S)e £eid6e0ou/fca/tif
Verklaring van Tito
kort voor zijn reis naar Moskou
Stalin was al voor de revolutie
een tegenstander van Lenin
Uitbreiding van Euromarkt
tot overzeese gebieden
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 31 MEI 1956
47ste JAARGANG No. 13817
Woningbouwers
aan het staken
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p'. w-, f2.35 p. mnd., f7.p.kwart. Franco p.p.f7.40 - Advertenties: 17 ct.p.m.m. Telefoontjes ƒ1.50
ONDERWIJS
BELEID
II.
pR is aan wetgeving niets gedaan
in vier jaar van onderwijsbeleid,
dat was de critiek, die allerwege in
de Tweede Kamer op minister Cals
v/erd uitgeoefend.
Als men nu het lijstje ziet, dat deze
minister in de Memorie van Ant
woord op zijn begroting aan de Eer
ste Kamer heeft overgelegd, dan
komt men daarvan toch ongetwijfeld
onder de indruk.
Wat heeft minister Cals bij zijn op
treden als minister beloofd? De uit
gangspunten van zijn beleid waren
ten eerste: het treffen van maatrege
len, opdat de Nederlandse bevolking
zoveel mogelijk aan de verschillende
vormen van onderwijs, kunsten en
wetenschappen deel kan hebben. Men
zie de Troonrede van 1952.
Vervolgens stond daar in diezelfde
Troonrede de „vernieuwing van het
onderwijs" en vervolgens van de
.daarop gevolgde onderwijsnota's „een
sluitend gefheel van onderwijsvoor
zieningen".
Wat is er nu ten aanzien van deze
«aken geschied?
Wat het onderwijs betreft heeft
men een zeer grote uitbreiding van
scholen gezien: l.o., v.g.l.#., u.lo., v.h.
m. o. en m.o., mogelijk gemaakt door
wetswijzigingen inzake volledige sub
sidiëring van bijzondere kweekscho
len en scholen v.h.m.o.
Wat de salarissen betreft zijn er
talrijke maatregelen genomen. In
1952 de ontknikking en men weet
hoeveel narigheid hierover al was
geweest. Uitkeringen voor de bevor
dering van de studiezin, de bonus
uitkering, de mulo-verhoging van
1000 per jaar, de verlofbesluiten
J955 en de regeling voor de tijdelijke
leerkrachten.
Voor het v.h.m.o. en het m.o. werd
met ingang van 1 januari 1953 een
aanzienlijke salarisverhoging vastge
steld.
Voor het Hoger Onderwijs werden
de hoogleraarsalarissen met ingang
van 1 januari 1953 verhoogd, terwijl
de salarissen van de wetenschappe
lijke staven werden herzien.
Het bouwvolume werd verdub
beld.
Dan was er de afschaffing van het
schoolgeld voor de leerplichtige jeugd,
een aanzienlijke vermindering van
andere schoolgelden, verlaging van
de collegegelden en een belangrijke
verhoging van de studietoelagen
over het gehele terrein van het on
derwijs.
Het tweede was de vernieuwing
van het onderwijs en een sluitend
geheel van onderwijsvoorzieningen.
Daarvoor was allereerst nodig een
harmonisch en een als een eenheid
werkend apparaat. Het is voldoende
ftekend, dat dit ontbrak op het depar
tement van onderwijs.
Minister Cals heeft dus eerst de
service-afdelingen geformeerd. Hij
maakte nieuwe taakverdeling, ver
sterkte dé onderwijsafdelingen, ver
hoogde alle chefs in rang en reor
ganiseerde in October 1955 de top,
waardoor de coördinatie werd ver
strekt. Zo kwam er een coördinatie in
de inspectie door de benoeming van
een inspecteur-generaal, in de onder
wijsraad, door een dagelijks contact
tussen de afdelingen en in het geor
ganiseerd overleg door één onder
wijscommissie.
Een studiegroep onder leiding van
de staatsecretaris, mej. dr. De Waal,
bereidde de tweede onderwijsnota
voor, de nota over het technisch on
derwijs, de talrijke herziene examen
regelingen en vooral de voorberei
ding van de wet op het voortgezet
onderwijs.
WAT is er nu naast deze moeizame
reorganisatie in die vier jaar
uit de bus gekomen?
