Ay&vCidóCÜHl/^li I DE DANS
Naties wisselen hun atoom-
ervaringen ui!
Nasleep van de
revolutie
't Z. Koreaanse
ultimatum
Het wintert in
de Alpen
Franse regering remt Grandval
in Marokko
Vrij zonnig
A WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1955
f A\\ I "1 vLa 46ste JAARGANG No. 13572
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN j RFSPIITSTF flTflMFN 1
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32 7 ,f
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 1.50
AMERIKA VERSCHAFT GEGEVENS
OVER ATOOMREACTOREN
Krachtcentrales met hoopvolle vooruitzichten
Admiraal Lewis Strauss, voorzitter van de Amerikaanse commissie voor
atoomenergie, heeft Dinsdag de Indische voorzitter van de atoomconfe
rentie te Genève, dr. Homi Bhabha, de secretaris-generaal van de confe
rentie, prof. Walter Whitman, en de zes vice-voorzitters der conferentie en
hoge ambtenaren van de Verenigde Naties acht boekdelen met blauw
drukken overhandigd, die de volledige technische gegevens bevatten over
atoomreactoren voor onderzoekingen, die thans in de Verenigde Staten
in gebruik zijn. Deze gegevens over het Amerikaanse onderzoekingswerk
met betrekking tot het vreedzame gebruik van atoomenergie, zijn door de
Amerikaanse commissie voor atoomenergie speciaal verzameld ten behoeve
van de afgevaardigden van de 72 landen, die aan de huidige conferentie
te Genève deelnemen.
ENGELAND IS ALLEN VOORUIT.
In conferentiekringen is Dinsdag
verklaard, dat de internationale des
kundigen het er over eens zijn, dat
Groot-Briftannië tenminste drie jaar
vóór is op alle andere landen bij de
ontwikkeling van de atoomenergie
voor industriële doelen. Britse atoom
deskundigen hebben bij informele
besprekingen verklaard, dat Enge
land binnen twintig jaar tijds gro
tendeels gebruik zal maken van
atoomenergie en dat van die tijd af
alle nieuwe krachtcentralen, die in
LEVEN OF DOOD?
Een gedachte, waarmee men
al vaker gespeeld heeft, is deze:
wat zou een man uit de tijd van Von
del bijv. denken, als hij eens op de
aarde tot het leven zou kunnen te
rugkeren in onze tijd? In onze tijd"
met z'n radio en televisie, vliegtuigen,
auto's en bromfietsen, eleotrisch licht,
telefoon en schrijfmachines. Waar
schijnlijk was de man na één uur
reeds stapel krankzinnig en 'binnen
de twee uren morsdood gereden
door een auto.
Neen, dan wij, moderne men-
0 sen
Laten we maar oppassen;
straks kunnen wij, moderne mensen,
het dolle tempo ook niet meer bij
houden. Het begint ons toch al te
duizelen, als we lezen van „kunst
manen", die in anderhalf uur om de
wereld cirkelen, en van al d'at aitoom-
geplits, waarmee Genève ons op
het ogenlblik de oren vol toetert.
Toch is dit alles betere lectuur
dan dat eeuwige geharrewar tussen
Oost en West, die dreigementen tus
sen het ene volk en het andere, of
dat gooien met bommen in Noord1-
Afrika. Het is tenminste een teken
van vooruitgang en opbouw, van
vredelievende samenwerking tussen
de volken, waardoor het spook
beeld van een nadersluipende hete
of koude oorlog op de achtergrond
wordt gedrongen.
Wij staan thans aan de poort van
een nieuw tijdperk en boven die
poort staan de waarschuwende
woorden van Einstein:
„Als gij er in slaagt de kernphy-
sische vindingen voor vreedzame
doeleinden aan te wenden, ligt de
weg naar een nieuw paradijs open.
Kunt gij het niet, dan ligt voor u
het gevaar van een universele
dood".
Leven of dood? Wat zal de mens
heid vinden, als zij de poort is
Groot-Brittannië gebouwd zullen
worden, atoom-krachtcentralen zul
len zijn.
Een Britse woordvoerder verklaar
de Dinsdag tegenover Reuter, dat
Britse atoomdeskundigen over onge
veer vijf jaar instaat zullen zijn
electriciteit te produceren, die even
goedkoop zal zijn als electrische
energie, opgewekt met de huidige
middelen. Daarna zouden de kosten
De dood, als men voortgaat met
de wedstrijd in atoom- en water
stofbommen; het leven, als de man
nen, diie op het ogenblik te Genève
•bijieen zijn, de gelegenheid krijgen
zioh rustig te wijden aan de ont
wikkeling van de kernphysische
vindingen en hun toepass-ing op
vreedzame doeleinden.
