De volkshuisvesting werpt wederom donkere
schaduw over een optimistische Troonrede
Zonnige Prinsjesdag
in Den Haag
OPENING PARLEMENTAIR JAAR 1955
Ccanatni&cfie ontvvik&etingGlgft ledentet vaCdaening geven
Verinniging Europese samenwerking
Vreedzaam gebruik van atoomenergie
Economie blijft in opgang
Rijksbegroting bijna weer sluitend
Realisatie Publieke Bedrijfsorganisatie
De donkere schaduw blijft aanwezig
Justitie- en onderwijsvoorstellen
Eén dag per jaar is Hollands hart te
klein voor ontstuimige Oranje-liefde
Van Berge Henegouwen
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
LEDEN DER STATEN-GENERAAL,
IN DE TIEN JAREN, die verstreken zijn sinds het einde van de tweede wereld-
oorlog, is, met hoeveel vreugde Nederland ook de bevrijding heeft kunnen
herdenken, de wereld niet tot rust en tot een gewaarborgde vrede gekomen. De
fundamentele tegenstellingen, die de volkeren verdeeld hebben gehouden, zijn blij
ven bestaan.
Nieuwe hoop is echter geput uit de bijeenkomst der vier grote mogendheden,
die onlangs te Genève plaats vond. Deze besprekingen hebben de weg gebaand tot
ernstig overleg over vraagstukken, waarvan de oplossing tot ontspanning van de
internationale verhoudingen kan leiden.
Ik wil hier uiting geven aan de diepgevoelde wens van het Nederlandse volk,
dat dit overleg ondanks de moeilijkheden, die zich ongetwijfeld nog zullen voor
doen, tot zegenrijke resultaten zal leiden.
DE VOORTZETTING van een eensgezind beleid der Westelijke landen blijft in
tussen van het hoogste belang. In dit opzicht vervult de Noordatlantische Ver
dragsorganisatie een onmisbare functie.
Verdere verinniging der Europese samenwerking blijft geboden. Het stemt daar
om tot voldoening, dat op initiatief van Nederland en de andere Beneluxlanden
de mogelijkheden van de vorming van een gemeenschappelijke markt thans wor
den bestudeerd met het doel te geraken tot nieuwe afspraken en overeenkomsten
cp dit gebied.
Een overeenkomst met België en Luxemburg tot instelling van een interparle
mentair Beneluxorgaan zal dit zittingsjaar aan u worden voorgelegd. De formu
lering van een verdrag inzake de economische unie is door de regeringen in studie
genomen.
Het streven van de regering blijft gericht op het totstandkomen van regelingen,
die een zo groot mogelijke vrijheid van het handels- en betalingsverkeer waar
borgen.
Zij zal voortgaan samenwerking in het kader der Verenigde Naties te bevorde
ren ten aanzien van alle zaken, waarvan een benadering in wereldverband de
meest gewenste is. Zij denkt daarbij in het bijzonder aan het probleem der finan
ciering van de hulp aan minderontwikkelde gebieden. Daarnaast is krachtige voort
zetting van de technische hulpverlening noodzakelijk. Nederland vervult hierbij
een naar verhouding belangrijke taak.
De regering hoopt op een verbetering in de verhouding tot Indonesië. Zij blijft
overtuigd, dat een goede samenwerking voor beide landen van grote betekenis
zou zijn. De wil om daartoe te geraken is in Nederland in brede kringen aanwezig.
DE INTERNATIONALE CONFERENTIE inzake de vreedzame toepassing van
atoomenergie heeft er toe bijgedragen meer vertrouwen te wekken in de ont
wikkeling der internationale betrekkingen. Voor het eerst werd overgegaan tot
een ruime uitwisseling van de resultaten van onderzoek op het gebied der atoom
kernwetenschappen. Het is duidelijk geworden, dat spoediger dan verwacht werd
de praktische toepassingen op verschillende gebieden nieuwe en verheugende pers
pectieven openen en economisch en sociaal grote gevolgen kunnen hebben. In ver
band met de uitermate snelle ontwikkeling op dit terrein zal bijzondere inspan-
Een kleurenfilm gelijk
In een stoet, die zich in het heldere
herfstzonnetje als een kleuren-film
voor de ogen van honderdduizenden
ontrolde, heeft de koningin zich he
denmiddag naar de Ridderzaal bege
ven.
De gouden koets, helder gepoetst
en zonder een schrammetje van de
E 55 vandaan gekomen, was bespan
nen met acht paarden.
De koningin was vergezeld van
prins Bernhard en werd voorafge
gaan door de rijke aan vroegere
eeuwen van overdadige weelde her
innerende rijtuigen van de hofdigni-
ning nodig zijn terwille van de plaats van ons land zowel wetenschappelijk als
industrieel. Op dit ogenblik hebben wij een achterstand in te halen. Mede daarom
worden contacten met andere landen gelegd en versterkt. De regering zal de eer
ste bilaterale overeenkomst op atoomgebied, gesloten met de regering van de
Verenigde Staten van Amerika, binnenkort aan u ter goedkeuring voorleggen.
