Pineau levert critiek op
de Westerse politiek
Directeur: c. m v hamersveld KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN V Jf *m#e# i
Frankrijk erkent de onafhankelijkheid van Marokko
Gemeenschappelijke Frans-Marokkaanse verklaring
FRANSEN HELPEN MAROKKAANS
LEGER VORMEN
Vier straaljagers
verongelukt
Kabinet-Harahap dient entslag in
T MYSTERIEUZE
OOSTEN
Kinderlijke hulde voor H. Vader
Anti-Britse rel
in Bahrein
Parijs a!s ijsbreker tussen Oost en West
Lode Sengers te Leiden overleden
Generaal Glubb in Jordanië afgezet
HOE
wordt
het
weer?
Nieuwe boodschap
van Eisenhower
Opklaringen
Hoogwaterstanden
Het weer in Europa
Korreltje
I m ZATERDAG 3 MAART 1956
/TW S 47ste JAARGANG No. 13745
SeCökióeSoti^^H ipÉq
Hoofdredacteur: L. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENURACH1 32
Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w, f2.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p.p.f 7.40 - Advertentie»': 17 et. p.m.m. Telefoontjes f 1.50
De Franse regering heeft vrijdag de erkenning van de onafhankelijkheid
van Marokko, compleet met eigen leger en diplomatie, vastgelegd in een
gemeenschappelijke Frans-Marokkaanse verklaring.
De verklaring is in Parijs ondertekend door de Franse minister van Bui
tenlandse Zaken, Pineau, en de premier van Marokko, Si Bekkai.
Hiermee is de eerste fase van de onderhandelingen ter omschrijving van
de onafhankelijkheid van Marokko met „onderlinge onafhankelijkheid ten
aanzien van Frankrijk", geëindigd.
De verklaring zegt dat het verdrag f De nog komende Frans-Marok-
van Fez, waarbij Marokko in 1912 een kaanse onderhandelingen in Parijs
Frans protectoreat werd, niet langer zijn besprekingen tussen souvereine1 teravond besloten vanmorgen zijn
•hand legden aan de verklaring inzake
de onafhankelijheid van Marokko,
hebben circa 300 Marokkaanse op
standelingen bij Taza een Frans mi
litair convooi aangevallen. Drie legio
nairs werden gedood en elf gewond.
Vliegers van Franse vliegtuigen
die ter ondersteuning van het con
vooi werden uitgezonden, hebben ge
meld, dat de opstandelingen grote
verliezen hebben geleden.
Vier Canadese straaljagers van het
type Sabre F-86 zijn vrijdagmiddag
bij een oefenvlucht vijftig km. ten
zuiden van Straatsburg met elkaar in
botsing gekomen en neergestort.
De vier piloten zijn om het leven
gekomen. De stoffelijke resten van
drie van hen zijn geborgen.
De jagers waren afkomstig van een
Canadese basis in Baden.
de Frans-Marokkaanse betrekkingen
kan beheersen.
Gisteren werd gemeld, dat
generaal Glubb, de bevelhebber
van het Arabische legioen in Jorda
nië was afgetreden na een onderhoud
met koning Hoessein. De koning had
hem blijkbaar verzocht heen te gaan
en generaal Glubb heeft daaraan on
middellijk voldaan. Vrijdagnlorgen
reeds vertrok hij van het vliegveld
van Amman naar Cyprus.
Van het ontslag van de een of an
dere bevelhebber ergens in het Oos
ten is de wereld gewoonlijk niet
overstuur, maar de persoon en de po
sitie van deze 60-jarige generaal wa
ren wel een heel bijzondere, terwijl
bovendien dit aftreden een volkomen
verrassing was voor iedereeen.
Generaal Glubb, die de titel
0 van „pasja" droeg, was reeds
vele jaren bij dit Arabische
legioen, sinds 1939 als bevelhebber.
