S)z)Ï2\d6z(3<yvifaM\i I
Ingesloten mijnwerkers na vier dagen
aan hun „stenen graf" ontrukt
Faure spreekt met
de grootvizier
Fransen straffen de Marokkaanse
moordpartijen af
De rebellen-nesten worden platgebrand
m DINSDAG 23 AUGUSTUS 1955
I ff ^Ls 46stè JAARGANG No. 13582
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Noord-Afrika I
Hoofdredacteur: L. a J. ROOZEN. BÜREAIJX; PAPENGRACHT 32 I
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 1.50
REDDING IN RECORDTIJD VOLTOOID
Schaudeftbieedte belette de tedding,
daox een gat aan ueeitig. cm
Drie oververmoeide doch door hun „stofmaskers" heen stralende mijn
werkers werden gistermiddag op de schouders van hun redders gehesen.
Iets meer dan 96 uur nadat zij Donderdagmiddag de mijngang waren bin
nengegaan, stonden de mannen weer knipperend met de ogen in het felle
daglioht. Even later vielen drie gelukkige vrouwen hun bestofte en
bebaarde mannen om de hals en verkeerde de gehele Willem Sophia-mijn
in vreugde over de mannen die uit het stenen graf" gered waren. Deze
redding was de vrucht van een perfecte samenwerking tussen alle bedrijfs-
genoten en de Duitse boormeesters, die met de nieuwste instrumenten de
weg naar de vrijheid geëffend hebben.
Baard als een
passiespeler
Om zestien minuten over vier,
ruim twaalf uur eerder dan verwacht
werd, greep Huub Bertram als eer
ste het dikke henneptouw, kroop in
het 60 cm. brede boorgat, en liet zich
36 meter omlaag trekken naar de
lokkende vrijheid. Halverwege de
gang riep hij nog naar zijn kamera
den, dat hij het ding mooi droog voor
hen maakte en enkele seconde later
stond hij lachend en druk gebarend
naast de overgelukkige directeur van
de mijn in de ondergelegen mijn
schacht. „Ik heb een baard als een
passiespeljer", was zijn cortimentaar.
Te brede schouders.
Deze eerste tocht was niet zonder
gevaar, omdat Bertram letterlijk de
weg moest effenen voor zijn kame
raden. .Hij moest. opletten of er niet
hier en daar steen was losgeraakt,
dat gevaar voor de andere mijnwer
kers op zou kunnen leveren, die met
een grotere schouderbreedte gere
gend was.
Alles bleek echter in orde en
Schoormans met zijn 54 cm van
schoudervulling tot schoudervul
ling, deed zijn naam geen eer aan
en kwam zonder vertraging door
de gang. De redding van de laat
ste mijnwerker was toen nog
slechts een kwestie van minuten.
Slecht geslapen.
Nadat in de gang de eerste indruk
ken waren uitgewisseld en de mijn
werkers met tranen in hun ogen
hun redders bedankt hadden, stap
ten zfj snel in de lift, die hen terug
naar de zon zou voeren. Voordat het
zover was, werden zij echter eerst
nog van top tot teen door een der*
mijnartsen onderzocht. Deze achtte
hun gezondheidstoestand over het al
gemeen bevredigend doch meende
dat een goede nachtrust de mannen
geen kwaad zou doen. Het dreunen
van de boren, die dag en nacht hun
werk gedaan hadden, had de inge-
slotenen belet een oog dicht te doen.
Toch naar de mijn.
Bovengronds barstte een oorver
dovend gejuich los toen de mannen
in het helle daglicht traden. Zij en
de Duitse boormeesters werden door
de leden van de reddingsploeg en de
mannen van de middagdienst op de
schouders getild en in triomph naar
de auto's gebracht, die hen zo snel
mogelijk naar huis brachten.
