1
Ouden van dagen in Australië
Een groep, die
teveel" is
Tandarts reed door het
IJzeren Gordijn
Het mysterie van de oerwoud-telegraaf
Trommels roffelen
Wat leest de
kath. jeugd?
SANOSTOL <sb>
WOENSDAG 26 OCTOBER 1855
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 3
(Van onze correspondent in
Australië).
Australië is in veel opzichten het
land van de tegenstellingen; waar
men enerzijds bewijzen vindt van
super-moderniteit, ontmoet men an
derzijds toestanden, welke sinds oude
dagen onveranderd zijn gebleven.
Hyper-moderne woningen staan
naast bouwvallen uit de beginjaren
van het land; vervoer per vliegtuig
is even populair als dat met paard en
wagen of op het losse paard.
De auto rijdende, geld verspillende
jeugd, leeft temidden van verpauper
de ouden van dagen, die eigenlijk te
veel zijn...
De historieschrijver Kylie Tennant
vertelt in één van z'n boeken, dat
toen in Port Macquarie een bejaard
man gevraagd werd te tekenen voor
diens ouderdomspensioen, deze zei:
„Nu ben ik op gelijke hoogte als ko
ninklijke hoogheden; het land betaalt
ons allebei!
Het moge koninklijk klinken, doch
daar blijft het dan ook bij; in elk ge
val wat Australië betreft.
Er is voor degenen, die het trieste
geluk hebben oud te worden, aller
minst een vorstelijke beloning voor
de in de opbouw van het land ver
leende arbeid.
Het is om zulks te constateren niet
nodig om naar de „slumps", de „ach
terbuurten", van de grote steden te
gaan; het valt op in elke kleine
plaats waar men in dit enorme land
passeert.
De huisjes, gelijk vervallend mèt
de bewoners, omdat zij niet over de
middelen beschikken een standing óp
te houden, spreken een naargeestige,
duidelijke taal.
Opgeborgen
Enige tijd geleden bezocht ik een
inrichting, waar mannelijke ouden
van dagen kunnen verblijven.
Een Staats-inrichting met verschil
lende paviljoens en plantsoenen. Aan
vankelijk meende ik, dat het een
soort straf-kolonie voor landlopers en
dronkaards was; het was er ver
schrikkelijk om te zien. Over deze
inrichting las ik later een rapport,
waarin ten hemel schreiende toestan
den onder deze oude mensen werden
vermeld; diefstal en berovingen, ze
delijke- en morele misdragingen wer
den niet of nauwelijks tegen gegaan.
Deze gedegenereerde, bejaarde le
den der bevolking, waren hier „opge
borgen"; wat zouden ze kunnen ver
wachten voor him „twee pound ten"
Aetherklanken
donderdag.
Televisieprogramma's
vara.
20.15 Act. 20.30 Spiegel der kun
sten. 20.50 Kep. IJshockeywedstrijd.
21.20—21.45 TV-spel.
HILVERSUM I 402 M.
1 00 KRO. 10.00 ncrv. 11.00 kro.
14.00—24.00 NCRV.
7 00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.45 Mor
gengebed en lit. kal. 8.00 Nieuws en
weerber. 8.15 Gram. 8.45 Idem. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.35 Waterst.
9.40 Schoolradio. 10.00 Gram. 10.30
'Morgendienst. 11.00 Voor de zieken.
11.45 Chansons. 12.00 Angelus. 12.03
Lunchconc. (12.3012.33 Land- en
tuinb. meded. 12.33—12.40 Voor de
boeren). 12.52 „Het 25-jarig bestaan
van het Nederlands Priestercollege te
Rome", caus. 13.00 Nieuws en katlv
twintig gulden per week, als inko
men?
Ze mogen blij zijn een dak boven
hun hoofd te hebben.
Het millioen ouden van dagen.
Er zijn op het ogenblik rond een
millioen personen in Australië boven
de leeftijd van 60 jaar, die men als
de „ouden van dagen" betitelt.
Laat ik er bij vermelden, dat hier
van bijna 40.000 boven de 85 jaar zijn.
