Jaarlijks toneelduel van W.K.A.
IE WE
WOENSDAG 26 OCTOBER 1855
DE LEIDSE COURANT
't Literaire deel van
Elseviers Repertorium
Schreven wij bij de publicatie van
het eerste deel van Elseviers 3-delig
Repertorium reedsdat deze uitge
versmaatschappij met deze uitgave
baanbrekend werk verricht, de ver
schijning van het 2e deel heeft deze
stelling niet gelogenstraft, doch op
overtuigende wijze bevestigd.
Het Repertorium heeft de gehele
basiswetenschap vervat in het
middelbaar- en voorbereidend hoger
onderwijs in 3 delen bijeengebun-
deld.
Het eerste deel is gewijd aan de
exacte wetenschappen en het tweede
deel behandelt de cultuur.
Dit 2e deel nu, dat enkele weken
geleden verschenen is, toont aan, dat
het Repertorium verder reikt, dan de
aankondiging zou doen vermoeden
want de behandeling van de cultuur
gaat bij sommige onderwerpen ver
boven het „middelbare" peil uit.
Het aantrekkelijke van dit Reperto
rium is, dat het bij ieder onderwerp
met de onderste trede begint. Welis
waar maakt het grote stappen, zodat
de volslagen leek moeilijk het tempo
zal kunnen bijhouden, maar wanneer
men enigermate met de behandelde
stof op de hoogte is, vindt men ver
bluffend duidelijke en gemakkelijk
hanteerbare overzichten, die zo ge
rangschikt zijn, dat men in een mini
mum van tijd een maximum aan na
slagwerk kan verrichten.
tpstxeii££s-iBeot}euiuie.i3 uaa B^
overzicht van de 4 moderne talen
Nederlands, Frans, Duits, Engels
en de twee klassieke Grieks en La
tijn (ook Homerisch Grieks is opge
nomen) volgt een prettig geschreven
overzicht van de litteraire geschiede
nis en de litteratuur van deze talen;
voor de moderne talen reikt dit over
zicht tot na 1950
Niet alleen is een opsomming gege
ven van schrijvers en titels, gerang
schikt naar tijdvak en genre, maar te
vens is een korte waardering voor de
meesten opgenomen, benevens een
korte inhoud van hun belangrijkste
werken.
De afdelingen beeldende kunst en
muziek zoals alle afdelingen met
bekende en minder algemene illus
traties verlucht volgt een bijzonder
boeiend hoofdstuk, de godsdienst, dat
zeer breed van opzet is.
De deskundigheid en objectiviteit,
waarmede dit hoofdstuk lopende
van de primitieve godsdiensten via
de Egyptisch-Babylonisch, de ere
diensten der klassieken, Germanen en
Kelten, naar de levende godsdiensten
behandeld is, mag zeer opvallend
genoemd worden. Eenzelfde compli
ment geldt voor de daarop volgende
inleiding tot de filosofie, die vakkun
dig, overzichtelijk en prettig geschre
ven gebracht is.
Sluitend met eep inleiding tot de
psychologie, is dit boekwerk tot een
kostbaar en practisch gebruiksvoor
werp geworden, dat niet slechts een
benijdenswaardig _bezit is voor de
scholier om hem aan overzichtelijks
examenschema's te helpen, maar dat
tevens weinig rust zal vinden in de
boekenkast van ieder, wiens interes
sen op een breed vlak liggen en die
vervaagde begrippen tot nieuw leven
wil brengen.
De lijst van medewerkenden wordt
gevormd door: dr B. v. d. Berg en dr
R. F. Lissens (Ned.); dr C. G. Baard
man en Lie. V. Coopmans (Frans); dr
dr G. G. v. d. Andel (Duits); dr A. M.
A. Bogaerts (Engels) dr M. A.
Schwartz (Klassieken); mej. R. Kolt-
hoff (muziek); J. Elffers en prof. dr
V. Denis (beeldende kunst); dr J.
Melkman (Joodse godsdienst); prof.