Algemeen: de Tweede Onderwijs
nota, de schoolgeldwet, de spel-
lingsbesluiten en de talrijke salaris-
besluiten.
Voorts de kleuteronderwijswet, het
kweeksoholenplan, de wet subsidië
ring bijzondere kweekscholen, de
Friese taal, de wet subsidiëring bij
zondere scholen v.h.m.o., de tweede
nota technisch onderwijs, de wet
verlaging collegegelden, de wet sub
sidiëring bijzonder hoger onderwijs,
de wet oprichting tweede T.H., de
wet opriöhtng kernreactor en dan nog
een groot aantal Witten en beslui-
ten betreffende de jeugdvorming, de
Kunst, de monumenten, de omroep,
de televisie, het kijkgeld en tal van
culturele verdragen met het buiten-
land.
ER is niets gebeurd zegt men m
de Tweede Kamer.. Maar maakt
men de balans op, dan blijkt, dat mi
nister Cals, die zijn hele departement
had te reorganiseren, in die vier
jaar bij de Staten Generaal 55 wets
ontwerpen heeft ingediend, waarvan
er 40 zijn afgehandeld.
Hij heeft bovendien in die vier
jaar alles voorbereid, wat er straks
zonder hem of met hem zal moeten
worden gedaan.
Daar is moed voor nodig geweest.
En daarom onderschrijven wij, wat
de heer Gerretson in de Eerste Ka
mer heeft gezegd bij de behandeling
•van de onderwijsbegroting, dat ver
vanging in de gegeven omstan
digheden een ernstige fout zou zijn.
En prof. Rorame heeft wel eei
zeer ver vooruitziende blik gehad,
toen hij al weer enige jaren
geleden in de Kamer als zijn me-
President Tito is woensdagavond,
in gezelschap van z'n echtgenote, per
trein uit Belgrado naar Moskou ver
trokken voor een bezoek van drie
weken aan de Sowjet-Unie.
Voor het vertrek werd een verkla
ring uitgegeven, waarin het Zuid-
slavische staatshoofd met nadruk
zei, dat er geen gevaar bestaat dat
Zuid-Slavië als gevolg van zijn be
zoek aan de Sowjet-Unie zijn onaf
hankelijkheid zal verliezen. Z. i. moet
de reis gezien worden als een resul
taat van de snelle normalisatie van
de betrekkingen tussen beide landen.
Sinds het bezoek van de Sow jet
leiders Boelganin en Chroesjtsjef aan
Belgrado in juni van het vorige jaar
zijn alle punten van de verklaring,
die toen werd uitgegeven, volledig
verwezenlijkt, aldus Tito in zijn ver
klaring, waarvan de inhoud door
Tass werd bekend gemaakt. (Vorig
jaar verbonden de twee landen zich
tot nauwere samenwerking op eco
nomisch en cultureel gebied, terwijl
zij voorstellen deden voor het ver
sterken van de wereldvrede).
De betrekkingen tussen onze twee
landen zijn duidelijk en hecht ge
worden, zoals betrekkingen tussen
twee gelijkwaardige mogendheden,
aldus Tito. „Gedurende het afgelo
pen jaar zijn vrijwel alle factoren,
die twijfel zouden kunnen wekken
over een dergelijke aard van onze
betrekkingen, geëlemineerd. Er be
staan geen ernstige en moeilijke
vraagstukken meer die moeten wor
den opgelost. Wij hebben met succes
bijna alle meningsverschillen, die
zich in het verleden hadden opgesta
peld, uit de weg geruimd. Onze beide
partijën hebben de juiste conclusies
getrokken en de weg geëffend voor
ejm alomvattende samenwerking op
economisch, politiek en cultureel ge
bied.
Wat de samenwerking op interna
tionaal gebied betreft, verklaarde hij
dat de Sowjet-Unie en Zuid-Slavië
dezelfde denkbeelden hebben over
Grbotse ontvangst.
De Sow jet-autoriteiten treffen
voorbereidingen voor een grootse
ontvangst voor president Tito en zijn
echtgenote, die zaterdag te Moskou
aankomen. Het zal de grootste ont
vangst zijn, die ooit een buitenland
se bezoeker te beurt viel
Maarschalk Tito zal met de Sow-
jet-leiders premier Boelganin en par
tijsecretaris Chroestsjef over alle in-
ternarionale aangelegenheden, waar
onder de Duitse kwestie en de
ontwapening, van gedachten wisse
len, zo verluidt in welingelichte
kringen. Er zal ook over de betrek
kingen tussen Zuidslavische en de
Russische communistische partij
worden gesproken.
