Tienduizend mensen verwelkomden Adenauer
a9&löiuóccou^cl/m ["oost-west i
Vrijlating van gevangenen
bracht het volk in beroering
Oostduitse delegatie naar Moskou
Te elfder ure weer kinken in de
Marokkaanse hervormingskabel
Overgave gevraagd op Malakka
Russische criliek op het
ontwapeninysplan van
pres. Eisenhower
Plannen voor
atoomvliegtuig
- DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1955
f 6 I "1 A§ 46ste JAARGANG No. '13602
Directeur: C. M v. HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN MOSKOU BEST
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w„ 12.15 p. mnd., f 6.10 p. kwart. Franco p. p. 16.80. - Advertenties: 15 et p. m.m. Telefoontjes 1.50
BEPERKT SUCCES
A DENAUER is in Bonn terugge-
keerd en de wereld wordt thans
overstroomd met zeer uiteenlopende
commentaren over de reis van de
oude diplomaat en staatsman.
Persoonlijk voelen wij het meest
voor de mening uit Franse diploma
tieke kringen, welke zeer zakelijk
over „een beperkt succes" gewaagt,
omdat het uitblijven van elke over
eenstemming ongetwijfeld van nade
lige invloed zou zijn geweest op
de ministersconferentie, die volgende
maand in Genève zal worden gehou
den.
Na de harde woorden, waarmede
de conferentie in Moskou begon, is
het uiteindelijk resultaat toch een
basis geworden, waarop men kan ver
der werken. Tot kort voor het einde
van de besprekingen zag het er naar
uit, dat de sfeer eerder vertroebeld
zou raken dan worden opgeklaard.
En een dergelijk slot was toch iets,
dat voorkomen moest worden. Ook
al zou de prijs vrij hoog zijn.
Het is duidelijk, dat Adenauer wa
ter in de wijn heeft moeten doen.
Aanvankelijk had hij als voorwaar
den voor het aanknopen van diplo
matieke betrekkingen gesteld een
positieve houding ten aanzien van de
Duitse hereniging en de vrijlating
van alle Duitse gevangenen.
Wat het eerste betreft, betekent
het accoord van Moskou een verster
king van de status quo, die de ver
deeldheid van Duitsland betekent,
ook al heeft Adenauer verklaart de
Oost-Duitse grenzen niet als defini
tief te beschouwen.
Maar daar tegenover staat, dat de
hereniging van Duitsland geheel van
de Russen afhankelijk is en het is
volkomen duidelijk, dat de Sow jets
de tijd voor de hereniging nog niet
aangebroken achten. In feite betekent
water in de wijn" dus niet zo
heel veel en het is begrijpelijk, dat
Adenauer de terugkeer van de ge
vangenen, een kwestie, waarmede
het levensgeluk van vele duizenden
mensen gemoeid is, niet heeft opge
offerd aan een starre, onverzoenlijke
houding.
De Sowjet-Unie heeft op de con
ferentie in Moskou een troef gebruikt
waarmede zij wel succes moest heb
ben.
De mening, dat Adenauer „door de
knieën is gegaan", lijkt ons sterk
overdreven. In dit geval was er geen
sprake van een keuze.
Alle tot dusverre verschenen Duitse
commentaren maken het duidelijk,
dat de gedachte aan het lot van de
in de Sowj et-Unie vertoevende Duitse
gevangenen de beoordeling van de
resultaten der conferentie overheerst.
Het schijnt ook buiten twijfel te
staan, dat de bondskanselier de door
hem verlangde parlementaire rug
dekking voor het in Moskou gesloten
compromis zonder moeite zal ver
krijgen. Geen enkele Westduitse
staatsman had zich ten koste van het
lot der gevangenen en hun families
kunnen onttrekken aan de drang der
Russen naar een diplomatieke ver
tegenwoordiging in Bonn.
Eén Russische ambassadeur is het
geluk van zovelen toch wel waard.
Tienduizend mensen waren gistermiddag naar het vliegveld Wahn bij
Bonn gekomen om de Westduitse delegatie, terugkerend van de conferentie
te Moskou, welkom te heten. Het vliegveld was met 12.000 dahlia's versierd.
De voorzitter van de Bondsdag, dr. Gerstenmaier, dankte Adenauer namens
het volk voor de resultaten, die hij te Moskou heeft bereikt, in het bijzon
der wat de vrijlating der gevangenen betreft.
