Gerbert Sonderman in Amerika verongelukt Stijt dematió Uatieulucftt met een S^fiet-uCtegtuig, Nobelprijs voor Zweedse professor Nog 14 dagen de gelegenheid Fa. B. DE KONING Het programma voor vandaag en morgen KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VRIJDAG 21 OCTOBER 1955 47ste JAARGANG No. 13632 Nobelprijs voor de schrik der dronken autobestuurders Directeur: C. M v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w-, f 2.35 p. mnd., f 7.— p. kwart. Franco p. p. f 7.10. - Advertenties: 15 et. p. m.m. Telefoontjes f 1-50 Onafscheidelijke begeleider van Koningin en Prins Reserve-luitenant-kolonel-vlieger Gerben Sonderman is gisteren bij Hagerstown in de Amerikaanse staat Maryland neergestort en hierbij om het leven gekomen. Gerben Sonderman maakte met een Fokker S-14 een demonstratievlucht vanaf het vliegveld van de Farchild Aircraft Corporation. Het vliegtuig maakte plotseling een duik en stortte op een boerderij, op korte afstand van het gemeentevliegveld van Hagerstown gelegen. Het toestel vloog in brand. Luitenant-kolonel Sonderman kon zich niet meer uit de cabine bevrijden. Sonderman was nog maar kort in de V.S. om demonstratievluchten met de Fokkers S-14 te maken. INTERNATIONAAL BEKEND VLIEGER. Het bericht van het ongeluk, dat Gerben Sonderman is overkomen, is bij Fokker met ontsteltenis ontvan gen. Maar ook elders in ons land en in luchtvaartkringen in Europa zal zijn heengaan met schrik en droefe nis worden vernomen. Hoevelen in ons land hebben hem niet na de tweede wereldoorlog de verscheidene nieuwe Fokkervliegtui gen op vliegfeesten zien demonstre ren? Eén van de laatste keren, dat men hem in ons land aan het werk heeft kunnen zien, was op tweede Pink- stedag van dit jaar tijdens de vijfde I.L.S.Y. Hij vloog toen des middags eerst het koninklijk paar met een Dakota" van Soesterberg naar Ypen- burg, vertrok vervolgens met de le dige Dakota naar Schiphol; stapte daar in een Hunter straalvliegtuig, arriveerde daarmede op het juiste ogenblik n.l. tijdens het voorvliegen van twee Engelse machines uit de eerste wereldoorlog boven Ypenburg en stoof op geringe hoogte en met grote snelheid over het veld, tenein de een indruk te geven van de snelle ontwikkeling van de vliegtuigbouw in het tijdvak van veertig jaren. Hij bracht de Hunter naar Schip hol terug, stapte daar in een S. 14 en kwam met zijn collega-in vlieger Moll van Fokker, die ook een S 14 bestuurde, wederom boven Ypen burg. Daar voerden ze met zijn bei den een spiegeldemonstratievlucht uit, die grote bewondering afdwong. Na deze vlucht keerde Gerben Son derman met de S 14 naar Schiphol terug, klom in de Dakota en bracht die weer naar Ypenburg teneinde het koninklijk paar te halen en terug te vliegen naar Soesterberg. De blonde, bescheiden en bemin nelijke Sonderman stond bekend als een zeer bekwaam invlieger, die de ogen van de internationale lucht vaartwereld meer dan eens op zich heeft gevestigd. Gerben Sonderman is op 29 De cember 1908 geboren in Drachten. In October van het jaar 1936 werd hij tweede luitenant-vlieger en nog voor de tweede wereldoorlog bevorderd tot eerste luitenant-vlieger. Op 23 Januari 1939 trad hij in dienst bij de N.V. Koninklijke vlieg- tuigenfabriek Fokker als invlieger. Tijdens de oorlog en vooral na de bezetting van Nederland heeft Ger ben Sonderman tekenen van moed, dapperheid en volharding gegeven. Toen de Nederlandse regering zich te Londen had gevestigd, zocht hij contact met de achtergebleven strijd krachten in de ondergrondse bewe ging. Uit Engeland werden vliegtui gen naar Nederland gezonden, die op bepaalde plaatsen parachutisten, voorzien van radio-zendtoestellen uitwierpen. Het was Gerben Sonder man, die deze zendtoestellen in ont vangst nam. Om het gewenste con tact met de Nederlandse regering te onderhouden, leidde hij een aantal onderofficieren op, die in staat wa ren de gecodeerde berichten uit te zenden en op te vangen. Hij bepaal de daarbij de plaats van uitzending. Hierdoor bleef hij in voordurend contact met Londen. Deze arbeid be hoorde tot de meest gevaarlijke ^èn voor de vijand tot de meest fnuiken de. Het