S)e &2id6e6oti/fcci/nt
Conferentie van Genève kon
nog niet op gang komen
Molotof wilde niet vlot van stapel lopen
Het programma van vandaag
Wolken trekken over het Midden-Oosten
ECHEC IN
MAROKKO
Brigade defileert voor haar prinses
Falcon Regenjassen
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 28 OCTOBER 1955
47ste JAARGANG No. 13638
i De geest van Genève
moest eraan te pas j
komen j
Directeur: C. M. v. HAMERSVELEt
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 38
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w-, f 2.35 p. mnd., f 7.— p. kwart. Franco p. p. f 7.40. - Advertenties: 15 et. p. m.m. Telefoontjes f 1.0
Productschap
voor zuivel
\7oór het eerst in de geschiedenis
van de P.B.O. zal er een product
schap worden opgericht, dat gedwon
gen door de wetgever zal worden in
gesteld. De Raamwet op de P.B.O.
biedt de wetgever daartoe de moge
lijkheid.
Het betreft hier het productschap
voor zuivel, dat deze week bij een
door de minister ingediend wetsont
werp door de Tweede Kamer is aan
vaard.
Het is bekend genoeg, dat de rege
ring verreweg de voorkeur geeft aan
een vrijwillige instelling door de be-
drijfsgenoten zelf en dat is tot nu toe
ook de weg geweest, waardoor be-
drijfs- en productschappen tot stand
zijn gekoimen. Dit is in het algemeen
de logische consequentie van de ge-
dadhtengang, dat de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie het ideaal is
van een nieuwe maatschappelijke or
de. Een ideaal legt men niet op, daar
voor moeten de geesten rijp en warm
worden gemaakt en in die richting
zijn dan ook pogingen gegaan, wel
ke de eerste minister voor de P.B.O.
in de eerste drie jaren van zijn be
wind hiertoe heeft aangewend. En al
kan men niet zeggen, dat het vooral
in de industrieële sector in die eer
ste jaren sterk heeft aangeslagen, de
eerste product- en bedrijfschappen
zijn er toch gekomen en minister De
Eruin heeft in de Kamer medege
deeld, dat er binnenkort nog een tien
tal zal volgen.
Neen, vlot is het tot nu toe met de
instelling van product- en be
drijfschappen niet gegaan. Eigenlijk
was dat ook wel te voorzien. Voor
eerst zdjn wij van nature een nogal
kat-uit-de-boom-kijkerig volk en dan
schijnt het vooral nogal veel tijd te
kosten voordat de zo verschillende
groepen van ondernemers en arbei
ders zó ver naar elkaar zullen zijn
toegegroeid, dat in de eeuwen ge
groeide, bijna natuurlijk geworden
tegenstelling tussen beide groepen is
uitgewist en weggevaagd.
Wat zich rond dit productschap
voor zuivel heeft afgespeeld is hier
van een bewijs.
Dit productschap moest dwingend
van bovenaf komen, omdat de on
dernemers niet voor een gelijk deel
de medezeggenschap van de arbeiders
wensten te aanvaarden.
Dit is eigenlijk heel ernstig. Het
bèwijst, dat men nog niet doordron
gen is van de noodzakelijkheid van
de opbouw van een nieuwe maat
schappij, die tóch komen gaat, of
men het wil of niet. Dit bewijst, dat
men nog teveel zit vastgeroest aan
de materie, van het eigenbelang, om
dat men bevreesd is voor een te grote
invloed van de arbeiders. Men ver
liest uit het oog, dat er een omwen
teling is in de sociale verhoudingen
en dat die omwenteling er niet op
zal wachten, totdat wij tot de conclu
sie gekomen zijn, dat het beter is de
zaken van ondernemers en arbeiders
zelf maar te regelen, voordat zij ons
van boven af worden gedicteerd.
fndien de zaak nu in deze richting
gaat, wat kan een regering dan
anders doen dan de mogelijkheden
gebruiken, welke haar bij de wet
worden gegeven? De wet op de P.B.O.
geeft de mogelijkheid tot instelling
van bovenaf. Dat is niet voor niets
in de wet vast gelegd. In deze wet is
ook de paritaire samenstelling var-
het bestuur vastgelegd in artikel 73,
waarvan men volgens artikel 74 al
leen maar in zeer bijzondere omstan
digheden mag af wijken.