Vice-kanselier Bluecher, verwelkomde hem namens het kabinet. Hij zei
dat de conferentie „de wereld heeft laten zien, hoeveel ons gelegen is aan
een hereniging van Duitsland". Adenauer zei: „Ik dank u uit naam van de
gehele delegatie voor het uitbundige welkom. Het was geen gemakkelijke
conferentie". Dit laatste werd ook door enkele andere delegatieleden ver
klaard. De kanselier bracht dank aan alle leden van de delegatie, tot welke
partij zij ook behoorden. „Wij stonden daar samen voor ons vaderland",
zei hij. Adenauer zag er opgewekt en in het geheel niet vermoeid uit. Ver
scheidene bossen bloemen werden hem in de hand gedrukt.
van de Russische diplomatie
wordt genoemd. Er wordt in die be-
richen op gewezen, dat de overeen
stemming over het aanknopen van
diplomatieke betrekkingen bijna in
dezelfde bewoordingen is gesteld als
maarschalk Boelganin Vrijdag ge
bruikte bij het begin der onderhan
delingen.
De uitslag van Moskou wordt in
officiële FranÉe kringen verwelkomd
als een bevredigend compromis. De
Succes van Russische
diplomatie
De West-Duitse minister van bui
tenlandse zaken, Heinrich von Bren-
tano, heeft in een persverklaring
meegedeeld, dat er geen overeen
komst is gesloten voor het voeren
van besprekingen tussen West-Duits-
land, de Sowj et-Unie en Oost-Duits-
land, over het terugzenden van Duit
se gevangenen.
Partijsecretaris Chroesjtsjef en pre
mier Boelganin hadden „plechtige
beloften" betreffende de spoedige te
rugkeer der Duitse gevangenen ge
daan.
Uit bevoegde Sowj et-Russische
bron te Moskou wordt vernomen, dat
het probleem van de Duitse gevan
genen in de Sowjet-Unie uiteindelijk
zal worden opgelost door onderhan
delingen tussen vertegenwoordigers
van de Sowjet-Unie, Oost- en West-
Duiisland. De gevangenen zullen wor
den gerepatrieerd naar de plaats van
herkomst in Oost- of West-Duitsland.
Volgens een woordvoerder van het
Amerikaanse departement van bui
tenlandse zaken blijkt uit het te Mos
kou bereikte, dat de Sowjet-Unie af
gestapt is van haar „bankroete Duit
se poliitek". Het kunstmatige karak
ter van het Oost-Duitse regiem is
volgens deze woordvoerder aan de
dag getreden door de bereidheid van
de Russen om rechtstreeks met de
bondsrepubliek te onderhandelen. Er
zou uiteraard in West-Duitsland te
leurstelling zijn over het feit, dat
geen grotere voortgang is gemaakt
naar hereniging. „Dit belangrijke pro
bleem" zou echter op de komende
conferentie te Genève van de minis
ters van buitenlandsge zaken der gro
te vier alle aandacht krijgen.
Reuters correspondent in Washing
ton meldt, dat het resultaat van de
Moskouse bespreking in persberich
ten een „triomf" en „een groot sue-
Terwijl dr. Adenauer in de Bonds
republiek wprdt gevierd ais de man,
die de Duitse gevangenen uit Rtis-
land bevrijdde, eist de Oostduitse re
gering dit succes voor zich zelf op.
Naar het centrale bureau der Oost
duitse Communistische Partij gisteren
liet verluiden, zou de terugkeer der
gevangenen reeds vóór Adenauers
reis naar Moskou tussen de Sovjet
regering en de regering der Oost
duitse democratische republiek zijn
overeengekomen.
Ambassadeur van India
De overeenkomst zou, volgens deze
bron, tot na Adenauers bezoek aan
Moskou geheim gehouden zijn.
Radio-Moskou heeft medegedeeld,
dat Vrijdag a.s. een Oostduitse dele
gatie onder leiding van premier Otto
Grotewqhl, in Moskou zal aankomen.
Volgens de radio zullen de bespre
kingen, welke tijdens het bezoek van
premier Boelganin en partijsecreta-
Chroesjtsjef bij hun bezoek in
Juli aan Berlijn werden gevoerd,
worden voortgezet. Deze besprekin
gen hadden betrekking op „het
vraagstuk van de verdere verster
king der vriendschappelijke betrek
kingen tussen de Sovjet-Unie en de
Duitse democratische republiek en
andere vraagstukken van wederzijds
belang".
Naar te Berlijn verluidt, zal de
Oostduitse delegatie aan de Sovjet
regering een ontwerp-verdrag voor
leggen over de repatriëring van ge
vangenen in de Sovjet-Unie, afkom
stig uit Oost-Duitsland.
De plaatsvervangende premier, Ot
to Nuschke, heeft in de editie van
Dinsdag van „Neue Zeit" in de zelf
de zin geschreven.
nadruk wordt hier gelegd op de om
standigheid, dat hij niet in botsing
'komt met de politiek van het Westen,
noch bij voorbaat het welslagen van
de conferentie van vier te Genève in
gevaar brengt.