De keuze lijkt op het eerste ge
zicht zo eenvouddg en voor de hand
liggend; welk zinnig mens zou de
dood verkiezen boven het leven?
Doch zó eenvoudig is het niet, want
men vergeet zo licht, diat mensen
mensen blijven, met hun begeerten
en hartstochten. Iedere vreedzame
ontwikkeling bergt het gevaar van
strijd en vernietiging dn zich. Hoe
meer een mens bezit, des te meer wil
hij hebben; de be<*ee~te naar gro
ter macht heeft reeds veel or.
aangericht. Ook de ontwikkeling van
de kernphysica houdt het gevaar in
van een toenemende jacht op de
daarvoor benodigde grondstoffen, zo
als uranium en andere elementen, die
niet overal op de aarde gevonden
worden. Slechts als men er in slaagt,
de weldaden van de nieuwe energie
bronnen gemeengoed te maken van
de hele mensheid, als er geen be
voorrechte en geen achtergestelde
gebieden zullen zijn, zal dat gevaar
bezworen kunnen worden.
Wie durft de toekomst te voorspel
len?
Als Saarstatuut
verworpen wordt
Gezaghebbende Franse kringen
bevestigden gisteren, dat verwerping
van het Saarstatuut bij de in October
te houden volksstemming slechts
automatisch kan leiden tot terugkeer
van de toestand van voor 23 October
1954.
Het accoord over het Saargebied
werd tussen Frankrijk en West-
Duitsland gesloten, aldus genoemde
Franse kringen, en het Franse par
lement maakte van deze overeen
komst een voorwaarde voor de goed
keuring van de Parijse accoorden,
die voorzien in bewapening van een
souverein West-Duitsland.
Verwerping van het Saarstatuut
zou de Saarlanders niet slechts be
roven van de belangrijke voordelen,
die hun in dit statuut zijn toegekend,
doch zij zou eveneens zeer ernstige
gevolgen hebben voor de betrekkin
gen tussen Frankrijk en West-Duits
land, zo voegde men hieraan toe.
van electriciteit uit atoom-kracht
centralen geleidelijk kleiner worden.
Een volledige atoomkrachtcentrale
met twee reactors kost op het ogen
blik ongeveer 160 millioen gulden.
Britse firma's zullen waarschijnlijk
in staat zijn proefreactors te leveren
voor prijzen, die variëren van een
millioen tot tien millioen gulden
Ook V. S. goed op weg.
James Lane van het Amerikaanse
nationale laboratorium te Oak Ridge
in Tennessee heeft Dinsdag op de
Geneefse atoomconferentie verk d
dat de Ver. Staten reeds „goea op
weg zijn" naar de ontwikkeling en
bouw van grote atoom-krachtcentra
len, die goedkope electriciteit zullen
produceren. De vooruitzichten in de
Ver. Staten achtte hij veelbelovend.
De Amerikaanse commissie voor
atoomenergie heeft een vijfjarenplan,
dat voorziet in vijf typen atoomreac
tors. In een document van twee
Amerikaanse geleerden worden bij
zonderheden gegeven over een atoom
krachtcentrale met een reactor, waar
bij water wordt verhit in een "-etel
met elementen atoombrandstof en de
verkregen stoom gewone turbines
aandrijft. Deze centrale is in de Ver.
Staten reeds in werking en produ
ceert 2.000 kwu aan electriciteit. Men
verwacht, dat dit type reactor een
belangrijke stap vooruit zal blijken
te zijn bij het zoeken naar een ma
nier om op economische wijze atoom
energie aan te wenden voor indus
trie 1 gebruik.
Als slachtoffer van de relletjes
van 16 Juni in de Argentijnse hoofd
stad Buenos Aires is aldaar Zondag
overleden de Duitse pater J. Wag
ner CssR.
Slechts door uit het raam van de
eerste verdieping te springen, heeft
pater Wagner zich op die dag van
de Peronisten, die de pastorie waren
binnengedrongen, kunnen ontdoen.
Met zware verwondingen werd hij
opgenomen in een ziekenhuis. Paro
chie en kerk werden geplunderd en
gingen in vlammen op.
Pater Wagner, die 71 jaar oud ge
worden is, was jarenlang adviseur
van kardinaal Copello, aartsbisschop
van Buenos Aires, en een der in
vloedrijkste personen onder de Ar
gentijnse Katholieken.