Crisis bij Staatsradio
in Marokko
De tien Franse omroepers bij het
staatsradiobedrijf in Marokko heb
ben ontslag gevraagd, nadat door de
Marokkaanse minister van voorlich
ting, Ibrahim, opdracht was gegeven
een communique van het anti-Fran
se „bevrijdingsleger" voor te lezen.
De omroepers zien het communique
als „een belediging van het Franse
leger".
De -176 Franse technici die bij het
bedrijf werken, hebben verklaard
ook ontslag te willen nemen als de
omroepers weggaan. Aangezien het
overgrote deel van de technici Frans
is, zal het bedrijf stil komen te lig
gen als het dreigement wordt uitge
voerd.
De tien omroepers hebben woens
dag een gesprek gehad met minister
Ibrahim en de Franse hoge
saris Dubois.
Een gezaghebbend Russisch tijd
schrift heeft gisteren verklaard dat
Stalin al een tegenstander van Lenin
was vóór de bolsjewieken in novem
ber 1917 naar de macht grepen.
Het tijdschrift, dat Vraagstukken
van de Geschiedenis heet, beschul
digde Stalin er van dat hij in de tijd
tussen de omverwerping van de tsaar
en de overwinning van de rode revo
lutie geijverd heeft voor communis
tische samenwerking met de Russi
sche revotutionaire uit de midden
klasse.
Volgens het tijdschrift had Stalin
in plaats van het voorbeeld van Le
nin te vodgen en zich tegen derge
lijke samenwerking te verzetten, Leo
Kamenev gesteund, die hiervan een
voorstander was. Kamevew werd in
1936 wegens hoogverraad en contra
revolutionair optreden terechtgesteld.
Historie onjuist weergegeven.
Het blad meldde, dat Stalin om deze
politiek na te streven Molotow afge
zet had als hoofdredacteur van de
ordergrondse Prawda en daarvan
persoonlijk de leiding in handen ge
nomen had. Het blad beweert zélfs,
belangrijke vraagstukken, zoals de dat Stalin, na de terugkeer van Lenin
ontwapening, collectieve veiligheid,
vreedzame en actieve coëxistentie en
het versterken van de vrede. „Als
wij verschillende opvattingen over
zekere internationale gebeurtenissen
hebben", zo vervolgde de president,
„dan zijn deze meningsverschillen niet
van grote betekenis. Naar mijn me
ning zijn dergelijke meningsverschil
len normaal in betrekkingen tussen
verschillende staten, die een onaf
hankelijke buitenlandse politiek voe
ren. Onnodig te zeggen, dat het in de
loop van de ontwikkeling van de sa
menwerking in internationale aange
legenheden mogelijk is tot gelijke
opvattingen te komen over kwesties,
waarover nu onze meningen uiteen
lopen".
ning te kennen gaf, dat een minister
van Onderwijs, wil hij iets bereiken,
zeker acht jaar en niet vier jaar aan
het bewind zou moeten blijven.
uit zijn ballingschap ~in Zwitserland,
zich tegen de vereerde leider verzet
had te wille van deze politiek.
Volgens het blad1 was de geschiede
nis van deze periode op een onjuiste
en oppervlakkige manier weergege
ven in de onder Stalin verschenen
boeken: „Een korte geschiedenis van
de communistische partij" en „De
korte biografie van Jozef Stalin".
Poujadisten verliezen
nog twee zetels
De Franse nationale vergadering
heeft woensdag opnieuw twee Pou-
jadistische afgevaardigden van hun
zetel vervallen verklaard. Sedert de
verkiezingen in januari hebben reeds
elf van de 52 Poujadistische afge
vaardigden wegens onregelmatighe
den bij de verkiezingen hun zetel
verloren.
Statieportret van Koningin van Engeland
Hot artikel verklaart dat Stalin
beslist niet de juiste koers had ge
volgd om de revolutie tot iets blij
vends te ontwikkelen.
(De Tsaar trad in februari 1917 af,
waarna Kerenski tot de november
revolutie aan de macht kwam. Kame.
new gaf slechts zijn voorwaardelijke
steun aan de niet-communistische re.
volutionaire beweging en nu wordt
dan voor het eerst in het openbaar
beweerd, dat Stalin hetzelfde gedaan
heeft).