Zijn invloed was enorm; hij was ge
heel en al in het land ingeburgerd,
sprak vloeiend elk dialect van het
Midden-Oosten en was volkomen
vertrouwd met de Arabische ze'den
en gewoonten. Dat deze Britse gene
raal bevelhebber was van een Ara
bisch legioen in Jordanië was een ge
volg van het feit, dat de Engelsen de
staat Jordanië (vroeger Transjor-
danië geheten) op de been hebben
geholpen en het Jordaanse leger heb
ben helpen vormen.
Thans is er nog een nauwe samen
werking tussen de strijdkrachten van
Jordanië en Engeland. Vele Britse of
ficieren dienen in het Jordaanse le
ger, terwijl Jordaanse cadetten hun
opleiding ontvangen te Sandhurst in
Engeland Ook koning Hoessein ont
ving daar zijn opleiding.
De laatste tijd was er wel een toe
nemende actie in Jordanië te bespeu
ren tegen die Britse officieren in het
leger, maar de positie van generaal
Glubb scheen onaantastbaar. Die
actie houdt verband met een neiging
om zich te ontworstelen aan de Britse
invloed, doch men meende, dat de
Jordaanse regering daar niet achter
stond. Het blijkt nu, dat de onbehaag
lijkheid over de Britse voogdij ver
der verspreid is dan men dacht en dat
de Britse invloed in het Midden-Oos
ten zelfs in Jordanië lelijk aan het
tanen is.
In Israël, dat op voet van oorlog
met zijn Arabische buren leeft, ziet
men deze ontwikkeling niet zo gun
stig in. Men denkt, dat de invloed
van Egypte in 't Midden-Oosten sterk
aan de winnende hand is en zal pro
fiteren van de gebeurtenissen in Jor
danië. In verband daarmee verwacht
men een verscherping van de toch al
zo penibele toestand aan de grenzen
van Israël.
Parlement 26 maart bijeen
Het Indonesische kabinet heeft gis-
mandaat aan president Soekarno
terug te geven. Het besluit werd ge
nomen, nadat het centrale verkie
zingscomité donderdag officieel de
zetelverdeling voor het eerste geko
zen parlement van Indonesië had be
kendgemaakt, die het mogelijk maakt
en gelijke staten. Het doel er van is
„de organisatie van Frans-Marok
kaanse samenwerking op basis van
vrijheid en gelijkheid, vooral op het
gebied van de defensie, buitenlandse
betrekkingen, economie en cultuur".
Ook zullen „garanties voor de rechten
en vrijheden van Fransen in Marok-1 een nieuwe regering op basis van de
ko en Marokkanen in Frankrijk"
vastgelegd worden.
Eigen leger.
Minister Pineau las een protocol
voor, waarin de Franse en Marok
kaanse ministers verklaren, dat
Frankrijk zal helpen bij de oprichting
van een Marokkaans leger. Geduren
de de overgangstijd blijft de positie
van het Franse leger in Marokko on
gewijzigd.
De sultan heeft souvereine réchten
op het gebied van de wetgeving. De
Franse vertegenwoordiger in Marok
ko zal de titel van Franse Hoge Com
missaris krijgen. Hij zal op de hoogte
gehouden worden van de decreten die
de sultan uitvaardigt.
De overeenkomsten zullen ter be
krachtiging bij het Franse parlement
worden ingediend.
Toch nog gevechten in Marokko.
Terwijl vrijdag in Parijs Franse en
Marokkaanse ministers de laatste
verkiezingsuitslagen te vormen.
Na de laatste vergadering van zijn
kabinet, dat zeven maanden aan het
bewind is geweest, heeft premier Ha-
rahap verklaard, dat het de bedoeling
v/as geweest vrijdagavond het ontslag
van het kabinet aan te bieden. Dat
v/as echter niet mogelijk, omdat pre
sident Soekarno het weekeinde door
brengt in zijn paleis in Bogor.