Er was afgesproken dat de echt
genoten rustig thuis op hun mannen
zouden wachten, doch de dames had
den het thuis niet kunnen uit hou
den en waren met hun kinderen naar
de mijn gekomen om vader te be
groeten.
De mannen hebben een week ex
tra verlof gekregen. Ruim een dag
zullen zij hiervan echter in hun bed
doorbrengen, om de vermoeienissen
en de spanning van de laatste dagen
te vergeten.
S&ledde tn.ipuu-e\ke\l op. de ichoudeli man de >ieddeli.
De mijnwerkers met de boormees
ter op de schouders van de redders
genomen met links boven de ene
Bertram, daar naast de boormeester
ir. Grimberg, vervolgens de heer
Schoormans en helemaal rechts de
andere Bertram.
Opstandige Berbers vluchten in de bergen
De Fransen zijn thans in Marokko bezig de moordpartijen der Berbers
van Zaterdag j.l. geducht af te straffen. Men schat het aantal doden in
Marokko thans op ongeveer duizend. Het Franse leger is Maandag een
offensief begonnen in het Atlas-gebergte, met steun van tanks en straal
jagers; de zuiveringsactie zal „zeer krachtig" worden uitgevoerd. In Algerije
hebben de Franse troepen negen Algerijnse nederzettingen vernietigd, waar
bannelingen, die afgelopen Zaterdag aan de terreur in het district Con-
stantine deelnamen, onderdak hadden gekregen.
Volgens Franse autoriteiten werden vrouwen en kinderen uit de neder
zettingen geëvacueerd alvorens
vernietigd.
de „rebellennesten" volledig werden
MET VLIEGTUIGEN EN
PANTSERWAGENS.
HUURWET
DIJ DE BEHANDELING van de
huurwet in de Eerste Kamer is
het befaamde artikel 8, een surro
gaat van de Huurbelasting genoemd.
In dat artikel wordt bepaald, dat de
huurverhogingen niet zullen wor
den toegelaten voor woningen, die
als gevolg van verwaarlozing, welke
aan de verhuurder is te wijten, ken
nelijk niet voldoen aan de eisen, die
daar aan in verband met instand
houding en bewoonbaarheid kunnen
worden gesteld.
Dit is op zichzelf een gezonde ge
dachte. Het is duidelijk, dat wanneer
belangrijk hogere huren dan voor
heen worden gevraagd, ook de woon
dienstprestatie, die daartegehover
wordt gesteld, op een behoorlijk ni
veau moet liggen. Met andere woor
den: de liefde kan niet van één kant
komen. Maar de onderhoudszeden
zijn sinds de oorlog wel zo ingrij
pend gewijzigd, dat in tal van geval
len van een redelijk onderhoud nau
welijks of in het geheel niet meer
kan worden gesproken.
Met 5% kan men moeilijk gewa
gen van een belangrijke huurverho
ging, zeker geen huurverhoging uit
de baten waarvan de dikwijls hoge
onderhoudskosten, welke noodzake
lijk zijn, zouden kunnen worden be
streden. Neemt men als voorbeeld
twee woningen van verschillend ty
pe, dan demonstreert dit wel duide
lijk de onzakelijkheid van deze be
paling. Het eerst voorbeeld is een
ouder arbeiderswoning, die nu zeven
gulden huur in de week doet, dat is
driehonderd vijftig gulden per jaar.
De huurverhoging voor een heel jaar
bedraagt dan zeventien gulden vijf
tig. Stel daarnaast een woning van
twaalfhonderd gulden per jaar, hier
bedraagt de huurverhoging dan zes
tig gulden. Men zal moeilijk kunnen
beweren, dat van deze beide bedra
gen onderhoudskosten kunnen wór
den betaald.
