Tienduizend mensen verwelkomden Adenauer a9&löiuóccou^cl/m ["oost-west i Vrijlating van gevangenen bracht het volk in beroering Oostduitse delegatie naar Moskou Te elfder ure weer kinken in de Marokkaanse hervormingskabel Overgave gevraagd op Malakka Russische criliek op het ontwapeninysplan van pres. Eisenhower Plannen voor atoomvliegtuig - DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1955 f 6 I "1 A§ 46ste JAARGANG No. '13602 Directeur: C. M v. HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN MOSKOU BEST Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w„ 12.15 p. mnd., f 6.10 p. kwart. Franco p. p. 16.80. - Advertenties: 15 et p. m.m. Telefoontjes 1.50 BEPERKT SUCCES A DENAUER is in Bonn terugge- keerd en de wereld wordt thans overstroomd met zeer uiteenlopende commentaren over de reis van de oude diplomaat en staatsman. Persoonlijk voelen wij het meest voor de mening uit Franse diploma tieke kringen, welke zeer zakelijk over „een beperkt succes" gewaagt, omdat het uitblijven van elke over eenstemming ongetwijfeld van nade lige invloed zou zijn geweest op de ministersconferentie, die volgende maand in Genève zal worden gehou den. Na de harde woorden, waarmede de conferentie in Moskou begon, is het uiteindelijk resultaat toch een basis geworden, waarop men kan ver der werken. Tot kort voor het einde van de besprekingen zag het er naar uit, dat de sfeer eerder vertroebeld zou raken dan worden opgeklaard. En een dergelijk slot was toch iets, dat voorkomen moest worden. Ook al zou de prijs vrij hoog zijn. Het is duidelijk, dat Adenauer wa ter in de wijn heeft moeten doen. Aanvankelijk had hij als voorwaar den voor het aanknopen van diplo matieke betrekkingen gesteld een positieve houding ten aanzien van de Duitse hereniging en de vrijlating van alle Duitse gevangenen. Wat het eerste betreft, betekent het accoord van Moskou een verster king van de status quo, die de ver deeldheid van Duitsland betekent, ook al heeft Adenauer verklaart de Oost-Duitse grenzen niet als defini tief te beschouwen. Maar daar tegenover staat, dat de hereniging van Duitsland geheel van de Russen afhankelijk is en het is volkomen duidelijk, dat de Sow jets de tijd voor de hereniging nog niet aangebroken achten. In feite betekent water in de wijn" dus niet zo heel veel en het is begrijpelijk, dat Adenauer de terugkeer van de ge vangenen, een kwestie, waarmede het levensgeluk van vele duizenden mensen gemoeid is, niet heeft opge offerd aan een starre, onverzoenlijke houding. De Sowjet-Unie heeft op de con ferentie in Moskou een troef gebruikt waarmede zij wel succes moest heb ben. De mening, dat Adenauer „door de knieën is gegaan", lijkt ons sterk overdreven. In dit geval was er geen sprake van een keuze. Alle tot dusverre verschenen Duitse commentaren maken het duidelijk, dat de gedachte aan het lot van de in de Sowj et-Unie vertoevende Duitse gevangenen de beoordeling van de resultaten der conferentie overheerst. Het schijnt ook buiten twijfel te staan, dat de bondskanselier de door hem verlangde parlementaire rug dekking voor het in Moskou gesloten compromis zonder moeite zal ver krijgen. Geen enkele Westduitse staatsman had zich ten koste van het lot der gevangenen en hun families kunnen onttrekken aan de drang der Russen naar een diplomatieke ver tegenwoordiging in Bonn. Eén Russische ambassadeur is het geluk van zovelen toch wel waard. Tienduizend mensen waren gistermiddag naar het vliegveld Wahn bij Bonn gekomen om de Westduitse delegatie, terugkerend van de conferentie te Moskou, welkom te heten. Het vliegveld was met 12.000 dahlia's versierd. De voorzitter van de Bondsdag, dr. Gerstenmaier, dankte Adenauer namens het volk voor de resultaten, die hij te Moskou heeft bereikt, in het bijzon der wat de vrijlating der gevangenen betreft. Vice-kanselier Bluecher, verwelkomde hem namens het kabinet. Hij zei dat de conferentie „de wereld heeft laten zien, hoeveel ons gelegen is aan een hereniging van Duitsland". Adenauer zei: „Ik dank u uit naam van de gehele