S)e
De eerste Amerikaanse kunstmaan
binnenkort de ruimte in
£uCe& Hewe'ó dtaatn vaatdt laeidetykheid
Anderhalf uur rond de aarde
Moskou gaat
talen leren
Atoomvliegtuig
nadert
Meer contact tussen
Oost en West
850-jaxig, &eataan aan ^Diepenheim
Politie-methoden
in Argentinië
Qiaat&e Slatade itt Slia
Het Bulgaarse
vliegtuigincident
ZATERDAG 30 JULI 1955
46ste JAARGANG No. 13563
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w„ (2.15 p. mnd., f6.40 p. kwart. Franco p. p. f6.80. - Advertenties: 15 ct. P. m.m. Telefoontjes 1.50
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
I
De eerste stap naar interplanetair verkeer
President Eisenhower heeft gisteren zijn fiat gegeven aan een Ameri
kaans project om kleine onbemande satellieten op te laten en buiten de
dampkring om de aarde te laten cirkelen. Men hoopt de eerste satelliet of
„kunstmaan", die zuiver en alleen de wetenschap ten dienste zal staan,
over ongeveer twee jaar de ionosfeer in te schieten.
De verrassende mededeling werd gisteravond gedaan door de perssecre
taris van Eisenhower, Hagerty.
Het plan om satellieten om de aarde te laten draaien, hetgeen de bijdrage
van Amerika aan het internationale geophysische jaar van Juli 1957 tot De
cember 1958 zal vormen, kreeg gestalte, toen in Maart van dit jaar, het
Amerikaanse Raket Genootschap tot de conclusie kwam, dat het „technisch
mogelijk" was, dergelijke satellieten te vervaardigen. Het Genootschap
vroeg toen de Amerikaanse Nationale Stichting van Wetenschappen, de
practische waarde van het oplaten varf een satelliet te bestuderen.
ces wordt door vele andere, mogelijk
zelfs „bemande" zal worden gevolgd,
zal zijn samengesteld, is thans nog
niet bekend.
Wel is het zo goed als zeker, dat
hij zal worden aangedreven door
atoomkracht.
De satelliet zal vermoedelijk ook
worden volgestopt met instrumenten,
die de geleerden „voor het eerst in
de geschiedenis", gegevens zullen ver
schaffen welke buiten de dampkring
werden geregistreerd. Maar zelfs
wanneer de eerste „kunstmaan" geen
instrumenten zou meevoeren, zou hij,
wanneer hij slechts twee of drie da
gen bleef cirkelen, een schat van we
tenschappelijke gegevens versohaffen.
Bij de thans berekende snelheid zou
de satelliet n.l. iedere 90 minuten een
keer rond de aarde cirkelen en be
studering hiervan zou reeds zeer be
langrijke gegevens opleveren.
Overigens zouden niet alleen de
EEN HALVE METER IN DOORSNEE
De eerste satelliet die de dampkring
zal verlaten, zal volgens de huidige
plannen een doorsnee van een halve
meter krijgen, en ongeveer 50 kilo
wegen, zo heeft de Belgische profes
sor Nicollet, de secretaris van het In
ternationale Comité van Geophysici
gisteravond meegedeeld.
Het object zal uit drie delen be
staan. Het eerste deel zal op een hoog
te van 20 tot 22 km afvallen. Het
tweede deel, waarin de satelliet zelf
zit gesloten, brengt deze tot een hoog
te van ongeveer 300 km, waarna het
buitenste deei eveneens afvalt en de
satelliet vrij komt.
De „kunstmaan' 'dan practisch vrij
van de aantrekkingskracht van de
aarde zal op een hoogte van 300 tot
500 km met een snelheid van onge
veer 2300 km rond de aarde blijven
cirkelen. Daar de satelliet evenwel
ook op deze hoogte nog enige wrij
ving ontmoet en bovendien op den
duur toch nog onderhevig zal zijn
aan de aantrekkingskracht, zal de
snelheid na een aantal dagen, of mo
gelijk v/eken, verminderen.
De „kunstmaan" zal dan vallen,
doch niet op de aarde terugkomen,
daar de toenemende wrijving de sa
telliet lang voor die tijd uit elkaar zal
doen spatten.
Van welk materiaal de eerste satel
liet, die, wanneer de proef een sue-
Het bestuur van de communisti
sche partij van de Sowjet-Unie
heeft besloten, dat met ingang van
September van dit jaar op Russische
Universiteiten meer aandacht zal
worden besteed aan de studie van
Engels, Frans of Duits.
