Nederlandse ontstemming
jegens Dulles niet redelijk
Een ongelukkige samenloop
van omstandigheden
Zwitsers blad over Jungschlager
Represaille-justitie
De ontwapeningsbesprekingen te Londen
Ongerustheid over classificatie
in de Navo betreurd
De spanning rond Israëls grenzen
Huisarrest voor Cyprus
M MAANDAG 26 MAART 1956
I M 9 "1 - VLf 47ste JAARGANG No. 13764
Ongerustheid in de
Directeur: a m. v hamers veld. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN NAVO I
Hoofdredacteur. L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w., f2.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p.p.f7.40 - Advertenties: 17 ct.p. mjn. Telefoontjes ƒ1.50
Economische
mededinging
II.
pEN interessant debat in de Twee-
de Kamer is het geweest of de
minister voor de P.B.O. bevoegdheid
zou moeten hebben bij de Kartel wet
geving of niet. Wie de verslagen in
de bladen heeft gevolgd, heeft be
merkt dat bij de behandeling in de
Kamei" van het betreffende wetsont
werp minister de Bruijn niet aan
wezig is -geweest en dat zelfs op een
ogenblik minister Zijlstra de uit
spraak deed, dat deze zaak in het
kabinet was behandeld en dat „het
kabinet" van mening was, dat dit
niet het geval zou moeten zijn. Oók
minister De Bruijn was dus van deze
mening. Deze conclusie is natuurlijk
lichtelijk voorbarig, omdat in een
kabinetsraad, die elke maandag
pleegt te worden gehouden, de me
ningen bij stemming worden vastge
steld en het dus zeer goed mogelijk
is, dat minister de Bruijn heeft ge
meend, dat ook hij via zijn schap
pen zegging in deze wetgeving zou
moeten hebben. En dan is het even
goed mogelijk, dat hij daar voor
geen bereidheid in het kabinet heeft
kunnen vinden en zich dus daarbij
heeft moeten neerleggen. En dan
heeft hij het natuurlijk het beste
gevonden en dat was dan ook het
juiste om niet bij de debatten
aanwezig te zijn, omdat hij dan toch
de mening van het kabinet te ver
dedigen zou hebben tegen zijn eigen
opvatiing en tegen zijn eigen over
tuiging in. En hij zou ook moeilijk
een ander standpunt hebben kunnen
verdedigen dan de minister van Eco
nomische Zaken meende te moeten
verdedigen. Daarmee is o.i. de afwe
zigheid van de minister voor de
P.B.O. afdoende verklaard.
jyiAAR daarmee was men er niet.
Dat behoefde immers voor de
k.v.p. geen beletsel te zijn om het
er nu maar bij te laten zitten. Prof.
Romme heeft dat in ieder geval niet
gedaan. Minister Zijlstra als men'
uit de verslagen de zaak reconstrueert
antwoordde de vraag ontkennend
of een schap een mededingingsrege
ling verbindend kan verklaren. Hii
redeneerde aldus: als een schap die
materie bestrijkt, zal men eerst moe
ten nagaan of het hier regelend kan
optreden ma.w. of het verordenings-
bevoegd'heid heeft. Goed, zei prof.
Romme: het schap heeft verordenen
de bevoegdheden, het heeft deze niet
of er is nog geen schap. In het twee
de en derde geval moet dan de mi
nister voor de P.B.O. optreden door
het geven van verordenende be
voegdheden of door het instellen van
een schap.
Volgens het kartelontwerp moet
het kartelbeleid n beginsel aan de
regering worden toevertrouwd, maar
het is opgenomen in de autonome
taken van de schappen en in begin
sel hoort dus de mededinging tot de
taak van het maatschappelijk leven.
Welke taak heeft nu de overheid en
welke het maatschappelijk leven?
De overheid heeft het algemeen eco
nomisch beleid te voeren, zoals bij
voorbeeld ten aanzien van de prijs-
stabilisatie; het maatschappelijk le
ven heeft het verbijzonderde econo
misch beleid uit te voeren. Alleen als
het maatschappelijk leven in gebreke
blijft, kan de overheid subsidiair op
treden. Deze weet zal dus moeten be
vorderen, dat het maatschappelijk le
ven zijn taak vervult en het moeten
zetten op het spoor van het afstoten
van de staatstaak naar het maat
schappelijk leven.
I_IET is duidelijk, dat minister Zijl-
■**stra hier bevreesd is geweest
voor een ingrijpen van het maat
schappelijk leven in zijn economisch
beleid. Maar van de andere kant zou
het een frustratie zijn van de groei
van de P.B.O., als deze hierbij volko
men zou zijn uitgeschakeld.