delegatie voor het uitbundige welkom. Het was geen gemakkelijke conferentie". Dit laatste werd ook door enkele andere delegatieleden ver klaard. De kanselier bracht dank aan alle leden van de delegatie, tot welke partij zij ook behoorden. „Wij stonden daar samen voor ons vaderland", zei hij. Adenauer zag er opgewekt en in het geheel niet vermoeid uit. Ver scheidene bossen bloemen werden hem in de hand gedrukt. van de Russische diplomatie wordt genoemd. Er wordt in die be- richen op gewezen, dat de overeen stemming over het aanknopen van diplomatieke betrekkingen bijna in dezelfde bewoordingen is gesteld als maarschalk Boelganin Vrijdag ge bruikte bij het begin der onderhan delingen. De uitslag van Moskou wordt in officiële FranÉe kringen verwelkomd als een bevredigend compromis. De Succes van Russische diplomatie De West-Duitse minister van bui tenlandse zaken, Heinrich von Bren- tano, heeft in een persverklaring meegedeeld, dat er geen overeen komst is gesloten voor het voeren van besprekingen tussen West-Duits- land, de Sowj et-Unie en Oost-Duits- land, over het terugzenden van Duit se gevangenen. Partijsecretaris Chroesjtsjef en pre mier Boelganin hadden „plechtige beloften" betreffende de spoedige te rugkeer der Duitse gevangenen ge daan. Uit bevoegde Sowj et-Russische bron te Moskou wordt vernomen, dat het probleem van de Duitse gevan genen in de Sowjet-Unie uiteindelijk zal worden opgelost door onderhan delingen tussen vertegenwoordigers van de Sowjet-Unie, Oost- en West- Duiisland. De gevangenen zullen wor den gerepatrieerd naar de plaats van herkomst in Oost- of West-Duitsland. Volgens een woordvoerder van het Amerikaanse departement van bui tenlandse zaken blijkt uit het te Mos kou bereikte, dat de Sowjet-Unie af gestapt is van haar „bankroete Duit se poliitek". Het kunstmatige karak ter van het Oost-Duitse regiem is volgens deze woordvoerder aan de dag getreden door de bereidheid van de Russen om rechtstreeks met de bondsrepubliek te onderhandelen. Er zou uiteraard in West-Duitsland te leurstelling zijn over het feit, dat geen grotere voortgang is gemaakt naar hereniging. „Dit belangrijke pro bleem" zou echter op de komende conferentie te Genève van de minis ters van buitenlandsge zaken der gro te vier alle aandacht krijgen. Reuters correspondent in Washing ton meldt, dat het resultaat van de Moskouse bespreking in persberich ten een „triomf" en „een groot sue- Terwijl dr. Adenauer in de Bonds republiek wprdt gevierd ais de man, die de Duitse gevangenen uit Rtis- land bevrijdde, eist de Oostduitse re gering dit succes voor zich zelf op. Naar het centrale bureau der Oost duitse Communistische Partij gisteren liet verluiden, zou de terugkeer der gevangenen reeds vóór Adenauers reis naar Moskou tussen de Sovjet regering en de regering der Oost duitse democratische republiek zijn overeengekomen. Ambassadeur van India De overeenkomst zou, volgens deze bron, tot na Adenauers bezoek aan Moskou geheim gehouden zijn. Radio-Moskou heeft medegedeeld, dat Vrijdag a.s. een Oostduitse dele gatie onder leiding van premier Otto Grotewqhl, in Moskou zal aankomen. Volgens de radio zullen de bespre kingen, welke tijdens het bezoek van premier Boelganin en partijsecreta- Chroesjtsjef bij hun bezoek in Juli aan Berlijn werden gevoerd, worden voortgezet. Deze besprekin gen hadden betrekking op „het vraagstuk van de verdere verster king der vriendschappelijke betrek kingen tussen de Sovjet-Unie en de Duitse democratische republiek en andere vraagstukken van wederzijds belang". Naar te Berlijn verluidt, zal de Oostduitse delegatie aan de Sovjet regering een ontwerp-verdrag voor leggen over de repatriëring van ge vangenen in de Sovjet-Unie, afkom stig uit Oost-Duitsland. De plaatsvervangende premier, Ot to Nuschke, heeft in de editie van Dinsdag van „Neue Zeit" in de zelf de zin geschreven. nadruk wordt hier gelegd op de om standigheid, dat hij niet in botsing 'komt met de politiek van het Westen, noch bij voorbaat het welslagen van de conferentie van vier te Genève