A. J. M. Kerssemakers (R.K. gods
dienst); C. A. Bouman (Oosterse ker
ken); dr G. Lindyer (Protestantisme)
dr O. Noordenbos (klassieke en mo
derne filosofie en godsdiensten); prof.
dr I. J. M. v. d. Berg (Middeleeuwse
filosofie); mr A. L. G. Knook (psy
chologie). Algehele redactie: W. van
Zeytveld.
Ivik verloor zijn vader, door
Pipaluk Freuchen. Uitg.
Lannoo, Tielt/Den Haag.
In dit boek van de Jeugdboekerij
„Bonte Wereld" maken we kennis
met een werk van een vrouw, die in
Groenland werd geboren en de eer
ste jaren van haar jeugd temidden
van de Eskimo's doorbracht. Haar
vader is de beroemde Deense pool
reiziger Peter Freuchen; haar moe
der is een Groenlandse.
Pipaluk Freuchen werd niet thuis
of in een kliniek geboren, maar op
een sledetocht, tijdens een expedi
tie, die haar ouders, in gezelschap
van andere poolreizigers, in het
noorden van Groenland maakten; in
een sneeuwhut, die de mannen, mid
den in de onafzienbare ijsvlakten
van het district Kaap York gebouwd
hadden, aanschouwde zij het levens
licht tijdens een verschrikkelijke
sneeuwstorm.
Zij bracht haar kinderjaren door
in Groenland en zij vond het leven
daar heerlijk, want ze mocht met
haar speelkameraadjes alles doen
waar ze zin in hadden.
Later, toen ze met haar ouders
naar Denemarken verhuisde, ging de
wereld voor haar open. Maar de ge
dachten aan haar leven op Groen
land bleven haar bij, ook toen zij
eenmaal getrouwd was met een
Zweedse schrijver, en zo kan het niet
verwonderen, dat zij over Groenland
ging schrijven.
In haar boek over Ivik, die op een
walrusjacht zijn vader verloor en
daarna als jongen de kost moest ver
dienen voor zijn moeder, twee zus
jes, een broertje en zijn oude groot
vader, schildert de schrijfster het
harde, moeizame leven van deze op
een eilandje levende familie. Deson
danks is het een eenvoudig léven,
want de Eskimo's zijn met weinig te
vreden. Het verhaal bereikt zijn
hoogtepunt als Ivo er tenslotte over
het ijs op uittrekt om voedsel voor
het gezin te gaan halen en in een
gevecht gewikkeld wordt met een
ijsbeer, die hij met zijn speer weet
te treffen. De speer breekt af en de
ijsbeer wordt tenslotte weerloos als
hij in zijn wentelingen de speer
steeds verder in zijn lichaam drijft.
Hellmuth poogt 130 uur uit te zitten
De gedaante, die op het eerste gezicht lijkt op een vreemd soort vis, ge
vangen in een gigantisch net, is in werkelijkheid de 27-jarige Oostenrijkse
koorddanser Hellmuth Horlands, die, wat men zou kunnen noemen, op het
vinkentouw zit, en dat niet zo maar een ogenblikje. Het touw, dat Horlands
in Wenen heeft beklommen, wilde hij niet verlaten, dan na het wereld
record „touw-zitten" te hebben verbeterd, hetgeen, gezien het feit, dat dit
record op 130 uur heet te staan, geen geringe onderneming kan worden
genoemdTussen haakjes, de mazen op de foto zijn van het vangnet,
dat zal moeten dienen als Horlands er niet in slaagt „het uit te zitten".
Als er eindelijk een paar beren jagers
in de buurt komen, vinden zij een
uitgeputte jongen, die als held ver
eerd wordt
Het is een sobere weergave van
een eenvoudige jongensdaad, een
nuchter verhaal van een gewone Es
kimo-familie.
De vertaler uit het Zweeds, Maar
ten van Nierop, heeft in dit boek ook
de nuchtere verhaaltrant en de kor
te, enigszins plechtige manier van
spreken der Eskimo's zij spreken
nooit persoonlijk gehandhaafd en
geeft daardoor een heldere kijk op
de Eskimo's in hun dagelijks leven.
Het goud der Gouden Eeu^,
samengesteld o.l.v. Anton v.
Duinkerken. Uitgave „Het
Spectrum", Utrecht, Prisma
reeks 1,25).