Kardinaal- Gerlier,
van Lyon, heeft woensdagmiddag
vanuit een rijdende jeep de funda
menten van de toekomstige basiliek
van Lourd-es gezegend.
Deze ondergrondse basiliek, gren
zend aan het heiligdom van Lourdes,
en gewijd aan St. Pius X, zal gemak
kelijk plaats bieden aan 20.000 per
sonen.
Kinderen herdenken gesneuvelde militairen
Een groot aantal Limburgse schoolkinderen heeft woensdagmiddag, op
„Memorial Day', de dag waarop de V.S. hnu doden herdenken, onder leiding
van het onderwijzend personeel, bloemen gelegd op de graven van de
Amerikaanse militaire begraafplaats te Margraten. De foto geeft een beeld
van deze sobere plechtigheid. Links op de achtergrond de hoge toren van
het op de begraafplaats opgerichte monument, dat zijn voltooiing nadert.
De minister van Buitenlandse Za
ken (of hun plaatsvervangers) van
Frankrijk, West-Duitsland, Italië, Bel.
gië, Nederland en Luxemburg, heb
ben in Venetië besprekingen gevoerd
over de gezamelijke Europese markt
en over Euratom.
Volgens de slotverklaring is men
het over de volgende punten eens ge
worden:
1. De ministers hebben zich in
het bijzonder met de kwestie van het
betrekken van overzeese gebiedsde
len in de gemeenschappelijke markt
beziggehouden. Op voorstel van
Frankrijk werd besloten dit pro
bleem door de erbij betrokken natio
nale instanties te laten onderzoeken
waarna de ministers van Buitenland
se Zaken zich er opnieuw mee bezig
zullen houden.
2. De ministers zullen ook de
kwesties van een eventuele militaire
aanwending van de etoomenergie
door Euratom opnieuw bespeken.
3. De regeringen zijn bereid het
rapport van de commissie-Spaak te
aanvaarden als grondslag voor de on
derhandelingen over verdragen tot
instelling van 'n gemeenschappelijke
markt en oprichting van een Euro
pese organisatie voor atoomenergie.
4. De uitwerking van deze verdra
gen wordt opgedragen aan een con-
Ter gelegenheid van het driehonderdjarig bestaan van de garde Grenadiers
wordt in het St. Jame's Palace Londen een tentoonstelling gehouden welke
woensdag werd geopend. De foto toont een nieuw portret van koningin
Elizabeth van Engeland in haar uniform van „colonel-in-chief" van de
garde welke in het paleis onder de geëxposeerde werken behoort. De schil
der van het portret is Raymond Kanelba.
Automatisering
in Engeland
Ontslag voor 2600 arbeiders
De „Standard Motor" maatschappij
te Coventry heeft bekend gemaakt,
dat als gevolg van automatisering in
de fabriek van tractoren 2.600 arbei
ders definitief zullen worden ontsla
gen. Een groep van 1.400 arbeiders
wordt volgende week naar huis ge
stuurd, waarna de rest twee weken
later volgt. De betrokkenen krijgen
15 pond (ruim 150 gulden), vrij van
belasting.
Vertegenwoordigers van de tien
vakbonden, die leden onder het per
soneel van de „Standard Motor" heb
ben, gaan zioh gezamenlijk over de
toestand beraden.
Toen de maatschappij in het begin
van deze maand plannen voor auto
matisering aankondigde, legden 12.900
arbeiders het werk neer. Op dat ogen
blik overwoog de bedrijfsleiding, ge
durende de zomer 3.500 arbeiders te
ortslaan. Vorige week stemde zij er
mee in, 1.5O0 arbeiders in de fabriek
van personen-auto's te werk te stel
len, waar vier dagen per week wordt
gewerkt.
De arbeiders, die twee weken ge
leden het werk hervatten-, verklaar
den toen, dat zij zich zouden blijven
verzetten tegen elk ontslag, dat uit
de automatisering voortvloeit.
ferentie van regeringsvertegenwoor
digers die op 26 juni in Brussel voor
het eerst bijeen zal komen. De Belgi
sche minister Paul Henri Spaak zal
deze conferentie leiden.
5. De tekst van de verdragen zal
de mogelijkheid van deelneming
door andere landen openhouden. Alle
leden van de Organisatie voor Euro
pese Samenwerking worden uitgeno
digd aan Euratom deel te nemen.
