„Welvaart is als mest:
nuttig mits uitgespreid"
Honderdduizend gelovigen bij de opening
van de Maastrichter Heiligdomsvaart
DE IJZEREN SCHELVIS
VERBONDSVERGADERING VAN K.A.B.
Pleidooi voor loonvorming in de bedrijfstakken
Welvaart en
winstdeling
Kard. Frings en 9 bisschoppen aanwezig
Geluidsgolven kloppen, vegen en
zuigen onderdelen van de motor
MAANDAG 11 JULI 1955
DE LEIDSE COURANT
DERDE BLAD PAGINA 1
De Katholieke Arbeidersbeweging
I vanochtend zijn tweedaagse ver-
londsvergadering begonnen. De voor-
litter van de K.AR. de heer J. A.
Middelhuis begon zijn openingsrede
net te vermelden, dat de K.A.B. van
Januari 1954 af met rond 23.500
pieuwe leden gestegen is tot een
edenaantal van rond 380.000.
De tweede ronde van de actie naar
Ie 400. 000 gaat per 1 September be
ginnen.
VERKILLING IN P.B.O.
Reeds vijf jaren is nu aldus
jpr. een wet op de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie. Deze wet
beoogt o.m. de' medeverantwoordelijk-
ïeid en dus ook de medezeggenschap
van de arbeid uit te breiden, ook
tot economische aangelegenheden.
Daarmede wordt in vele bedrijfs
takken getreuzeld. Met alle gevolgen
van dien. Want de doorsnee-werk-
ïemer moge dan al moeilijk tot een
jprecht geloof in het perfectionisme
van de cijfers en statistieken zijn te
lekeren, hij heeft meestal een ver
assend zuiver gevoel voor de feiten
;n omstandigheden.
Die feiten zijn dat er nu, na tien
jaren, waarin ongetwijfeld vrucht-
jaar werd samengewerkt om onze
irmoede te boven te komen, bij gro-
ere welvaart een verkilling is ge-
tomen in die sfeer van samenwer
king. De werknemers voelen het wel
lan, dat het in de feitelijke omstan
digheden niet meer zo goed klopt.
De heer Middelhuis noemde hiervan
enkele voorbeelden: vijf jaar nadat
Ie wet op de P.B.O. in werking trad
in nog geen enjcele grote industriële
iedrijfstak, behoudens in de mijn
industrie, een publiekrechtelijke or-
;aan is tot stand gekomen, om van
Ie aarzelende en twijfelachtige vér-
laringen in dit opzicht nog maar té
jwijgen. Dat ondermijnt z.i. niet al
leen het vertrouwen van de werk-
r lemerswereld in de gezindheid van
de werkgevers, maar ook in de doel
treffendheid en juistheid van de door
de vakbeweging gevoerde politiek.
Dan is daar punt zeven van het
urgentieprogramma in 19'45 van de
Stichting van de Abeid over de
herziening van lonen en prijzen ter
verbetering van het levenspeil, aldus
huidige toestand naast. De loonrege
ling onder toezicht van de regering
gebleven. Doch de prijsbezetting
door de overheid heeft plaats ge
maakt voor een zwak soort prijsbe-
waking achteraf en voor een toe
nemende invioed van voornamelijk
op particuliere belangen afgestemde
prijskartels.
Hij achtte het begrijpelijk en ver
klaarbaar, dat we met de geleide
loonpolitiek hoe langer hoe meer
[dreigen vast te lopen. Bovendien be
ginnen zich nog de nadelen van de
verbroken samenwerking - tussen de
drie vakcentralen af te tekenen. Wan
neer zij gescheiden optrekken wordt
het veel moeilijker een gezamenlijke
gedragslijn te vinden.
RECHTVAARDIGE
WELV AARTS VERDELING
Het is nu tien maanden geleden,
aldus de heer Middelhuis, dat de z.g.
welvaartsloonronde is ingeleid, doch
het blijkt moeilijk, vooral voor de
laagstbetaalde loontrekkenden een
groter stukje mee te krijgen van de
beschikbare welvaart. Door het grote
aantal orders in de industrie en de
nog steeds toenemende vraag uit het
buitenland is er een streven naar
handhaving van bestaande hoge prij
zen.
Het streven van de K.A.B. was
sinds de 6 procent loonsverhoging er
op gericht te voorkomen, dat via
prijsstijging de reeele betekenis van
de 6 procent voor een onverantwoord
groot deel zou verloren gaan. In het
begin van dit jaar werden wij even-
Wel onaangenaam verrast door een
aantal "prijsstijgingen.
