Vluchtige blik door 't vergrootglas op
de begrotingsposten van 1954 en 1955
Oost-Duitsland is „vrij
Én 1000 ni
DEFENSIE
Stekelige rede van Chroesjtjet
De belastingen werden verlaagd
en toch betaalt Nederland meer
Verhouding tot Oost
en West-Duitsland
Russisch-Finse
overeenkomst
Kwestie Burgess
en Mac Lean
Relletjes in
Nantes
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 3
Slechtó „aatCay&Acfïade" en „watei&naad" daaCden
UITGAVEN V.D. VERSCHILLENDE ONDERWERPEN V. STAATSZORG
I955-H56 (IN MUL. GULDENS)
Soc. voorziening,
Emigrate,
Volksgezondheid
NahonaJe schuld
IIIIIIIIIIUIIIIIIIIimilllllllllllllllllllllHIlillllllll 1356
963,4
IIICmilllllllllllllll||||||||||||||||7i76
H*BB0nrwefp-begroting1956 L
I llllimillll Ohteerp-begrohnq 1955
Gewone DlensL, DuifengewoneDiensl-1+2,
andbouw-tgalisaliefonds
ÜK2.7
om
HANDEL EN NIJVERHEID
Deze post vertoont weinig afwij
king met het vorig jaar.
De regering blijft streven naar een
verhoging van de export, van de pro
ductiviteit en de industrialisatie. Als
gevolg van de verbeterde deviezen-
positie kon de handel dit jaar weer
verder geliberaliseerd worden.
VOEDSELVOORZIENING
Teneinde de concurrentie met het
buitenland te kunnen volhouden, zal
het streven gericht moeten blijven
op veredeling van de productie.
Met de meerdere gelden, die voor
het komende jaar zijn aangevraagd,
zal de regering het bestaande com
plex voorlichtinginstituten, labora
toria, proeftuinen en onderwijsinstel
lingen uitbreiden.
Ruim 20 millioen gulden meer dan
in 1955 zal de regering nodig heb
ben voor te verstrekken subsidies
i.v.m. ruilverkavelingen, die het ko
mend jaar in versneld tempo verder
doorgevoerd zullen worden.
De verhoging van de melkgarantie-
prijs betekende een extra tekort van
De diverse posten op de begroting
aan een nadere beschouwing onder
werpend, constateert men bij „defen
sie" een geringe stijging 4 millioen
in vergelijk met de begroting van
vorig jaar.
De eigenlijke uitgaven voor defen
sie zijn eChter in dit jaar ruim 1800
millioen geweest, hetgeen dus neer
komt op een bijna 500 millioen meer,
dan op de begroting van het vorig
jaar vermeld stond.
Deze 500 millioen moeten echter
voor een groot gedeelte verhaald wor
den op defensie-uitgaven, die op be
grotingen van voorafgaande jaren
uitgetrokken waren, doch toen niet
gedaan zijn.
Inmiddels is voor Nederland een
„defensie-^plafond" van 1350 millioen
vastgesteld, waarboven de uitgaven
dius niet mogen gaan. De zes millioen,
die thans'meer op de begroting ko
men, dienen voor ondersteuning van
defensie in Suriname en Nieuw Gui
nea.
BUITENLANDSE BETREKKINGEN
De post buitenlandse betrekkingen
vertoont een stijging van bijna 10
milioen. Deze stijging is te wijten aan
het uitbreiden van het aantal Neder
landse vertegenwoordigingen in het
buitenland en door het uitbreiden
van enkele bestaande posten, zoals
b.v. in Amerika met een speciale af
deling, die zich belast met de export
vanuit Nederland.
Voorts eist de voortdurende uit
breiding van hulp aan onderontwik
kelde gebieden ook van Nederland
een steeds groter wordend aandeel,
dat zich manifesteert in het uitzenden
van technici en deskundigen op ander
terrein.
