De kunst hoeft in ons land niet meer
te lijden, maar blijft toch bloeien
Volksvijand no.l wordtin ons land
niet voldoende en juist bestreden
Kath* congres in Breda over woningbouw
Tweede Kamer over de status
van de vluchtelingen
Chefarine „4"
doet wonderen
Noors stoomschip „Gatt"
weer vlot gescheept
Was fourage-handelaar dronken
en heeft hij met auto gereden?
WOENSDAG 13 JULI 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Zonder publiek blijkt sport wel zo aardig te zijn
Gezinswoningen, bezitsvorming en
overheidssteun
Op het congres van het Katholiek
Instituut voor Volkshuisvesting, dat
gister en vandaag te Breda werd ge
houden, heeft de voorzitter, de heer
Alders, o.a. de kwestie van vorstver
let aangesneden. Hij betreurde de
geringe resultaten bij de pogingen om
dat verlet in de zomermaanden in te
halen. Hij noemde het bovendien te
leurstellend dat men in de gemeen
ten met de grootste tekorten talrijke
werken in aanbouw ziet, die minder
urgent zijn dan woningen. Hij drong
aan op de beperking van de niet drin
gend noodzakelijke bouwactiviteit er
juichte het toe dat het departement
in een jaar voor niet minder dan 178
millioen aan minder urgent werken
had afgeremd.
„Volksvijand no 1, de woningnood,
kan niet voldoende bestreden worden
met de ibouw van 65.000 woningen per
jaar, zolang wij met een tekort zit
ten van 200.000 woningen. Wanneer
men dan nog in aanmerking neemt,
dat de 65.000 te bouwen woningen
door onverwachte stagnatie nog niet
eens ieder jaar gehaald zal kunnen
worden, dan komt men tot de con
clusie, dat de woningproductie, hoe
dan ook, omhoog moet".
De heer Alders constateerde een
versterking van de positie der wo
ningbouwverenigingen, omdat de ge
meentebesturen de eigen activiteit
overhevelen naar genoemde vereni
gingen. Ook was hij vol lof over de
particuliere 'bouw, die in 1954 39 pro
cent van de totale woningproductie
uitmaakte.
Als mogelijkheid tot oplossing van
persoonlijke woningnood, en niet als
voorwerp van geleidelijke bezitsvor
ming; bovendien bestaat de mogelijk
heid nu een eigen huis te verwer
ven momenteel alleen open voor de
best betaalde groepen der werkne
mers. Het bouwen van een eigen huis,
achtte spreker slechts aantrekkelijk.
Men dient aldus spr. het eigen
woningbezit te stimuleren door het
Drakenburgh krijgt
eigen kapel
Naar de Utrechtse redacteur van
„De Tijd" verneemt, zal binnen af
zienbare tijd op het landgoed Dra
kenburgh te Baarn een kapel ge
bouwd worden, terwijl het bestuur
van de Stichting aKtholiek Gemeen
schapsoord en Volkshogeschool Dra
kenburgh ook een totale restauratie
van het gebouw voorbereidt. Nu de
overdracht van de eigendomsrechten
van de Stichting Katholiek Gemeen-
terdag een feit geworden is, stelt de
laatste alle pogingen in het werk om
de plannen zo spoedig mogelijk te
realiseren. Indien de nieuwe kapel
in het voorjaar van 1956 gereed
komt, zal de viering van het zilveren
jubileum van de stichting Septem
ber 1955 uitgesteld worden tot de
inwijding.
De in 1930 opgerichte stichting be
gon in 1937 in samenwerking met de
K.A.B. aan de bouw van het gemeen
schapsoord. De K.A.B. fourneerde
geld voor de aankoop van grond en
materiaal, terwijl de werkzaamheden
werden uitgevoerd door jeugdige
werklozen, die door het rijk betaald
werden. De K.A.B. verkreeg het
eigendomsrecht over Drakenburgh
met de bepaling echter, dat de stich
ting eigenaresse zou worden na te
rugbetaling van de geïnvesteerde gel
den. In 1940 was het gebouw nqg niet
helemaal gereed toen de oorlog aller
lei moeilijkheden veroorzaakte. Dra-
kenburgh viel in handen van het N.
A.F. en werd volgens gewijzigde i
plannen afgebouwd. Na de bevrijding
volgde rechtsherstel in de vorm van j
betaling van een aanzienlijke som. i
Een en ander leidde tot complicaties,
waaraan nu een gelukkig einde is ge-
maakt. De stichting is Zaterdag eige-
naresse geworden van landgoed en
gebouw voor een bedrag van
225.000.terwijl de werkelijke
waarde veel hoger ligt. De soepele
houding van de K.A.B. in deze neemt i
niet weg, dat de stichting een zware
financiële last op zich genomen heeft,
die slechts verantwoord is wanneer
de toekomstige exploitatie in volle- i
dige zelfstandigheid volgens de plan-1
nen zal verlopen.