En dan neemt men nog niet eens
in aanmerking, dat de huiseigenaren
reeds gedurende tien jaren het kind
van de rekening zijn geweest. Bo
vendien wordt hier het Nederland
se volk een mogelijkheid voorge
houden om verbetering van wonin
gen af te dwingen door te dreigen
vrijstelling van de 5% huurverho
ging te zullen vragen. Men kan op
zijn vingers uitrekenen, wat daarvan
zal terecht komen. Men kan dit dan
ook niet anders zien dan als het re
sultaat van een politiek compromis
tijdens de Kabinetscrisis verkregen.
Zodoende was enigszins het gezicht
gered van de P.v.d.A.-fractie in de
Tweede Kamer, die een crisis uit
lokte, omdat zij weigerde het stok
paardje van de huurbelasting op stal
te zetten en zich tenslotte toch ge
dwongen zag dit beestje voorlopig op
te bergen.
Toch kan men deze zaak
niet voor de volle 100% aldus
eenzijdig bezien. Er is, zoals minister
Wit.te ook heeft betoogd, in de Twee
de Kamer reeds meermalen, ook van
Katholiëke zijde, gepleit voor het
scheppen van een verdere sanctie op
het onderhoud, omdat men voorzich
tig zou moeten zijn met het toepas
sen van uniforme huurverhogingen
zonder rekening te houden met het
onderhoud. Een uniforme huurver
hoging zal steeds moeilijker te han
teren zijn, naarmate men verder af
raakt van de peildatum van 1940,
omdat enerzijds de huizen veroude
ren en ongelijkmatig verouderen en
anderzijds de onderhoudstoestand,
naarmate de jaren verstrijken bij de
verschillende objecten steeds meer
zal gaan verschillen. Differentiatie in
de huurverhoging dus en men kan
dan, zoals minister Witte, op het
standpunt staan, dat dit een zaak is,
die materieel reeds lang is bepleit
en die in dit wetsontwerp uitvoering
heeft gevonden. Het zal er bij de
geringe huurverhoging, waarom het
hier gaat, dan vanaf hangen hoe de
ze maatregel in de practfjk zal wor
den toegepast. Men heeft hiermee
nog geen ervaring. Zal er nu een
stroom van aanvragen om vrijstelling
van de huurverhoging van 5% los
komen en zo ja: zullen deze aanvra
gen dan verdrinken in de stroom van
paperassen en ambtelijkheden, die
er het gevolg van zullen zijn?
Dan weet men in ieder geval voor
de toekomst hoe het niet moet.
Bij uitvoering van deze maatregel
zal het er echter om gaan hoe de
norm, dat het verhuurde kennelijk
niet voldoet aan de eisen, die daar
aan in verband met de instandhou
ding en de woonbaarheid kunnen
worden gesteld, zal worden toege
past.
Deze norm is tamelijk zwak, maar
de hantering van deze algemene
norm zal wel niet overal hetzelfde
zijn. Daarom lijkt het ons in ieder
geval het beste het verzoek van de
vereniging van Nederlandse Gemeen
ten te volgen en de uitvoering hier
van te leggen in handen van ge
meentelijke organen om bij de toe
passing persoonlijke opvattingen zo
veel mogelijk te ontgaan.
Overigens zal dp ervaring.het moe
ten leren en hier zal wel meer dan
ooit de juiste definitie van de erva
ring zijn, dat zij de som is van onze
fouten.
Men gelooft, dat vele inwoners
van Marokkaanse steden, die hebben
deelgenomen aan de onlusten van
het afgelopen weekeinde, naar de ber
gen zijn gevlucht om aan arrestatie
te ontkomen.
Vliegtuigen van de Franse lucht
macht voerden met machinegeweren
en raketten Maandag onafgebroken
aanvallen uit op kampen van Ber
bers en groepen bereden stamleden,
die met oude geweren en messen
gewapende zijn. Pantserwagens van
het vreemdelingenlegioen drongen
schietend door in afgelegen dorpen
waar opstandelingen zich verschanst
hadden na in het afgelopen week
einde de steden Kenifra, Oued Zem
en Khoeribga aangevallen te heb
ben. In deze steden zijn tenminste
60 Europeanen door Marokkanen ge
dood.