Het is alleen maar een beetje onbe
grijpelijk, dat mensen, die de P.B.O..
met hart en ziel zijn toegedaan, nu
zeggen, dat zij van instelling van
bovenaf niets moeten hebben en de
vrijkomende takken nog liever a>an
de overheid overlaten dan zelf over
hun eigen zaken te beslissen, alleen
omdat zij bevreesd zijn voor een te
grote invloed van de werknemers. Dit
juist is naar onze mening de mentali
teit, waardoor ook de weinige voort
gang in de industriële sector is te
verklaren. Men moet zich wel afvra
gen of men dan nog steeds niet ver
der ziet dan de eigen buidel en de
eigen maCht, n' en déolaise hetgeen
er in de wereld rondom geschiedt.
Zo moest de redering wel ingrijpen
en dit productschap van bovenaf op
leggen. En als men zegt, dat dit dwin
gend opleggen, omdat de betrokkenen
door eigen kortzichtigheid niet tot
overeenstemming konden komen, de
tere plant van de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie in zijn ontwikke
ling zal schaden, dan vergeet men ten
zeerste, dat de wet op de P.B.O. hier
in heeft voorzien en deze mogelijk
heid duidelijk heeft opengelaten,
maar bovenal vergeet men dan, dat
hier reeds sprake is van een rem
ming dezer ontwikkeling door de
bedrijfsgenotm zelf, die men blijk
baar niet anders dan alleen on deze
wijze de noodzakelijkheid hiervan
kan bijbrengen.
Merapi dreigt
De Merapi. de gevaarlijke vulkaan
in Midden-Java. dreigt met een enor
me uitbarsting. Er worden thans
meer dan negen ontploffingen per
uur in de krater waargenomen.
Weinig uitzicht op sensationele ontwikkelingen
Met een merkwaardige, anderhalf uur durende procedurestrijd zijn de
minister der Grote Vier Donderdagmiddag in Genève hun poging begonnen,
om de geest van Genève in de klinkende munt van de oplossing der grote
hangende vraagstukken om te zetten. De drie Westelijke ministers wilden
reeds in deze eerste bijeenkomst hun concrete voorstellen voor een her
eniging van Duitsland en een veiligheidsgarantie voor de Sowjet-Unie,
Tsjechoslowakije en Polen ter tafel brengen, doch Molotof verzette zich
daartegen. Hij protesteerde eerst, toen minister Pinay, die de eerste zitting
der minister presideerde, de Westelijke voorstellen reeds op tafel had gelegd.
Dat behoorde volgens de Russische vertegenwoordiger eerst Vrijdag te ge
schieden, wanneer ook de Russische plannen zullen worden ingediend. De
Westelijke ministers konden de redelijkheid van Molotofs argument welis
waar niet inzien, doch zij besloten hun voorstellen formeel terug te nemen
en ze Vrijdag bij monde van minister MacMillan opnieuw in te dienen. Dat
zij op deze wijze aan de dringende wens van Molotof tegemoet kwamen,
was volgens een Britse woordvoerder een bewijs, dat zij inderdaad met
de geest van Genève bezield waren.
GEEN VERRASSINGEN TE
VERWACHTEN.
Hoewel de voorstellen der beide
partijen dus nog niet worden gepu
bliceerd, hebben de inleidende rede
voeringen van de vier ministers reeds
duidelijk gemaakt, dat deze geen ver
rassingen zullen bevatten.
Foster Dulles legde het bekende
Westelijke standpunt vast. De ver
deling van Duitsland zag hij als „een
ernstige ongerechtigheid en een bron
van instabiliteit". Deze moest onge
daan gemaakt worden zonder dat de
veiligheid der andere landen er door
werd beïnvloed. Daarom waren de
Verenigde Staten bereid deel te ne
men aan alle garanties „die een her
leving van het Dqitse militarisme
kunnen voorkomen". Wat de ontwa
pening betreft merkte Dulles op, dat
vermindering der bewapening door
beide zijden gelijk moest plaats vin
den. De Westelijke mogendheden wil
den daarbij bovendien de nadruk la
ten vallen op inspectie en controle,
die zij voor een werkelijke ontwape
ning onontbeerlijk achten. De bevor
dering van culturele en economische
contacten tussen Oost en West maakte
Dulles ondergeschikt aan de veilig
heidsoverwegingen. Hij verklaarde
zich evenwel bereid alle mogelijke
realistische voorstellen zorgvuldig en
ernstig te onderzoeken.
ters hebben zich in deze eerste zit
ting beperkt tot zeer algemene op
merkingen. Pinay riep de ministers
op de vroeger gebruikelijke monolo
gen achterwege te laten en de „geest
van de dialoog" terug te vinden.
Molotof vervalt in herhalingen.