De minister van Voorlichting, Soe-
tan Makmoer, heeft medegedeeld,
c at het laatste besluit van het kabinet
was, dat het nieuwe parlement op 26
maart voor het eerst bijeen zal ko
men.
Ook deelde hij mede, dat president
Soekarno tot vrijdagmiddag nog niet
het wetsontwerp inzake de opzeg
ging van de Nederlands-Indonesisohc
Unie had ondertekend.
Ontslag aanvaard.
President Soekarno heeft zaterdag
morgen het ontslag van het kabinet
Harahap aanvaard. Premier Harahap
overhandigde hedenmorgen om tien
uur het ontslagverzoek van het kabi
net aan de president in het paleis te
Bogor, in aansluiting op een officieel
bekendmaking, dat het eerste gekozen
parlertient op het einde van de métand
ia worden geinstalleerd.
Een woedende menigte te Bahrein
heeft zaterdag politietroepen met
bajonetten op het geweer getrotseerd
om te demonstreren tegen de Britse
minister van buitenlandse zaken, Sel-
wyn Lloyd, voor diens vertrek naar
New Delhi.
Ongeveer 1.000 demonstranten hiel
den de weg van Bahrein naar de
luchthaven, waar de Britse minister
zou vertrekken, vier uur lang ge
blokkeerd. Zelfs met gebruik van
traangasbommen slaagde de politie
er niet in de weg vrij te maken.
De Britse minister kon uiteindelijk
met grote vertraging vertrekken. De
demonstranten sloegen de ruiten in
van een auto met secretarissen van
het Britse ministerie van buitenlandse
zaken en vernielden twee autobussen.
Minister Selwyn Lloyd, op weg
naar New Delhi voor besprekingen
met premier Nehru, was vrijdag te
Bahrein gearriveerd na besprekingen
te Cairo met de Egyptische premier,
luitenant-kolonel Gamal Abdel Nas-
PROBLEMEN NIET ALLEEN VAN
MILITAIRE ZIJDE BEZIEN
De Franse regering zal binnenkort het initiatief nemen om te trachten
het ijs tussen de Sowjet-Unie en het Westen te breken. Dit wordt duidelijk
door twee belangrijke verklaringen, die vrijdag in de Franse hoofdstad
zijn afgelegd, aldus schrijft Reuters correspondent Harold King.
Ten eerste heeft het ministerie van buitenlandse zaken meegedeeld, dat
premier Guy Mollet en zijn minister van buitenlandse zaken, Christian
Pineau, in mei op uitnodiging van de Sowjet-regering naar Moskou gaan,
kort na het Sowjet-bezoek aan Londen. Mollet en Pineau zijn beiden
socialist.
Ten tweede heeft Pineau een paar uur later tijdens een lunch van de
Brits-Amerikaanse persvereniging verklaard, dat hij het zeer oneens is met
de politiek, die de westelijke mogendheden in de laatste paar jaar ten aan
zien van de Sowjet-Unie hebben gevoerd.
„Geweldige fout".
Hij zei, dat de westelijke wereld
„de geweldige fout" had begaan de
militaire problemen der veiligheid
te beschouwen als de enige interna
tionale problemen die het westen
moest aanpakken.
„Tegenover twee alternatieven
het één bterekking hebbend op het
militaire vraagstuk en de veiligheid
ttgen iedere prijs, het ander, bestaan
de uit eindeloze vredesaanbiedingen
- zal de openbare mening noodzake
lijk de man volgen, die vredesoplos-
singen aanbiedt, zelfs indien deze
niet oprecht zijn, en niet de man, die
altijd over de militaire oplossing
spreekt". Deze uitlating werd door
het Brits-Amerikaanse gehoor opge-
v at al kritiek op de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken,
John Foster Dulles.