De 400ste paddenstoel in Brabant onthuld
„Hutehy" Hutchinson, de K.L.M.-piloot van Engelse na tionaliteit, die zich in autoraces in de loop van de jaren
een grote internationale vermaardheid heeft verworven, is in het afgelopen week-einde tijdens een autorace
voor sportwagens in de Zweedse stad Christianstadt uit de baan gevlogen en moest met een hersenschudding en
enige lichtere verwondingen in een ziekenhuis worden opgenomen. De foto toont de verongelukte wagen van
Hutchinson, terwijl politie bezig is een afzetting te vormen voor het opdringende publiek.
In Oisterwijk in Noord Brabant is Dinsdag de 400ste en laatste padden
stoel onthuld van het grote Paddenstoelenproject Oost Brabant en Noord
en Midden Limburg. De onthulling werd op originele wijze verricht door
de Commissaris der Koningin in Noord Brabant, Prof. Dr. J. E. de Quay;
in gezelschap van o.m. de heer A. G. M. Boost, directeur van Wegen en
Verkeer van de A.N.WJB. (links achter de commissaris).
De Zuid-Koreaanse waarnemende
minister van buitenlandse zaken,
Tsjoe Tsjoengwhan, heeft Dinsdag
avond in een officiële verklaring
meegedeeld, dat de leden van de
neutrale controlecommissie, als zij
geen gehoor geven aan de eis van de
Zuid-Koreaanse regering om vóór
Zaterdag a.s. het land te verlaten,
niet met geweld uit het land gezet
zullen worden. De Zuid-Koraanse
regering zal echter na het verstrij
ken van de gestelde tijdslimiet geen
verantwoordelijkheid aanvaarden
voor eventuele „incidenten waarbij
leden van de commissie betrokken
zijn".
Inmiddels duren de anti-commu
nistische betogingen in Zuid-Korea
voort. Te Poesan trachtten Dinsdag
ongeveer 4.000 betogers een verblijf
plaats van commissieleden te bestor
men, doch zij werden verdreven
door Amerikaanse soldaten, die ge
bruik maakten van traangas.
In buitenlandse diplomatieke krin
gen in Seoel maakt men zich zorgen
over het standpunt dat de Zuid-Ko
reaanse regering inneemt. De Austra
lische afgevaardigde in de V.N.-com-
missie voor hereniging van Korea,
de Chinese ambassadeur in de Zuid-
Koreaanse hoofdstad en een hoge
functionaris van de Amerikaanse
ambassade hebben Dinsdag afzon
derlijk met minister Tsjoe over de
kwestie gesproken.
Sneeuw, koude en zware regen
val teisteren midden-Europa, met
als resultaat overstromingen, aard
verschuivingen en mislukte vacan-
ties.
Zo wordt het dorpje Trento in Ita
lië met vernietiging bedreigd. Sinds
Zondag komen duizenden tonnen
aarde en rotsen van een berghelling
afrollen en zij worden slechts door
een klein ravijn, dat echter snel
wordt opgevuld, tegengehouden.
De dodelijk beangste dorpelingen
wachten nu op een teken van de
autoriteiten om him huizen onmid
dellijk te verlaten.
In de Oostenrijkse Alpen is voor
de tweede achtereenvolgende dag
sneeuw gevallen. De temperatuur is
daar tot zeven graden onder het
vriespunt gedaald.
In Oost-Oostenrijk houdt zware
regenval aan, waardoor er een ern
stig gevaar voor overstromingen is
ontstaan. In de Zuid-Duitse Alpen
viel sneeuw, evenals in Joegoslavië
en Noord-Italië. De inwoners van
Triëst hulden zich in winterjassen,
daar de temperatuur tot een or ver
kwikkelijk laag peil was gegzakt.
In midden-Italië moesten in som
mige plaatsen de mensen met roei;
bootjes door de straten varen; de re
gens hadden grote overstromingen
veroorzaakt.
Volgens meteorologen zyn de
merkwaardige stormen, die van kou
de vergezeld gaan. de eerste van die
aard in dit jaargetijde sinds 50 jaar.
Moet zijn plannen
matigen
De Franse regering heeft aan haar
resident-generaal in Marokko, Gil
bert Grandval, verzocht ten aanzien
van zijn fel omstreden plan voor Ma
rokko water in de wijn te doen,
meldt United Press. Dit verzoek zou
Maandag aan Grandval zijn gedaan
tijdens een geheim onderhoud in
Zuid-Frankrijk met de minister voor
Noord-Afrikaanse Zaken, July, en de
minister van Defensie, Koenig.