Molotof herhaalde wat het Duitse
probleem betreft de in de laatste
maanden gebruikelijke Russische ar
gumenten. Het was nodig een muur
van veiligheid tegen een nieuw Duits
militarisme op te trekken. Daaraan
maakt hij het probleem van Duits-
lands eenheid ondergeschikt. Voor
een hereniging van Duitsland moest
volgens hem de vraag worden ge
steld, welke plaats dit land zou in
nemen: in een Westelijk militair
blok of als „vredelievend land buiten
elk militair verband". In de huidige
omstandigheden achtte hij het Duitse
probleem slechts in étappes oplos
baar. Daarbij was het volgens hem
van groot belang, dat de béide delen
van het land het contact met elkaar
zouden opnemen. Wel bijzonder wei
nig kansen voor een Duitse eenheid
ten. Wat de ontwapening aangaat
stelde de Rus: het heeft weinig zin
over de inspectie en controle te pra
ten, wanneer de bewapeningswedloop
ndet eerst wordt stopgezet.
De conferentie is inmiddels reeds in
haar aanvang met de Franse politieke
moeilijkheden geconfronteerd. Minis
ter Pinay moest n.l. Vrijdagochtend
naar Parijs vliegen om te trachten
het leven van de regering-Faure te
rekken. Het lag in zijn bedoeling nog
dezelfde dag terug te keren, zodat
de ministers Vrijdagmiddag weer bij
een zouden kunnen komen. Maar of
dat lukken zal is een andere kwestie.
Het programma van vandaag dat
hedenmiddag Nedèrlandse tijd een
aanvang neemt kenmerkt zich
weer door de overladenheid, die zo
nauw aan het bezoek van het Ko
ninklijk Paar verweven schijnt te
zijn.
De dag begint plaatselijke tijd
om kwart over acht met de kransleg-
ging voor het monument der gevalle
nen, waarna een rijtoer van ruim 'n
half uur.
Om negen uur bevindt de koningin
zich in dfr Statenzitting van Suri
name, waar voorzitter mr. H. L. van
Ommeren de koningin zal toespreken,
waarna de koningin het woord zal
richten tot de statenleden en ruim 200
genodigden, die aanwezig zullen zijn.
Om half elf zal de koningin de
Nieuw terrein voor
koude oorlog
Terwijl de ministers van buiten-
Dev.btue an-dtre- WJsteliJke 4mini.f landse zaken van Frankrijk, Groot-
Brittannië, de Verenigde Staten en
de Sowjet-Unie te Genève vergaderen,
pakken zich donkere wolken boven
het Midden Oosten samen; het Ara-
biscli-Israelische conflict treedt dui
delijk aan het licht en Saoedi-Arabië
heeft verklaard de bezetting van de
Buraimi oase door troepen, welke de
Britse steun genieten, voor de Veilig
heidsraad te zullen brengen.
De Israëlische premier, Mosje Sja-
rjett, is, na te Parijs besprekingen met
minister Dulles en diens Britse ambt
genoot te hebben gevoerd in Genève
aangekomen; teneinde met de vier
daar confererende ministers van bui
tenlandse zaken de kwestie van de
'levering van wapens uit het Sowj et-
blok aan Egypte te bespreken.
Op vragen betreffende een „pre
ventieve oorlog", antwoordde hij, dat
de „beschaafde wereld" er op dient
toe te zien, dat Israel niet tot de
Strijd genoopt wordt. Israel zou nl.
vechten als het moest.
Inmiddels heeft Syrië de drie Wes
telijke mogendheden gewaarschuwd,
dat iedere wapenlevering aan Israel
„de vrede in het Middenoosten" zou
liet ook Molotofs opmerking over, dat verstoren. Het heeft ook de Sowjet-
toestand in Marokko, schreven
wij gisteren,, vooral niet na de ver
rassende reuzenzwaai van El Glaui,
de oude, maar sluwe pasja van Mar-
rakesj. Achteraf gezien wordt het
wel duidelijk, hoe de pasja er toe ge-1
komen is, om van vijand tot vriend
te worden van de vroegere sultan
Ben Joessef. Zijn Berbers lieten hem
nl. in de steek omdat het reügieuse
besef, dat mén een geestelijke leider
(de sultan is tevens geestelijk opper
hoofd) niet zó maar kan afzetten,
hun toch te machtig werd; de
0 Koran kent immers geen af
zetting van een sultan. Een
paar jaar geleden lieten zij zich door
de pasja van Marrakesj gemakkelijk
opzwiepen om naar Rabat op te trek
ken en zo de gevangenneming en
verbanning van sultan Ben Joessef
mogelijk te maken. Het leek alsof de
Berbers als één man achter hun pas
ja stonden. De Fransen maakten .er
dankbaar gebruik van en vervingen
de tegenstrevende sultan door Ben
Arafa, een marionet zonder enige
ruggegraat. Maar een paar maanden
geleden kwamen enige Berberstam
men in opstand; men zal zich de
moordpartij op een paar kleine Fran
se garnizoensplaatsen nog wel her
inneren. Toen vroeg men zich met
verwondering af, of de Berbers hun
pasja uit de hand waren gevallen.