Bovendien is door de Kabinetscri
sis het gevaar ontstaan, dat het psy
chologische klimaat, dat noodzakelijk
is voor het welslagen van de kartel-
politiek van minister Zijlstra en voor
de doorwerking van de verlaging van
de indirecte belastingen in de prij
zen, minder gunstig gaat worden.
Wij staan dus weer opnieuw voor
de noodzaak onze houding m.b.t. de
rechtvaardige verdeling van de na
tionale welvaart te bepalen, aldus
spreker.
Vanuit een oogpunt van rechtvaar
dige inkomensverdeling zou het zet
ten van een dergelijke stap z.i. alles
zins zijn toe te juichen, maar indien
geen zekerheid bestaat, dat na het
zetten van een dergelijke stap de
prijsontwikkeling in de hand kan
worden gehouden, en indien reeds bij
voorbaat zou vaststaan, dat een der
gelijke loon-aanpassing gevolgen zou
hebben voor vele prijzen dan rijst er
toch wel twijfel, of wij een dergelijke
stap kunnen aanbevelen.
Het is daarom naar sprekers me
ning hoog tijd een andere weg in te
slaan. Een weg, die gekenmerkt wordt
door een verschuiving van het actieve
beleid inzake de loonvorming van de
centralen naar de bonden met in
achtneming van het behoud van de
coördinerende taak dezer centralen
en voorts een meer soepele toepas
sing op centraal niveau van de richt
lijnen.
De heer Middelhuis meende deze
weg in dit stadium te moeten aan
bevelen, niet alleen omdat deze meer
overeenkomst vertoont met zijn visie
op de maatschappij, maar ook om
practische redenen.
„Wij willen deze weg in, omdat
wij de vrees koesteren, dat een alge
mene loonsverhoging, die als het
ware gerealiseerd wordt op een mo
ment, in de huidige tijd van super
hoog-conjunctuur gepaard gaande
met sterke prijsbewegingen en der
halve onze werknemersgezinnen niet
zal helpen aan een rechtvaardig aan
deel in de gestegen welvaart. Wij
menen daarom in dit stadium aan be-
drijfstakgewijze te nemen loonmaat
regelen de voorkeur te moeten geven
boven een algemene loonronde.
Daar komt bij, dat wij onze liefde
voor de vergeten groepen niet alleen
met de mond maar ook metterdaad
zullen moeten belijden, aldus de
K.A.B. voorzitter.
DE ANDERE WEG
Deze andere weg houdt volgens
spreker in, dat het in de eerste plaats
de organisaties van werkgevers en
Niet minder noodzakelijk zal het
z.i. zijn er voor te waken, dat men
met zijn looneisen in het algemeen
niet verder gaat dan het huidige prijs
niveau kan dragen.
Wat de prijspolitiek betreft zou spr.
een dringend beroep op de regering
in het algemeen en op minister Zijl
stra in het bijzonder willen doen,
voort te gaan met de pogingen de
huidige prijs verstarring te doorbre
ken.
Mogen zowel de ondernemers als de
regering in elk geval beseffen, dat
het ons bittere ernst is met het recht
vaardig deel van de werknemers in
de beschikbare welvaart, zo zei de
heer Middelhuis.
OUDERDOMSVOORZIENING.
Het verheugt spreker in het bijzon
der, dat de minister bij zijn wets
voorstel algemene ouderdomsverze-
kering het SER-advies heeft gevolgd.
Dit advies had de volle instemming
van de K.A.B. Spreker is er niet rou.
wig om, dat de minister ten aanzien
van de voorgestelde overgangsrege
ling, het SER-advies niet heeft ge
volgd. Onze bejaarden kunnen niet
gauw genoeg van de volledige uit
kering profiteren. Te lang reeds heb
ben zij moeten wachten op een be
hoorlijke basis-voorziening, terwijl
daarnaast een einde kan worden ge
maakt aan de hinderlijke en vaak
pijnlijke aftrekregeling in de bestaan
de noodwet ouderdomsvoorziening.
Bij de verwachting, dat de nieuwe
ouderdomswet per 1 Januari 1957 in
werking zal kunnen treden, zou spre
ker een vraag willen plaatsen. Kun
nen regering en parlement, in samen
spel met de organen, welke met de
uitvoering zullen worden belast, het
ders zijn, die deze kop zullen moeten
ontberen. Moeten deze bejaarden een
aanvulling vinden via armenzorg of
op de komende wet maatschappelijke
zorg? vroeg de heer Middelhuis. Het
is immers bekend, dat vele huidige
noodwettrekkers nog zijn aangewe
zen op aanvullingen uit de particu
liere weldadigheid of overheidszorg.
