BR°TaTR ROME
KERSTNUMMER
DE LEIDSE COURANT
ZATERDAG 24 DECEMBER 1955
C GENOEGLIIKE REIS OP 'N BESCHEIDEN VERVOERMIDDEL
MEN MOET TENSLOTTE IETS AAN
HET TOEVAL DURVEN OVERLATEN
En daar lag Rome dan!
Aan het einde van de bijna eindeloze Via Aurelia doemde plotseling de
Eeuwige Stad tussen de heuvels op, bekroond door de machtige koepel van
de Sint Pieter, die door Michel Angelo speciaal gebouwd scheen om de
bestofte reizigers namens Rome het eerste welkom toe te roepen. De motor
begon plotseling feller te brommen, een laatste krachtsinspanning. Sneller
schoven de cijfers op de kilometerteller. Het einde was in zicht.
Daar reden we de stad dan binnen, die acht dagen geleden nog 2336 km.
van ons verwijderd lag. Acht dagen, die van onze bromfiets het uiterste
gevergd had, dwars door België en Frankrijk, langs de Rivièra naar de
stad, die voor een bromfiets onbereikbaar scheen. Hadden goede vrienden
niet het wijze hoofd geschud, toen het plan van de eenmanstocht naar
Rome werd uitgestippeld? Daar lag Rome nu. Het doel was bereikt. Op
slag vervaagde de herinnering aan alles, wat in de afgelopen dagen dit
doel in de weg gestaan had. Trots als een pauw draaiden we de Piazza
Venezia op.
«enz. 'Vervolgens een reserve-binnen-
iband, enige spaken, sleutels, banden-
iplakmateriaal enolie. Een tas vol
olie. Kleine handige blikjes, goed
ivoor vijf liter benzine. We maakten
onderweg dus zelf onze mengsmering
;en liepen niet het risico een minder
waardig produkt te kopen. Een re-
servé-benzineblik bewees eveneens
diensten.
0IE TROTS GOUD NIET ONSZELF
Het is geen prestatie iets buitenis
sigs te doen, dat gemakkelijker op
andere wijze gedaan kan worden. Die
trots gold de bromfiets, het in Neder
land zo langzamerhand vervloekte
vervoermiddel, dat boter noch vis
(heet te zijn, fiets noch motor, 'hoog
stens een kruising tussen beide op
straathondenniveau. Dit reisverslag zij
daarom 'n bescheiden hulde aan onze
itrouwe tweewieler, die het presteer-
Ide in drie weken ruim 4.400 km. af
Ite leggen zonder noemenswaardige
(pech, zonder te bezwijken onder een
Opgave, die velen te zwaar achtten,
took al hadden anderen een dergelij-
tke prestatie reeds eerder geleverd.
(Hebben twee Leidse kapelaans, ja
ren geleden, niet reeds hetzelfde
.gedaan?
Maar vooral zij dit reisverslag een
aanmoediging en mogelijk een aan-
fwijzing tevens. Hoeveel bromfietsers
fcouden graag een buitenlandse reis
•willen maken, maar vrezen de moei
lijkheden?
Daarom dit ter geruststelling: Onze
(brommer, die vóór de Rome-reis
(reeds 5.000 km. gereden had, heeft
ier nadien weer 2.000 afgelegd en
bromt nog even rustig als in de eer-
Iste weken..„Als je terug komt, is de
(vuilniswagen er goed voor", werd
ons verzekerd.
BETROUWBAAR MAAR
BEGRENSD.
Laat ons eerlijk zijn. wie
een dergelijke bromreis wil ma
ken, moet alle gedachten aan com
fortabel reizen overboord zetten. Een
bromfiets is geen slee met acht cylin
ders en vier versnellingen. In ons ge-
ival was het een zwaar model met
een motor van 49.9 c.c., twee ver
snellingen en een verende achter-
fvork. Ingewijden zegt dit voldoende:
(Een betrouwbaar vervoermiddel,
waarvan men echter de begrensde
(mogelijkheden moet kennen.
De voorbereidingen eisten bij
zondere zorg. Er moesten reispa-
pieren worden aangevraagd, grens
documenten zoals voor elk mo
torvoertuig voorgeschreven zijn.
Voorts moest de route worden uit
gestippeld, met vermijding van
wegen, die voor brommers ontoe
gankelijk zijn. Tenslotte diende de
bagage vastgesteld te worden. Niet
te veel ballast, maar voldoende
om in nood' zelf iets te kunnen
doen.
