e C^idóeSoti/fca/nt
Oost en West dienen hun
veiligheidsplannen in
Het vraagstuk der vijfdagenweek
in België
Programma van vandaag en morgen
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 29 OCTOBER 1955
47ste JAARGANG No. 13639
Directeur: C. M v. HAMERSVELEt
Hoofdredacteur: L. C. 3. ROOZEN.
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Adver tenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w-, f 2.35 p. mnd., f7.p. kwart. Franco p. p. f 7.40. - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1-50
VREEMDE
TOESTAND
r\e koningen der volken heer-
"^sen over hen, en die het ge
zag over hen voeren, laten zich wel
doeners noemen. Zo moet het niet
zijn onder u; maar de grootste onder
u moet als de geringste zijn, en wie
aan het hoofd staat als een die dient!"
Hier wordt in enkele woorden een
vooruitstrevend sociaal programma
gegeven, dat, als het in de practijk
werd toegepast, het aanschijn der
aarde zou veranderen. Allang veran
derd zou hebben, want de aange
haalde wijze woorden werden
eeuwen geleden uitgesproken door
een koning.
Het koningschap voorheen bete
kende een volstrekte macht over le
ven en dood van de onderdanen en
ontaardde meestal in wrede wille
keur. Het is dus belangwekkend na
te gaan, of de Koning hier aan 't
woord, zijn eigen wijze voorschrift
in de practijk bracht en of hij zich
niet alleen een weldoener liet noe
men, maar het ook was.
De geschiedenis bevestigt, dat deze
met ongehoord-grote goddelijke ma
jesteit omluisterde koninklijke wijs
geer een eenvoudig en dienen leven
leidde en door zijn nederig dienen
een groot weldoener van de mensheid
werd.
De geschiedenis verhaalt ook, dat
's konings onderdanen diens gedrag
heel mooi en prijzenswaardig vonden,
maar er op enkele uitzonderingen
na niet toe overgingen zijn sociaal
zeer vooruitstrevend voorbeeld na te
volgen. De onderdanen van de Ko
ning bleven allen het 'heersertje uit
hangen, de een in 't groot, de ander
in 't klein.
Zo kwam er van 's konings maat
schappij-hervorming niet veel te
recht.
Het werd een nogal vreemde fi
guur!
Zijne majesteit de koning zag er
niet tegen op de dienaar van Jan en
alleman te zijn, in een koninkrijk,'
waar iedereen om 't hardst naar een
erebaan of een vet bestaan streefde,
desnoods met gebruik van de elle
bogen. Alleen de meest gewieksten
of de hardste ellebogen bereikten het
doel, maar dat neemt niet weg, dat
het streven bijna algemeen was.
Terecht zal dit verschil in levens
opvatting tussen de kbning en zijn
volk vreemd gevonden worden, en
voor de goede koning niet bijster be
moedigend! Deze wonderlijke situa
tie doet zich morgen weer voor bij de
huldiging van Jezus als onze Koning.
Weinig nieuws onder de Geneefse zon
ten gatdei aan tadwc-paaien
\a de gtena
Can gó
In de Geneefse conferentiezaal zijn Vrijdag de Westelijke en de Russische
plannen voor een veiligheidsstelsel in Europa ingediend. Zij hebben -geen
verrassing gebracht en in conferentiekringen hebben zij de opvatting ver
sterkt, dat een compromis over de grote vraagstukken nog niet binnen het
bereik der politieke mogelijkheden ligt. Tegenover een Westelijk voorstel
om Duitsland door vrije verkiezingen te verenigen en de Russen bepaalde
garanties te bieden, wanneer een verenigd Duitsland zich bij de Navo zou
aansluiten, stelde de Russische minister van buitenlandse zaken de eis, dat
de Navo binnen twee of drie jaren zou worden ontbonden om plaats te
maken voor een veiligheidsstelsel, waarin ook de Sowjet-Unie partij
zou zijn.
BENAUWDE
ZEGEPRAAL
Nauwelijks waren de vier
ministers van buitenlandse zaken
te Genève begonnen met het mate
rialiseren van de „geest" van Genève
of de Franse minister Pinay moest
overhaast naar Parijs terug om zijn
premier Faure bij te staan in diens
worsteling met het parlement.
