RemBRanöt 'n invloeöRijk LeeRmeesteR
ZATERDAG 2 JUNI 1956
DE I Eli JURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
\/an vandaag af kunt u in het museum
,,De Lakenhal" de tentoonstelling
„Rembrandt als leermeester" bezoeken.
Op deze pagina vindt u afbeeldingen
van de schilderijen, die te Leiden ten
toongesteld zijn.
Linksafbeelding één toontDe
Kruisdrager van Aert van Gelder, de
laatste leerling van Rembrandt. Het was
in de tijd, waarin men voor zes stuivers
een portret van Rembrandt kon kopen.
De laatste jaren sleet Rembrandt in vol
komen afzondering. Hij schilderde ech
ter met de gloed van een jonge man en
met de koortsachtige gehaastheid van
één die weet, dat het leven nog maar
weinig jaren voor hem over heeft. De
invloed van de meester op Aert van
Gelder was zo groot, dat sommige wer
ken een bedriegelijke gelijkheid met
Rembrandts werk uit die periode be
zitten.
Afbeelding twee toont' ons als te
genstelling het werk van Rembrandts
eerste leerling: Gerard Dou, ,,De Moe
der". Deze leerling, wonend op het Kort
Rapenburg te Leiden, heeft weinig meer
van zijn meester overgenomen, dan wat
uiterlijkheden in de compositie, die aan
Rembrandt in zijn eerste periode eigen
waren.
De derde reproductie laat een portret
door Jan Lievens zien, met wie Rem
brandt gelijktijdig leerling was bij Pie-
ter Lastman te Amsterdam. Lievens en
Rembrandt werkten samen in één ate
lier te Leiden.
Hoe groot de samenwerking was, be
wijst de aanduiding bij dit jongenskopje:
,,door Rembrandt geretukeerd". De
grote Leidse schilder heeft dus uit
vriendschap voor zijn kunstbroeder in
dit schilderij wat retouches aangebracht.
Het doek komt uit Edinburgh.
Rechts: Een zeer persoonlijke leerling
van Rembrandt is zeker Carel Fabricius
geweest, die slechts 34 jaar oud is ge
worden. Zijn schilderij, ,,De Opwek
king van Lazarus" (afb. vier), dat uit
de Alexanderkerk te Warschau afkom
stig is, is met veel moeite en overredings
kracht door de directeur van de Laken
hal, de heer J. van Wessem, voor deze
tentoonstelling aangetrokken.
Afbeelding vijf: een afbeelding van
Gerbrandt v. d. Eeckhout's „Petrus
geneest de lamme". Ook Eeckhout
nam veel van Rembrandt over. Het
schilderij in de Lakenhal bezit in sterke
mate al de eigenaardigheden van kleur,
tekening en compositie, welke destijds
aan Rembrandts atelier eigen waren.
De overeenkomst van werken van
leerlingen van Rembrandt met die van
de meester heeft in de loop der laatste
honderd jaar veel aanleiding tot misver
stand gegeven.
De invloed van Rembrandt is ook te
ontdekken in de schilderijen van Govert
Flinck. In „Izaak zegent Jacob" (afb.
zes), doen compositie, kleur en keuze
aan Rembrandt denken. De vrouw op
dit schilderij lijkt sprekend op Rem
brandts moeder, terwijl het gelaat van
Izaak levendige herinneringen opwekt
aan een model waarvan Rembrandt
zich in die tijd ook dikwijls bediende:
de man met de grijsblonde baard.
Vele werken werden ten onrechtt»
van de hand van Rembrandt gewaand.