Pineau legde er de nadruk op, dat
de westelijk wereld verder moet
gaan dan een zuiver statische opvat
ting van het vreedzaam naast elkaar
bestaan. De westelijke landen zou
den uiteindelijk door de communis
tische propaganda worden onderwor
pen, indien de communistische pro
paganda in de westelijke wereld mo
gelijk blijft, terwijl de westelijke
propaganda onmogelijk in de com
munistische staten.
Aan de andere kant, aldus Pineau,
zouden de communistische landen,
indien het IJzeren Gordijn zou wor
den opgehaald, niet ongevoelig blij
ven voor de propaganda van de vrije
landen. Er staan geweldige mogelijk
heden voor ons open. Ik zal de Fran
se politiek stelselmatig oriënteren op
culturele uitwisselingen tussen oost
ei. west Ik wil, onze Brits-Ameri
kaanse vrienden ervan overtuigen,
dat het nodig is, dat wij onze buiten
landse politiek herzien. De politiek
van oorlog is van de hand gewezen.
Wij moeten thans 'n vredespolitiek op
stellen, teneinde ervoor te zorgen, dat
ons gemeenschappelijk ideaal van
rechtvaardigheid, gelijkheid en vrij
heid de overhand krijgt.
Pineau klaagde er met ongewone
openhartigheid over, dat de V. S.,
Engeland en Frankrijk geen gemeen
schappelijke buitenlandse politiek
hebben.
Ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag ontving Z.H. de Paus kinderen
van de leden van het Corps Diplomatique, en andere hoge autoriteiten. De
kinderen boden hem o.a. een grote taart aan. Op de foto zien we Z.H. de
Paus die uit handen van een tweetal kinderen een bouquet lentebloemen
ontvangt.
Pijnlijke verrassing
voor Londen
De legendarische generaal Glubb
pasja, de Britse bevelhebber van het
Arabische legioen in Jordanië, is door
koning Hoessein van Jordanië ont
slagen.
Dit ontslag is voor Engeland een
grote en onaangenamen verrassing.
Want hoewel Jordanië officieel
heeft verzekerd, de vriendschappe
lijke betrekkingen met Engeland te
willen voortzetten, beseft men in de
Britse hoofdstad maar al te goed, dat
men zijn laatste bondgenoot onder de
Arabische staten heeft verloren of
bezig is te verliezen. En hiermee wordt
de situatie in het Midden-Oosten nog
explosiever dan zij reeds is.
Met Glubb pasja gingen een tweede
Brit, het hoo-fd van de inlichtingen
dienst kolonel Patrick Goghill,
Glubb's stafchef, brigade-generaal
William Hutton (eveneens een En
gelsman) en drie hoge Jordaanse
officieren heen. Zijn opvolger is bri
gade-generaal Radi Inab.
„Held van de dag", ondanks het
feit, dat hij waarschijnlijk door zijn
premier Samir Rifai, tot deze politiek
is gedwongen, is de jonge koning
Hoessein. Deze ex-student aan de
Eritse militiare academie te Sand
hurst kwam tot zijn besluit na zeven
uur lang met zijn kabinet te hebben
vergaderd. Hij deelde Glubb persoon
lijk zijn ontslag op het hoofdkwar
tier van het Arabische legioen mede
en maakte toen een rijtoer door de
stad, waarbij hij luide werd toege
juicht: „dit is een heilige dag", zei hij
tot het volk. „Ik hoop, dat God ons
wil helpen onze gestolen rechten
terug te winnen".
De algemene indruk is, dat Enge
land „de slag om Jordanië heeft ver
loren". Jordanië, in feite een schep
ping van de Britse diplomatie, werd
met Engels geld op de been gehou
den. Ook het Jordaanse leger was
een Britse schepping.
Het legioen telt 30.000 tot 35.000
man, onder leiding van 450 Arabische
en circa 60 Britse officieren. De Brit
ten hebben over het algemeen tech
nische en staffuncties.