Er ging een servicepakket mee met
de meest voorkomende onderdelen
die aan slijtage onderhevig zijn: zui
ger, vlotter, spoel, sproeier, bougies,
BELGISCHE LIJDENSWEG.
WE ZOUDEN EERLIJK ZIJN; de
eerste dag door België was een
lijdensweg. De beruchte Belgische
•keien rammelden ongeveer alle moe
ren los en tot overmaat van ramp
brak vóór Brussel reeds de kabel van
de kleplichter. Het was Zaterdagmid
dag, dus aan laten repareren viel niet
.te denken. En aangezien we bezwaar
lijk een soldeerbout mee hadden kun-
men nemen, zat er niets anders op
idan zonder kleplichter verder te rij-
xen.
Er zou die dag nog meer komen.
Even voor Mons liet de 'knalpijp het
afweten, Losgetrild. Een bromfietser
echter, die dan reeds de moed op
geeft, moet geen Rome-reis maken.
Even afstappen, even een sleutel pak-
iken en weer verder rijden. Zo be
reikten we de Franse grens. In Aves-
■nes wachtten we de Zondag af.
Die Zondag! Een stralend blauwe
hemel, een milde herfstzon, een goe-
;de weg en Parijs in het verschiet.
'Juichend rukte de brommer op naar
de Lichtstad en koesterde zich 's mid
dags reeds in de bewonderende be
langstelling van de Parijse boulevar
diers.
Eén advies aan bromfietsers,
die zich naar het motoraanbiddend
■Frankrijk en scooterend Italië be
geven: Zorgt er voor, dat u tekst
en uitleg geven kunt. U kunt niet
'afstappen bij een café zonder om
zwermd te worden door nieuws
gierige bewonderaars, jongelingen
en grijsaards, die haarfijn willen
weten hoe sterk de motor is, hoe
groot de snelheid, hoeveel het .ben
zineverbruik. Zij zullen u knopjes
en handles aanwijzen, waarvan zij
het doel willen weten. Zij zullen
u beleefd vragen even op het stuur
;en od de duo te mogen drukken
om te zien hoe de vering is. Wat
is het merk van de motor? Neder
lands fabrikaat? We hebben in
Marseille moeite gehad 'n enthou
siasteling te verwijderen, die reeds
zijn schroevendraaier getrokken
«had om de motor even open te ma-
j (ken. Alleen maar om even te kij-
1 (ken.
De Nederlandse bromfiets blijkt in
«het buitenland een goed figuur te
«slaan. Men kent in Frankrijk ook de
/élo-moteur, evenals in Italië. Maar
waar in beide landen de scooter veel
meer ingeburgerd is, heeft de brom
fiets niet zo'n geperfectionneerde
evolutie doorgemaakt als dn Neder
land. Men kent er voornamelijk rij
wielen met hulpmotor, echte rij wie
den met een motortje, dat echt alleen
maar hulp verschaft, terwijl wij
(langzamerhand gewend geraakt zijn
aan iets, dat meer op een lichte mo
torfiets lijkt.
EIGENLIJK IETS TE SNEL.
NA PARUS GING DE REIS eerst
goed 'beginnen; nog 1.800 km in
zes dagen, dus 300 km. per dag. Wie
Frankrijk slechts per trein of auto
'gezien heeft, heeft het nauwelijks
gezien. Daar moet men een brom
fiets voor hebben, die snel genoeg
rijdt om op te schieten en langzaam
igenoeg om onderweg alles te zien
iwat het onvolprezen land te zien
•geeft. Daarom is 300 km. per dag
eigenlijk nog iets te veel; men zou
■langer willen blijven plakken in de
stadjes langs de route, stuk voor stuk
juweeltjes: Sens, Villeneuve, Joigny,
Auxerre.
Auxerre. Onvergetelijke herinne
ring. We hadden juist de eerste heu
vels genomen en reeds een enkele
keer moeten terugschakelen in de eer
ste versnelling, toen plotseling een
iwild geraas van de motor ons duide
lijk maakte, dat de kabel van de
igashandle gebroken was. Dan sta je
als bromfietser met een tas vol on
derdelen, maar tevens met twee link
se handen. Aan goede raad van om
standers geen gebrek. De Voorzienig
heid was echter zichtbaar mèt ons,
want we stonden op dat moment juist
precies uitgerekend voor de deur van
een motor- en rijwielhersteller. Een
■nieuwe kabel monteren was het werk
van een ogenblik. En passant kreeg
sok de kleplichter een nieuwe kabel i
»en werden alle moeren opnieuw even
aangedraaid. A^sof de bromfiets een
verjongingskuur had ondergaan, sto-
ven we weer vooruit, nieuwe en ho-1
igere heuvels tegemoet.