Op dit ogenblik is een man op 65-
jarige en een vrouw op 60-jarige leef
tijd pensiongerechtigd; er zijn bijna
tweemaal zoveel vrouwen als mannen
aan de uitkering toe.
Het totaal aantal bedraagt onge
veer 12 procent der bevolking; indien
de immigranten er niet zouden zijn,
dan was het percentage veel hoger.
Omtrent de vrouwen zij verder nog
medegedeeld dat, behalve dus de om
standigheid dat zij 5 jaar eerder dan
de man pensioen ontvangen; zij min
der bij-verdiensten hebben en dus
volledig „ten laste" van de Staat ko
men en bovendien gemiddeld vijf jaar
ouder worden dan de man.
Dit nu zijn de feitelijke omstandig
heden in het drama rond de ouden
van dagen.
Zie maar dat je er komt
Sprekend over „de zorg" voor die
ouden van dagen, zij vermeld dat een
gepensioneerd echtpaar pl.m. vier
pound 35) per week ontvangt; man
of vrouw afzonderlijk, iets meer dan
de helft van genoemd bedrag. Wan
neer ik hierbij meteen vermeld, dat
normaal het drievoudige van die uit
kering een minimum levensonder
houd zou geven, dan spreken de cij
fers duidelijke taal genoeg!
Nu moge het toegestaan zijn om
iets bij te verdienen, doch al spoedig
laat de aftrek-regeling zich gelden.
En zo leven er tienduizenden „ge
pensioneerden" aan de rand of daar
over van pauperisme.
Het Australische standpunt op vrij
wel elk terrein des levens: „Zie maar
dat je er komt", wordt ook t.a.v. de
ouden van dagen toegepast, ongeacht
de vraag, óf men er wel kan komen.
Men neemt aan, stelt in elk geval,
dat in 'betere dagen maar gezorgd
moet worden voor hetgeen in later
leeftijd staat te gebeuren.
Degene die in de „betere dagen'
kans heeft gezien z'n huisje „vrij t<
maken, nog een paar centen over
spaarde, zal zijn laatste levensdagen
Commandant 3e divisie nam afscheid van de troep
meer decent kunnen doormaken dan
degenen, die om welke reden dan
ook, zonder meer op de pensioensleef
tijd aanbelanden.
In het land van de jeugd
Australië is het land van de jeugd
men zegt hier wel eens: „boven de
veertig ben je te oud".
Dit gezegde moge in deze tijden
van arbeiders-schaarste minder
scherp zich laten gelden, niettemin
is het voor degenen die de zes kruis
jes passeerden vrijwel onmogelijk er
gens „aan de slag" te komen.
Om van hoger leeftijd niet te ge
wagen!
De jongeman tussen de 18 en 30,
heeft de Australische wereld voor
zich open liggen; men smeekt om
hem. I
Vandaar dat knapen, die nauwelijks
de rijbewijs-leeftijd van 16 jaar be
reikten, zo heel vaak de wegen on
veilig maken in hun met zorgeloze
snelheid bereden auto's.
Ze wisselen de ene betrekking voor
de andere; de verdiensten omhoog'
voerend. Voor de ouderen, de ouden,
gaat het in snel dalende lijn, naar het i
minimale, of minder dan dat. i
Is het wonder dat de immigrant, j
onwennig als hij tegenover dat alles i
staat, zien zo spoedig als hij kan pro-1
beert veilig te stellen tegenover de',
oude dag? Hij zal bovendien nog min
stens twintig jaar in Australië moe
ten zijn, alvorens de enkele pounds
als „pensioen" in ontvangst te mogen
nemen.
Enkele heel grote bedrijven hebben I
een eigen pensioenfonds, doch gezien in het Klein Heide-kamp bij Arnhem heeft de commandant van de derde divisie, kolonel L. de Zeeuw, Dinsdag-
het feit, dat de Australiërs niet zo erg 1 morgen officieel afscheid genomen. Het afscheid ging gepaard met een parade en een défilé. Op de foto een
„hokvast" zijn in hun baan, is het j moment tijdens het défilé voor de oude en de nieuwe commandant,
aantal dat met groter gerustheid de
65-jarige leeftijd kan zien naderen,
gering.