gebeurde dikwijls, dat de Duitsers met hun peilingen er >n slaagden de plaats te ontdekken waar de uitzendingen geschieden, doch zodra zij er binnentraden von den zij noch zendtoestel, noch bedie nend personeel. Telkens slaagde Gerben Sonderman er in aan de op sporingen te ontkomen. Zijn dien sten, die hij op deze wijze aan de bevrijding van het land bewees, kun nen niet hoog genoeg worden aange slagen. Na de bevrijding, in Mei 1945 werd Gerben Sonderman bevorderd tot ka pitein-vlieger en later tot majoor- vlieger. In 1948 werd hij benoemd tot ad judant in buitengewone dienst van H.M. koningin Juliana. In 1954 volg de zijn bevordering tot reserve luite nant-kolonel-vlieger. Gerben Sonderman heeft het ko ninklijke paar en ook de koningin en de prins afzonderlijk op vrijwel alle vliegtochten begeleid. Hij koopt er een huis voor Aan de man, die het systeem uit vond om dronken chauffeurs door middel van een bloedproef in hun kraag te kunnen grijpen, de Zweedse professor Hugo Theorell, is gisteren de Nobelprijs voor geneeskunde toe gekend. Professor Theorell, 52 jaar oud en hoofd van het Nobel-instituut voor biochemie in Stockholm, is de derde Zweed die de prijs van 190.214 kronen 140.000) en de gouden medaille voor medicijnen heeft gekregen. Prof. Theorell verklaarde onmiddel lijk, dat hij het geld niet zoals veelal wordt gedaan zou aanwenden voor het instituut, omdat het daar maar een paar maanden" plezier van zou hebben. In' plaats daarvan zal hij het gebruiken om een nieuwe woning voor zijn vrouw en drie zoons te ko pen en zijn weekeindlhuisje even bui ten Stockholm opnieuw in te richten. Het wetenschappelijke werk, dat prof. Theorell de Nobelprijs heeft op geleverd, heeft hem naar men zegt dicht bij de oplossing van een van de grootste mysteries van het leven gebracht. Hij heeft n.l. belangrijke phasen in het gecompliceerde mecha nisme van de verdeling en de stöf^ wisseling van cellen tot klaarheid ge bracht. Maar bij de Zweden is prof Theo rell vooral bekend om zijn bloed proef. De Zweedse reohterlijke instanties passen Theorell's theorie reeds enige tijd toe. Een chauffeur met 0.08 pro cent alcohol in zijn bloed wordt niet beschouwd als onder de invloed te zijn. Wanneer het percentage onder 0.14 blijft is hij wel onder de invloed maar niet in die mate dat hij niet meer weet wat hij doet. Hij kan in dit geval beter worden befboet. Bevat het bloed meer dan 0.14 pro cent alcohol, dan is de chauffeur der mate onder de invloed dat hij niet meer in staat is zich rekenschap van zijn daden te geven. Hij wordt dan onmiddellijk ingesloten zonder mo gelijkheid er met een boete af te ko- NIEUWE ORKAAN TEISTERT JAPAN De orkaan „Opal" heeft Donder dagmiddag Midden-Japan getroffen, waardoor acht personen om het le ven zijn gekomen, twee-en-twintig gewond en vier worden vermist. Het aantal vernielde huizen be draagt 680, terwijl 1.200 woningen in het water staan. Zestig vaartuigen zijn vernield of gezonken. Zware regenval veroorzaakte ernstige overstroming in Amerika Een ware rivier ontstond in de straten van het woon district van Stamford, een stad, in de Amerikaanse staat Connecticut, toen de regen daar op een gegeven moment abnormaal overvloedig ging stromen. Op deze foto, welke uit een helicopter werd gemaakt, ziet men een amphibie-voertuig bezig met het in veiligheid brengen van de inzittenden van een „gestrande" vracht wagen, terwijl de bewoners van de omliggende wonin gen op de stoenen en uit de ramen hangend, op hun beurt wachten. Tot nu toe kwamen bij de overstromin gen in dit district 26 personen om het leven, de schade beloopt millioenen dollars. Er zijn altijd van die mensen, die niet in hun geluk geloven. De firma B. de Koning, Haarlemmerstraat hoek Donkersteeg, houdt ter gelegenheid van haar 80-jarig jubileum nog 14 dagen iedere dag één gratis koop- uur. En laten er nu van die zwart kijkers geweest zijn, die op het juiste tijdstip de winkel zijn binnengegaan Ja, toen moesten zij het wel geloven, dat de firma B. de Koning met dit gratis koopuur niet op geld gekeken heeft en iedere klant, dié binnen dit uur zijn aankoop aan de kassa vol