Het feit, dat El Glaui thans radi
caal bakzeil gehaald heeft, bevestigt
dit vermoeden; de Berbers volgen
El Glaui niet meer, nu volgt El Glaui
de Berbers.
Maar deze stap betekent tevens,
dat de pasja geen heil meer ziet in
de Marokkaanse politiek van de j
Franse regering. Deze heeft geen ge-
legenheid laten voorbijgaan om
plechtig te verzekeren, dat Ben Joes
sef nooit ofte nimmer op de sultans-
troon zal terugkeren. Nu blijkt het,
dat er in Marokko maar heel weinig
personen meer zijn, die de terugkeer
van de verbannen sultan niet zouden
wensen. Dat hele gescharrel met een
representatieve troonraad is een slag
in de lucht geweest. De omzwaai van
El Glaui brengt het échec van de
Marokkaanse politiek der Franse re
gering ten duidelijkste aan het licht.
Nu is het échec wel duidelijk, maar
niet duidelijk is, wat er nu gebeuren
moet. Faure kan bezwaarlijk met
eenzelfde gemak overstag gaan als
de pasja. Tenzij de Nationale Verga
dering hem vandaag een beentje
licht; een Mendès-France bijv. zou
kunnen doen wat Faure niet kon; hij
zou niet gebonden zijn aan wat Faure
had gezegd. Maar fraai is zo'n slin-
gerpolitiek allerminst en in Genève
maakt het ongetwijfeld ook geen in
druk Van sterkte.
hereniging van het land „niet op kos
ten van het sociale systeem van de
Duitse democratische republiek zal
mogen geschieden".
Molotof liet er voorts geen twijfel
over bestaan, dat hij ook thans weer
een aanval op de Navo van plan is.
De voornaamste hindernissen voor
veiligheid in Europa waren volgens
hem de militaire blokken. Hij was
realist genoeg om in te zien, dat deze
niet ineens konden worden ontbon
den, doch hij meende, dat men tot een
geleidelijke opheffing moest beslui-
Unie hierover benaderd en het zou
de garantie verkregen hebben, dat het
So wj et-blok geen wapens aan Israel
zal leveren.
Saoedi-Arabië heeft met Egypte
een verdrag gesloten voor het samen
gaan der strijdkrachten van beide
O*
»Ov
De zuster van de
H. Theresia
Zuster Geneviève van het Heilig
Aangezicht en van de H. Theresia (in
de wereld CélineMartin), de enige
overlevende zuster van de H. There
sia van Lisieux (Therèse Martin),
hoopt op 2 Februxiri 1956 haar 60-
jarig- pofessiefeest te vieren in het
Carmelieten-kloóster van Lisieux.
Het gezin Martin telde 5 dochters
J Léonie Martin trad in bij de Congre-
gatie de Visitandinnen te Caen, de
andere vier werden allen Carmelites,
j Pauline, die de H. Theresia haar
I „kleine moeder" Oplacht te noemen,
I trad in 1882 in, Maria in 1886, de H.
Theresia volgde op 15-jarige leeftijd
(Advertentie).'in 1888 en Céline in 1894.
landen. Volgens diplomatieke krin
gen is Saoedi-Arabië van plan een
zelfde verdrag met Syrië te sluiten.
Verwacht wordt, dat Syrië en Libanon
een verdrag met dezelfde strekking
zullen aangaan.
Aan de grenzen van Irael met de
Arbische landen blijven zich intussen
incidenten voordoen. In de gedemili
tariseerde zone van Dan kwam het
gisteren tot een vuurwisseling tussen
een Israëlische politiepatrouille en 'n
groep Syrische militairen en in de
gedemilitariseerde zone van El Auja
deden Egyptische militairen een over
val op een Israëlische politiepost.
Prinses Margaret
bij aartsbisschop
Prinses Margaret heeft gisteren een
onderhoud van een uur gehad met
de aartsbisschop van Canterbury, de
primaat van de Anglicaanse kerk.
Vermoedelijk werd gesproken over de
plannen van de prinses met group-
captain Townsend.
De priness werd bij haar bezoek
door een hofdame vergezeld. Zij ver
liet het aartsbisschoppelijke paleis
door een zijingang, aldus een groot
aantal verslaggevers ontwijkend, dat
bij de hoofdingang wachtte.