Meningen in Engeland.
In Londen scheef de conservatieve
„Daily Mail", dat de besprekingen
geëindigd waren met „een kolossale
schriftelijke overwinning voor de
Sowjet-Unie en een verborgen niet
op schrift gestelde overwinning voor
de Westduitsers".
De eerste indruk van de „Daily
Telegraph" is, dat dit „de grootste
Russische diplomatieke overwinning
sinds de oorlog is. Duitsland willigt
het Russische verzoek voor volledige
diplomatieke betrekkingen. In ruil
hebben de Duitsers blijkbaar niets
op schrift ontvangen".
De „News Chronicle" spreekt daar
entegen van de „jongste triomiph van
Adenauer" naar aanleiding van de
toezegging der Sowjet-Unie, de ge
vangenen vrij te laten.
In Parijs beschouwt de „Figaro"
het compromis van het laatste ogen
blik als gunstig voor de Russen.
In Moskou drukken de „Prawda"
en „Izwestia" over zes kolom een re
productie van de briefwisseling tus
sen Adenauer en Boelganin af. Beide
bladen zijn opgetogen over het be
reikte resultaat.
De Franse premier Faure heeft gis
teren plotseling de uitvoering van het
Franse hervormingsplan voor Marok
ko opgehouden, wegens heftige te
genstand van de rechterzijde. Faure
heeft de resident-generaal in Marok
ko, Boyer de Latour, opdracht gege
ven de boodschap van president Coty
aan sultan Ben Arafa, waarin de sul
tan werd verzocht af te treden, nog
niet over te brengen.
De brief zou aanvankelijk Dinsdag
door resident-generaal Boyer de La-
tour aan de sultan worden overhan
digd, doch dit is uitgesteld tot na de
kabinetsvergadering van vandaag.
Wel bracht de resident-generaal sul
tan Ben Arafa gister semi-officieel
van de inhoud van de brief op de
hoogte. Tijdens zijn bezoek aan de
sultan van gister maakte generaal
De Latour een nieuwe afspraak voor
een bezoek voor vandaag.
Volgens Pinay c.s. moet de Franse
regering voor het definitieve vertrek
van sultan Benu Arafa verklaren, dat
zij niet van plan is de kwesties van
buitenlandse zaken en de strategische
controle van Marokko uit handen te
geven. De rechtse Gaullisten zouden
willen, dat de grondslagen van het
protectoraatsverdrag voor Marokko
ongewijzigd van kracht zullen blij
ven.
paleis en zullen de andere leden te
lefonisch waarschuwen als de oude
sultan het paleis verlaat.
De kolonisten willen sultan Arafa
niet vervangen zien zoals alge
meen verwacht wordt door een
regentschapsraad als onderdeel van
een Frans plan om een einde te ma
ken aan de Marokkaanse crisis. Zij
beschouwen dit als een capitulatie
voor de nationalistische druk.
De Arabische-Aziatische groep in
de Verenigde Naties, die Woensdag
bijeen is geweest, heeft besloten de
Noordafrikaanse kwesties op dit
ogenblik niet aanhangig te maken bij
de Veiligheidsraad van de V.N.
BEZORGDHEID EN AMERIKA.
De Amerikaanse waarnemend on
derminister van buitenlandse zaken,
Robert Murphy, heeft in een brief
aan de voorzitter van de vakvereni
ging C.I.O., Walter Reuther, ver
klaard dat de overplaatsing van
Franse troepen naar Noord-Afrika
„grote bezorgdheid" heeft gewekt bij
de Amerikaanse regering en de re
geringen van de andere landen, die
lid zijn van de N.A.V.O.
De inhoud van de brief is Woens
dag gepubliceerd door functionaris
sen van de vakvereniging.
Onderminister Murphy zeide
Franse kolonisten bewaken de sultan, zijn brief „Het hoofddoel van de N.A.
Leden van de „Présence Frangaise'
de vereniging van Franse kolonisten
in Marokko, zijn vandaag begonnen
met de bewaking van het keizerlijke
paleis in Rabat „om te voorkomen, dat
sultan Arafa de troon verlaat".
Groepjes van drie lossen elkaar af.
Zij zitten in de portiersloge van het
V.O. zou het best worden gediend
met een spoedige terugkeer naar
Europa van de Franse troepen die
naar Noord-Afrika zijn gezonden".