Paus moet rust houden
De audiënties van Paus Pius XII
zijn tot nader order afgelast. In de
komende dagen zal de Paus alleen
zijn naaste medewerkers ontvangen.
De enorme menigte, die gisteren in
het Vaticaan was voor de wekelijkse
audiëntie kreeg de mededeling, dat
de Paus geen toespraak kon houden
in verband met een lichte aandoe
ning van zijn stembanden.
Woensdagavond heeft de Paus een
grondig medisch onderzoek onder
gaan. Een elektrocardiogram wees
uit, dat de toestand van zijn hart
goed is. Hij is vermoeid, doch niet
ziek.
De Paus zal iedere dag voor het
raam van zijn studeervertrek aan de
voorzijde van zijn paleis verschijnen
om de pelgrims op het grote plein
voor het Vaticaan te zegenen.
De enorme hoeveelheid werk in de
maand mei blijkt te veel voor de
Paus geweest en zijn lijfarts dringt
erop aan, dat hij zich meer in acht
zal nemen. In mei heeft hij ongeveer
200.000 mensen op zijn dagelijkse
audiënties ontvangen. Hij hield 17
grote redevoeringen en nog veel
meer toespraken voor groepjes pel
grims.
Tijdelijk opklaringen
Gisteren ontwikkelde zich in de
loop van de dag een lagedrukgebied
boven Frankrijk, dat zich vervolgens
naar D'udtsland en het zuid-oosten
van het land uitbreidde. In dit gebied
kwamen op uitgebreide schaal on
weersbuien voor. Bij ons vielen de
onweersbuien in de afgelopen nacht
voornamelijk in het noorden en oos
ten van het land. De wind draaide
naar het noorden zodat ons land in
vochtige van de Noordzee binnen
stromende. luchtmassa's bleef, waarin
veel lage wolken en vooral boven de
zee en aan de kust ook mist voor
kwam. Over de Britse eilanden komt
nu een Oceaanfront naderbij, waar
achter zich een hoeveelheid drogere
lucht bevindt. Deze zal in de loop
van de nacht ons land bereiken en
aanleiding geven tot opklaringen. Op
het midden van de Oceaan baant eeh.
ter alweer een nieu/we vochtige lucht
stroming zich een weg naar het
Noordzeegebied, zodat de opklarin
gen slechts van tijdelijke aard zullen
zijn.
91 DODEN
OP „MEMORIAL DAY" IN DE V.S.
„Memorial day", de gedenkdag
voor in de Amerikaanse burgeroorlog
gevallenen, heeft woensdag aan 91
personen in de V. S het leven gekost.
Auto-ongelukken veroorzaakten 64
doden, 11 mensen verdronken en 16
anderen kwamen om bij diverse on
gelukken.
Dit nummer bestaat uit 4
bladen.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van donderdagavond
tot vrijdagavond, opgemaakt te
11.15 uur).
AF EN TOE ZON.
Op de meeste plaatsen droog
weer met enkele opklaringen.
Zwakke tot matige wind tussen j
noord en west. Over het alge-
meen iets hogere middagtempe- i
raturen.
1 Juni zon op 4.28, opder 20.52;
maan op 0.42, onder 12.09.
20.13 Laatste kwartier.
Hoogwaterstanden
1 Juni v.m. 8.05; n.m. 8.35.
Het weer in Europa
STOCKHOLM onbewolkt 21 C.
OSLO zwaar bewolkt 22
KOPENHAGEN half bewolkt 21
ABERDEEN zwaar bewolkt 14
LONDEN zwaar bewolkt 23
AMSTERDAM geheel bewolkt 16
LUXEMBURG regenbui 22
PARIJS nevel 25
BORDEAUX regenbui 23
GRENOBLE licht bewolkt 26
NICE zwaar bewolkt 20
BERLIJN - onbewolkt 27
FRANKFORT regenbui 26
MüNOHEJN onweer 25
ZiiRICH zwaar bewolkt 24
G-ENèVE zwaar bewolkt 26
LOCARNO zwaar bewolkt 27
WENEN onbewolkt 26
INNSBRUCK half bewolkt 28
ROME onbewolkt 29
AJACCIO onbewolkt 21
Korreltje
Een beetje vrezen, hopen en zorgen
moet de mens voor de dag van mor
gen.