Daartoe dient het gebouw grondig
opgeknapt te worden. Het ligt in de
bedoeling enige tijdens de oorlog
aangebrachte veranderingen onge
daan te maken en het gebouw in zijn
oorspronkelijke staat terug te bren
gen. Door de zolder om te bouwen tot
slaapzaal wil men het aantal zalen
voor conferenties e.d. uitbreiden. Ook
het meubilair zal vernieuwd worden.
Bovendien zijn er plannen voor de
aanleg van sportvelden e.d. om Dra
kenburgh tot een up to date katho
liek gemeenschapsoord te maken.
In dit kader past ook de bouw van
de nieuwe kapel. Het ligt in de lijn
der verwachtingen, dat hiervoor op
dracht gegeven zal worden aan archi
tect Herman van der Putten, die ook
het gebouw ontworpen heeft. De ge
wijzigde situatie brengt uiteraard
mee, dat een vroeger plan voor een
gemeenschappelijke kapel voor Dra
kenburgh en het nabij gelegen Nieu-
wenoord niet doorgaat.
De kleine zusters van de H. Joseph,
die Nieuwenoord onlangs van de K.
A.B. overgenomen hebben, hopen
over enige jaren een eigen kapel te
bouwen.
schepen van mogelijkheden tot finan-
ciëring en een verlichting van de
exploitatie-kosten.
De krotopruiming, aldus spreker,
moet zo snel mogelijk gerealiseerd
worden, al zo dit eerst dan groots-
scheeps kunnen gebeuren, wanneer
de woningnood voorbij is.
Verleerde politiek
Nadat spr. zijn voldoening had uit
gesproken over het aanpassen van de
huren der vooroorlogse huizen, als
mede, over de „onderhoudsdwang",
brak hij een lans voor verlaging der
bouwkosten en voor belastingfacili
teiten ten aanzien van nieuwbouw. Na
de uniformiteit van vele nieuwe
woonwijken te hebben gehekeld,
drong hij aan op betere samenwer
king tussen woningbouwverenigingen
en architecten.
„Als de kinderen op trappen en
stoepen spelen en huiswerk maken
zoals het nu al gebeurt dan zitten
wij aan de verkeerde kant van de
streep", meende de heer W. J. An-
driessen, lid van de Tweede Kamer
en oud voorzitter van de KVP, die
hierna het woord verkreeg.
De heer Andriessen gaf uiting aan
zijn grote ongerustheid over de tot
dusver gevolgde woningbouwpolitiek,
en betwijfelde of de thans gebouwde
woningblokken wel enige waarde in
de toekomst zullen hebben.
De gezinswoning
Ernstig bezwaar had spreker tegen
de bouw van veel te kleine woningen
en zgn. eenkamerwoningen, zulks in
verband met de gezonde uitgroei van
het gezin. Hij citeerde cijfers, waaruit
blijkt, dat naarmate de steden groter
worden, de huizen kleiner worden,
zodat Rotterdam in het eerste kwar
taal van 1955 78.5 procent van zijn
woningen met één of twee slaapka-
s bouwde, Den Haag 67.5 procent,
en Amsterdam 53 procent.
Landelijk bezien is, dank zij de
geleidelijke doorwerking van de be
moeiing van minister Witte, een
daling waar te nemen van 1952 tot
1954 van 32 procent tot 24 procent,
in de grote steden van 58 procent tot
47 procent. Dit laatste percentage
achtte de heer Andriessen echter ook
nog onverantwoord hoog. Dat het an
ders kan, bewijzen Brabant en Lim
burg, waar de percentages 1 of 2
slaapkamerwoningen slechts 11.2 en
2 bedroegen.
De heer Andriessen protesteerde
eveneens tegen de veel te bekrompen
slaapkamers, alsmede tegen de veel
te hoge huren van de grote gezins-,
woningen. Hier eiste hij speciale bij-
dragenreglingen of omslag van de
huur over meerdere kleinere wo
ningen. Of de flatbouw dient te wor
den volgehouden achtte hij een ge
schikt studieobject voor een volgend
congres.
Ernstig waarschuwde de heer An
driessen tegen stadsuitbreiding, waar
bij van bovenaf uitgerekend wordt
hoe een gezin met zoveel kinderen
nog precies in zoveel ruimte kan
leven, alsmede tegen de bouw van
wijken, die van meet af aan een be
paald ongustig stempel dragen.