En daarbij bleef het op de heen
reis. Zonder enig mankement be
reikten we Woensdagmiddag
Marseille. Even een vin blanc
(sec) aan 'n Canebière, even een
verheugd weerzien van de Vieux
/Port. En toen de route langs de
iMiddelandse Zee. Schone herinne
ringen aan wat achter ons lag, ver
bleekten. Chagny, Tournus, Lyon,
Valence, Montélimar de hele
stad ruikt naar nougat Pierre-
iatte, Orange en Avignon vervaag
den, alsof zij niet de minste in
druk op ons gemaakt hadden, toen
de eeuwig blauwe zee in zicht
kwam en we de kustlijn bereikten,
•die ons bijna drie dagen lang de
weg naar Rome wijzen zou.
Nu wij deze herinneringen neer
schrijven, heeft de winter zich reeds
aangekondigd. Vanmorgen stonden
de bloemen op de ramen en als we
/uit ons raam kijken, zien we de
•mensen haastig langs de grauwe
gracht lopen, weggedoken in hoge
kragen, soppend in de natte sneeuw.
Wat een anachronisme om nu terug te
denken aan die bronzend-brandende
pon, aan de route over Toulon, Can-
pies, Antibes, Nice, Monte Carlo en
«Menton. Namen, die even zovele dro
men zijn. En San de kleine, minder
(bekende plaatsen, zoals Hyères, Ca-
valière, St. Raphaël, Ste. Maxime en
Beauliieu. Palmen, strand en kabbe
lende golfjes. Kleine gehuchtjes langs
de route, die telkens van de zee af
buigt, de bergen in, en weer terug
keert naar het strand. Zesmaal per
dag de bromfiets even aan de kant,
even een duik in zee en dan weer
verder. Arme treinreiziger, die dit
alles voorbij snelt. Gelukkige brom
fietser, die van dit alles genieten
•kan.
LIEFELIJKE KLLUHENFTLM.
IJET WAS DONDERDAGMIDDAG
toen we de Italiaanse grens pas
seerden bij Grimaldi. Een nieuwe
kleurenfilm draaide: Ventimiglia
San Remo, Diano Marina, Alassio,
Albegna, Savona. Namen, die als
muziek in de oren klinken. De Ita
liaanse Rivièra is minder pompeus
dan de Franse, liefelijker, kleuriger.
Jammer, dat het zo snel moest gaan,
dat we 's avonds nog in Genua moes
ten zijn, de smerigste havenstad, die
men zich in West-Europa kan inden
ken.
De volgende dag weer verder: Sar-
zana, Pisa, Livorno, Cecina. De weg
werd eentoniger, maar steeds uitste
kend berijdbaar. En Rome naderde.
Nog steeds bromde de motor onge
stoord. Met elke kilometer groeide
de zekerheid, dat het doel bereikt
zou worden.
De laatste morgen een kleine
revisie. Den scootermonteur hielp
vriendelijk en deskundig: ketting
V*
bijstellen, versnellingsbak verver
sen, carburateur schoonmaken
vering smeren.. Alleen een dikke
stoflaag herinnerde in Rome nog
aan de lange heenreis. De brom
fiets maakte de indruk niets gele
den te hebben. Een kleine bere
kening leerde, dat het benzine
verbruik ondanks de vele stei
le hellingen, .die in de eerste ver
snelling genomén moesten worden
nog beneden één op vijftig ge
bleven was.
DE EEUWIGE STAD.
IIFAT TE VERTELLEN OVER RO-
ME, levend hart van het Chris
tendom? Anderen hebben met meer
autoriteit over de Eeuwige stad ge
schreven dan wij zouden kunnen
doen. U weet langzamerhand wel,
dat het Pietersplein met de kolom
men van Bernini, immens groot is,
dat in de Trevifontein munten ge-
woi pen worden en dat de resten van
het keizerlijke Rome zorgvuldig ge
conserveerd zijn.
U weet ook, dat Rome een grote
stad is, een verschrikkelijk drukke
stad bovendien. Het lijkt alsof ieder
een een scooter heeft en er beslist de
hele dag op rijden moet, ondanks
de verkeersopstoppingen, die elke
vijf minuten tot stilstaan dwingen.