Talenstudie zal voortaan in de
eerste twee studiejaren verplicht
zijn. In het derde en vierde jaar zul
len de studenten een persoonlijke
taak moeten uitvoeren, beslaande
uit het vertalen van een buitenlands
Specialistisch werk. Bovendien zul
len zij een examen moeten afleggen.
In het halfjaarlijkse rapport van
de Amerikaanse commissie voor
atoomenergie aan het Congres staat,
dat begonnen is met de aanmaak van
verscheidene typen nieuwe atoom
wapens aan de hand van de gege
vens, die vorig jaar zijn verkregen
bij de proeven met waterstofbom
men in de Stille Oceaan.
Verder wordt in het rapport ge
zegd, dat de vooruitzichten voor het
bouwen van een vliegtuig met atoom-
aandrijving aanzienlijk beter zijn ge
worden.
De binnenlandse productie van
uranium en zijn concentraten heb
ben een recordhoogte bereikt, waar
door Amerika een van de grootste
geworden,
begonnen.
De proeven die de laatste tijd zijn
gedaan, rechtvaardigen een zeker op
timisme wat betreft de mogelijkheid
tot bescherming tegen uitstraling en
herstel van nadelige gevolgen van
straling. Deze problemen zelf zijn
echter nog steeds niet opgelost, al
dus het rapport.
geleerden maar iedereen op aarde de
satelliet met kijkers, en in de sche
mering mogelijk zelfs met het blote
oog kunnen waarnemen.
De gegevens die men hoopt te ver
krijgen liggen op diverse gebieden:
dat van de ionosfeer, belangrijk voor
radioverbindingen; verbetering van
weersvoorspellingen; een beter in
zicht in de gevolgen van licht- en ul
traviolette straling van de zon; en
meer gegevens over l^smische stra
len en meteoren.
De verkregen gegevens zullen aan
alle geleerden ter wereld, ook aan alle
Russische ,ter beschikking worden
gesteld.
Ook de Russen
Ook de Russen zijn hard bezig aan
de vervaardiging van satellieten. Een
van de leden van de Sowjet-commis
sie voor interplanetaire verbinding,
Korpenko, zei reeds, dat deze com
missie tot taak heeft een „automa
tisch laboratorium" te constreren^
dat als een satelliet rond de aarde
zal cirkelen. De Russen hebben op dit
gebied ook reeds grote voortgang ge
boekt, zoals zou blijken uit de ver
vaardiging van een raket van onge
kende kracht.
REIZEN DOOR DE RUIMTE
Het afschieten van onbemande sa
tellieten wordt door de geleerden
beschouwd als de eerste stap naar
interplanetair verkeer. Een volgende
stap zal zijn het lanceren van een be
mande „kunstmaan", waarna moge
lijk tenslotte reizen door de ruimte
tot de werkelijkheid gaan behoren.
Men verwacht dat kernenergie hierbij
een grote rol zal spelen.
Sinds jaren werken in verschei
dene landen, in het bijzonder de V.S.,
de Sov/jet-Unie en Engeland, geleer
den aan dergelijke plannen. .Ook al
omdat men vaak van oordeel is, dat
ruimteschepen de grootste waarborg
voor de vrede zouden zijn, aangezien
men van uit deze ruimteschepen elke
oorlogsvoorbereiding zou kunnen op
merken.
Het Amerikaanse departement van
Defensie heeft een verklaring uitge
geven, waarin wordt gezegd, dat het
project voor de kleine satelliet het
begin is van het onderzoek van de
wereldruimte door middel wan satel
lieten. Het departement treeft plan
nen voor een kunstmatige satelliet,
die „v/eken, maanden of zelfs jaren"
in de wereldruimte kan blijven.
Zelfs tussen
Tsjoe en Tsjang?
In New Delhi worden pogingen ge
daan om directe besprekingen te or
ganiseren tussen communistisch en
nationalistisch China. De Chinese
premier, Tsjoe En-lai, zou reeds ge
zinspeeld hebben op zijn bereidheid
om de nationalistische leider, gene
raal Tsjiang Kai-Sjek te ontmoeten.
In diplomatieke kringen in New
Delhi heerst een gevoel van optimis
me en hoopt men dat een dergelijke
ontmoeting spoedig zal kunnen wor
den belegd.