doet, zijn „geluk" voor 100% geho noreerd krijgt. Zo behoefde mevr. K. uit Leiden zich geen zorgen meer te maken, om. dat zij een Dorma-jubileum-matras van 75.voor haar groter worden de dochter had gekocht. De dag na haar aankoop zag zij toevallig in de étalage van de firma De Koning, dat het daar bekend gemaakte „koop-uur van gisteren" overeenstemde met het nummer, dat op haar cassajaon stond aangegeven. Zij leverde deze in en ontving een waardebon, waarvoor zij in alle afdelingen terecht kon. En aangezien zij door haar dekens heen- raakte Natuurlijk zijn er óók van die pes simisten, die beweren, dat het gratis koopuur wel in de meest stille tijd van de dag zal liggen, wéét u! Maar het heeft al eens gelegen tussen 3 en 4 uur 's middags en tussen 11 en 12 uur in de morgen. Géén stille uren voorwaar! Overigens kan men zich door on achtzaamheid óók in de vingers snij den. Zoals die mijnheer uit Oegst- geest, die op het juiste uur een grote bestelling deed van vloerbedekking voor twee kamers, badkamer en over loop. Zijn vrouw had een behoorlijk bedrag aan contanten in haar tas meegenomen, maar omdat men-niet wist, hoeveel vloerbedekking in het nieuwe huis door de stoffeerders zou worden gebruikt, betaalde men zelfs geen gedeelte! En alléén op vertoon van een cassabon ontvangt men een waardebon. Een pijnlijk geval voor die mijnheer! Gelukkiger was die dame uit Voor hout, die lingerie, een gedeelte een uitzet en een jubileumdeken had gekocht voor ongeveer 100.samen. Een mevrouw uit Hazerswoude kocht in het „geluksuur" een jopper met pantalon voor ƒ42.40, een mevrouw uit Katwijk a. d. Rijn zes lakens en zes slopen. Bijzonder blij was de dame uit Oegstgeest, omdat zij op het juiste tijdstip besloot tot aankoop van twee wollen Van Wijk-dekens ad 134. En dan die ontelbare klanten voor nylon-kousen! Jammer, dat wij het gratis koopuur van morgen niet weten! Dat wij niet in die gesloten envelODpe kunnen kijken, die bij notaris Jongsma aan het Rapenburg ligt te wachten! U heeft nog 14 dagen de gelegenheid om, zoals honderder» vóór U deden, te profiteren van het gratis koopuur bij „Het Leidse Wollen Dekenhuis" (Advertentie). O km 5 Wanneer hedenmiddag het winterse zonnetje in Nederland alweer op de terugreis is, en in Curaao de tropen zon het eiland doet ontwaken, zullen de koninklijke bezoekers afscheid ne men van dit eiland, waa*- hun bezoek aan de West zo groots begonnen is, om per vliegtuig naar Bonaire te ver trekken. Slechts een halve dag zal het Ko- Jean Cocteau „onsterfelijk" Jean Cocteau, de Franse dichter, toneelschrijver, romancier en film maker, is Donderdag geïnstalleerd als een van de veertig „onsterfelij- ken" van de Academie Frangaise, het instituut dat zo vaak het doel van zijn spot is geweest. Tot de 800 vooraanstaande perso nen die in de koepelzaal van het In stitute de France bijeen waren ge komen, zeide de 60-jarige dichter, dat zijn vroegere vijandschap jegens de Academie te wijten was aan „het dwaze anti-conformistische confor misme van de jeugd". Cocteau was gekleed in een met goud geborduurd groen uniform, en hij droeg daadbij een Napoleontische steek en een prachtige degen, die door hem zelf was ontworpen en ge smeed door zigeuners uit Toledo. De ze degen, vervaardigd uit goud, ivoor en email, was door de goudsmid Car- tier versierd met edelstenen, zoals diamanten, robijnen en smaragden, en met talrijke symbolen. Onder de gasten bevonden zich o.a. koningin Elizabeth van België en ex-koningin Marie-José van Italië. Twee jonge vrouwen, die Cocteau een bezem en een paar rolschaatsen wilden aanbieden, werden in hechte nis genomen. Fel gevecht in Algerije Meer dan drie duizend man door artillerie en vliegtuigen gesteunde Franse troepen hebben Donderdag nabij de Algerijns-Tunesische grens een fel gevecht geleverd met Alge rijnse opstandelingen, dat zes urn- duurde. De strijd, die voortduurde tot de duisternis was gevallen, was volgens een mededeling van Franse militaire zijde „bijzonder hevig". Toen het don ker werd, trokken de rebellen zich in de omringende heuvels terug. Boeddhisme op Ceylon De regering van Ceylon is momen