Desondanks is het een verrukkelijke
gewaarwording met de bromfiets
door de stad te kruisen, over de Via'
della Conciliazione, het Corso en de
Via Nazionale. Wie in korte tijd iets
van Rome wil zien, moet zich snel
kunnen verplaatsen, sneller dan met
trams en bussen het geval is. Ook
hierbij is de bromfiets een uitkomst.
Mogen we het, wat Rome betreft,
hierbij laten?
RIJWIEL MET TRAPPERS?
pJE TERUGWEG ZOU KORTER,
maar zwaarder zijn: 1800 km. in
zes dagen over de Apenijnen en de
Alpen. Het spel van de heenreis her
haalde zich; reeds de eerste dag, nog
vóór Siena, pech. Een heuvel van
nauwelijks 400 meter hoog bleek de
bromfiets plotseling te machtig te
zijn, althans de koppeling pakte niet
meer in de eerste versnelling. Nu is
een bromfiets nog altijd een rijwiel
met hulpmotor, dus een rijwiel met
trappers. Ook tegen een heuvel op?
Vergeet het maar. Gelukkig was na
één kilometer een half uur! de
top bereikt en gleden we met afge
zette motor omlaag naar het dorpje
S. Querico d'Orcia, waar weer een
hulpvaardige scootermonteur klaar
stond om te helpen. Even kijken,
even een kabel aantrekken. Klaar.
Quanto costa?, vroegen we in ons
beste Italiaans. Wat kost het? Una
sigaretta, zei de monteur. Met ge
noegen hebben we hem onze laatste
Old Mac gegeven.
Van Florence zagen we niet
meer dan een flits, van Bologna
nauwelijks een schim, van Parma
niet veel meer, van Milaan hele
maal niets, omdat het begon te
regenen. Op dit moment werd de
reis opgeofferd aan de prestatie;
de bromfiets moest het halen,
weer of geen weer. Ook toen de
motor op de tweede avond lang
zamer begon te lopen en nauwe
lijks nog dertig km haalde. Weer
bracht een scootermonteur uit
komst; handig ontkoolde hij de
cylinder.
In Como scheen de zon weer en
werd de reis weer een feestelijk ge
noegen. Zonder aarzeling begon de
motor, voorbij Lugano, de klimtocht
door de Alpen, langzaam maar zeker
tot Airoio. Inmiddels was het zes uur
geworden, schoof de schemering over
de bergen. Wat nu? Over de St. Gott-
hardpas, op 2.100 meter hoogte? Dus
nog 1.000 meter stijgen over een af
stand van 14 km met 45 haarspeld
bochten in het avonddonker?
Op dat moment hield het avontuur
op een avontuur te zijn en zou het
waaghalzerij worden, althans met
een bromfiets. We capituleerden,
zetten de tweewieler op de trein en
reden door de tunnel naar Gösche-
nen. Grillige speling van het onge
luk. Tijdens de treinreis liep de brom
fiets de eerste schade op: lamp ka
pot, trapper verbogen. Maar de mo
tor liep nog. Voorwaarts dus door
Zwitserland, over Luzern, en Basel,
naar Frankrijk, over Nancy en Metz
naar Luxemburg. Tenslotte door Bel
gië prachtige weg door de Arden
nen over Luik naar Maastricht.
Terug in het vaderland. Een denk
beeldige lauwerkrans voor onze 2,2
P-k.
IETS RUSTIGER TEMPO.
|T\E GROTE VRAAG van alle brom-
fietsers is: haalt m'n motor het?
Wanneer het een degelijke bromfiets
is, niet afgereden, tevoren goed na
gezien: Ja! In ons geval had het tem
po iets rustiger kunmen zijn; niet
meer dan 200 km. per dag was be
ter geweest. Desondanks is het goed
gegaan, al zaten we tien uur per dag
in het zadel, oporithoud en rusttij
den niet meegerekend. Hoewel de
tijd voor vaak afstappen ontbrak,
was de tocht ook buiten het reis
doel Rome 'n puur genoegen we
gens de matige snelheid, die de be
stuurder instaat 6telde te genieten
van al hetgeen de route hem te zien
bood.
En wanneer de aandachtige lezer
opmerkt: niet overal langs de weg
wacht 'n monteur, of er misschen een
Nederlandse bromfietser op komst
is, die z'n hulp nodig heeft, kunnen
we slechts antwoorden, dat de ware
bromfietser, met al z'n gereedschap
en reserve-onderdelen, ook nog iets
aan het toeval moet overlaten. De
voldoening is er na afloop slechts
groter door. n. s.
dat in de Trevifontein