Een tintelend werkje vol van de
inspiratie, die dichters in Neerlands
grootste eeuw naar de schrijf veer
deed grijpen* is het resultaat van het
onderzoek, dat een groep studenten
van Nijmegen onder leiding van An
ton van Duinkerken heeft ingesteld
onder de rijke vruchten van de Gou- I
den Eeuw.
Onder de vele voortreffelijke dicht-1
bundels van de geroemde Prisma-1
reeks neemt dit werkje een zeer bij
zondere plaats in, omdat de samen
stellers door de (betrekkelijk) be
perkte keus genoodzaakt waren ver
der te speuren, dan doorgaans door
samenstellers van een bloemlezing
gedichten gedaan wordt.
Men kan stellen, dat het voor stu
denten in de Ned. Taal en Letterkun
de niet moeilijk moet vallen om een
bundel gedichten uit de Gouden
Eeuw te verzamelen, maar juist om
dat dit werk uitgebreider voorziening j
uit de rijke voorraadschuur der Gou- J
den Eeuw vraagt, dan de traditionele, j
was het waarschijnlijk voor hun een
voudiger geweest 10 boekjes te vul
len dan een.
De wijze van selectie geeft blijk
van een goede smaak en tevens van
een juist inzicht, wat belangrijk en
interessant is voor de lezer, die geen
Ned. Taal en Letterkunde studeert.
Een uitgave van formaat in een serie
van formaat.
Estrangeiro, door Henri
Edouard Jacob. Uitgege
ven door de Zuid-Hollandse
Uitgeversmij, Den Haag.
8,90).
Jacob had van het gegeven, dat hij
in zijn boek verwerkt heeft, een op
zienbarende roman kunnen maken,
die vooral in deze tijd grote aandacht
getrokken zou hebben; hij is echter
niet verder gekomen dan een „aar
dig verhaal" en dit betekent een ge
miste kans.
De geschiedenis van emigranten in
Brazilië, die een wanhopig gevecht
voeren met het chauvinisme, dat
volk en regering in zijn ban houdt,
had de geschiedenis kunnen worden
van de emigrant, maar het is eep kab
belend verhaaltje, dat het probleem
te extreem stelt en dan ook niet aan
een oplossing toekomt.
De figuren zijnte operette-achtig
en de compositie doet een weinig ge
makzucht bij de schrijver vermoe
den.
„Estrangeiro" zal de wereld niet
verbazen, zal weinig invloed hebben
in de bewoners van de emigranten-
ontvangende landen, maar zal slechts
dienen om een gemakkelijke ver
strooiing te brengen op een lange
winteravond.
De Krokodillen van het
Njassa-meer. Door Wil
helm Rothhampt. Uitg.:
Lannoo Thielt Den Haag.
In de serie Jeugdboekerij: Bonte
Wereld" verscheen bij bovengenoemde
uitgeverij „De Krokodillen van het
Njassa-meer", een vervolg op „De
roep der wilde honden". In dit eerste
boek werd het begin verhaald van de
grote strijd der vrijheidlievende Wan-
goni-negers tegen de Arabische sla
venjagers, welke strijd in het tweede
boek tot een zegevierend einde wordt
gebracht.
Deze geschiedenis speelde zich ruim
I honderd jaar geleden af in het land
tussen de zee en de grote meren,
d.w.z. in het gedeelte van Midden-
Oost-Afrika tussen Victoria-meer,
Tanganjiki-meer, Njassa-meer en In
dische Oceaan, het huidige Tangan-
j ika-territorium.
We maken in dit boek weer kennis
met de sultan van Zanzibar, de grote
slavenjager van zijn tijd met als hand
langers de Arabische handelaars, die
telkens rooftochten in het binnen
land organiseren. Vanzelfsprekend
zijn de negerstammen op deze
roverijen bedacht en betalen zij hoge
schattingen aan de sultan van Zan
zibar, om zich van diens bescherming
te verzekeren. Tegenover deze rover
stelt zich sultan Kifomera, hoofd van
de dapipere en vrijheidslievende Wan-
goni, die zijn volk tegen de brute
slavenhandelaars verdedigt.