Zo mogelijk zullen nog tijdens de komende zitting der Staten-Generaal een of
meer overeenkomsten van wijder strekking volgen. Deze overeenkomsten zullen
1 ten goede komen aan de in ons land op gang zijnde activiteiten, die de regering
met kracht zal steunen.
Ook op ander terrein zal het wetenschapelijk speurwerk grote aandacht eisen.
HET VERHEUGT MIJ, dat ik binnenkort met mijn echtgenoot andermaal een
bezoek aan Suriname en de Nederlandse Antillen zal kunnen brengen. Het bij
de Staten-Generaal aanhangig gemaakte ontwerp inzake hulp bij de uitvoering
van het tienjarenplan voor de ontwikkeling van Suriname is een uiting van de
wil om te handelen in de geest van het statuut.
Overeenkomstig de verplichtingen, voortvloeiende uit het handvest der Ver
enigde Naties, blijft het beleid met betrekking tot Nederlands Nieuw-Guinea ge
richt op de sociale, culturele, economische en politieke ontwikkeling van de be
volking. Belangrijke volksziekten zijn en worden, ook met hulp van gespeciali
seerde organisaties der Verenigde Naties, met kracht bestreden. Uitbreiding van
d?. opleidingsmogelijkheden vindt gestadig plaats. Een aantal adviesraden is in
gesteld, waarvoor de inwoners gelegenheid krijgen zich voor te bereiden op de
behartiging van eigen belangen.
De volkshuishouding van ons land wordt gekenmerkt door een krachtige econo
mische expansie. Terwijl de regering nog slechts enkele jaren geleden, in verband
met toenemende werkloosheid, de werkgelegenheidspolitiek als het centrale punt
van haar economische beleid zag, is er thans een zo ruime arbeidsgelegenheid, dat
verschillende bedrijfstakken met een aanzienlijk tekort aan arbeidskrachten heb
ben te kampen. Hoezeer ook deze toestand moeilijkheden medebrengt, er is reden
om er zich over te verheugen, dat thans vrijwel iedereen arbeid kan vinden, zodat
ook vele oudere werkzoekenden en moeilijk plaatsbaren een plaats in het arbeids
proces verkrijgen.
Met alle geschikte middelen tracht de regering een zo goed mogelijke arbeids
voorziening te verzekeren en de in enkele delen van het land nog bestaande res
ten van werkloosheid te doen verdwijnen.
INTUSSEN MOET ER TEGEN worden gewaakt, dat de grote vraag naar goederen
en diensten in binnen- en buitenland, gepaard gaande met de spanning op de
arbeidsmarkt, ons kostenpeil zodanig zou beïnvloeden, dat de toekomstige structu
rele ontwikkeling in gevaar zou worden gebracht. De regering streeft daarom naar
een stabilisatie en waar mogelijk naar een verlaging van de prijzen.
Ook de omstandigheid, dat reeds geruime tijd de invoer sterker stijgt dan de
uitvoer, noodzaakt tot een voorzichtig economisch en financieel beleid. Met name
moet worden voorkomen, dat van de overheidsfinanciën inflatoire krachten uit
gaan. De regering volgt nauwlettend de ontwikkeling van de betalingsbalans, ten
einde, zo nodig, tijdig maatregelen te bevorderen, gericht op handhaving van het
monetaire evenwicht.
Hoewel in de afgelopen parlementaire zittingsperiode een aanzienlijk verdere
vermindering van de belastingdruk is verwezenlijkt, is de ontwerpbegroting voor
het komende jaar. wat de lopende dienst betreft, nagenoeg sluitend.
De ontwikkelinirvan de wereldmarkt van agrarische producten, wordt mede be-
ir.vloed door overschotten, waarvoor geen koopkrachtige vraag is. Het landbouw
beleid blijft er op gericht een zekere stabiliteit aan de productie en aan de prijs
vorming te verlenen, teneinde de in de landbouw werkzamen een redelijke mate
van bestaandszekerheid te verschaffen, en te bevorderen, dat d^ landbouw een zo
groot mogelijke bijdrage levert aan de nationale economie. Vergroting van de
productiviteit blijft een eerste vereiste, in het bijzonder in die streken, waar de
productiekosten naar verhouding hoog zijn.
De Sociaal-Economische Raad zal een dezer dagen advies uitbrengen inzake de
toekomstige methode van loonvorming. Met de Stichting van de Arbeid zijn op
haar verzoek besprekingen gaande over de vraag of en zo ja welke wijzigingen
in de arbeidsvoorwaarden in de naaste toekomst wenselijk en mogelijk zijn. De
regering heeft zich bereid verklaard ook hierover het advies van de Sociaal-Eco
nomische Raad in te winnen. Zo enigszins mogelijk dienen beide problemen in
onderling verband een oplossing te vinden.