teel bezig alle staatsscholen in Boed dhisten-scholen om te vormen. Het departement van Onderwijs, dat on langs alle scholen verplicht stelde een Boeddhisten-heiligdom in te richten, heeft nu bevolen in alle klaslokalen een beeltenis van Boed dha aan te brengen, het Boeddhisme aan de leerlingen te onderwijzen en Boeddhisten-verenigingen op te rich ten. Het departement van Onderwijs wijst voorts alle voorstelen van ka tholieke zijde tot uitbreiding van het katholiek onderwijs stelselmatig van de hand. Men is zelfs zo ver gegaan dat men katholieke kerken ontheiligd heeft; de woedende menigte heeft ernstige schade aan de interieurs toe gebracht. Aanvragen voor de bouw van nieuwe kerken zijn afgewezen. De regering heeft voor de viering van Boeddha's verjaardag 1.000.000 pond sterling uitgetrokken. En de eerste minister van Ceylon, Sir John Kotelawala verklaarde onlangs: „Voortaan worden de zaken in Boed dhistische sfeer behandeld." Ongeveer 60 ven de bevolking van Ceylon is Boeddhist. Bijna 7 der bevolking is katholiek. De grond wet op Ceylon garandeert echter vrijheid van godsdienst. Politieke lynchpartij Te Bara Banki ten Noordwesten van Lucknow te India heeft een me nigte van naar raming 400 personen Maandag een vergadering van de pradja-socialistische partij verstoord en twee socialistische functionaris sen gelyncht. De politie heeft 32 per sonen aangehouden. De menigte bestond uit Thakoers, leden van de kaste van grondbezit ters. De vermoorde socialisten, A. V. Verma, lid van het parlement van Oettar Pradesj, en Ria Ram, een plaatselijke partijfunctionaris, be hoorden tot de mindere Koermiskas- te. Volgens berichten zou Venna nog geleefd hebben toen hij samen met het lijk van Ria Ram door de woe dende menigte werd verbrand. ninklijk Paar op dit eiland vertoeven, maar deze paar uren zijn tot de laat ste seconde gevuld. Na aankomst op het vliegveld te half tien, zal men 20 minuten later Kralendijk berei ken, waar een kinderzangliulde en een défilé in ontvangst genomen zal worden. Deze zal een kwartier du ren, waarna per auto een rondrit van ruim een uur over het eiland gemaakt wordt. Na een korte rustpauze zal het koninklijk paar de autoriteiten van het eiland ontvangen en enkele be zoeken afleggen. Kwart voor vier is men weer op het vliegveld, vanwaar naar Aruba gevlogen zal worden. De overtocht zal ongeveer een uur in beslagnemen en 20 minuten na aankomst op Aruba zullen de konin gin en de prins Oranjestad bereiken, waar zij zich, na de officiële ont vangst, ruim een uur zullen terug trekken. Het avondprogramma, dat om half acht begint, wordt gevuld met een officieel diner en een volksdemon stratie in het stadion van Oranjestad. Het koninklijk paar is voornemens tot Zondagavond op Aruba te vertoe ven, waarna de reis per vliegtuig zal worden voortgezet naar St. Maar ten. AUDIëNTIE BISSCHOP VAN HAARDEM. Z. H. Exc. de Bisschop van Haar lem zal Dinsdag 25 en Woensdag 26 October geen audiëntie verlenen. Wij etaleren de NIEUWE „BROUSSA" karpetten een succes-product van de be kende Tapijtweverij Gebr. v. d. Bergh Oss 200 x 300 ƒ265. 225 x "5 315. B U LT HUIS BOTERMARKT 23 voor betere woninginrichting HOE wordt Set weer? J (Geldig van Vrijdagavond tot Zaterdagavond. Opgemaakt te 10 uur). KOUDER Aanvankelijk, vooral in de Ooste- lijke helft van het land nog regen. Morgen opklaringen, maar j ook enkele verspreide buien. Matige tot krachtige wind tussen West en "Noord. Kouder. 22 Oct. zon op 7.17, onder 17.35 u.: maan op 13.32, onder 21.01 u. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenoch tend 7 uur luiden: weer temp. OSLO mist 11 C. KOPENHAGEN licht bew. 12 AMSTERDAM nevel 17 LONDEN regen 11 LUXEMBURG geheel bew. 15 PARIJS regen 21 BORDEAUX regenbui 22 GRENOBLE onweer 19 NICE regen 17 GENEVE regen 11 ZURICH nevel 14 LOCARNO regen 12 BERLIJN nevel 17 FRANKFORT lichte regen 16 MUNCHEN zwaar bew. 17 WENEN zwaar bew. 12 INNSBRUCK zwaar bew. 17 ROME zwaar bew. 22 AJACCIO zwaar bew. 26 MALLORCA licht bew. 23 Korreltje Een naam, die beroemd is gewor den, is een zware last.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1955 | | pagina 1