OVERZEESE RIJKSDELEN
Bijna 50 millioen meer, dan op de
begroting van het vorig jaar vermeld
stond, is dit jaar besteed aan de ont
wikkeling van de overzeese gebieds
delen.
Deze stijging is het gevolg van een
meer intensieve steun voor de ont
wikkeling van de landbouw in De
West en voorts steun aan het tien
jarenplan, dat daar ten uitvoer wordt
gebracht.
De thans ingediende begroting is
op dit punt niet in overeenstemming
met de te verwachten werkelijkheid
en zal ongetwijfeld in de loop van het
jaar aanzienlijk stijgen.
POLITIE EN JUSTITIE
De steeds toenemende behoefte aan
politiepersoneel o. m. in verband
met de intensivering van het ver
keer vergde ook in het thans lo
pende jaar verscheidene niet voor
ziene althans niet op de begroting
van het vorig jaar vermelde uit
gaven.
Evenals dit jaar zal ook het
komende jaar het aantal kantonrech
ters en substituut-griffiers bij de kan
tongerechten enige uitbreiding be
hoeven.
De mogelijkheid, dat de thans ver
melde begrotingspost in het komende
jaar een stijging zal ondergaan, moet
dan ook zeer reëel worden geacht.
O. K. EN W.
De post van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen vertoont op de
thans ingediende begroting een aan
zienlijke stijging, zelf in verhouding
met de werkelijke uitgaven in 1955.
Deze uitgaven houden verband met
de natuurlijke groei van de be^lking
en tevens met de verhoogde belang
stelling in geheel Nederland voor
verder onderwijs, dan de verplicht
gestelde lagere school.
Het streven zal ook het komend
jaar gericht zijn om het onderwijs
zoveel mogelijk op de practijk af te
stemmen en om meer aandacht te
schenken aan de culturele vorming
van de jeugd.
De kweekscholen eisen door de
spoedopleiding van onderwijzers, die
de aanwas van schoolplichtige jeugd
noodzakelijk maakte, een groter be
drag op, dan in voorafgaande jaren
het geval was.
Het rijk zal in 1956 Vi millioen
meer steun verlenen aan de televisie
dan het thans lopende jaar en deze
bijdrage is vastgesteld op 6,1 millioen;
via het kijkgeld zal er weer 1 mil
lioen terugvloeien in de schatkist,
hetgeen een half millioen meer is
dan dit jaar.
VERKEER EN WATERSTAAT
De werkelijk uitgaven, die voor
deze rubrieken in dit jaar gedaan zijn,
wijken niet in zeer ernstige mate af
van de begrotingscijfers, die het vorig
jaar in de millioenennota vermeld
stonden.
De Waterstaat vraag voor 1956 op
de begroting een bedrag, dat ruim 70
millioen hoger dan de werkelijke uit
gaven van dit jaar. De voorzieningen,
die gedaan moeten worden voor de
beveiliging van de Nederlandse kus
ten en enkele binnenlandse projec
ten, die de verbinding over water zul
len bevorderen, zullen dit grotere
bedrag vergen.
M/QIVI1NI6BQIIWPR0GRAM MA 1954-56
Bij het opstellen van 't bouwpro
gramma voor 1956 is er wederom van
uitgegaan, dat de huidige capaciteit
van de bouwnijverheid ten volle moet
worden benut.
Desondanks zal, gezien de nog al
tijd zeer grote behoefte aan wonin
gen, kantoor- en fabrieksgebouwen,
ziekenhuizen, scholen en andere ge
bouwen, selectie van bouwplannen
nodig kunnen blijken. Aan de woning
bouw en de industriële bouw zal
daarbij prioriteit worden verleend.
In het bouwprogramma is ditmaal
de bouw van 70.000 woningen voor
zien, dus 5.000 meer dan in het pro
gramma van het vorig jaar.
Woningwetbouw 32.000 woningen.