Het zag er hachelijk uit, daar in
Parijs, maar Faure's kabinet heeft het
toch gehaald, zij het met de hakken
over de sloot. Een meerderheid van
12 stemmetjes is maar een akelig dun
plankje om over te lopen en als straks
bij de debatten over de ver-
0 vroegde verkiezingen dat
plankje breekt, is het niet te
verwonderen. De vraag, waar het gis
teren in de Franse Nationale Verga
dering om ging, was: of het parlement
het eens was met de socialistische mo
tie, waarin „met spijt" geconstateerd
werd, „dat de regering niet in staat
was aan de huidige moeilijkheden het
hoofd te bieden, niet in staat was in
Noord-Afrika de vrede te herstellen,
en onwillig was de sociale rechtvaar
digheid te verzekeren". De meerder
heid (271 tegen 259) antwoordde, dat
zij dat vooralsnog niet wilde consta
teren, maar verder ging de toegene
genheid van de heren afgevaardigden
niet.
Wij zullen ons niet verdiepen in de
motieven, welke de diverse partijen
bewogen hebben, om het leven van
Faure nog even te rekken, maar het
komt in 't algemeen hierop neer, dat
men om allerlei redenen weinig lust
gevoelde om zich nu reeds bloot te
stellen aan de gevaren van nieuwe
verkiezingen. Het gevaar was nl. niet
denkbeeldig, dat Faure de gelegen
heid zou aangrijpen om Kameront
binding toe te passen en dat zou even
erg geweest zijn; want ook dat zou
vervroegde verkiezingen hebben mee
gebracht. Het zou zelfs erger geweest
zijn, want dan was er geen gelegen
heid meer geweest om vooraf het
kiesstelsel te wijzigen, waarvan een
deel der afgevaardigden heil ver
wacht. Bovendien zou er dan geen ge
legenheid meer zijn geweest om de
balans van de regeringspolitiek op te
maken, wat voor de meeste heren
in het parlement een extra attrac
tieve kluif schijnt te zijn.
Faure had vóór de stemming nog
gewezen op de noodzakelijkheid van
het voeren van een continue politiek,
o.a. om het prestige van Frankrijk in
het buitenland op te houden. Het ge
beurde in Genève, toen Pinay vertrok
met de mogelijkheid, dat hij niet of
als demissionaire minister zou terug
keren, is wel een sprekend voorbeeld,
dat dit prestige heus wel enige ver
sterking nodig heeft. Want wij kun-
WESTERSGARANTIEVERDRAG.
Het garantieverdrag, dat de Wes
telijke mogendheden bereid zijn aan
de Sowjet-Unie aan te bieden, wan
neer het zich door een verenigd Na-
vo-DuitsIand bedreigd zou voelen, is
door minister MacMillian in vrij gro
ve lijnen ontvouwd.
Het komt hierop neer:
Wanneer een herenigd Duitsland
zou besluiten, toe te treden tot de
Navo en de Westeuropese Unie, zal
tezelfdertijd een niet-aanvalsverdrag
tussen communistische en niet-com-
munistische staten van kracht wor
den.
Dit verdrag heeft ten doel tege
moet te komen aan het Russische ar
gument dat toetreding van een her
enigd Duitsland tot een „Westerse
militaire groepering" een bedreiging
voof' de Sowjet-Unie zou zijn.
Vervolgens zou een „bufferzone"
gevormd worden tussen Oost en West
langs de grenzen van een verenigd
Duitsland met Polen en Tsjecho-Slo-
wakije. In deze gordel zou niet al
leen een doelmatige controle op de
omvang van de strijdkrachten moe
ten bestaan, maar ook een speciaal
wederzijds radarstelsel om bij ver
rassende aanvallen onmiddellijk te
waarschuwen.
Uitdrukkelijk hebben de Westelij
ken gesteld, dat zulk een garantie-
verdrag slechts in werking zou kun
nen treden in verbinding met een
hereniging van Duitsland.
Voor de procedure om tot een her
eniging van Duitsland te geraken
hebben de Westelijken teruggegre
pen naar het in Januari 1954 in Ber
lijn ingediende plan van Eden. Het
voorziet in verkiezing van een con
stituerende vergadering voor heel
Duitsland door middel van vrije ver
kiezingen. Daaruit zou een regering
voor geheel Duitsland moeten voort
vloeien, die over een vredesverdrag
zou moeten onderhandelen en het
recht zou moeten hebben zich naar
eigen keuze bij een militair pact aan
te sluiten.
HET RUSSISCH PLAN.
Het Russische voorstel is tot in alle
details identiek met de door maar
schalk Boelganin reeds in Juli in Ge
nève ter 'tafel gebrachte plannen.