Er gaan nu en dan wel zwakke
stemmen op om iets te doen voor hen,
die niet meer in het arbeidsproces
zijn opgenomen, doch het jonge leven
in Australië doet die stemmen teloor
gaan.
Men heeft hier zovéél om handen
teneinde de groei bij te houden; die
ouden van dagen zijn „er uit".
Hij kwam er ook weer uit
Berthold Schulz uit Chicago
Kort geleden las ik een oproep aan tandarts, maar hij is ook wereldrei-
automobilisten om die ouden van da- J ziger. Hij bezocht vele vreemde lan
gen en invaliden eenmaal per jaar
een dagje uit te bezorgen; de reactie
liet daarvoor weinig kans zien.
Geen tijd; een jong land voor de
jongeren.
Ergens, vergeten langs de weg; in
een enkele kamer; het vervallende
huis; de Staats-inrichtingen, zijn de
genen die eertijds aan het land bouw
den. Hun tijd is voorbij.
Een millioen zijn het er nu.
den en kort geleden ging zijn naam
door de wereldpers, omdat hij als eer
ste toerist er in slaagde met zijn auto
de Sowjet-Unie zomaar binnen te rij
den ener ook weer uit te rijden.
Op doorreis naar Engeland vertoefde
hij in Delft, waar hij heel eenvoudig
zijn ervaringen vertelde.
de zijde van Intourist te kennen, dat
dit niet mocht. Hij kon wel per vlieg
tuig of per trein gaan, maar niet in
zijn auto. In dat geval moest hij langs
dezelfde weg, welke hij gekomen was,
terug naar de Finse grens. Dit deed
hij tenslotte. En wederom werd hij
door een Russische wagen gevolgd
Wat lezers schrijven
over Afrika
HET ROFFELEN van trommels in
de stilte van het Afrikaanse oerwoud
is voor velen een begrip geworden.
Het één hangt ten nauwste met het
ander samen, want wij kunnen ons
de binnenlanden van het zwarte we-
reldeel moeilijk zonder het geluid
van de tamtams voorstellen. Tooh zal
het niet lang meer duren of het ge
luid van de beriohtentrommels zal in
Afrika verstomd zijn, want de inboor
lingen, die kennis hebben gemaakt
met de blanke beschaving, gaan zich
steeds meer interesseren voor de
aanmerkelijk eenvoudiger wijze,
waarop wij over grote afstanden be
richten overbrengen en vooral de
jonge generatie voelt er minder voor
om gebruik te maken van de moei
lijke trommeltaal.
Vele Afrikapioniers van naam heb
ben getracht in de loop der jaren het
mysterie van de oerwoudtelegraaf
te ontsluieren, maar het is niet ge
lukt, totdat de Engelse missionaris
Carrington door zijn vriendschap met
een Congolese trommelaar het ge-
- „ïonn 13 45 een Kongolese trommelaar net ge-
ï.'ü'f.K™ ?i.i5 tW muz. helm voor een groot deel te weten
Gram. 14.00 Gram. 14.15 Lichte muz.
14-45 Voor de -vrouw. 15.15 Kamer-
ork. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.30
Vocaal kwart. 17.00 Voor de jeugd.
17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45
Gram. 18.15 Surinamase muz. 18.45
Gram. 19.00 Nieuws en weerber- 19.10
Gram. 19.20 „Sociaal perspectief'
caus. 19.30 Gram. 20.00 Radiokrant.
20.20 Gevar. progr. 21.45 Gram. 22.00
Periodieken-parade. 22.10 Orgelconc.
22-35 Kon. bezoek aan Suriname.
22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15 Zaalsportuitsl. 23.20—
24.00 Gram.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00—24.00 AVRO.
7.00 Nieuws. 7-10 Gram. 7.15 Gym.
7.30 Gram. 7.50 Dagopening. 8.00
Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 Gym. voor
de vrouw. 9.10 Voor de huisvrouw.
9.15 Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Gram. 10 50 Voor de kleuters. 11.00
Kookpraatje. 11.15 Lichte muz. 11.45
Omspringen met geld in de huis-
hiuding", causerie. 12.00 Zang en
piano. 12.25 in 't spionnetje. 12.30
Land. en tuinb meded- 12.35 Gram.