Een interessant boek, waarbij men
deze vrijheidstrijd als het ware mee
beleeft en waarbij de lezer nog veel
interessants voor de ogen krijgt. Zo
b.v. over de rol, die giftige bijen,
jeukplanten, doornen, schorpioenen,
krokodillen, wilde honden, olifanten
en de natuurkrachten der wildernis
spelen in de krijgstactiek van de be
vrijders. Men maakt daarbij kennis
i met Christen, heiden en Moslem, die
in naam der menselijkheid de strijd
voor de vrijheid hebben aangegaan
en daarvoor gezamenlijk strijden.
De misdaad van professor
Cortanje. Door Frans Meyer.
Uitg.: Kroonserie. Uitg.: „Hel
mond" te Helmond.
Een reis naar een vreemd land, op
windende avonturen en twee Hol
landse jongens in de hoofdrollen, zie
hier de elementen waaruit Frans
Meyer zijn „De misdaad van prof.
Cortanje" opbouiwd'e, het nieuwste
deel van de Kroonserie. Kees Mun-
tema en Geert Heiloo komen toeval
ligerwijs in contact met een befaamd
oudheidkundige. En deze is zo met
de jongelui ingenomen, dat hij ze
meeneemt naar Frankrijk, waar hij
belangrijke onderzoekingen moet
I gaan doen. Maar daar gaan plotseling
rondom de merkwaardige professor
zoveel merkwaardige dingen gebeu-
Sinterklaas
en de
Knutse'club
van
Roelof-
arendsveen
Sinterklaas heeft in Roelofarends-
veen een stuk of twintig trouwe
knechten, die zich behalve in
huidskleur ook nog op een andere
manier van zijn gebruikelijke Zwar
te Pieten onderscheiden. Zij maken
speelgoed en laten het uitdelen over
aan de knechten met een volledige
dagtaak.
Het begon zó! Na de oorlog stelde
de KAB in het dorp ieder jaar hon
derd gulden beschikbaar voor het St.
Nicolaasfeest. Althans voor de ca
deautjes. Maar wat begin je met een
briefje van honderd als er ruim 300
kinderen een geschenkje ontvangen?
Niets! Toen kwam er iemand op het
idee om die honderd gulden ter be
schikking van de knutselclub te stel
len. Men zou zelf de cadeautjes wel
maken.
Die knutselclub van de KAB werkt
nu al zes jaar. En best! Iedere Dins
dag- en Vrijdagavond komien er 'n
man of twintig in het KAB-gebouw-
tje bijeen en dan wordt er meteen
naar de gereedschappen gegrepen.
Ongeveer 350 kinderen tussen de 2
en 10 jaar ontvangen dank zij die
activiteit ieder jaar een mooi ge
schenk.
Men begon met een figuurzaag,
maar op het ogenblik snort er reeds
een cirkelzaag. De modellen hebben
met deze ontwikkeling gelijke tred
gehouden. De producten van het eer
ste jaar staan in geen enkele verhou
ding meer met die van de laatste ja
ren. Steeds worden er nieuwe dingen
bedacht. Prachtige treinen, poppen
huizen, ameublementjes en alleraar
digste dieren met draaiende koppen
of beweegbare ledematen! In totaal
zestig modellen!
Tot in de puntjes
Alles is tot in de puntjes afge
werkt. Als men een dressoirtje eens
nader bekijkt, dan blijken er echte
laden in te zitten en de klerenkast
van 't slaapkamer-ameublement is in
één woord af!
Met geduld en toewijding wordt er
door de mannen gewerkt en tegen de
tijd, dat Sinterklaas verwacht wordt,
komen de vrouwen assistentie ver
lenen voor de spreitjes, de kleertjes
e.d. De materialen worden voor een
koopje op de kop getikt. Afval van
werven of stof uit stalenboeken. Zo
goedkoop mogelijk is het devies.
Ieder jaar worden de geschenken
tentoongesteld in de Pancratiuszaal
en dat levert weer het een en ander
op om de onkosten te bestrijden. Zo
dra het mogelijk is, wordt er een
draaibankje aangeschaft en dan zijn
er weer nieuwe mogelijkheden.