De P.B.O. is de nieuwe groei van
ons maatschappelijk leven. Dat men
in deze opbouw nog aarzelt om de
bedrijfs- of productschappen zulke
vérgaande bevoegdheden te geven is
begrijpelijk. Eerst moeten deze
schappen tot stand komen en zijn zij
tot stand gekomen en werken zij
zoals men verwacht, eerst dan zal
men de bevoegdheden kunnen uit
breiden. Maar dan moet men het ver
lenen van deze bevoegdheden, nu
de P.B.O. nog in opbouw is, ook niet
bij het begin de pas afsnijden. En dat
is het wat o.i. prof. Romme heeft be
oogd, toen hij in de Kamer in het
strijdperk trad om de schappen een
plaats te verzekeren in het kartelbe
leid.
Dat de argumenten van minister
Zijlstra, dat men daarmee zou voor
uitlopen op de kabinetsformatie, niet
konden worden geaccepteerd is dui
delijk. Daarmee werd met zoveel
woorden gezegd, dat de P.B.O. er
toch niet aan te pas zou komen. Dat
had hier werkelijk niets mee uit te
staan. De minister van Onderwijs
dient óók een wetsontwerp in, zonder
te weten of zijn departement bij de
volgende formatie bijvoorbeeld niet
in tweeën zal worden geplitst.
Minister Zijlstra meende, dat een
mederegeren van de minister voor de
P.B.O. zou leiden tot een overspan
ning van dc taak van deze minister.
Maar daartegenover stond, dat een
uitschakeling van deze minister van
de P.B.O., die de grondslag zal moe
ten uitmaken van onze toekomstige
maatschappijstructuur, deze hele P.B.
Goede vrienden blijven met iedereen
grote vriendschap voor hun Neder
landse bondgenoot. Ook hebben zij
een zeer reëel belang bij het helpen
van Indonesië bij het versterken van
zijn onafhankelijkheid en het aan
moedigen van zijn oriëntatie in de
vrije wereld.
De huidige consternatie, welke
naar wij vertrouwen spoedig ge
luwd zal zijn, is een aanwijzing voor
het dilemma, waarin de Verenigde
Staten zich bevinden, als zovele lan
den trachten Amerika aan hun zijde
te krijgen. Wij menen, dat Dulles
Autoriteiten in Washington hebben zondag gezegd, dat de huidige verwij
dering in de betrekkingen tussen Nederland en de Verenigde Staten te
wijten was aan een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Zij legden
er in het bijzonder de nadruk op, dat er geen aanleiding was om te ver
onderstellen, dat het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken haar
politiek ten aanzien van Nederlands-Nieuw Guinea zou veranderen ten
gunste van het Indonesische standpunt in deze.
TEVEEL „ACHTER DE SCHERMEN"
Voorts zeiden zij, dat de Verenigde
Staten nauwkeurig het proces-Jung-
schlaeger volgen, dat, zoals één van
hen verklaarde, kennelijk niet wordt
gevoerd in overeenstemming met de
juiste legale maatstaf. Diplomatieke
kringen in Washington twijfelen er
echter aan of zulke „achter de scher
men" gegeven verzekeringen de Ne
derlandse mening zullen bevredigen.
Eén van de autoriteiten in Wash
ington zei, dat de uitnodiging van
Dulles aan president Soekarno yoor
een bezoek aan de V.S. reeds lang van
te voren gedaan was en dat Dulles In
donesië niet bezocht zou kunnen heb
ben zonder deze uitnodiging te her
halen.
Arme minister.
De „Washington Post" schrijft in
een hoofdartikel, dat het niet rede
lijk is van de Nederlanders om de
conclusie te trekken, dat het geven
van uitdrukking aan vriendschap
voor Indonesië door minister John
Foster Dulles betekent, dat de Ame
rikaanse minister van buitenlandse
zaken stelling heeft genomen tegen
Nederland in het vraagstuk van Ne
derlands Westelijk Nieuw-Guinea.
„Arme minister Dulles", merkt de
„Washington Post" op. „Als hij een
verklaring aflegt over buitenlandse
aangelegenheden, wordt hij vervloekt
door de ene kant. Doet hij het niet,
dan wordt hij vervloekt door de
andere".
Het blad gaat verder: „De Ame
rikanen koesteren een bijzonder
zich in Indonesië goed heeft gedra
gen.
Het moet voor de Verenigde Staten
zeker mogelijk zijn om vriendschap
pelijke betrekkingen te onderhouden
met zowel Nederland als Indonesië,
zonder tegen één van beiden stelling
te nemen".