Hij neemt aan, dat dit punt de aan
dacht heeft van de SER-commissie
vergeten groepen.
Nog meer gaat zijn bezorgdheid uit
naar de weduwen en wezen. Het is
weer bijna een jaar geleden, dat de
Katholieke Volkspartij voor deze
vergeten groep een voorstel deed
voor het treffen van een noodrege-
ling. Dit voorstel was gebaèeerd op
de bestaande nood en in afwachting
van een definitieve regeling, welke
bij de SER is studie is. De betrokken
SER-commissie heeft in verband met
het K.V.P.-voorstel haar werkzaam
heden wat opgeschoven, terwijl de
voorgestelde noodregeling bij het de
partement in studie is.
Het verontrust spr., dat er rondom
deze weduwen- en wezenvoorzienin;
een stilte gevallen is. Hij vroeg zich
af of er op dit toch niet ingewikkelde
voorstel zo zwaar gestudeerd moet
worden.
Of is men ten departemente bezig
met een ontwerp-noodwet, welke bin
nen afzienbare tijd voor advies zal
worden voorgelegd aan de Sociaal
Economische Raad? Bekend is im
mers, dat de minister aan de SER-ad
vies zal vragen. Spr. hoopt hier
over binnenkort iets meer te zullen
vernemen, want de nood onder de
weduwen en wezen is intussen niet
opgelost.
Spreker heeft Ook zorg en bijzon
dere belangstelling voor de invali
den, en onder hen vooral de invali
den, die uitsluitend zijn aangewezen
op een invaliditeitsrente ingevolge de
invaliditeitswet. Het is bekend, dat
de SER-commissie herziening invali
diteitswet gestaag voortwerkt, doch
de materie is dermate moeilijk en in
gewikkeld, dat het eindrapport van
deze commissie nog wel even zal du
ren.
In dit verband rijst bij hem de
vraag, of het niet noodzakelijk zal
zijn, dat onze ongevallenwetten ge-
gelijktijdig worden herzien.
Beide zaken samen gezien doen
spr. vermoeden, dat een en ander
toch een vertragende invloed zal heb
ben op de herziening van de invalidi
teitswet.
Omdat hij de samenhang van een
en ander ziet ook als noodzaak
bij de studie, is hij geneigd in een
noodvoorziening voor invaliden een
zij het tijdelijke oplossing
zien.
Met spanning ziet spr. uit naar het
geen de Sociaal-Economische Raad
gaat adviseren met betrekking tot de
vergeten groepen.
Wij kunnen noch mogen in deze
i tijd van welvaart de vergeten groe
pen maar laten aantobben. Mogelijk
treft ons het verwijt, dat we veel
eisend zijn en rekening moeten hou
den met de economische mogelijkhe
den. In dat geval is ons antwoord:
„Kom, weer niet zo benauwd". En
met een variant zouden we willen
zeggen: Welvaart is als mest, zij is
heel nuttig, mits goed verspreid". De
vergeten groepen zullen, het vast niet
te weelderig krijgen", aldus spreker.
Kleurrijke stoet trok
door zonnig Den Bosch
Plechtige omgang
Ook dit jaar weer trokken duizen
den Brabanders naar Den Bosch,
waar zij onder het feestelijk gelui
van de St. Jansklokjten hun plaatsje
zochten langs de route, welke de
plechtige omgang ter ere van de Zoe
te Moeder van Den Bosch sedert 1380
reeds neemt. Een stralende zon ver
hoogde de frisheid van de herboren
stoet en de hulde, die deze processie
wil brengen aan Maria.
Als kijkspel leverde de omgang
talrijke verrassingen aan ideeëen en
kleuren. In het eerste deel werden
de glorietitels van Maria uitgebeeld:
Een min of meer abstracte opgave,
waarvoor de ontwerpen van Marius
de Leeuw zich door het mystieke
soms in zijn kleurenkeuze bijzonder
goed leenden. Het tweede deel beeldt
de geschiedenis uit van het wonder
beeld van de Zoete Lieve Vrouwe; in
dit tweede deel is de hand van de
meer volkse en traditionele Luc van
Hoek duidelijk kenbaar.
In de derde en laatste groep- is de
rituele processie opgenomen, waar
in het wonderbeeld wordt meegedra
gen en waaraan talrijke geestelijke
en wereldlijke autoriteiten deelna
men.
