen zullen van
een nieuwe houten vloer worden
voorzien.
Hoewel men voor het graven der
gaten voor de steigerpalen maaT wei
nig aarde behoefde te verzetten, stuit
te men aan de voet van de toren promp
op mensenbeenderen. Dat verwon
derde de heer Lems in het geheel
niet. Hij heeft ze bij iedere oude toren,
die hij moest opknappen al gevon
den. Wanneer men vroeger een zwer
ver dood aantrof, of er verdronk
iemand, van wie men niet wist hoe
hij of zij heette, dan maakte men zich
daar niet zo bijster veel zorgen over.
De lijken werden op een uithoekje
begraven en een aanduiding vergat
men gemakshalve maar....
Bij de restauratie zal ook de zon
newijzer aan de zuidkant een grote
beurt krijgen. Vaag kon men nog het
jaartal 1<52I3 en de naam Breughel ont
dekken. De cijfers zijn nog vrij dui
delijk zichtbaar en de zonnewijzer
doet het als er zon is uiteraard
nog steeds, al is die veertig minuten
achter.
Hoe oud?
Intussen zijn de geleerden het niet
overde ouderdom van de toren eens.
In een rapport, dat destijds op ver
zoek van het gemeentebestuur werd
opgemaakt, wordt gezegd, dat de
toren waarschijnlijk in de dertiende
eeuw is gebouwd. Dr. E. II. ter Kuile
van Monumentenzorg was echter van
mening, dat hij pas in de zestiende
eeuw is opgetrokken.
In de dorpsmond heet het nog
bij het beleg van Leiden in de brand
steeds, dat de Spanjaarden de toren
hebben geschoten. En de huidige Vuur-
steeg, een allesbehalve „steegachtige"
laan in het zuidelijk deel van de
dorpskom, zou de plaats zijn geweest
waar het geschut toen stond.
Intussen is men in Lisse wel
nieuwsgierig of men met het los
hakken der stenen nog voor merk
waardige vondsten of ontdekkingen
zal komen te staan. Men kan immers
nooit weten!