Storm eist doden
in Santos
De Braziliaanse havenstad Santos
is dit weekeinde, voor de tweede
maal in een maand tijds, getroffen
door een zware storm die met hevige
regens gepaard ging. Vijf-en-dertig
mensen zijn om het leven gekomen
en 30 gewond.
Bij de vorige stormramp kwamen
circa 60 mensen om het leven.
In sommige straten van Santos
stond zondag het water drie meter
hoog.
De te Bazel verschijnende „Natio
nal Zeitung" heeft in een hoofdarti
kel over het proces-Jungschlager ge
schreven dat het in dit proces gaat om
een geval van monsterachtige haat en
represaille-justitie. Zou het vonnis ge
lijk zijn aan de eis dan zou de jonge
Indonesische staat gedurende onaf
zienbare tijd belast zijn met de smaad
van een absoluut niet te verontschul
digen justitieel schandaal.
Jungschlager is eenvoudig het offer
van rancune over de misslag bij de
betrokken justitionele beulsknechten
Inspectie-zones op proef
De Amerikaanse voorlichtingsdienst
in Londen heeft zondag bekend ge
maakt, dat de Ver. Staten aan de
Sovjet-Unie de instelling, bij wijze
van proef, van zónes voor weder
zijdse inspectie in de Sovjet-Unie en
de Ver. Staten hebben voorgesteld.
Dit voorstel was een onderdeel van
een ontwerp van drie punten dat de
Amerikaanse afgevaardigde op de
ontwapeningsbesprekingen in Lon
den deze week heeft ingediend, aldus
deze bekendmaking.
De inspectiezones, ter grootte van
50.000 tot 80.000 vierkante kilometftA
zouden moeten dienen om de voót-
gestelde controle te land en uit de
lucht grondig te beproeven. In deze
zónes zouden lucht- en zeehavens,
spoorwegknooppunten, militaire een
heden en installaties moeten liggen.
Actie Veiligheidsraad
wordt tegengewerkt
Syrië en de Libanon, die beide aan
Israël grenzen, hebben zaterdag plot
seling om uitstel gevraagd van de zit
ting van de Veiligheidsraad over de
spanning rond Israëls grenzen, die
voor maandag uitgeschreven was. Zij
wilden over de kwestie gehoord wor
den. Dit verzoek zal waarschijnlijk
tot gevolg hebben dat op deze zitting
geen besluit zal vallen inzake het
spoedeisende Amerikaanse verzoek,
secretaris-generaal Hammarskjöld
voor een bemiddelingspoging naar
het bedreigde gebied te sturen.
In de westelijke diplomatieke
hoofdkwartieren wordt nog steeds
druk geconfereerd over de vraag,
hoe de spanning, die de laatste tijd
vooral door het uitdagende optreden
van Egypte is toegenomen, V.eer te
doen afnemen. Het Britse ministerie
van buitenlandse zaken heeft het
Egyptische staatshoofd kolonel Nas
ser op scherpe wijze van antwoord
gediend op een aantal opmerkingen
die deze over het Bagdad-pact ge
maakt had. Dit pact is hem een doorn
in het oog, omdat het de tegen Is
raël gerichte Arabische solidariteit in
gevaar brengt. Maar „Brittannië geeft
het Bagdad-pact nooit op", zo zei
Londen.
„Zolang kolonel Nasser volhardt in
zijn onverzoenlijke politiek is er geen
hoop op betere betrekkingen tussen
Engeland en Egypte". Dit scherpe
antwoord* gaf het Britse ministerie
van buitenlandse zaken op een ver
klaring van de Egyptische dictator,
die zaterdag in het Londense blad
„The Observer" verscheen. Tegen
over een correspondent van het En
gelse zondagsblad had Nasser verze
kerd, dat al zijn maatregelen van het
laatste jaar slechts tegenzetten waren
op politieke acties van de Britten.
Volgens de Britse regering komt
alle schuld op Nasser neer. De Engel
sen deden concessies in de Soedan en
in de Kanaalzone. Zij boden hulp bij
de bouw van de Assoean-dam en be-
pi oef den alles om de betrekkingen te
verbeteren. Maar Nasser bleef scherp
ageren tegen Britse belangen en ver
dragspartners van Engeland in het
Nabije Oosten. „Zolang dat voort
duurt is alle kans tot vriendschap
uitgesloten".
Inmiddels hebben Syrië en Jorda
nië een overeenkomst gesloten, waar
bij zij eikaars grenzen wederzijds ga
randeren; wordt één van beide lan
den door Israël aangevallen, dan zul
len beider legers in het geweer ko
men.