Premiebouw 30.000
Herbouw (wet op
de materiële oor
logsschaden) 7.000
Vrije sector 1.000
Van het bouwprogramma komt 628
millioen ten laste van het rijk en
in ronde bedragen 600 millioen
voor rekening van de lager publiek
rechtelijke lichamen (gemeente en
provincie) en 800 millioen voor re
kening van particulieren.
Teneinde een beter inzicht te ver
krijgen in de woningbehoeften en wo
ningtekorten zal in 1956 een woning-
64 millioen op de ontwerpbegroting
van het landbouwegalisatiefonds, een
nadelig cijfer, dat ook in 1956 wel
weer een plaats op de begroting zal
vinden.
SOCIALE ZAKEN
Ruim 110 millioen gulden werd in
99
Vandaag is in Moskou het verdrag
ondertekend, waarbij aan Oost-Duits
land „werkelijke soilvereiniteit"
wordt verleend.
De Russische premier, maarschalk
Boelganin, heeft Maandag in verband
hiermede de opheffing bekendge
maakt van het Russische Hoge Com
missariaat in Oost-Duitsland, aldus
heeft een Oostduitse woordvoerder
edeeld. De woordvoerder zeide
1955 meer uitgegeven voor sociale dat maarschalk Boelganin dit heeft
voorzieningen, dan op de begroting J meegedeeld aan de Oostduitse pre-
van het vorig jaar gepland was, het- mier, Otto Grotewohl, gedurende de
geen gedeeltelijk een gevolg was van
de uitbreiding en aanvulling der voor
zieningen i.v.m. met de loonronde
van 1 October 1954.
Deze ko6ten zullen ook in 1955 een
plaats op de begroting moeten vin
den, benevens de zeer grote stijging
van ondersteuning aan repatrianten
uit Indonesië; in vergelijk met 1954
is het aantal in Nederland terugge
keerde Indische Nederlanders 3 maal
zo groot geworden en bedraagt thans 1
ruim 2400 gezinnen. I De eerste secretaris van de com-
Voor het komende jaar staat te-munistische partij in de Sowjet-Unie,
vens uitbreiding van de rijkswerk- Nikita Chroestsjef, heeft Maandag tij-
plaatsen op het program om te vol
doen aan de vraag naar geschoold
personeel.
Het ligt in de bedoeling van de
ners uit Genève". „Daarna zou de
Sowjet-regering nieuwe voorstellen
doen".
Sprekend over de kwestie der Duit
se oorlogsmisdadigers in de Sowjet-
Unie verklaarde hij te hopen, dat ver
vroegd vrijgelaten gevangenen „de
edelmoedigheid van de Sowjet-rege
ring op juiste waarde zullen schatten
en dat zij zich na hun vrijlating niet
zullen laten leiden door haatgevoe
lens ten aanzien van de Sowjet-
Unie".
Voorts zei Chroestsjef dat men zich
geen illusie dient te maken ten aan-
ueigamn veruer ineegeueeiu zie" van een spoedige oplossing van
dat alle beslissingen en wetten, tus- he* vraagstuk der Duitse hereniging,
sen 1945 en 1948 genomen en uitge- Behalve Oost- en West-Duitsland zijn
vaardigd door de vroegere geallieer- er noS vier grote mogendheden, die
de contróle-raad, althans voor zover verschillende standpunten innemen
deze Oost-Duitsland betreffen, niet ten aanzien van deze kwestie. Aan
het slot van zijn rede deed Chroestsjef
nog een felle aanval op de N.A.V.O.
en generaal Gruenther, „die iedereen
ken tlas een generaal ide een groep
opleidt voor de oorlog, de oorlog te
gen de Sowjet-Unie en de volksdemo
cratieën".
Russisch-Oostduitse
Volgens de woordvoerde heeft maar
schalk Boelganin verder meegedeeld
langer van kracht zijn.