De Brits premier, Antony Eden,
heeft vrijdag een spoedvergadering
kabinetsleden bijeengeroepen,
om het ontslag van generaal John.
Glubb als bevelhebber van het Ara
bische legioen te bespreken.
(Geldig van zaterdagavond tot J
zondagavond. Opgemaakt te 11.15 j
uur).
WEINIG VERANDERING.
Zwaarbewolkt met plaatselijk j
enige regen, maar voornamelijk j
in de noordelijke helft van het j
land ook verspreide opklaringen. j
Matige tot vrij kraohtige weste-
lijke wind. Weinig verandering j
in temperatuur.
President Eisenhower heeft een
nieuwe boodschap opgesteld aan de
Russische premier, maarschalk Boel-1
ganin, waarin er bij Rusland op wordt
aingedrongen samen met de westelijke
mogendheden de eerste stappen te
nemen tot een ontwapeningsprogram
ma voor de gehele wereld.
De boodschap is uitgewerkt door
de president in samenwerking met
minister van buitenlandse zaken John
Foster Dulles, voordat de laatste gis
teren naar Zuidoost-Azië is vertrok
ken.
Reuter verneemt, dat de boodschap
binnen enkele dagen naar Moskou
zal worden gezonden.
Gistermiddag is in zijn huis
kunstenaar Lode Sengers.
aan de Pesthuislaan te Leiden in de 'leeftijd van 59 jaar overleden de bekpnde
Voor levensbeschrijving en In Memoriam verwijzen wij naar de stadspagina in
dit nummer.
MET SCOOTER OVER DE KOP
Donderdagavond omstreeks acht
uur sloeg op de Oostzanerdijk de
35-jarige scooterrijder K. over de kop.
De snelheidsmeter wees 80 km. aan.
De man kreeg hoofdwonden en werd
naar het Binnengasthuis overge
bracht.
Terwijl het tussen de Azoren en
Portugal gelegen gebied van hoge-
druk nagenoeg niet van plaats ver
anderde, trok de gisteren boven
Noorwegen gelegen depressie snel
naar het oosten. Het centrum bereikte
kort na middernacht Leningrad. Het
bij deze depressie behorende occlusie
front drong tot diep in Rusland en
Hongarije door. Het koufront liep
vanmorgen door Zuid-Duitsland, Bel
gië en het zuiden van Engeland.
Langs dit front kwamen enkele sta
biele golven tot ontwikkeling, die
snel van west naar oost trokken. Ze
waren oorzaak, dat het front als ge
heel slechts langzaam naar het zui
den trok. In verband hiermede had
den o.a. onze zuidelijke provincies de
afgelopen nacht en ook nog van
ochtend vrijwel onafgebroken lichte
regen.
Over het Noordzeegebied zal zich
tijdens het weekeinde een in hoofd
zaak westelijke stroming weten te
handhaven, waardoor geleidelijk iets
drogere lucht wordt aangevoerd. Ver
spreide buien, zijn mogelijk, maar
daarnaast bestaat er ook kans op
opklaringen.
4 Maart: zon op 7.21, onder 18.27;
maan op 2.29, onder 10.32 uur.
5 Maart: zon op 7.19, onder 18.29;
maan op 3.21, onder 11.21 uur.
4 Maart: v.m. 8.10; n.m. 8.35.
5 Maart: v.m. 9.n.m. 9.40.
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGET
ABERDEEN
DUBLIN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
sneeuw
3C.
onbewolkt
8
onbewolkt
—10
geh. bew.
2
licht bew.
2
regen
6
regen
9 M
regenbui
6
regen
8
regen
10
motregen
9
zwaar bew.
5
half bew.
7
zwaar bew.
4
regen
8
regen
7
regen
7
regen
6
geen opgave
regen
7
regen
3
nevel
9
De tong van de wyze ligt in zijn
i hart: het hart van de dwaas ligt
iop zijn tong.