Volgens de Israëliërs heeft een Li
banese bende zaterdag een overval
gedaan op een dorp, dat twee kilo
meter binnen de Israëlitische grens
ligt. De overvallers konden worden
teruggedreven; zij lieten een gewonde
achter.
Het tweede voorstel van de V. S.
behelst, dat de vijf landen, die aan
de ontwapeningsconferentie deelne
men de V. S., de Sovjet-Unie, En
geland. Frankrijk en Canada tech
nische missies uitwisselen, die het
vraagstuk van het toezicht op de
ontwapening in zijn geheel zullen
bestuderen.
Tenslotte stellen de V. S. voor, dat
Amerika en de Sovjet-Unie gelijk
tijdig hun strijdkrachten in de eer
ste fase van de ontwapening tot
2.500.000 man beperken.
Meer dan 16(L000 bewoners van
Cyprus hadden zondag huisarrest,
doordat de Britse gouverneur, Sir
John Harding, voor bijna het hele
eiland een totaal uitgaansverbod had
afgekondigd. Het verbod gold tot
vanmorgen 4 uur.
De maatregel was genomen met het
oog op dt Griekse onafhankelijk
heidsdag, die gisteren gevierd zou
worden. Men vreesde voor geweld
dadigheden.
Vanwege het uitgaansverbod wer
den geen kerkdiensten gehouden. De
radio zond de dienst van een Griekse
kerk in Londen uit.
Kleine groepen studenten hebben
gisteren in de Griekse hoofdstad,
Athene, een betoging gehouden. Zij
eisten wapens voor de Eoka, de ver
zetsbeweging op Cyprus die aanslui
ting bij Griekenland wenst. De stu
denten werden door de politie snel
uiteengejaagd. Vier van hen werden
licht gewond. De ruiten van enkele
Britse trolleybussen sneuvelden.
Toch een aanslag.
Zondagavond zijn twee gemasker
de mannen een winkel te Kolossi,
enige kilometers ten westen van Li
massol, binnengedrongen. Zij scho
ten een Cyprische Turk dood.
Dezelfde avond is een handgranaat
geworpen op de binnenplaats van
het politiebureau van een dorp bij
Kyrenia. Het projectiel ontpplofte
niet.
geworden. Zijn veroordeling is voor
hun troebele vijandschap tegen de
Europeanen een prestigekwestie en
nationale taak, aldus de „National
Zeitung".
Het blad wijst er verder op dat het
onderzoek gepaard ging met meedo
genloze Gestapo- methoden. „De ver
klaringen, die de beklaagde belasten,
zijn afkomstig van de door de politie
betaalde en wekenlang bekostigde
elementen uit de misdadigerswereld,
of zijn door folteringen van andere
Nederlandse arrestanten afgeperst".
Typerend voor cultureel niveau.
Typerend voor het cultureel niveau
van de officier van Justitie, Soenarjo,
noemt het blad de zeer „grootmoedi
ge" wijze van beschouwing, die hij
over hem voorgehouden gevallen van
folteringen van getuigen en arres
tanten ontwikkeld heeft.
„De verbazingwekkendste rechts
verkrachting bestaat daarin dat ver
scheidene ontlastende bewijzen van
de beklaagde door de officier van
Justitie en het gerecht niet eens geac
cepteerd zijn".
Noodweer aan
de Riviera
Stortregens en overstromingen heb
ben aan de Franse Rivlèra, waar dui
zenden toeristen een voorproefje van
Paasweer hoopten te genieten, grote
schade aangebracht. Vijf mensen zijn
verdronken toen rivieren plotseling
buiten hun oevers traden.
In de afgelopen week is er 150 mm
regen gevallen tweemaal zoveel als
in een normale wintermaand. Ver
scheidene wegen werden onbegaan
baar, hetzij doordat zij overstroomd
werden, hetzij door aardverschuivin
gen.
Hagel- en sneeuwstormen bereikten
dit weekeinde een snelheid van 135
km per uur en niemand vertoonde
zich buitenshuis of buiten zijn hotel.
Twee Nederlanders
vrijgelaten
De rechter van het landgcrecht t®
Djakarta heeft de Nederlanders H. A.
S. Leijten en Tjie Siang Tjiang van
rechtsvervolging ontslagen. Beiden
bevinden zich op vrije voeten.
Op 12 oktober 1954 werden zij ge
arresteerd, verdacht van brandstich
ting in de pakhuizen van de Borsumij
tc Makassar. Bij die brand werd een
schade aangericht van bijna zeven
miljoen roepia.