Directe besprekingen tussen Pe
king en Formosa zouden parallel lo
pen aan de .besprekingen tussen com
munistisch China en de Verenigde
Staten, die volgende week in Ge-
nève zullen beginnen en zouden kun
nen bijdragen tot een algemene re
geling voor de vraagstukken in het
Verre Oosten.
De premiers van India en Birma,
Nehroe en Oe Noe, hebben de afge
lopen weken nauw contact onder
houden over de situatie in het Verre
Oosten. Hoewel een algemene confe
rentie over het Verre Oosten nog ver
weg lijkt wordt aangenomen dat wel
voorbereidende stappen in deze rich
ting door Nehroe en Oe Noe zijn be
sproken.
President Eisenhower heeft giste-
In het Overijsselse stadje Diepenheim, dat op het ogenblik bezig is zijn 850ste verjaaAag te vieren, werd Vrij
dag in het kader van deze feestelijkheden een concours hippique gehouden, dat o.a. werd bijgewoond door
Prinses Armgard von Lippe Biesterfeld. Onder de deelnemende paarden was ook de stal van het paleis Soest-
dijk vertegenwoordigd. De foto toont op de eretribune prinses Armgard, gezeten tussen de heer en mevrbuw
Wijs en in gesprek met (links) de burgemeester van Diepenheim, de heer H. A. te Riet.
ren uit handen van de Indische am-
sadeur in de Verenigde Staten,
Metha, een boodschap ontvangen van
premier Nehroe. De ambassadeur
weigerde mee te delen wat de bood
schap inhield. India heeft belangrijke
medewerking verleend bij het leg
gen van het contact tussen Amerika
en Peking.
Radio Peking heeft intussen giste
ren verklaard dat thans het ogenblik
is gekomen voor „contacten tussen
Oost en West". In de uitzending
werd aangedrongen op opheffing van
het embargo op de handel met de
communistische landen.
BEDELAARSCONFERENTIE.
Te Kyaungdawya in Opper-Birma
wordt een bedelaarsconferentie ge
houden, waarbij de Birmese minister
van sociale diensten, Ba Saw, met
vertegenwoordigers van vijftien
landsdistricten aanwezig is, aldus
meldt de „Times". Het aantal bede
laars in geheel Birma wordt officieel
op twintigduizend geschat, waarvan
meer dan negentig procent analpha-
beet. Ondanks de grondwettelijke
waarborg van gelijke rechten heb
ben de bedelaars nog geen gebruik
gemaakt van hum stemrecht bij ver
kiezingen.
Ter conferentie zal gezocht wor
den naar manieren om de bedelaars
op passende wijze te werk te stellen
en hun levenspeil te verbeteren.
In Argentinië is grote beroering
gewekt door het vinden van het lijk
van een communistische arts Juan
Ingalinella. Deze arts werd sinds de
16e Juni, in de dagen van de op
stand tegen Peron, vermist. Thans
heeft men zijn lijk in de rivier de
Parana gevonden.
De politie had opgegeven, dat de
arts was gearresteerd en na een
„streng verhoor" door de politie aan
een hartverlamming was overleden.
Volgens Reuter doet deze zaak veel
stof opwaaien en brengt zij de rege-
ring-Peron in grote verlegenheid.
Enkele belangrijke politie-ambtena-
ren van Rosario werden ontslagen en
gearresteerd voordat de regering be
kend maakte, dat Ingelinella als ge
volg van een hartaanval was overle
den. De oppositie heeft gezegd, dat
de dokter werd vermoord en heeft
geëist, dat de politie het lijk toont.
De zaak-Ingalinella heeft Donder
dag in het Congres een tumult te
weeggebracht. Radicale afgevaar
digden eisten een onmiddellijk debat
doch de aanhangers van Peron wil
den de bevindingen van de commis
sie van onderzoek waarin ook radi
calen zijn opgenomen, afwachten.
Een speciale vergadering van de
Kamer van Afgevaardigden, die Vrij
dag zou worden gehouden en waar
op over de zaak-Ingalinella zou wor
den gesproken, heeft geen doorgang
gevonden, daar door het wegblijven
van de Peronistische Kamerleden het
quorum niet aanwezig was.
De grootste parade uit de geschiedenis van Rio de Janeiro vormde het slot
van het Eucharistische Congres, dat in de afgelopen week in deze stad werd
gehouden Kardinaal Macella, de Pauselijk Gezant, voerde in een rijtuig in
de stoet mee een. zes voet hoge, met goud overtrokken monstrans, als zin
nebeeld van Christus in Eucharistie. Hij werd gevolgd door vijftien kardi
nalen te voet. Meer dan een half millioen gelovigen sloegen het voorbij
trekken van de processie gade. De foto toont Kardinaal Masella tijdens het
dragen van het Heilig Sacrament.