De drukke tijd gaat nu weer aan
breken, want Sinterklaas moet zijn
spullen op tijd hebben. In de laatste
weken wordt er dikwijls avond aan
avond geploeterd.
De knutselclub van de KAB zou
nog best een paar handige mannetjes
kunnen gebruiken.
Blokhut bij Keukenhof
Graaf Van Lynden heeft een stuk
bosterrein van ongeveer 4 ha,, in de
buurt van Keukenhof, ter beschik
king gesteld van de katholieke ver
kennerij en de N.P.V.
Het is een prachtig terrein, waar
tijdens de zomerse weekends de ten
ten opgeslagen kunnen worden en
dat ook zeer geschikt is voor allerlei
spelen, die een jongenshart sneller
doen kloppen.
Maar is er meer
Op het terrein zal een troepen-
lokaal of om in de juiste termen
te spreken: 'n Blokhut! worden
gebouwd.
Dit laatste is nog niet helemaal in
kannen en kruiken. De tekening is al
klaar en het ziet er wel naar uit, dat 't
plan goedgekeurd zal worden. Jaren
zullen er in geen geval mee gemoeid
zijn. Volgend voorjaar hoopt men hl
göbouiwtje kant en klaar te hebbe^
Zo'n stukje bos is goud waard,
ker is de Bollenstreek!
Kunst in de
Bollenstreek
Met Treslong heeft ook de kur4
een beter kans gekregen in de Bol
lenstreek. Goed toneel, prachtige con
certen en operettes van bekende ge
zelschappen kunnen er nu gedijen.
Vroeger zat men met de moeilijk!
heid van een geschikte zaaL Er wsk
er geen en geen enkele ondernemej»
voelde er uiteraard iets voor, om zici
in een avontuur te storten. 1
Maar nu is er het Beurscomplex
Uit alle Bollengemeenten stromejj
de liefhebbers thans toe! De „Kunst]
kring voor de Bloembollenstreek" ijl
na een jaar reeds gesloten! Wie eet t
Kunstkringavond wil bijwonen, moei
een abonnement aanschaffen en d:S
losse kaarten bestaan niet meer. Hel
was een kloeke stap, om het risiccj
van eventuele „noodweer"-iavondeiil
te beperken.
Bij deze stap is gebleken, hoezeer'
de Kunstkring in een behoefte voor
ziet. Er gaven zich ruim 600 abon
nees op!
De Kring Rijnland van het WKA
organiseert weer een toneelcompeti
tie. Op het ogenblik hebben de eerste
verenigingen zich reeds gemeld. „St.
Matthias" neemt deel met „De Flu
welen Handschoen" en „De Derde
Slag" uit Katwijk met „De Klokke-
gieter" van Antoon Coolen.
Wat is nu eigenlijk de waarde van
zo'n competitie?
Dat is gauw verteld! Er komt een
zeer critische jury en dus kiest men
het stuk met veel overleg. De regis
seur zet zijn beste beentje voor en
de spelers en speelsters repeteren
met volle overgave.
Zo gaat het spelpeil omhoog!
Dat spelpeil wordt ook in de goede
richting gewerkt door de toneelbi
bliotheek, die Natu en WKA in
Utrecht hebben. Duizend stukken lig
gen daar. En dan stukken, waarop
reeds een selectie is toegepast. Op die
manier krijgt men iets goeds?
De Kring Rijnland telt momenteel
34 leden, waarvan er helaas 14 niet
uitschitteren door activiteit. Onge
veer 10 vereniging zijn nog niet toe-[
getreden.
Dat is moeilijk te begrijpen. Za
kelijk gezien kan n.en de contributie
reeds terug verdienen door stukxv.cn
te bei rekken uit de bib.iothecK en
door andere faciliteiten bij het aan
schaffen van boekjes.
En dan de artistieke kant nog!
Er zijn allerlei cursussen door des
kundigen, die men alléén nooit zou
kunnen betalen. Voor een schappe
lijke prijs kan men zich nu verdiepen
in de geheimen van regie, décorbouw
e.d. Nu het winterseizoen weer be
gonnen is, wordt het tijd, om met I
man en macht de schouders te zetten
onder dit belangrijke werk: de ver
heffing van het amateurtoneel!