Stekelige rede.
dens de Duits-Russische besprekin
gen in Moskou verklaard, dat het
Russisch-Oostduitse ontwerpverdrag
beide partijen schijnt te voldoen. Het
regering in de naaste toekomst degeen compromis, aangezien de par.
mogelijkheid te openen om door het tijen niet van mening verschillen en
verstrekken van rijksgaranties de eenzelfde standpunt ten aanzien van
voorziening in credietbehoeften van de versehillende kwesties innemen, zo
emigranten voor de aankoop van
landbouiwwerktuigfen of bedrijf te be-
11 verklaarde hij.
Choerstsjef wees er op, dat de
Sowjet-troepen voor het ogenblik in
Oost-Duitsland moeten blijven. Wij
begrijpen, zo zei hij, dat het legeren
van buitenlandse troepen in een land,
zelfs door een bevriende mogendheid,
niet altijd de vreugde van de bevol
king kan opwekken, maar het betreft
hier slechts een tijdelijke maatregel.
Hij verwees naar de voorgenomen
vermindering van de Russische strijd
krachten met 640.000 man en de ko
mende ontruiming van de Finse basis
Porkkala door de Russen en zei, dat
nu het wachten is op „dergelijke
maatregelen van onze gesprekspart-
Welvaart-spiegel
Bijgaande 3 statistiekjes geven op
zeer duidelijke wijze weer, dat Ne
derland momenteel een hoogconjuc-
tuur beleeft.
Het schetsje rechts geeft de percen-
.n gezinstelling worden gehouden (to-
taalkosten 5 min., waarvan ten laste
van 1956 4 min.).
Voor 1956 zijn de volgende uitgaven
geraamd:
at Bijdragen in de expolitatie-te-
korten 112 millioen.
b. Premieregeling woningbouw 110
millioen.
c. Kosten van woningverbetering
en -splitsing 6 millioen.
Het grootste gedeelte van het onder
a. genoemde bedrag zal worden be
steed als bijdrage in de exploitatie
van woningwetwoningen.
OORLOG EN WATERSNOOD
De twee enige posten, die op de
thans ingediende begroting een aan
zienlijke daling met de begroting van
het vorig jaar te zien geven, zijn de
rekeningen voor oorlogsschade en
watersnood.
De werkelijke uitgaven in 1955
voor de post oorlogsschade ligt al
bijna 60 millioen lager dan op de be
groting van het vorig jaar geplanned
stond en op deze begroting is dit cijfer
weer bijna tot de helft teruggebracht.
De post heeft een sterk aflopend
karakter en zal over enkele jaren
practische geheel van de begroting
verdwenen zijn.
Nog sneller echter zal de post wa
tersnood van de begroting afgevoerd
zijn. Op deze millioenennota staat
deze rekening nog vermeld met 31,9
millioen, hetgeen slechts 1/6 deel van
de uitgaven van dit jaar zijn.
Volgens verwachting zal deze post
het volgend jaar niet meer op de
begroting verschijnen.
DE PENSIOENEN
EN DE 6 PROCENT
Op een schriftelijke vraag van het
Tweede Kamerlid de heer Beernink,
of de minister kan mededelen, in
welk stadium van voorbereiding het
in het vooruitzicht gestelde wetsont
werp ten aanzien van de doorwerking
van de jongste algemene loonronde
ad 6 pet. in de pensioenen thans ver
keert, heeft de heer Beel, minister
van Binnenlandse Zaken, geantwoord,
dat bereids aan H.M. de koningin
machtiging is gevraagd het wetsont
werp ten aanzien van de doorwer
king van de jongste algemene loon
ronde ad 6 pet. in de pensioenen bij
de raad van state aanbangig te
maken.
tages aan, die aan de diverse belas
tingen in verhouding tot de totaal
opbrengst der belasting, betaald wor
den. Hieruit kan men b.v. lezen, dat
de loonbelasting het komende jaar
12,8% van het totale belastingbedrag
zal opleveren, terwijl de vorige maand
de loonbelastingen verlaagd zijn.