Ook ten aanzien van de zgn. „huis
kamer-, zitkamer-, salon-ineen-wonin
gen", die 90 van ae nieuw gebouwde
huizen uitmaken, liet de heer Andries
sen een waarschuwend geluid horen.
Ouders met meer kinderen achtte de
heer Andriessen in zulke huizen dik
wijls te beklagen. Tot slot betoogde
spreker dat voor de oplossing van de
woningnood en het opvoeren van het
woonpeil een gemeenschappelijke
spanning nodig is, maar ook het bren
gen van financiële offers. De regering
zal, zover huur- en kostenpeil dit
noodzakelijk maken, financieel moe
ten steunen.
De heer W. F. v. d. Kerkhof heeft
in een rede de practische vraagstuk
ken besproken, welke de woningex
ploitatie met zich brengt; zijn raad
gevingen waren vooral bedoeld voor
de besturen van woningbouwvereni
gingen.
Nog jaarlijks 10.000
nieuwe t.b,c. gevallen
Het gaat met de tbc-bestrijding in
Nederland nog steeds goed.
De sterfte bedroeg in 1954 slechts
7.5 per 100.000 inwoners, waarmee
wij voor het eerst het laagste sterfte
cijfer hebben van de gehele wereld.
Dit zei de voorzitter van de Konink
lijke Nederlandse vereniging tot be
strijding der tuberculose, dr. mr.
Heynsius van der Berg in zijn ope
ningswoord van de in Utrecht gehou
den jaarvergadering van deze ver
eniging.
Tien jaar geleden overleden in ons
land meer dan 5.000 mensen per jaar
aan tbc en in 1954 slechts 800. Al is
dat minder dan aan verkeersongeval
len komen te overlijden, het is
naar de mening van dr. Heynsius van
der Berg nog een belangrijk aantal
en de tbc op de leeftijd van 20 tot 30
jaar nog tien procent van alle over
ledenen op. Bovendien komen er nog
jaarlijks 10.000 nieuwe gevallen bij.
Dit wijst er op, dat de tuberculose
bestrijding in Nederland nog niet is
afgelopen en dat er nog veel werk
wacht en er hiervoor nog veel geld
zal nodig zijn.
Dinsdag hebben sportkampioenen van de vroege ochtend tot de late' avond in volle ernst1 geprobeert in
Dirkshorn enige vis te verschalken. Na een lange tijd de dobber bestudeerd te hebben, moet Abe Lenstra, die
ook wel met hengel en snoer weg weet, even zijn aandacht van het water afhouden, om eens de ernstige
trekken, die een waar visser passen, uit zijn gezicht te lachen. Gerrit Schulte houdt naast hem een oogje op
zijn dobber.
De Tweede Kamer heeft gisteren
behandeld het wetsontwerp tot goed
keuring van het in 1951 te Genève
getekende verdrag betreffende de
status van vluchtelingen. Met de re
geling in de conventie stemde allen
met hem in.
De heer ROOSJEN (A.R.) vroeg
zich af, waarom de visumplicht ge
handhaafd zou moeten worden als
een vluchteling in een land een steun
punt heeft gekregen. De heer ZEGE-
RING HADDERS (V.V.D.) stemde in
met de bedoeling van de regering om
voor de vluchtelingen zo gunstig mo
gelijke kansen te scheppen voor een
menswaardig bestaan.
Vluchtelingen moeten soepeler wor
den behandeld dan vreemdelingen, er
dient naar te worden gestreefd hen
snel een plaats in onze samenleving
te geven. Ambonezen behoren naar
zjjn oordeel boven het verdrag te
staan.
Mej KLOMPé (K.V.P.) vond het
jammer dat de vluchtelingen niet een
eigen status wordt gegeven, hij moet
niet onderworpen worden aan aller
lei voorschriften zoals de vreemde-
lingen. Ze zou gaarne het verdrag
zien gevolgd door een vluchtelingen-
wet om de positie van de vluchteling
vast te leggen. Voorts vroeg zij hoe
de positie van de vluchteling-zeeman
zal worden geregeld. Nederland zou
wellicht zei zij, een initiatief kunnen
nemen.
De heer SCiHEPS (P.v.d.A.) meende
dat het vluchtelingenvraagstuk een
bredere omlijsting behoeft dan het
verdrag biedt. Volgens hem moeten
de vluchtelingen de gelegenheid heb
ben hier te zijn als gasten of als ge
naturaliseerde Nederlanders. De in
kampen verblijvende Ambonezen val
len niet onder het verdrag. Zij mogen,
zei de heer Scheps, in geen geval in
een slechtere positie komen dan de
in het verdrag bedoelde vluchtelin
gen. Hij pleitte voorts voor bespoe
diging van naturalisatie van Indische
Nederlanders die kans lopen hun pas
poort kwijt te raken.