In Khoeribga brandden Maandag
nog de fosfaatmijnen, die Zondag
door opstandelingen in brand gesto
ken waren. Maandag is bekend ge
worden, dat de Europese wijk van
Khoeribga, die Zondag door duizen
den Marokkanen omsingeld werd,
slechts dank zij de snelle tussen
komst van marine-commando's en
legionnaires voor een lot als Oued
Zem trof, gespaard is gebleven. Kort
vóór de komst van de opstandelingen
wferd alarm geslagen door een aantal
Marokkanen, die door de Europese
wijk renden onder het uitroepen van:
„Berg je, ze komen jullie doden". De
benden opstandelingen, die zojuist
een Frans echtpaar en de vrouw van
een Franse marine-officier in han
den hadden gekregen en vermoord,
werden in de Europese wijk "opge
wacht door de commando's, die sal
vo na salvo op de opstandelingen
losten, waardoor volgens oogetuigen
tientallen Marokkanén werden ge
dood. Later vormden de Marokka
nen nieuwe groepen, die de Europe
se wijk van een andere kant aanvie
len. Verscheidene openbare gebou
wen werden in brand gestoken.
Met behulp van vliegtuigen.
Vliegtuigen, die per radio waren
gewaarschuwd, vielen daarop met
.machinegeweervuur en raketten de
uitgestrekte wijken rondom de Euro
pese wijk van Khoeribga aan, ter
wijl legionnaires met zware machine
geweren van alle kanten op deze wij
ken schoten.
Toen de betogers vluchtten, dron
gen de legionnaires de krottenwijken
binnen, waar veel arrestaties wer
den verricht. Volgens sommige be
richten werden de lijken van 200
Marokkanen gevonden. D'e schade
die in Khoeribga werd aangericht
■wordt geraamd op een milliard
■franken.
's Avonds trokken benden bereden
stamleden in de buurt van Khoerib
ga en Oued Zem rond. Zij staken
spoorwegstations in brand en ver
nielden spoorwegovergangen. Voorts
staken zij een bos in brand.
Bij Kenifra, waar 400 ruiters van
de Zaianstam Zondag trachtten een
Frans vliegveld aan te vallen, vie
len vliegtuigen Maandag onophoude
lijk sterkte van de stamleden op heu
veltoppen aan.
Volgens berichten hebben veel
stamleden zich, na langdurige onder
handelingen tussen legerofficieren
en oaids, overgegeven. Een aantal
Marokkaanse kinderen leverde Maan
dag bij een Franse versperring een
dertigtal geweren in, waarvan som
mige Vrijdag j.l. tijdens gevechten
■met Franse parachutisten door de op
standelingen waren buitgemaakt.
Bij Kenifra zijn patrouilles met
■pantserwagens, onder leiding van
Marokkanen, op zoek naar leden
van de Ishkenstam, die Zaterdag
drie Franse journalisten hebben over
vallen en gedood.
In Marrakesj.
In Marrakesj deden zich gisteren
de gehele dag wanordelijkheden voor.
Leden van het vreemdelingenlegioen
Hij is 108 jaar oud
Temidden van de Noordafrikaanse
spanningen zijn de Franse premier
Edgar Faure en een groep Marok
kaanse leiders bijeengekomen t<
Aix-les-Bains aan de Zwitserse grens
om een oplossing voor het Marok
kaanse vraagstuk te vinden. De eer
ste Marokkaan die uitgenodigd werd
om met de Fransen te overleggen,
was de 108-jarige grootvizier El Mo-
kri, die op deze conferentie het wan-
raakten in de Arabische wijken slaags
met betogers, die zij met behulp van
traangas uiteendreven. De menigte
drong een moskee binnen, doch zij
werd door de politie verdreven.
Vele winkels werden geplunderd en
in brand gestoken.