in gevaar brengt. Meningen in Engeland. In Londen scheef de conservatieve „Daily Mail", dat de besprekingen geëindigd waren met „een kolossale schriftelijke overwinning voor de Sowjet-Unie en een verborgen niet op schrift gestelde overwinning voor de Westduitsers". De eerste indruk van de „Daily Telegraph" is, dat dit „de grootste Russische diplomatieke overwinning sinds de oorlog is. Duitsland willigt het Russische verzoek voor volledige diplomatieke betrekkingen. In ruil hebben de Duitsers blijkbaar niets op schrift ontvangen". De „News Chronicle" spreekt daar entegen van de „jongste triomiph van Adenauer" naar aanleiding van de toezegging der Sowjet-Unie, de ge vangenen vrij te laten. In Parijs beschouwt de „Figaro" het compromis van het laatste ogen blik als gunstig voor de Russen. In Moskou drukken de „Prawda" en „Izwestia" over zes kolom een re productie van de briefwisseling tus sen Adenauer en Boelganin af. Beide bladen zijn opgetogen over het be reikte resultaat. De Franse premier Faure heeft gis teren plotseling de uitvoering van het Franse hervormingsplan voor Marok ko opgehouden, wegens heftige te genstand van de rechterzijde. Faure heeft de resident-generaal in Marok ko, Boyer de Latour, opdracht gege ven de boodschap van president Coty aan sultan Ben Arafa, waarin de sul tan werd verzocht af te treden, nog niet over te brengen. De brief zou aanvankelijk Dinsdag door resident-generaal Boyer de La- tour aan de sultan worden overhan digd, doch dit is uitgesteld tot na de kabinetsvergadering van vandaag. Wel bracht de resident-generaal sul tan Ben Arafa gister semi-officieel van de inhoud van de brief op de hoogte. Tijdens zijn bezoek aan de sultan van gister maakte generaal De Latour een nieuwe afspraak voor een bezoek voor vandaag. Volgens Pinay c.s. moet de Franse regering voor het definitieve vertrek van sultan Benu Arafa verklaren, dat zij niet van plan is de kwesties van buitenlandse zaken en de strategische controle van Marokko uit handen te geven. De rechtse Gaullisten zouden willen, dat de grondslagen van het protectoraatsverdrag voor Marokko ongewijzigd van kracht zullen blij ven. paleis en zullen de andere leden te lefonisch waarschuwen als de oude sultan het paleis verlaat. De kolonisten willen sultan Arafa niet vervangen zien zoals alge meen verwacht wordt door een regentschapsraad als onderdeel van een Frans plan om een einde te ma ken aan de Marokkaanse crisis. Zij beschouwen dit als een capitulatie voor de nationalistische druk. De Arabische-Aziatische groep in de Verenigde Naties, die Woensdag bijeen is geweest, heeft besloten de Noordafrikaanse kwesties op dit ogenblik niet aanhangig te maken bij de Veiligheidsraad van de V.N. BEZORGDHEID EN AMERIKA. De Amerikaanse waarnemend on derminister van buitenlandse zaken, Robert Murphy, heeft in een brief aan de voorzitter van de vakvereni ging C.I.O., Walter Reuther, ver klaard dat de overplaatsing van Franse troepen naar Noord-Afrika „grote bezorgdheid" heeft gewekt bij de Amerikaanse regering en de re geringen van de andere landen, die lid zijn van de N.A.V.O. De inhoud van de brief is Woens dag gepubliceerd door functionaris sen van de vakvereniging. Onderminister Murphy zeide Franse kolonisten bewaken de sultan, zijn brief „Het hoofddoel van de N.A. Leden van de „Présence Frangaise' de vereniging van Franse kolonisten in Marokko, zijn vandaag begonnen met de bewaking van het keizerlijke paleis in Rabat „om te voorkomen, dat sultan Arafa de troon verlaat". Groepjes van drie lossen elkaar af. Zij zitten in de portiersloge van het V.O. zou het best worden gediend met een spoedige terugkeer naar Europa van de Franse troepen die naar Noord-Afrika zijn gezonden". Voorzitter Reuther had bij minister van buitenlandse zaken John Foster Dulles geprotesteerd tegen het uitle Een Chinese vrouw leest op deze foto een oproep voor, die terroristen aan spoort zich over te geven. Deze oproepen zijn door een vereniging als strooibiljetten verspieiu en zijn gcoruikt in het Chinees en in het