Voorzitter Reuther had bij minister
van buitenlandse zaken John Foster
Dulles geprotesteerd tegen het uitle
Een Chinese vrouw leest op deze foto een oproep voor, die terroristen aan
spoort zich over te geven. Deze oproepen zijn door een vereniging als
strooibiljetten verspieiu en zijn gcoruikt in het Chinees en in het Maleis.
vliegtuigen aan de Franse strijd- voorstellen om tot ontwapening te
krachten in Marokko. Reuther zei dat
de Verenigde Staten moeilijk zouden
kunnen optreden als bemiddelaars en
vredestichters in dit conflict „Als wij
tegelijkertijd de Fransen in Noord-
Afrika directe miltaire hulp verle
nen en ons daardoor in de ogen van
de plaatselijke bevolking voordoen
als de belangrijkste ondersteuners
van het Franse kolonialisme".
De Russische vertegenwoordiger in
de subcommissie voor ontwapening
der V.N., Sobolef, heeft Woensdag
zijdelings critiek geleverd op het
plan van president Eisenhower voor
een uitwisseling van militaire „blauw
drukken" en 'n werderzijdse controle
te land en van uit de lucht.
Hij was van oordeel, dat uit dit
plan niet duidelijk op te maken is,
nen van Amerikaanse hefschroef- welke concrete maatregelen de V.S.
In Nunen komt Vincent van Gogh weer tot een kunstmatig leven
komen en wanneer deze maatrege
len zouden moeten worden genomen.
De V.S. vragen de subcommissie, al
dus Sobolef, zich met één aspect van
de ontwapening bezig te houden, n.l.
een stelsel om een verrassingsaanval
te voorkomen. Dit nu achtte de Rus
geen nuttige manier om het vraag
stuk te behandelen. Z.i. moest de sub
commissie zich bezig houden met be
ginselen, temeer daar men reeds ne
gen jaar de zaak op deze wijze aan
pakt en hierdoor de laatste tijd dich
ter tot elkaar is gekomen.
Hierop herhaalde de Britse afge
vaardigde, Nutting, de wens van de
Westelijke mogendheden om nadere
bijzonderheden over het Russische
ontwapeningsplan te horen.
AMERIKA ANS-CHINESE
BESPREKINGEN IN GENèVE
Het hooM van de Amerikaanse de
legatie bij de besprekingen met China
te Genève, Johnson, heeft verklaard,
dat het voorbarig zou zijn over
andere zaken te spreken zolang de
repatriëring van Amerikaanse bur
gers in China geen feit is. Hij ant
woordde hiermee op een voorstel van
de Chinese delegatie-leider, Wang,
om voorbereidingen te trelfen voor
een conferentie op hoger plan.
Wang stelde vandaag tevens voor
te spreken over de verwijdering van
handelsbelemmeringen.
Van gezaghebbende zijde te Was
hington wordt vernomen, dat Ame
rika vrijwel zeker het Chinese voor
stel tot een conferentie op hoger
plan zal afwijzen. Men is van mening,
dat de repatriëring eerst moet zijn
voltooid.
HOE
wordt
?net
weer"
(Geldig van Donderdagavond tot
Vrijdagavond. Opgemaakt te 10
uur).
Deze recente foto toont de nieuwe
ambassadeur van India, in Neder
land, mr. B. K. Kapur. Met ingang
van 1 Sept. 1955 is hij voor deze hoge
functie benoemd en Woensdag 14
Sept. heeft hij zijn geloofsbrieven
aangeboden aan H.M. de Koningin.
Het eerste atoamvliegtuig zal uiter
lijk over drie of vier jaar zijn eerste
proefvluchten maken, zo heeft de
directeur van het laboratorium van
de instrumentenfabriek „Daystrom"
te Los Angeles, Alexander Greenfield,
Woensdag verklaard. Volgens hem
werken alle grote Amerikaanse vlieg
tuigfabrieken aan plannen voor een
dergelijk toestel. De onderzoekingen
hebben voornamelijk betrekking op
de bescherming van bemanning en
passagiers tegen radio-actieve stra
ling, aldus Greenfield.
De artisten van M.G.M. hadden ook Woensdag reeds vroeg de comfortabele beschutting van kasteel Maurick
in Vught verlaten, om bij allesbehalve prettig weer in het Brabantse plaatsje Nunen voor de filmcamera's te
verschijnen voor het maken vaiji opnamen voor de film „Lust for life", welke, zoals bekend, handelt over het
leven van de beroemde Nederlandse kunstschilder, Vincent van Gogh. Deze foto toont de acteur Kirk Douglas,
die de rol van v. Gogh vertolkt, tijdens het opnemen van een scène in actie tegen 'n echt-Brabantse achtergrond.
5 WISSELEND WEER
Enkele buien, afgewisseld door
opklaringen. Matige, aan de kust
tijdelijk krachtige wind tussen
West en Noord. Overdag iets
minder koud.
16 Sept. zon op 6.16. onder 18.57;
maan op 6.37, onder 18.29.
7.19 nieuwe maan.
Korreltje
Op den duur is zelfs een sombere
waarheid beter gezelschap dan een
opgewekte leugen.