Israël heeft gisteren van Bulgarije
geëist, dat de militairen, die ver
antwoordelijk zijn voor het neer
schieten van de Constellation van
een Israëlische burgerluchtvaart
maatschappij, gestraft zullen wor
den.
Het vliegtuig werd Woensdag nabij
de Griekse grens door Bulgaars
luchtafweergeschut neergeschoten.
De 58 inzittenden kwamen om het
leven. Israël heeft tevens formeel
vollledige compensatie geëist voor
het verlies aan mensenlevens en ma
teriaal. Eerder op de dag had de Bul
gaarse regering, die sprak over eer
'betreurenswaardig ongeluk, aange
boden een deel van de schade door
het verlies van het vliegtuig te ver
goeden.
Een officiële Israëlisohe commissie
van onderzoek van zes man, die zich
uit Griekenland naar de plaats van
de ramp wilde begeven, kreeg gis
termorgen geen toestemming van de
Bulgaarse grenswacht om de grens
te overschrijden. De Bulgaarse zaak
gelastigde in Jeruzalem verklaarde
hieromtrent, dat de Bulgaarse rege
ring reeds een commissie van onder
zoek naar de plaats des onheils had
gezonden en dat dus een Israëlische
commissie overbodig was. Later ga
ven de Bulgaarse autoriteiten aan
drie van de zes leden van de Israë
lische commissie alnog toestemming
om Bulgaars grondgebied te betre
den. Zij zouden vanochtend bij de
grenspost Koula de grens overschrij
den.
Grote schoonmaak
Sinds president Eisenhower in
1953 bepaalde, dat het Amerikaanse
ambtenarencongres op betrouwbaar
heid moest worden onderzocht, zijn
meer dan 34.000 ambtenaren ontsla
gen, van wie 3,.432 om redenen van
staatsveiligheid.
In totaal zijn in deze twee jaar
2.300.000 mensen in regeringsdienst
onderzocht.
In dezelfde periode hebben 441.025
ambtenaren eigener beweging ont
slag ingediend.
KIND ONDER TREIN
Gisteravond omstreeks zeven pur
is het vijfjarige dochtertje van de
familie Timmermans uit Rosmalen
door een trein, komende uit de rich
ting Nijmegen, onder Rosmalen ge
grepen en vrijwel op slag gedood. Het
meisje was met een aantal kinderen
langs de spoorlijn aan het vissen, al
spelend kwam zij op de spoorbaan,
met het genoemde noodlottige gevolg.
f (Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te 10
uur).
OPKLARINGEN
Droog weer met op de meeste
plaatsen opklaringen. Iets hogë-
re temperaturen. Zwakke wind
hoofdzakelijk uit Westelijke rich-
tingen.
1 Aug. zon op 5.02, onder 20.34;
maan op 19.07, onder 2.31.
2 Aug. zon op 5.03, onder 20.32,
maan op 19.36, onder 3.36.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
STOCKHOLM onbewolkt 22 C.
OSLO licht bewolkt 28
KOPENHAGEN zwaar bewolkt 26
AMSTERDAM regen 18
LONDEN zwaar bewolkt 21
LUXEMBURG zwaar bewolkt 19
PARIJS zwaar bewolkt 18
BORDEAUX onbewolkt 26
GRENOBLE licht bewolkt 22
GENèVE mist 20
ZURICH regen 19
LOCARNO onbewolkt 27
BERLIJN regen 20
FRANKFORT geheel bewolkt 23
MüNCHEN regen 18
WENEN zwaar bewolkt 22
INNSBRUCK regen 15
ROME onbewolkt 29
Opklaringen
Het K.N.M.I. deelt mede:
Het lage drukgebied boven Midden-
Europa, dat nog steeds over een uit
gestrekt gebied regen- en onweers
buien veroorzaakt, trekt zich lang
zaam naar het Oosten terug.
Gelijktijdig breidt een hoge druk
gebied op de Oceaan zich uit over
West-Europa.
De winden worden daardoor in ons
land steeds zwakker en in verband
daarmede komt er aan de aanvoer
van bewolking van de Noordzee een
einde. Voor Zondag wordt droog weer
verwacht met op vele plaatsen op
klaringen en iets hogere temperatu
ren overdag.
Korreltje
Wie over&I is, is nergens.