In het afgelopen zittingsjaar kwamen 8 bedrijfschappen en 13 productschapen
tot stand, terwijl in de naaste toekomst waarschijnlijk nog 9 bedrijfschappen en
enige productschappen zullen volgen. De regering zal de oprichting met kracht
blijven bevorderen. Zij acht het niet bevredigend, dat in de industriële sector tot
nr. toe nog slechts enkele bedrijfschappen tot stand zijn gekomen.
Aan de hand van het thans gereedgekomen interimrapport der commissie be-
zitsspreiding-zal de regering het vraagstuk van de bezitsvorming nader onder
het oog zien.
DE WONINGNOOD BLIJFT een donkere schaduw werpen op het overigens in
menig opzicht gunstig beeld, dat ons volksleven te zien geeft. Tengevolge van
de groei onzer bevolking leidt slechts een beperkt deel van de nieuwgebouwde
woningen tot vermindering van het tekort. Wij zullen alle krachten moeten in
spannen om sneller daarop in te lopen. Ik doe een dringend beroep op de volle
Foto M. C. Mejjboom.
medewerking van allen, die kunnen bijdragen tot leniging van de woningnood.
Het is nodig in de bouwnijverheid bij voortduring naar nieuwe wegen uit te zien
cm de productie op te voeren. Aangezien woningbouw de hoogste prioriteit moet
genieten, is matiging van bouwactiviteit op elk ander gebied noodzakelijk.
Het snel toenemend aantal gezinnen, dat van Indonesië uit naar Nederland
komt, brengt grote moeilijkheden mede, die de bijzondere zorg van de regering
vragen. Zij zal de voorzieningen, welke zijn getroffen ten behoeve van Neder
landers in Indonesië, die in maatschappelijke moeilijkheden verkeren, naar be
hoefte aan de omstandigheden aanpassen.
Een ontwerp van wet ter vervanging van de armenwet is in voorbereiding.
Op korte termijn zullen u voorstellen bereiken tot herziening van de Grondwet,
betreffende haar aanpassing aan de nieuwe rechtsorde voor het Koninkrijk en de
bepalingen nopens de buitenlandse betrekkingen.
SPOEDIGE INDIENING kan verwacht worden van wetsontwerpen tot herzie
ning van het kinderstrafrecht en van de kinderbeginselenwet, welke ontwer
pen voorlopig een sluitstuk vormen van de vernieuwing van het recht voor de
jeugd op justitieel gebied. Een voorontwerp van wet tot wijziging van het bur
gerlijk wetboek, dat een algemene regeling bevat voor de vacantie van werkne
mers, is aan de Sociaal-Economische Raad toegezonden.
De zeer snelle ontwikkeling van het wegverkeer en het nog steeds onrustbarend
grote aantal verkeersongevallen vergen de bijzondere aandacht der regering voor
al hetgeen tot verhoging van de verkeersveiligheid kan bijdragen.
Een ontwerp-Deltawet zal spoedig worden ingediend.
Zeer binnenkort zijn ook tegemoet te zien een wetsontwerp betreffende het
technisch hoger onderwijs en een ontwerp-monumentenwet.
Bij het treffen van maatregelen ter verbreiding en verbetering van het onder
wijs richt de regering zich in het bijzonder op de opleiding van een voldoend aan
tal docenten en op de indiening van een wet voor het voortgezet onderwijs. Voorts
blijft zij het totstandkomen van een sluitend geheel van voorzieningen, zowel wat
het onderwijs als wat de verdere vorming der jeugd betreft, bevorderen en de
ontwikkeling van kunsten en wetenschapen krachtig steunen.
Zo zullen, naast de wetsontwerpen, die U reeds zijn voorgelegd, en die veel van
Uw tijd en werkkracht zullen vergen, nog verscheidene nieuwe, voor het welzijn
van ons volk belangrijke voorstellen Uw aandacht vragen. Met de bede, dat God
U bij Uw arbeid moge sterken, verklaar ik de gewone zitting der Staten-Generaal
geopend.
Geheel Den Haag was in of om de
Ridderzaal vertegenwoordigd- voerts
stond men rij aan rij opgesteld langs
het Lange Voorhout, Schelppad,
Kneuterdijk, Lange Vijverberg en
Korte Vijverberg. De martiale hou
ding en dreunende pas van hec gar
de-regiment der grenadiers ontlokte
allerwegen een hartelijk applaus.
De koningin en haar gemaa! wer
den luide toegejuicht en toege
zwaaid; ook door de belangstellenden
die uit de ramen van hu'zen, bank
en kantoorgebouwen op het tafereel
neerzagen, of op de tribunes gezeten
waren.