12.50 „Uit het bedriifsleven", caus.
13.0o Nieuws. 13.15 Meded. of gram.
13.20 Amus. muz. 13.55 Koersen. 14.00
Gram. 14.30 „Reclame-mannen
werk?", caus. 14.45 Alt en piano.
15.15 Voor de zieken. 16.00 Gram.
16.15 Voordr. 16.30 Surinaamse volks-
muz. 16.45 Voor de jeugd. 17.30 Ham-
rnondorgelspel. 17.45 Regerings-uitz.:
Rijksdelen Overzee: J. J. van der
Laan: „Kroniek van overzee". 18.00
Nieuws. 18.15 Sportproblemen. 18.25
Lichte muz. 18.55 Gesproken brief uit
Londen. 19.00 Voor de kinderen.
19.05 Piano, gitaar en bas. 19.25 Cos-
mopolitain ork. 19.45 Voor de jeugd.
20000 Nieuws. 20.05 Buitenl. overz-
20.15 Radio Philh. ork. en solist. 21.00
Meded. of gram. 21.05 „Sinuhe, de
Egyptenaar", hoorsp. 22.45 „De Con
ferentie der Grote Vier in Genève",
caus. 22.40 Journ. 22.50 Sportact.
23.00 Nieuws. 23.15 Act. 23.25—24.00
Jazzmuz.
kwam.
Over deze manier van berichten
vërbrengen deden tot voor kort ver
schillende onjuiste verhalen de ron
de. Velen meenden, dat bij deze
trommeltaal gebruik werd gemaakt
van een soort morseschrift. Anderen
verklaarden, dat het een telepatisch
hulpmiddel was. Ook werden de mo
gelijkheden van deze oerwoudtele
graaf verre overschat en meende men,
dat de inboorlingen kans zagen om in
korte tijd berichten over honderden
kilometers afstand te verzenden, dóór
dat de een het van de ander overnam,
een soort estafette-systeem dus. Car
rington heeft als deskundige, die zelf
door middel van de trommel berich
ten kan verzenden en ontvangen, een
einde gemaakt aan deze fabeltjes,
want de zaken liggen geheel anders.
Beperkte mogelijkheden.
AFHANKELIJK van de weersge
steldheid kan het geluid van een
trommel geen grotere afstand afleg
gen dan ongeveer tien kilometer. De
wijze waarop berichten worden over
gebracht is voor ons blanken een zeer
ingewikkeld systeem, dat ten nauw
ste samenhangt met de taal der in
boorlingen. Ben bepaald woord kan
verschillende betekenissen hebben,
hetgeen afhangt van de beklemtoning
der lettergrepen. Het verschil in be
klemtoning en toonhoogte van be
paalde lettergrepen speelt in de trom
meltaal een zeer belangrijke rol. Deze
toonhoogte en bekelmtoning worden
namelijk door middel van de trom
mels overgebracht.
Om dit te bereiken zijn de trom
mels, die vervaardigd worden van een
groot stuk uitgehold hout, van boven
voorzien van een nauwe sleuf, waar-
•uit het geluid komt.
Wanneer men aan de ene zijde op
de gleuf slaat, geeft de trommel lage
tonen en aan de andere kant hoge
tonen. Op die manier krijgt men de
intonatie. De afwisselende hoge en
lage tonen worden precies zo gesla
gen als ze voorkomen in de inboor
lingentaal. Toch zou dit nog tot ver
warring kunnen leiden en daarom
maakt men slechts gebruik van be
paalde standaardzinnen, waardoor
vergissingen practisoh uitgesloten zijn.
Deze zinnen zijn geen zinnen in tele
gramstijl als bij ons, maar uitgebreide
uiteenzettingen, waarbij men gebruik
maak van veel woorden om er één
te omschrijven. Hierdoor in vergis
sing uitgesloten. Het resultaat is na
tuurlijk, dat men heel veel tijd no
dig heeft om een bericht door te
trommelen, terwijl het trouwens ver
schillende keren herhaald wordt, op
dat men aan de andere karit van de
denkbeeldige verbindingslijn toch
maar precies begrijpt, welk bericht
doorgegeven wordt.