Het culmineert in de eis, dat binnen
nen ons moeilijk voorstellen, dat de
andere drie ministers van buitenland
se zaken zich gedrongen voelen hoog
op te zien tegen het oordeel van een
collega, die telkens even weg moet,
om te kijken of hij nog minister is.
twee of drie jaar na het sluiten van
een collectief veiligheidsstelsel zowel
de Navo als het pact van Warschau
zouden worden opgeheven. In het
door de Russen gewenste collectieve
veiligheidspact zouden de beide Duit
se staten afzonderlijk een plaats
moeten hebben, zolang vereniging
van Duitsland niet mogelijk is. De
Russen willen alle Europese landen
en ook de Verenigde Staten tot het
pact laten toetreden. Zij willen voorts
een permanente raadgevende oom
missie vormen en de Chinese Volks
republiek als waarnemer toelaten in
alle organen van de organisaties.
Voorlopig afwijzend.
Minister Dulles heeft de Westelijke
voorstellen „historisch" genoemd;
zij gingen volgens hem veel verder
dan men vroeger ooit gegaan was.
Daarentegen werden Molotofs voor
stellen door een Britse woordvoerder
als „absoluut niets nieuws" gekarak
teriseerd.
De Russische minister heeft de toe
lichting van zijn eigen plan meteen
vergezeld laten gaan van een voor
lopig afwijzend bescheid op de Wes
telijke plannen. Zij voorzagen naar
zijn opvatting alleen in een Duits
land dat „opnieuw een militaristisch
pad zou inslaan".
Dulles stelde daarentegen dat niets
in het plan de Duitsers zou kunnen
verplichten om tot de Navo toe te
treden. Evenals in het plan-Eden van
1954 was het ook nu aan een ver
enigd Duitsland overgelaten de be
staande bindingen van West-Duits-
land over te nemen of ze af te wij
zen.
Pinay op tijd terug.
Minister Pinay, die Vrijdagoch
tend in verband met de vertrouwens
kwestie in de Franse Assemblée naar
Parijs was vertrokken, kon halver
wege tijdens de zitting zijn plaats
aan de conferentietafel weer inne
men. De vergadering van Vrijdag
duurde ruim drie uur.
Twee dagen vrij.
Pinay stelde Vrijdag voor op 1
November a.s. (Allerheiligen) niet te
vergaderen. Dit werd geredelijk door
zijn ambtgenoot Molotof aanvaard,
doch hij liet dit volgen door een ver
zoek om 7 November a.s., wanneer
in de Sowjet-Unie het welslagen
van de October-revolutie van 1917
wordt herdacht, eveneens niet bijeen
te komen. Ook hiermede konden de
andere ministers zich verenigen.
Accoord op alle punten
De onderhandelingen in het kabi
net van eerste minister Van Acker
alissen werkgevers en werknemefs;
over de invoering van de vijfdagen
week zijn Vrijdagavond om half elf
onderbroken, teneinde een uit minis
ters en afgevaardigden van het Ver
bond der Belgische industrie en der
vankbonden bestaande commissie in
de gelegenheid te stellen de tekst
van een verklaring te redigeren.
Deze tekst zou vooral betrekking
hebben op de stikstofindustrie
waarvan de arbeiders reeds verschei
dene weken in staking zijn.
Uit de gevoerde discussies zou
blijken, dat men het thans eens is
over een onmiddellijke verkorting
van de arbeiders dezer industrie
De arbeiders, die thans 46 uur per
week v/erken, zouden Woensdag het
werk hervatten. Per 1 Febr. 1956 zou
dan een 45-urige werkweek in deze
industrie worden ingevoerd.
Ook over de andere tot nu toe on
opgeloste punten zou een accoord zijn
bereikt. In de kolenmijnen zou de
werktijd vanaf 1 December worden
verminderd. De duur van de werktijd
zou afhangen van bepaalde omstan
digheden en in het bijzonder van de
besprekingen met de EGKS. In de
industrie der non-ferrometalen zou de
45-urenweek vanaf 1 December, in
de staalindustrie vanaf 1 Februari
worden ingevoerd, indien het deskun-
digenverslag gunstig luidt. Voor de
bankbedienden zou de werktijd wor
den verkort als met de andere indu
strieën een accoord wordt bereikt.
Toch prijzen op peil houden
De Belgische premier legde er de
nadruk op, dat de arbeidsduur alleen
verminderd kan worden, indien dit
niet leidt tot een verlaging van de
productie en een stijging der prijzen.
Indien wij er niet in slagen onze prij
zen op peil te houden, zo betoogde
hij, dan kunnen de gevolgen voor ons
land zeer ernstig zijn, want België is
meer dan enig land afhankelijk van
zijn buitenlandse handel.