De heer Scheps vroeg nadere in
lichtingen mfet betrekking tot de Ne
derlandse echtgenote van een Pool,
(mevrouw Weiher-Toet) die in ons
land vertoeft en Nederland zou wor
den uitgezet.
Jonk vrouwe WTTTEWAAL VAN
STOETWEGEN (C.H.) kwam op voor
een milder toelatingsbeleid. Facilitei
ten kunnen worden verleend, bijvoor
beeld door het kosteloos naturalise
ren. De regering zou met construc
tieve denkbeelden kunnen komen.
De heer WELTER (K.N.P.) wees
erop, dat nu voor de vreemdelingen-
refugee's in ons rechtsstelsel een bij
zondere figuur wordt geschapen, men
voor de Ambonezen en de personen
van gemengde afstamming niet kan
volstaan met hun positie ongeregeld
i zwevende te laten.
De heer HAKEN (COMM.) verzette
zich tegen goedkeuring van het Ge-
neefse verdrag. Hij was er tegen om
onder het mom van humaniteit ons
land te maken tot een centrum van
van spionnage.
Vandaag zal namens de regering
op dit debat worden geantwoord.
TEGEN PIJNEN EN GRIEP. 20 TABLETTEN 85 ct
(Advertentie)
DODEND WATER.
Bij het zwemmen in de Waal ter
hoogte van de Millingse Waard te
Millingen aan de Rijn is gistermid
dag om 17.30 uur de 16-jarige H. Sie-
bert uit Millingen aan de Rijn ver
moedelijk door de sterke stroom in
moeilijkheden geraakt en verdron
ken. IJlings toegeschoten hulp kwam
te laat; de rivierpolitie uit Nijmegen
heeft met het dreggen nog geen re
sultaat gehad.
Het Noorse stoomschip „Gatt" dat
bij een der stormen in de afgelopen
winter bij het uitvaren op de Zuider-
pier van Hoek van Holland is gelo
pen, is gistermiddag omstreek half
vijf van de pier gesleept door drie
sleepboten. De „Gatt" wordt drijvende
gehouden door twee pompboten.
Om ongeveer half zes kwam de
sleep de mond van de Nieuwe Water
weg binnen. Het is de bedoeling dat
de sleep aan de Berghaven een loods
aan boord neemt die haar naar Rot
terdam zal geleiden.
De „Gatt" liep 13 Jan. j.l. 's nachts
op de pier. Nog diezelfde nacht werd
een aantal opvarenden met behulp
van de nieuwe reddingsvlet in veilig
heid gebracht en des morgens bij
daglicht werden zeventien leden van
de bemanning door een helicopter van
de marine luchtvaardienst van boord
gehaald. Daarmede was de eerste red
ding van de in noodverkerende sche
pelingen door een Nederlandse heli-
copter een feit geworden.
De „Gatt" zal naar Krimpen aan de
IJssel worden gesleept om daar te
worden gesloopt. Het schip is gebor
gen door Van der Graaf en Mulder's
bergingsmaatschappij N.V. te Rotter
dam.
Moeilijk geval
De sneheid, waarin de
geplaagde mensheid wordt
gedwongen te leven,
Tegenwoordig gaat dat
allemaal veel vlotter; nau
welijks heb je kans gehad
brengt voor iedereen pro- om al de boogjes van het
blemen mee, maar zeker Zeemanshart in je eigen
niet in het minst voor de hart op te nemen, of je
schepper van volkscultuur, moet je weer gaan prepa-
voor de genieën, die zo reren op de smeekbeden
haarfijn de grote ziel van 't om wodka, die aan Annus-
warmvoelende volk peilen
en deze warmte in poëti
sche uitspattingen aan de
oppervlakte brengen.
In vroeger jaren had een
gevoelig lied een gezonde
levenkans en als het heel
mooi was, kon het best een
paar seizoenen mee. Zo
herinneren we ons per
soonlijk, hoe Marie, die met
een huzaar vrijde, onze
prilste jeugd jarenlang een
bijzonder cachet gegeven
heeft, omdat we het zo'n
mooi lied vonden en het
thuis niet mochten zingen.
ka gedaan worden en i
nog maar flauw deze nieu
we kunst in je opgenomen
hebt, vertelt een meneer
dat in de Jordaan de bloe
metjes voor de ruiten staan
en ook dat is weer een erg
mooi lied.