Taal- en trommeldeskundigen.
AANGEZIEN men in de Afrikaan
se binnenlanden zeer veel verschil
lende talen aantreft, is het doorgeven
van een bericht geen sinecure. Soms
heeft een kleine stam een geheel
eigen taal, terwijl enkele tientallen
kilometers verderop weer een an
dere taal wordt gesproken, met alle
moeilijkheden van dien voor de over
zetting van het trommelbericht.
Daarom zijn de trommelaars van de
stam mannen, die van jongsaf de
techniek van het trommelen hébben
geleerd, terwijl het tevens noodzake
lijk is, dat zij de talen van de omlig
gende stammen volkomen beheersen
en in staat zijn ook in die talen be
richten te zenden en te ontvangen.
Op die manier zijn zij in staat een
bericht van een andere stam te ver
staan en om te zetten in hun eigen
taal, waarna anderen het weer op
vangen en kunnen doorgeven.
Het trommelen wordt tijdens het
bericht niet onderbroken, zelfs niet
wanneer de trommelaar even moet
bedenken hoe hij de volgende zin
zal slaan, dan houdt hij geruime tijd
in een ononderbroken eentonige rof
fel een bepaalde toon aan, op precies
dezelfde wiize, als een spreker zijn
zijn kan onderbreken met „eh".
Missionaris Carrington geeft echter
zelf toe, dat hij nóg niet alle gehei
men van de trommeltaal kent, omdat
de negers deze geheim wensen te
houden. Eigenlijk weet hij al teveel,
want wat hem is gelukt, is nog nooit
aan andere blanken gelukt, nl. een
tip op te lichten van het mysterie
der Afrikaanse oerwoudtelegraaf.
(Nadruk verboden).
Nu echte vliegende
schotels
Ten einde een stroom van berich
ten over „vliegende schotels"
In Augustus reisde hij met de
„Queen Elisabeth' 'naar Engeland.
Daar kocht hij een auto en reed er
mee naar de Fins-Russische grens.
De Russische grenswachten warenAmerikaanse dar en week-
stomverbaasd, toen zij Schölz zagende Amerikaanse dag en week
aankomen. Ze bekeken zijn papieren,! bladen wordt alarm geslagen over
waren toen nog verbaasder en scho-1 d® misdadigheid van de jeugd
ten twee maal in de lucht. Dat bleek aldaar. Als men de excessen der
een signaal te- zijn, want enige tijd
later kwam er een officier te paard.
Ook hij wist kennelijk geen raad met
de goede papieren en belde een hoge
officier in Wiborg op. Die kwam per
jeep en zette tenslotte een stempel
in het paspoort; Schulz mocht Rus
land binnenrijden! Na drie dikke en
hoge lagen prikkeldraad te zijn ge
passeerd reed hij, met de Russische
jeep achter zich, naar Wiborg en van
daar zette hij welgemoed koers naar
Leningrad. Geruime tijd werd hij
door een Russische auto gevolgd en
als hij onderweg zijn wagen wilde
parkeren om - zoals hij gewend was
te doen in de auto de nacht door
te brengen, werd hem beduid, dat dit
niet geoorloofd was. Pas in een klein
plaatsje mocht hij in zijn auto over
nachten, doch twee man bleven in de
nabijheid.
De volgende morgen liet men hem
verder rijden en volgde men niet. Zo
kwam hij in Leningrad, waar hij rus
tig de stad kon bekijken. De dag
daarop vervolgde hij zijn reis naar
Moskou en daar werden hem even
min moeilijkheden in de weg gelegd.
Hij kon gaan bezichtigen waar hij
zin in had. Maar toen hij zijn reis
wilde vervolgen, gaf men hem van
HET DOMME NIJLPAARDKIND.
De nijlpaardmoeder weet het wel:
„blijf maar in 't water, kind,
alleen je neusje en je staartje,
mijn lieve kleine waterpaardje,
die mogen in de wind."
„Poeh", zegt het nijlpaardkindje boos,
„ik mag ook nooit eens wat,
dat ieder ander kind wel mag.