Volgens, de afgevaardigden der Bel
gische mijnen zou de invoering van
de vijfdagenweek in België de kolen-
prijs met fr. 40 per ton doen stijgen.
Op de jaarlijkse productie van 28 mil-
lioen ton zou dit een jaarlijkse meer
uitgave van fr. 1.12 milliard beteke
nen. Ongeveer 2/3 deel van de Bel
gische kolenproductie v/ordt door de
basisindustrieën verbruikt, zodat deze
hun productiekosten met ongeveer
fr. 750 millioen per jaar zouden zien
stijgen. De verlaging van het aan
tal arbeidsuren van 48 tot 45 uur
per week zou voor deze industrieën
bovendien neerkomen op een loons
verhoging van 6 procent. Door deze
extra uitgaven, aldus wordt opge
merkt, zou de positie van België op
de wereldmarkt, waarvoor deze basis
industrieën voornamelijk werken,
zeer verzwakken.
Grote geestdrift bij terugkeer van verbannen bisschoppen
Monseigneur Tato en Monseigneur Novoa, twee Argen tijnse bisschoppen, die in de laatste maanden van het
regiem van Peron door diens regering uit het land wer den gebannen, zijn in Argentinië teruggekeerd, nadat
hiervoor door president Lonardi, een overtuigd Rooms-Katholiek, toestemming was verleend. De foto laat zien
hoe mgr Tato op het Ezeiza-vliegveld van Buenos Ai res, waar hij met mgr. Novoa uit New York arriveerde,
door een officier van het Argentijnse leger wordt omhelsd. Duizenden Argentijnen waren ter verwelkoming
van de beide geestelijken op het vliegveld aanwezig.
De dag van vandaag, die voor het
koninklijk paar reeds om 7 uur plaat
selijke tijd (ongeveer 12 uur Neder
landse tijd) begint, is de meest avon
tuurlijke van de gehele reis door De
West.
Tot vier uur plaatselijke tijd) zul
len de koningin en de prins geheel
Suriname van Noord naar Zuid door
kruisen en hun tocht zal gemaakt
worden met voertuigen, die in Euro
pa slechts bekend zijn uit geschiede
nisboekjes en reisverhalen.
Nadat zij van Paramaribo tot Zan
derij nog in een normale auto gezeten
hebben, zullen zij even voorbij het
vliegveld overstappen op 'n draisine,
die hen in drie uren naar het zuide
lijke plaatsje Kabel zal brengen. Een
draisine is een voertuig, dat voortbe
wogen wordt door mankracht; het
wordt in Europa niet gebruikt, maar
in Oosterse landen ook o;m. in In
donesië is het een veel gebruikt
voertuig voor arbeidersvervoer. Men
zou het 't best met een open-spoor
wagon kunnen vergelijken in de af
meting van een „kiepkarretje"; dit
wordt op rails geplaatst en speciaal
getrainde mannen regelen dc snel
heid zo, dat tijdens het dalen op de
hellingen voldoende vaart verkregen
wordt om de bergen grotendeels op
eigen kracht te kunnen nemen; het
laatste stukje wordt dan door de
mannen geduwd. Natuurlijk zou een
dergelijk voertuig in het vlakke Ne
derland niet erg practisch zijn, maar
in bergachtige streken kunnen vak
bekwame bestuurders zeer grote af
standen in zeer weinig tijd ermede
afleggen.
Dit veelbelovende begin wordt na
een kort bezoek aan een hospitaal in
Kabel gevolgd door een tocht per
corjaal over de zware stroomversnel
lingen, die tussen Kabel en Kadjoe
de Surinamerivier voor gewone bo
ten onbevaarbaar maakt. Corjalen
zijn te vergelijken met een verbeterd
soort holle boomstam, waarmede on
ze goede Bataven het personenver
voer pleegden te regelen.
Bosnegerdansen zullen het ver
blijf in Kadjoe onvergetelijk maken,
waarna wederom met de corjaal naar
Koffiekamp gevaren zal worden en
vandaar gaat het per gemotoriseerde
DE TOCHT NAAR
KABEL EN BROKOPONDO
holle boomstam er wordt dan een
buitenboordmotor ingeschakeld
naar Brokopondon. Even voorbij de
ze plaats wordt op een grotere boot
overgestapt, die de koningin en de
prins omstreeks negen uur aan het
eind van hun avontuurlijke reis zal
brengen.
De Zondag zal het koninklijk paar
in Paramaribo doorbrengen waar zij
enkele inrichtingen zullen bezoeken.