Grandval had vorige week een
plan ingediend dat de afzetting be
oogde van de huidige sultan, Sidi
Mohammed Ben Moulay Ben Arafa,
en de instelling van een regent-
schapsraad, die zou moeten aanstu
ren op meer zelfstandigheid voor
Marokko.
Dit plan is echter op grote tegen
stand gestuit van de rechtse minis
ters in het Franse kabinet, die de
huidige sultan tot elke prijs willen
handhaven.
Wel hebben deze ministers zich
accoord verklaard met „werkelijk
democratische" hervormingen, die
op zelfbestuur voor Marokko gericht
zijn.
Aan Grandval is nu verzocht, zijn
plan te matigen ten einde een breuk
in de regering te voorkomen.
Grandval zou gaarne tegen 20
Augustus een oplossing voor het
dynastieke vraagstuk in Marokko
één der voornaamste oorzaken van
de onrust aldaar hebben, daar hij
vreest, dat zich anders op deze da
tum, waarop twee jaar geleden ex-
sultan Ben Joessoef werd afgezet en
verbannen, mogelijk ernstige wan
ordelijkheden zullen voordoen.
Veel Franse ministers zijn echter
van mening, dat afkondiging van de
nieuwe maatregelen vóór de 20ste
Augustus door de nationalisten als
'n Franse capitulatie zal worden be
schouwd.
Men zou Grandval verzocht heb
ben zijn overredingskracht bij de
Marokkaanse leiders aan te wenden
om voor Frankrijk een nieuwe adem
pauze te verkrijgen.
HOE
wordt
weer
Het K.N.M.I deelt mede:
De betrekkelijke mooie zomer is
in het begin van de week verstoord
geworden door een „buiendepressie",
die via IJsland naar Zweden trok,
daar plotseling van richting veran
derde en naar de omgeving van Ham
burg koerste. Hier vulde hij snel op.
De wind wakkerde boven de Noord
zee tot hard aan en het windveld
drong ook tot boven ons land door,
waar de buiige wind en de regens be
paald onaangenaam vacantieweer ver
oorzaakten. Ook gisteren vielen nog
talrijke buien, die wegens de gerin
ge wolkendrift langdurig boven een
bepaalde plaats bleven hangen. Zo
doende varieerden de neerslag-hoe-
veelheden sterk van plaats tot plaats.
Gisteren werd bijv. op het vliegveld
Deelen tussen 7 uur Wiorgens en 7
uur 's avonds 12 mm afgetapt, in De
Bilt echter minder dan 0.1 mm. Gis
teravond nam de buiigheid snel af
en trad een belangrijke weersverbe-
tering in.
Een krachtig hogedrukgebied trok
namelijk van de Oceaan naar Schot
land en de Noordzee. Het bracht een
verbinding tot stand met een ander
hogedrukgebied boven Noord-Duits-
land. De wind ging naar Noordoost
en zette boven Scandinavië warme
en tamelijk droge continentale lucht
in beweging. Deze lucht stroomt het
komende etmaal ons land binnen,
zodat op een geleidelijke stijging
van de temperatuur gerekend kan
worden. Overdag komen flinke sta
pelwolken tot ontwikkeling, die hier
en daar het buiïenstadium kunnen
bereiken, maar deze buien hebben
niet veel te betekenen.
Oimdat ook in de bovenlucht een
krachtig hogedrukgebied ten Noorden
van ons land het weer bij ons gaat
beheersen, zullen we de komende
paar dagen op vrij mooi zomerweer
kunnen rekenen.
(Geldig van Woensdagavond tot 3
Donderdagavond. Opgemaakt te
S 10 uur).
VRIJ ZONNIG
Vannacht hier en daar mist. 3
Morgen wisselend bewolkt en op
de meeste plaatsen droog weer. f
Zwakke, later matige Noordoos- 5
S telijke wind. Vrij warm.
11 Aug. zon op 5.18, onder 20.16;
maan op 23.05, onder 14.50.
20.58 nieuwe maan.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
AMSTERDAM
LONDEN
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
GENèVE
ZüRICH
LOCARNO
BERLIJN
FRANKFORT
MÜNOHEN
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
onbewolkt
half bewolkt
onbewolkt
mist
motregen
mist
geheel bewolkt
mist
onbewolkt
onbewolkt
half bewolkt
mist
licht bewolkt
regen
mist
regen
zwaar bewolkt
geheel bewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
23 C.
22
22
17
19
16
22
25
21
25
20
17
23
16
18
16
28
25
30
Korreltje
Moeilijker dan kapitaal te verwer
ven, is kapitaal te behouden.
K.L.M.-piloot verongelukte op een Zweedse autoracebaan