Niet één kind zit de hele dag
bij moeder in het bad."
En weet je wat die stouterd doet
als moeder onder is?
Niet meer zijn staarte en zijn snuit,
maar alles klimt het water uit.
O, dat gaat zeker mis.
De nijlpaardmoeder kan hem riet
nog bij zijn staartje houden,
maar och, dan is het al te laat;
als hij weer terug in het water gaat
is hij al snipverkouden.
Het water klotst en golft ervan,
zó niest dat nijlpaard joch:
hatsjie, hatsja, hatsjie, hatstjoe.
Wat moestje ook naar boven toe?
Je moeder zei 't toch nog?
Mies Bouhuys
jeugd, die met Amerikaanse openhar
tigheid verteld worden, leest, dan rij
zen de haren te berge om zulk een af
schuwelijkheid. Als een van de grote
oorzaken van deze wandaden wordt
genoemd: de ongezonde sensatie-
lectuur, waarmee de Amerikaanse
jeugd vergiftigd wordt.
Ook ons land wordt overstroomd
door deze ongezonde lectuur, ook onze
Nederl. jeugd is reeds besmet door
deze geestelijk ongezonde drukpres-
taties. Bepaalde boekwinkels liggen
vol met dit soort boekjes, dde gretig
aftrek vinden bij de jeugd met alle
gevolgen van dien. Weten de meeste
ouders wel wat hun kinderen lezen?
Bij de steekproeven, die op som
mige scholen werden genomen, kwa
men uit de boekentassen allerlei sen-
satie-lectuur en pornografische blaad
jes te voorschijn, die onder de jeugd
circuleerden en waarvan de ouders
niets vermoedden.
De Amerikaanse jeugd is voor ons
een waarschuwend teken. Laten de
ouders zioh bewust zijn van hun ver
antwoordelijkheid en laten zij zich
doen voorlichten op de lezing, die Don
derdag 27 Oct. om 20 uur in het Sint-
Antonius Clubhuis, Mare 43, gege
ven wordt door de heer P. J. W. van
Adrichem, hoofd van een R.K. school,
ter gelegenheid van de Jeugdboeken
week.
Het 'bestuur van de katholieke open
bare leeszaal en het bestuur van de
kath. 'bond van het gezin nodigen alle
ouders en ieder, die met de jeugd in
aanraking komt, uit deze 'belangrijke
lezing b(j te wonen. De toegang is
gratis.
bereid uit heilbot- en kabeljauwlevers
Mensheid maakt elkaar weer gelukkig
„Ryvan Aeronautical Corporation"
uit Californië.
De minister voor de luchtmacht,
Donald Quarles, die dit meedeelde,
maakto ook de inhoud van een rap
port bekend over het onderzoek, dat
de luchtmacht heeft ingesteld naar
voorkomen heeft de Amerikaanse j 131 meldingen over „vliegende scho-
luchtmacht bekend gemaakt, dat zij tels" in de eei*ste vijf maanden van
spoedig toestellen in de lucht zal'j dit jaar. In slechts drie procent van
brengen die op schotels gelijken.
Zo zullen proeven worden genomen
met een schotelvormig toestel van de
„Avro limited of Canada" en met het
eerste straalvliegtuig, dat verticaal
deze gevallen was de oorzaak „onbe
kend" in de overige gevallen waren
balons, vliegtuigen, vogels, sterrekun-
dige verschijnselen, luchtspiegelin
gen e.d. verantwoordelijk voor de
kan opstijgen* een product van de 1 waargenomen verschijnselen.
In de stad Famagusta, op Cyprus, is het verboden zich on straat te bevinden
en tot de tanden gewapende soldaten dragen er zorg voor, dat Iedereen zich
aan de voorschriften houdt. Het is de bevolking drie uur per dag toegestaan
zich buitenshuls te bevinden, om de noodzakelijke inkopen te doen. Op de
bovenste foto soldaten in volle wapenrusting, die overtreders nr-r hun
hulzen terug moeten sturen. Op de onderste foto worden vr .vnde
jongemannen door de politie weggevoerd, daar zij zich niet aan de voor
schriften hebben gehouden.