Zo krijgt de kunst zijn
kans niet meer in deze
voortsnellende tijd, maar
de kunstenaar-zelf onder
vindt van deze cultuur -
over-haasting niet zo heel
veel hinder.
Vroeger verkocht hij zijn
kunst voor 2 cent pér
blaadje en nijvere kunst
minnaars schreven de lied
jes van elkaar over, zo
dat het batig saldo voor de
schepper niet boven een
droge boterham uitkwam.
Dat was nog echte kunst,
Maar tegenwoordig maakt
men er vlug een stapel gra-
lachend over het. glanzen
de autootje, dat hij van zijn
kunst had overgehouden èn
zong tot grote geestdrift
van de Jordaan „Aan dé"
voet van die oude Wester
heb ik vaak in gedachten
gestaan".
Dit was de tweede maal,
mofoonplaten van en wordt dat Johnny dat lied giste-
daan met vrouw en kroost
de hulde van de Jordaan
oogstte, toen de 100.000
plaat van zijn indrukwek
kende „In d.e Jordaan" van
de machine' gekomen was.
ren zong, want vóór de
Jordanerhulde had hij een
ontvangst op het stadhuis
historie gemaakt en daar
had hij de burgemeester op
zijn kunst vergast.
Tenslotte werd het te
druk en daarom klom
Johnny op het balkon van
Johnny werd bedolven 't Westermarkt-hotel, waar
onder de bloemen, omdat de duizenden Jordaners op
er nog nooit in dea tijd van
18 weken zo'n hoge stapel
platen van één lied over
de toonbanken gegaan was.
En Johnny streek glim-
het plein hem geen betere
lof wisten toe te zwaaien,
dan al deinend te galmen:
„Wij zijn in de Jordaan
geboren.
Tegen een 48-jarige fouragehande-
laar uit Vijfhuizen, die door de recht
bank te Alkmaar vrijgesproken was
van het „in kennelijke staat" zijn
auto te hebben bestuurd, heeft de
procureur-generaal bij het gerechts
hof te Amsterdam gisteren een boe
te van 200 gld. subsidiair 30 dagen
en ontzegging van de rijbevoegdheid
voor drie maanden geëist.
Verdachte, die twee glazen bier en
twee glazen drank had gebruikt,
voerde als verweer aan, dat hij on
wel was geworden niet ten gevolge
van de drank, maar omdat hij de na-
kuur voor suikerziekte verwaarloosd
had.
„Afgeladen"!
Op Dinsdagmiddag 1 Februari j.l.
was de man in Purmerend in zijn
wagen gestapt. Hij had de motor
reeds gestart, toen hij zich niet goed
gevoelde worden. Een wachtmeester
der rijkspolitie, gealarmeerd op het
bericht, dat een dronken man met
zijn wagen wilde gaan rijden, ver
klaarde voor het hof, dat de man „af.
geladen" was en dat in de wagen
een sterke dranklucht hing; met een
collega had hij de man naar het bu
reau overgebracht en ter ontnuchte
ring ingesloten.
Suikerziekte.
De procureur-generaal achtte op
grond van de verklaring van een 15-
jarig meisje, die de auto even voor-
en achteruit had zien rijden, bewe
zen dat er inderdaad gereden was.
De raadsman vond het hoogst twij
felachtig of zijn cliënt gereden had,
al was de wagen dan een halve meter
vooruitgegaan.
Hij prees de man, die terstond be
sloot niet te starten, toen hij zich
onwel voelde worden. Pleiter had in
een encyclopedie gelezen, dat men
sen die suikerziekte hebben, gedra
gingen kunnen vertonen, als die van
een beschonkene. Hij concludeerde
tot bevestiging van het vrijsprekend
rechtbankvonnis.
Het hof zal op 19 Juli arrest wijzen.
BUITENGEWOON LID. PROV. ST.
VAN ZUID-HOLLAND.
Tot buitengewoon lid van de Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland is
gistermiddag benoemd dr. B. van den
Temper (P.v.d.A.) uit 's-Gravenhagc.
Bij de stemming verwierf de heer
Van den Tempel 57 stemmen; twee
stemmen waren blanco, een stem was
ongeldig.
Dr. van den Tempel zal alleen zijn
stem mogen uitbrengen als in het col
lege de stemmen staken.
KNAAPJE OVERREDEN.
Omstreeks vier uur gistermiddag is
een vierjarig knaapje uit de Rogge
veenstraat te 's-Gravenhage van een
wagen gevallen en overreden. Het
kind was op slag dood.