Hieruit ^olgt, dat de lonen dermate
gestegen zijn, dat zelfs een verlaging
van de heffing een verhoging van
de baten voor de staat betekent.
Het schetsje boven belastingop
brengst ten bate van het rijk toont
aan, dat het rijksinkomen aan belas
tingen stijgt, terwijl het statistiekje
onder belastingopbrengst in pro
centen van het Nationaal Inkomen
een daling te zien geeft, hetgeen dus
zeggen wil, dat Nederland in ver
houding tot zijn inkomen minder be
lasting betaalt dan voorafgaande
jaren, terwijl het inkomen echter zo
danig gestegen is, dat het totaal be
drag in guldens uitgedrukt, de op
brengsten van vorige jaren overtreft.
WAAR KOMT HET GELD VANDAAN?
OVERZICHT OER BELASTINGMIDDELEN
0NTWERP-BEGR0TING1954 1956
(in°/o».h luteal)
'n Moeilijke kwestie
De Westduitse Bondsdag heeft
Maandag haar goedkeuring gehecht
aan dr. Adenauers besluit, om diplo
matieke betrekkingen met de Sowjet-
Unie aan te gaan. Dr. Adenauer had
tijdens de besprekingen in Moskou
toegestemd in de uitwisseling van am
bassadeurs,' op voorwaarde, dat Bonds
regering en Bondsdag hun goedkeu
ring aan de overeenkomst zouden ge
ven. Na de beslissing van de rege
ring, die na langdurige discussie werd
genomen, zal de Bondsdag nog deze
week zijn besluit nemen.
Er wordt in Bonn niet aan getwij
feld of het parlement zal met over
weldigende meerderheid achter
Adenauers beslissing staan. Ook de
socialistische oppositie heeft zich, on
danks scherpe critiek op dr. Ade
nauers buitenlandse politiek, voor de
betrekkingen met Moskou uitgespro
ken. In Bonn is met grote belangstel
ling het verloop van de besprekingen
tussen de Sowjet-leiders en de Oost
duitse regering gevolgd. Men rekent
erop, dat de Sowjet-Unie de positie
der Oostduitse regering tegenover het
Westen zal willen versterken, tenein
de te dringen in de richting van een
erkenning van het Oostduitse regiem
door Bonn.
De Westduitse regering is van oor
deel, dat de landen van het Noordat-
lantische verdrag krachtens de Pa-
rijse verdragen, de Oostduitse repu
bliek niet mogen erkennen, zo heeft
een woordvoerder van de Westduitse
regering Maandag verklaard.
Amerika geeft commentaar
Rusland en Finland zijn Maandag
overeengekomen, dat Rusland de ba
sis Porkkala in Finland zal ontrui
men binnen drie maanden na de be
krachtiging van een overeenkomst
opgesteld gedurende de huidige on
derhandelingen tussen de twee Jam
den in Moskou.
De twee landen kwamen verder
overeen hun verdrag van vriend
schap, samenwerking en onderlinge
bijstand met 20 jaar te verlengen. Dit
verdrag, getekend in 1948, zou in 1958
aflopen, doch zal nu tot 1975 van
kracht blijven.
„De Russische vlootbasis Porkkala
werd gevestigd tegen de wil van het
Finse volk", zo heeft een woordvoer
der van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken Maandag ver
klaard, naar aanleiding van een vraag
om commentaar op verklaringen van
maarschalk Zjoekof, die voorgesteld
zou hebben, dat de Verenigde Staten
het Russische voorbeeld volgen en op
hun beurt alle militaire bases in het
buitenland ontruimen. De woordvoer
der merkte op, dat Porkkala slechts
86 kfti. van Rusland verwijderd is.
Hij weigerde echter verder commen-
taat op de teruggave van Porkkala
aan Finland.