Wapperend dundoek van de gevels
der hoge Haagse gebouwen maakte
het sprookjesachtige décor compleet.
Vóór de stoet vertrok, was er voor
de tallozen, die aan dit jaarlijkse
evenement een snipperdag geofferd
hadden, al veel te zien geweest: het
militair vertoon, het opstellen van de
militaire afzetting en niet te verge
ten de muzikanten, die zich op de
middenstraat onvermoeid van hun
grappigste kant toonden.
In afwijking van vorige jaren had
den een compagnie van het garde-
regiment grenadiers met het vaandel
en de vaandelwacht en de koninklij
ke militaire kapel met het tambour-
corps van het garderegiment hun
plaats gekregen onmiddellijk voor de
gouden koets.
De stoet stond onder leiding van
de eerste stalmeester van de konin
gin, majoor W- F. K. Bisschoff van
Heemskerck.
In de Ridderzaal begaf de commis
sie van in- en uitgeleide, die onder
leiding stond van prof. dr. ir. Scher-
merhorn, zich naar de ingang om ko
ningin en prins te begeleiden. Nadat
de koningin op de troon had plaats
genomen ving zij aan met het-uit
spreken van de troonrede.
Zonder morren zoeken tienduizenden een plaatsje
Ondanks het feit, dat de route van
de gouden koets aanzienlijk langer is
dan vroeger de Lange Vijverberg
werd de laatste jaren ingevoegd
bleek vanmorgen reeds vrij vroeg,
dat men plaats tekort zou komen-
Honderdduizenden Hagenaars, aan
gevuld met honderdduizenden Ne
derlanders van buiten de gemeente
grenzen, stroomden naar de stads
kern om getuige van het jaarlijks te
rugkerende schouwspel te kunnen
zijn.
De treinen op beide stations voer
den grote golven reizigers aan. Het
aantal volgepropte personenauto's
was angstwekkend groot en de file
toerwagens uit alle delen des lands
en uit het buitenland was niet meer
te overzien. Vanmorgen om half tien
reeds was de drukte zo groot, dat het
verkeer bij tijd en wijlen volkomen
vast zat; het tramverkeer werd eer
der omgelegd dan doorgaans het ge
val is; politie, hulppolitie en de ter
versterking opgeroepen marechaus
see had de handen vol werk om de
duizenden en duizenden voertuigen
aan parkeerplaatsen te helpen.
De binnenstad was al vrij vroeg
hermetisch afgesloten.
Met grote voorkomendheid en
hulpvaardigheid werd iedereen zo
goed mogelijk geholpen. De mensen
stroom, die zich te voet naar de route
begaf, was onafzienbaar. De trams,
voorzien van zoveel mogelijk bijwa
gens, brachten de kijklustigen 'zo
dicht mogelijk naar de stadskern om
dan weer haastig terug te keren voor
het opladen van stTomen nieuwe pas
sagiers, die gewapend met kijkers,
camera's, periscopen en stoeltjes bij
de halten gedromd op hun beurt ston
den te wachten.
Het is een der merkwaardige din
gen van Prinsjesdag in Den Haag, dat
vrijwel iedereen zonider mopperen en
kankeren zich in de omstandigheden
schikt. Aan de huizen hangen de
vlaggen in de frisse wind te wappe
ren en het zonlicht straalt vriendelijk
over al die tienduizenden, die zich zo
goed en zo kwaad als het gaat een
plaatsje in het hart van Nederland
trachten te veroveren.
Bij het wachten op het kanonschot
van één uur, het eerste van de reeks,
die de tocht van Koningin en Prins
in de gouden koets van het paleis
Voorhout naar de Ridderzaal zal ver
gezellen, vermeit het dicht opgepak- j
te publiek zich met het aanmarche-
ren van de erewachten, de grollen
en kunsten van potsemakers en an
dere straatartiston, de ruzietjes van
leurders met stoeltjes, chocolade,
fruit, ijs en haring en het bewondert
of verguist de pa's en ma's, die jan
kende en zanikende kleuters langs
wegen van geleidelijkheid met enig
bruut geweld pogen te temmen.
Dat is, altijd weer, het voorspel
van Prinsjesdag onder het de zon ze
vende vermoeide zomerlover van
Voorhout en Vijverberg; de grote
reeks van kleine gebeurtenissen voor
afgaande aan het grote juichconcert
voor de Landsvorstinne en haar ge
maal in de gouden koets.
PRINSJESDAG IN UW
HUISKAMER.
De foto's van Prinsjesdag in
deze krant werden genomen van
een televisie-apparaat van de
fa. J. P. v. Berge Henegouwen
AALMARKT 12 LEIDEN,
TELEFOON 21782.