Demonstranten wierpen voor en
achter de troepen barricades op ten
einde hen in de nauwe stegen van
ham hoofdmacht af te snijden.
In de omgeving van Marrakesj
werden vele boerderijen van blan
ken in brand gestoken. Volgens on
bevestigde berichten bestookten
Franse vliegtuigen betogers op de
heuvels rondom de stad met bom-
Naar wij vernemen is van de Ne
derlandse consul-generaal in Rabat
bericht onvangen, dat er geen Neder
landers zijn onder de slachtoffers van
de recente onlusten in Marokko en
dat zij geen materiële schade hebben
geleden.
Het aantal in Marokko verblijvende
Nederlanders wordt geschat op 200.
Opperbevelhebber in
Marokko verongelukt
De opperbevelhebber van de Fran
se troepen in Marokko, generaal
Duval, is Maandag bij een vliegtuig
ongeluk om het leven gekomen, aldus
is in Rabat bekend gemaakt.
De kleine Piper Cub, waarin de ge
neraal vloog, stortte ongeveer 20 km.
van Kasba-Tadla, bij Wed Zem, neer.
Over de oorzaak van het ongeluk tast
men nog in het duister.
Er zaten slechts twee personen in
het verongelukte vliegtuig: generaal
Duval en zijn adjudant Chabrol.
De opperbevelhebber maakte een
inspectievlucht.
Generaal Duval is 60 jaar gewor
den. Hij was sinds 1949 opperbevel
hebber in Marokko. Voordien was hij
opperbevelhebber in Tunesië.
DE TOESTAND IN NOORD AFRIKA
kele regiem van Sultan ben Moulay
Arafa vertegenwoordigt. Hij is waar
schijnlijk de oudste staatsman ter
wereld.
Premier Faure wordt door vier van
zijn belangrijkste ministers bijge
staan. Vandaag zouden de eigenlijke
besprekingen beginnen, die tot Vrij
dag zullen duren. De voorbesprekin
gen van gisteren met de stokoude
vizier, die al op leeftijd was toen de
Fransen zijn land in 1912 binnentrok
ken, werden gevolgd door een re
ceptie, die werd aangeboden aan de
pasja van Marrakasj, El Glaoui, de
pro-Franse leider van de Marok-
kaanes Berbers.
Het doel van het Franse kabinet
is de standpunten van de Franse en
Marokkaanse rechtse partijen, die
sultan Ben Arafa steunen en slechts
gematigde bestuurswijzigingen in
Marokko voorstaan, te verzoenen
met de verlangens van de linkse en
centrumpartijen van de Arabische
nationalisten, die de sultan gaarne
zien vertrekken. Komt deze verzoe
ning tot stand, dan kan een kabinet
op brede basis worden gevormd.
PRIJS VAN 50.000.—.
In de 528ste staatsloterij, vierde
klasse, tweede trekking is een prijs
van f 50.000.gevallen op lot no.
1155.
(Geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond. Opgemaakt te
2 10 uur).
warm
Droog, overwegend zonnig en
warm weer met dezelfde of iets i
lagere temperaturen. Zwakke i
tot matige wind in hoofdzaak tus-
sen Noord en Oost.
24 Aug. zon op 5.39, onder 19.50;
maan op 13.44, onder 22.01.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
AMSTERDAM
LONDEN
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
GENEVE
ZURICH
LOCARNO
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
WENEN-
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
half bew. 23 C.
licht bew. 25
nevel 26
licht bew. 28
nevel 31
onbewolkt 27
onbewolkt 31
onbeewolkt 31
onbewolkt 29
onbewolkt 28
nevel 27
mist 26
onbewolkt 28
geheel bew. 29
nevel 29
half bew. 26
nevel 27
nevel 28
onbewolkt 31
onbewolkt 29
half bew. 31
Korreltje
Rijke mensen zijn arme mensen,
die geld hebben.