U vraagt.... wij antwoorden de
WEET U HET OOK NIET
Vraag: pensioen en weekloon van
handzetter eerste klas in Leiden.
Antwoord: De grootte van het
ouderdomspensioen is afhankelijk
van het loon, waarover premie is be
taald.
Bij het bereiken van de 65ste ver
jaardag wordt, een jaarlijks oud er-
ren, dat Kees en Geert de somberste
vermoedens krijgen. Zij begeven zich
zelfs op het detective-pad, maar dit
pad blijkt voor hen wel heel moeilijk
begaanbaar. Ze komen van de ene
moeilijkheid in de andere. Natuurlijk
klaren zij het tenslotte, met de hulp
van een andere Hollander, die zij
oveneens toevallig ontmoeten. De ge
schiedenis hangt dus wel van toeval
ligheden aan elkaar. Maar is dat in
't werkelijke leven niet vaak ook zo?
In ieder geval is het verhaal ple
zierig, spannend en met de nodige
humor verteld. In mening bibliotheek
zal deze „detectieftot de veel ge
vraagde boeken gaan behoren. De
jongens zullen er van smullen.
Een pakkende stofomslag en pretti
ge tekeningen van W. Doeze dragen
ertóé bij, dat deze uitgave van de Uit
geverij Helmond alleszins geslaagd
genoemd mag worden.
domspensioen toegekend ter hoogte
van 1% van het totale loonbedrag,
waarover na 1 Jnuari 1953 premie is
betaald.
Voorbeeld: Een verzekerde, die op
1 Januari 1953 precies 40 jaar was en
tot de 56e verjaardag 60.loon per
week verdient, zal bij het bereiken
van de pensioengerechtigde leeftijd
premie hebben betaald van een totaal
bedrag van 25 X 52 X 60.—
ƒ78.000. Zijn jaarlijkse ouderdoms
pensioen bedraagt dus 1% van dat
loonbedrag of 780.
Weekloon: volgens C.A.O. 1.36 per
uur.
Vraag: G. W. V. T. Op een glad
gepolijste lamp zit kleefsel van een
vliegenvanger. Hoe kan ik dit verwij
deren?
Antwoord: Probeert u het eerst
eens met water en azijn. Gaat dit niet,
dann eemt u een beetje aceton (bet
ten).
Vraag: J. v. S. Waar kan men in
Den Haag een avondcursus volgen
voor etaleur?
Antwoord: Een cursus daar ter
plaatse is ons niet bekend. Wel kunt
u een schriftelijke cursus volgen, b.v.
Vraag: Mevr. M. Ik heb een
emaille bordje, dat zit klem in een
emaille schaaltje. Ik heb al diverse
dingen geprobeerd, maar tot nog toe
geen resultaat. Kunt u mij helpen?
Antwoord: Probeert u eens het
schaaltje op een laag gaspitje te zet
ten, dus dit te verwarmen. Op het
bordje doet u wat water, zodat dit
zoveel mogelijk koud blijft. Het bui
tenste schaaltje zal dan vermoedelijk
iets uitzetten. U kunt ook proberen
het bordje los te krijgen door hierop
kokend water te gooien, zodanig dat
het over de rand in het schaaltje
loopt.
Vraag: Abonné. 1. Hoe maak ik
bruie glacé handschoenen schoon?
2. Hoe haal ijc hars uit een holtap
vlorekleed, dat er in getrokken is uit
nieuw hout?
Antwoord: 1. Donker gekluerde
glacé handscshoenen moet men niet
zelf wassen. Lichtgekleurde, niet was-
bare soorten kan men weken in tetra
en daarna droogwrijven met watten.
Nabehandelen met talkpoeder. Don
kergekleurde geeft men het liefst in
behandeling aan een chemische was
serij.
2. Harsvlekken. De korst moet
eerst gebroken worden en zoveel mo
gelijk weggeborsteld worden. Daarna
kunt u de vlek behandelen met spiri
tus, of alcohol of witte terpentijn.
Nabehandeling met schoon water met
wat azijn voor het ophalen van de
kleur.