De twee verdachten zijn nu tevens
vrijgesproken van diefstal, respectie
velijk verduistering van rp. 90.000.
Volgens de officier van justitie be
staat nog altijd le overtuiging dat de
brand aangestoken is, maar het be
wijs kon niet worden geleverd omdat
een paar getuigen hun verklaringen
introkken.
Blank en zwart
in de kerk
In de kerk van Kabgayi in het Bel
gisch Mandaatgebied Ruanda heeft
zondag de zwarte bisschop mgr.
Aloysius Bigirumwami de Zwitserse
missionaris André Perraudin tot bis
schop gewijd.
Dit is de eerste keer in de geschie
denis van de kerk, dat een zwarte
bisschop een blanke priester tot bis
schop geconsacreerd heeft.
Bij de consecratieplechigheid, die
door meer dan 6000 mensen, meest
in de openlucht, werd bijgewoond,
werd mgr. Bigirumwami geassisteerd
door mgr. Jozef Martin, apostolisch
vicaris van Ngozi in Noord Urundi en
door mgr. Louis van Steene, coadju
tor van het vicariaat Bukavu.
Deze bisschopswijding is voor de
negers de tastbare uitdrukking van
de leer der H. Kerk, die geen discri
minatie van rassen erkent.
Mgr. André Perraudin werd op 22
december 1955 benoemd tot aposto
lisch vicaris van Kabgayi en titulair
bisschop van Cataquas. Op 7 oktober
1914 werd hij te Bagne (Zwitserland)
geboren. Sinds 1939 werkt de pas ge
wijde bisschop als missionaris van de
Orde der Witte Paters in Belgisch
Afrika.
VLIEGENDE OPOE.
De 62-jarige mevrouw Bridgens, die
reeds grootmoeder is, heeft donder
dag in Pretoria haar vliegbrevet ge
haald. Zij is thans volwaardig piloot.
Volgens haar collega's bestuurt zij
haar toestel opvallend goed.
Mevrouw Bridgens is de enige in
Zuid-Afrika, die ooit op deze leeftijd
het brevet behaalde.
Benoeming
Bisdom Haarlem
De bisschop van Haarlem heeft be
noemd tot secretaris van het bisdom
Haarlem de zeereeerw. zeergel. heer
dr. H. W. J. Kuipers, thans kapelaan
te Halfweg (O. L. Vr. Geb.).
Benoeming
Bisdom Rotterdam
De bisschop van Rotterdam heeft
in overleg met de bisschop van Haar
lem, benoemd tot secretaris van het
bisdom Rotterdam de zeereerw. heer
C. J. van der Knaap, thans secretaris
van het bisdom Haarlem in dienst
van de vicaris-generaal.
Vrij Amerika veroordeelt Negerdominee tot dwangarbeid
O. op een zijspoor zou hebben geran
geerd.
Dat heeft de K.V.P. voorzien. En zo
is de P.B.O. toch zij het langs een
achterdeur in deze wet gekomen.
Daarvoor onze huidel
Te Montgomery in de Amerikaanse staat Alabama Is de neger-dominee M. L. King door de arrondissements
rechtbank veroordeeld tot500 dollar boete of 140 dagen dwangarbeid voor zijn deel in de neger boycott van
de stadsbussen. Dominee King is onmiddellijk in beroep gegaan bij het staats-arrondissementshof voor beroep
en hangende de uitspraak van dit hof is de ten uitvoerlegging van het vonnis opgeschort. Op de foto ziet men
de dominee met zijn vrouw temidden van een juichende menigte na zijn veroordeling.
weer
(Geldig van maandagavond tot
dinsdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
RUSTIG WEER
Koudere nacht en plaatselijk
mist. Overigens wisselende be
wolking en droog weer. Weinig j
wind en ongeveer dezelfde mid-
dagtemperaturen als vandaag.
27 Maart: zon op 6.29, onder 19.07;
maan op 20.49, onder 6.21 uur.
Hoogwaterstanden
27 Maart: v.m. 3.50; n.m. 4.10.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
DUBLIN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
'ENEVE
LOCARNO
WENEN
TNNSBRUCK
ROME
zwaar bew.
—6 c
onbewolkt
—3
mist
—2
geheel bew.
2
mist
4
regen
8
licht bew.
6
geheel bew.
7
geheel bew.
7
nevel
4
zwaar bew.
7
nevel
7
zwaar bew.
9
onbewolkt
2
nevel
6
mist
2
nevel
7
imst
8
geheel bew.
6
geheel bew.
1
zwaar bew.
1
regen
9
Korreltje
Ondervinding is een leerschool met
hoge lesgelden.