Faure morgen weer
in arena
De radicale premier Edgar Faure
moet het leven van zijn regering op
nieuw op het spel zetten in het Zon
dag beginnende debat over zijn eis
tot algemene verkiezingen in De
cember. Dit debat zal vermoedelijk
tot Dinsdag duren.
Faure heeft te verstaan gegeven,
dat hij geen bezwaren heeft tegen
bespreking van veranderingen in de
Kieswet tegelijkertijd met de behan
deling van de wet op vervroegde ver
kiezingen.
Welsch gekozen
in Saarland
De veertig afgevaardigden van de
Saarlandse Landdag zijn vanochtend
om zeven uur bijeengekomen om be
sluiten te nemen, welke noodzakelijk
waren geworden door het feit, dat de
grote meerderheid van de bevolking
het Europese statuut heeft afgewe
zen.
Heinrich Welsch werd met 36 tegen
vier stemmen de communisten
gekozen als hoofd van een zakenka
binet. Voorts besloot de Landdag, dat
er op 18 December verkiezingen
voor een nieuwe Landdag zullen wor
den gehouden.
De huidige Landdag, die op 17 De
cember zal worden ontbonden, zal
nog slechts wetsvoorstellen van de
overgangsregering behandelen.
Heinrich Welsch, de nieuwe pre
mier, is een a-politieke figuur. Hij is
hoofd van het bureau voor sociale
voorzieningen in Saarbrücken. Hij
heeft zijn zakenkabinet reeds voor el
kaar.
Opnieuw buien
Het KNMI deelt mede:
Gedurende de laatste dagen stroom
den grote hoeveelheden koude lucht
rechtstreeks uit de Poolstreken over
het Noordzeegebied naar het Zuiden.
Daar het water van de Noordzee nog
betrekkelijk warm is, werd deze
lucht flink onstabiel, zodat er talrijke
buien in voorkwamen, die plaatselijk
van hagel en onweer vergezeld gin
gen. Tijdens opklaringen daalde de
temperatuur in de nacht van Vrij
dag op Zaterdag vooral in het bin
nenland sterk, waardoor op vele
plaatsen zware nachtvorst voorkwam.
Inmiddels is een nieuw storingsge-
bied van Groenland naar Midden-
Noorwegen getiokken. Verwacht mag
worden, dat dit in ons land de buiïg-
heid weer zal doen toenemen.
De aanvoer van koude lucht, welke
tijdelijk wat verminderde, zal daar
bij opnieuw in intensiteit toenemen.
Het onbestendig weer duurt dus
voort.
Eisenhower doorgelicht
President Eisenhower is Vrijdag
door zijn artsen volledig onderzocht
en dcorgelicht. Hierbij waren geen
abnormale verschennselen waarge
nomen.
Op een vraag van journalisten ant-
woorddde James Hagerty, perschef
van de president, dat dit betekent, dat
Eisenhower geen hartvergroting heeft.
Bij deze bemoedigende ontwikke
ling van zijn gezondheidstoestand
mocht de president Vrijdag zoveel in
zijn kamer rondlopen en werken als
hij zelf wou.
Wegens zijn grote activiteit zal het
dagelijkse aantal calorieën, dat hem
is toegestaan, worden verhoogd.
De president is thans na zijn hart
aanval vijf weken in het ziekenhuis.
HOE
wordt
'iet
weer?
(Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te 10
uur).
IETS KOUDER.
Veranderlijke bewolking met
enkele buien. Matige tijdèlijke
krachtige Westelijke tot Noord-
Westelijke wind. Over het alge
meen minder koude nacht, mor
genmiddag iets kouder dan van-
30 Oct. zon op 7.31, onder 17.20 u.;
maan op 16.32, onder 6.33 u.
31 Oct. zon op 7.33, onder 17.18 u.;
maan op 17.04, onder 7.56 u.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
KOPENHAGEN
AMSTERDAM
LONDEN
LUXEMBURG
PARIJS
NICE
GENEVE
BURIGH
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
WENEN
INNSBRUCK
ROME
OSLO
LOCARNO
BORDEAUX v
weer temp.
zwaarbew. 4 C.
regenbui 5
regenbui 1
onbew. 8
zwaar bew. 5
nevel 9
licht bew. 21
onbew. 13
mist 8
zwaar bew. 7
zwaar bew. 7
zwaar bew. 7
geheel bew. 11
zwaar bew. 10
zwaar bew. 19
zwaar bew. 5
oribew. 15
zwaar bew. 14
Korreltje
Wie zijn mond niet kan houden,
is een slecht spreker.