Van officiële zijde is niets mede
gedeeld over het doel van Margarets
bezoek aan de aartsbisschop.
Demonstratie
te Marrakesj
Te Marrakesj hebben Donderdag
voor de tweede achtereenvolgende
dag ruim tienduizend zingende Ma
rokkanen betoogd voor de terugkeer
van ex-sultan Ben Joessef op de
troon. Militairen en politie waren in
gereedheid gehouden om in geval
van nood te kunnen ingrijpen.
De nationalistische Marokkaanse
Istiklal-partij meent, dat het Frans-
Marokkaanse compromisplan voor n
„nieuwe politieke koers" in Marokko
achterhaald is door het verdwijnen
van het verzet in Marokko tegen een
teruigkêer van Ben Joessef en zij
meent, dat thans een herstel van Ben
Joessef in zijn waardigheid de enige
oplossing is.
Si Fathmd Ben Slimane, lid van de
troonraad, die thans poogt een re
presentatieve Marokkaanse regering
te vormen, hoopt dat de ex-sultan
zelf de Istiklal zal overreden zitting
in een dergelijk bewind te nemen.
Jaarbeurs openen en daar ongeveer
anderhalf uur verblijven, waarmede
te half één het ochtendprogramma
afgesloten wordt.
's Middags lopen de wegen van de
koningin en van de prins uiteen.
Prins Bemhard zal enkele bedrijven
bezoeken en de koningin zal enkele
jeugdcentra en sociale instellingen
waaronder de R.K. leproserie „St. Ge-
rardus Majella" bezichtigen.
In de avonduren zullen de koningin
en de prins samen een culturele
avond in „Thalia" bijwonen.
V. N. aanvaarden
atoombureau
De politieke commissie van de
V.N. heeft Donderdag (met 53 stem
men voor, geen tegen, bij zes onthou
dingen) de Westelijke voorstellen
goedgekeurd voor de oprichting van
een wereldconferentie. Ook de Sow
jet-Unie stemde voor.
Aanbevolen wordt, dat de betrok
ken regeringen al het mogelijke zul
len doen om het bureau onverwijld
in het leven te roepen.
Er is geen poging gedaan tot vast
stelling van plaats of datum voor de
wereldconferentie.
Een Russisch voorstel om na de
tot standkoming van het atoombureau
een internationaal periodiek uit te
geven, dat gewijd is aan het vreed
zaam gebruik van atoomenergie, is
aanvaard en in het ontwerpstatuut
opgenomen.
AUDIëNTIE BISSCHOP VAN
HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Dinsdag 1 November geen
audiëntie verlenen.
GROTE PRIJSVERLAGING
ga vlug naar.. NOLET
Botermarkt 89
Haarlemmerstraat 206
DE FALCONSPECIALIST
ZACHTE WINTER?
Deze winter zal volgens een voor
spelling van de Duitse professor A.
Baur niet koud worden. De profes
sor, die zich specialiseert op het ge
bied van Weervoorspellingen over
lange perioden, heeft gezegd, dat deze
zomer een toenemende activiteit van
zonnevlekken is waargenomen. Dit
betekent, dat de winter zacht zal zijn.
HOE
wordt
'iet
weer?
(Geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdagavond. Opgemaakt te 10
uur).
ENKELE BUIEN
Wisselend bewolkt met enkele
buien. Matige, aan de kust tij
delijk krachtige Westelijke tot
Noord westelijke wind. Weinig
verandering in temperatuur.
29 Oct. zon op 7.29, onder 17.21 u.;
maan op 16.07, onder 5.12 u.
Het weer in Europa
De weerrapporteri van hedenmor
gen 7 uur luiden:
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
AMSTERDAM
LOND'EN
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
GENèVE
ZURICH
LOCARNO
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
mist 5 C.
onbewolkt 5
regenbui 9
regenbui 10
onbewolkt 9
nevel 7
mist 13
mist 18
nevel 18
licht bewolkt 21
zwaar bewolkt 16
nevel 14
awaar bewolkt 15
nevel 9
half bewolkt 8
regen 13
ziwaar bewolkt 15
zwaar bewolkt 20
zwa2r bewolkt 19
licht bewolkt 22
Een overzicht tijdens de plechtigheden te Tilburg, waar H.K.H. Prinses Irene het monument ter
brigade „Prinses Irene" heeft onthuld. Deze opname werd gemaakt na de onthulling tijdens het
de prinses.
ere van de
défilé voor
Korreltje
Van tien neerslachtige gedachten
hebben zeven gemakzucht tot moe
der.