In Engeland is een storm van ver
ontwaardiging opgegaan over een
mededeling van het ministerie van
buitenlandse zaken, waarin gezegd
wordt, dat Burgers en MacLean, de
twee diplomaten, die enkele jaren ge
leden achter het IJzeren Gordijn
verdwenen, reeds jarenlang in dienst
van de Sovjet-Unie spionneerden en
dat terwijl zij belangrijke posities in
de Engelse diplomatieke dienst ver
vulden. Over enkele dagen zal een
witboek over deze netelige kwestie
verschijnen. Deze publicatie is nodig
gewerden na de onthullingen van de
overgelopen Russische diplomaat
Wladimir Petrov in „The People".
De beide Britten schijnen een groot
aantal fotocopieën van belangrijke
documenten aan de Russen te hebben
overhandigd. MacLean heeft ook
atoomgeheimen aan de Russen ver
strekt. Een maand voor de beide
spionnen verdwenen, was er verden
king opgevat tegen MacLean. Op dat
moment hadden beide mannen reeds
20 jaar lang ongestoord voor Rusland
gespionneerd.
Cambodja nieuw
probleem voor Parijs
Prins Norodom Sihaniek. wiens
partij onlangs bij parlementsverkie
zingen in Cambodja een overweldi
gende meerderheid kreeg, heeft
Maandag medegedeeld, dat het Cam
bodjaanse volk alleen dan lidmaat
schap van de Franse Unie zal over
wegen, indien de Unie zodanig gewij
zigd wordt, dat zij gelijkt op het Brit
se Gemenebest.
Dit werd medegedeeld in een com
muniqué van het hoofdkantoor van
de socialistische partij van de prins
te Pmom-Penh, aldus meldde A.F.P.
„Cambodja wil niet langer zitting
hebben in de raad en vergadering
van de Franse Unie, waarvan de be
voegdheden en het bstaan niet te
verenigen zijn met onze opvatting
van onafhankelijkheid", aldus prins
Norodom Sihaniek.
Maandagavond is het tot een bot
sing gekomen tussen stakers en de
politie te Nantes, waarbij vijf politie
mannen en een vakbondsafgevaardig
de werden gewond.
De ongeregeldheden ontstonden
toen een zestal Amerikaanse vracht
wagens op een kruispunt door 200 be
togers aangehouden werden. Zij lie
ten de banden van de auto's leeglo
pen. De politie veertig man
kwam tussenbeide en de wagens kon
den doorrijden. Inmiddels waren de
mannen door tweeduizend betogers"
omringd. De agenten vluchtten een
café binnen, dat vervolgens werd be
stormd. De agenten, van wie er vier
gewond waren, werden ontzet door
gendarmerie.
Ook op talrijke andere plaatsen
van de stad hebben zich ongeregeld
heden voorgedaan. Een vakbondsaf
gevaardigde, die de betogers tot kalm
te maanden, werd gewond. De politie
maakte gebruik van traangas om de
betogers uiteen te drijven.
Een toeschouwer werd op zijn bal
kon door een kogel in de buik ge
troffen.
Harold Stassen, afgevaardigde van
de Ver. Staten in de V.N.-ontwape-
niingscommissie, heeft Maandag ver
klaard, dat de huidige totale sterkte
van de Amerikaanse strijdkrachten
2.900.000 man'bedraagt. Aan het ein
de van de tweede wereldoorlog had
den de Ver. Staten 11.900.000 man
onder de wapenen.
NOG 46 JAPANSE OORLOGS
MISDADIGERS IN VRIJHEID.
Het Japanse ministerie van buiten
landse zaken heeft Maandag bekend
gemaakt, dat de Britse regering heeft
ingestemd met vrijlating van 46 Ja
panse oorlogsmisdadigers, die door
Britse rechtbanken zijn veroordeeld.
Deze gevangenen zullen in de volgen-
do twee maanden op vrije voeten
worden gesteld.