Maleis. vliegtuigen aan de Franse strijd- voorstellen om tot ontwapening te krachten in Marokko. Reuther zei dat de Verenigde Staten moeilijk zouden kunnen optreden als bemiddelaars en vredestichters in dit conflict „Als wij tegelijkertijd de Fransen in Noord- Afrika directe miltaire hulp verle nen en ons daardoor in de ogen van de plaatselijke bevolking voordoen als de belangrijkste ondersteuners van het Franse kolonialisme". De Russische vertegenwoordiger in de subcommissie voor ontwapening der V.N., Sobolef, heeft Woensdag zijdelings critiek geleverd op het plan van president Eisenhower voor een uitwisseling van militaire „blauw drukken" en 'n werderzijdse controle te land en van uit de lucht. Hij was van oordeel, dat uit dit plan niet duidelijk op te maken is, nen van Amerikaanse hefschroef- welke concrete maatregelen de V.S. In Nunen komt Vincent van Gogh weer tot een kunstmatig leven komen en wanneer deze maatrege len zouden moeten worden genomen. De V.S. vragen de subcommissie, al dus Sobolef, zich met één aspect van de ontwapening bezig te houden, n.l. een stelsel om een verrassingsaanval te voorkomen. Dit nu achtte de Rus geen nuttige manier om het vraag stuk te behandelen. Z.i. moest de sub commissie zich bezig houden met be ginselen, temeer daar men reeds ne gen jaar de zaak op deze wijze aan pakt en hierdoor de laatste tijd dich ter tot elkaar is gekomen. Hierop herhaalde de Britse afge vaardigde, Nutting, de wens van de Westelijke mogendheden om nadere bijzonderheden over het Russische ontwapeningsplan te horen. AMERIKA ANS-CHINESE BESPREKINGEN IN GENèVE Het hooM van de Amerikaanse de legatie bij de besprekingen met China te Genève, Johnson, heeft verklaard, dat het voorbarig zou zijn over andere zaken te spreken zolang de repatriëring van Amerikaanse bur gers in China geen feit is. Hij ant woordde hiermee op een voorstel van de Chinese delegatie-leider, Wang, om voorbereidingen te trelfen voor een conferentie op hoger plan. Wang stelde vandaag tevens voor te spreken over de verwijdering van handelsbelemmeringen. Van gezaghebbende zijde te Was hington wordt vernomen, dat Ame rika vrijwel zeker het Chinese voor stel tot een conferentie op hoger plan zal afwijzen. Men is van mening, dat de repatriëring eerst moet zijn voltooid. HOE wordt ?net weer" (Geldig van Donderdagavond tot Vrijdagavond. Opgemaakt te 10 uur). Deze recente foto toont de nieuwe ambassadeur van India, in Neder land, mr. B. K. Kapur. Met ingang van 1 Sept. 1955 is hij voor deze hoge functie benoemd en Woensdag 14 Sept. heeft hij zijn geloofsbrieven aangeboden aan H.M. de Koningin. Het eerste atoamvliegtuig zal uiter lijk over drie of vier jaar zijn eerste proefvluchten maken, zo heeft de directeur van het laboratorium van de instrumentenfabriek „Daystrom" te Los Angeles, Alexander Greenfield, Woensdag verklaard. Volgens hem werken alle grote Amerikaanse vlieg tuigfabrieken aan plannen voor een dergelijk toestel. De onderzoekingen hebben voornamelijk betrekking op de bescherming van bemanning en passagiers tegen radio-actieve stra ling, aldus Greenfield. De artisten van M.G.M. hadden ook Woensdag reeds vroeg de comfortabele beschutting van kasteel Maurick in Vught verlaten, om bij allesbehalve prettig weer in het Brabantse plaatsje Nunen voor de filmcamera's te verschijnen voor het maken vaiji opnamen voor de film „Lust for life", welke, zoals bekend, handelt over het leven van de beroemde Nederlandse kunstschilder, Vincent van Gogh. Deze foto toont de acteur Kirk Douglas, die de rol van v. Gogh vertolkt, tijdens het opnemen van een scène in actie tegen 'n echt-Brabantse achtergrond. 5 WISSELEND WEER Enkele buien, afgewisseld door opklaringen. Matige, aan de kust tijdelijk krachtige wind tussen West en Noord. Overdag iets minder koud. 16 Sept. zon op 6.16. onder 18.57; maan op 6.37, onder 18.29. 7.19 nieuwe maan. Korreltje Op den duur is zelfs een sombere waarheid beter gezelschap dan een opgewekte leugen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1955 | | pagina 1