Gezeten voor het bisschoppelijk
paleis sloeg de bisschop van Den
Bosch, mgr. W. Mutsaerts, omringd
door zijn voornaamste medewerkers,
de stoet gade. Het warme weer speel
de sommige toeschouwers parten, zo
dat de katholieke E.H.B.O.-ers een
drukke dag hadden.
werknemers in de desbetreffende be- niet zo sohikken, dat de datum van
drijfstakken zijn, die bij het aflopen -
van de contracten tezamen zullen
moeten nagaan of het op grond van
de gedurende de laatste jaren behaal
de bedrijfsresultaten wel verant
woord is de lonen op het oude niveau
te handhaven.
Op deze wijze vermijdt men z.i. niet
alleen, dat het hele loongebouw als
het ware inééns in beweging komt
met alle gevolgen van dien waar
onder met name ook die van psycho
logische aard voor het prijsniveau,
maar tevens wordt in een dergelijk
systeem wederom waarde toegekend
aan het nu eenmaal niet te loochenen
feit, dat alle Nederlandse onderne
mingen en bedrijfstakken niet over
dezelfde economische kam kunnen
worden geschoren.
Men zal zich herinneren, aldus spr.
dat dit pleidooi voor een meer ge
differentieerde loonpolitiek van KAB-
zijde thans niet voor de eerste maal
wordt gevoerd. Wij zullen er ernstig
naar moeten streven haar maar nu
te gaan toepassen.
DE WINSTDELING
Als ondedeel voor een- dergelijke
gedifferentieerde loonpolitiek zou hij
met nadruk willen noemen: de winst
deling.
Juist in de winstdeling is naar zijn
overtuiging in deze tijd van hoog
conjunctuur e enmiddel gelegen om,
zonder kostprijsverhogende werking,
de werknemers een rechtvaardig deel
te geven in de stijgende welvaart.
Bovendien schept dit systeem moge
lijkheden voor de rendabele onder
nemingen in die bedrijfstakken, waar
in de algemene bedrijfstaksituatie
misschien geen loonsverhoging toe
staat.
Een dergelijke politiek zal uiteraard
met wijs beleid en groot verant
woordelijkheidsgevoel dienen te wor
den gevoerd.
inwerkingtreding kan worden ver
vroegd? Spreker neemt aan, dat de
bereidheid hiertoe ten volle aanwe
zig is.
Bij de richtlijn van de S.E.R. inzake
aanpassing aan de bestaande pen
sioenregeling plaatste de heer Mid
delhuis enkele suggesties:
Kunnen vrijkomende reserves of
eventuele premieverlagingen niet
aangewend worden voor de parti
culiere invaliditeitsvoorzieningen en
weduwen- en wezenvoorzieningen?
Op dit stuk is er z.i. wel enige ver
betering mogelijk, om niet te zeggen
noodzakelijk.
Kan de invoering van de nieuwe
wet geen prachtige impuls zijn voor
het treffen van nieuwe onderne-
mings- of bedrijfspensioenregelingen
ofwel voor verbeteringen in de be
staande regelingen. Er ligt naar zijn
mening hier nog een groot terrein
braak, waarvan de bewerking nu een
bepaalde aantrekkelijkheid gaat krij
gen. Er wordt nu immers een basis
gelegd door de komende ouderdoms
wet, terwijl de onaantrekkelijkheid
van aftrek wordt weggenomena.
DE VERGETEN GROEPEN.
In een beschouwing over de ouder
domsvoorziening en de vergeten groe
pen is z.i. plaats voor ernstige be
zorgdheid.
Bij de komende ouderdomswet zul
len er massa's bejaarden zijn, die
geen last zullen hebben van aanpas^-
singsproblemen, omdat er voor hen
in het verleden geen voorzieningen
werden getroffen. Zij zullen uitslui
tend aangewezen zijn op de uitkerin
gen krachtens de nieuwe wet.
Doch de nieuwe wet zal, terecht
overigens, een bodemvoorziening zijn,
waarop spr. verdere voorziening
denkt door middel van de onderne-
mings- en bedrijfspensioenregelingen.
Doch er zullen vele oudere arbei
Op de eerste Zondag van de Heiligdomsvaart te Maastricht is gistermid
dag de grote reliekenstoet door de stad getrokken, waarvoor naar schatting
wel een honderdduizend belangstellenden uit Maastricht en wijde omgeving
aanwezig waren. Omstreeks drie uur is deze stoet, welke een lengte van
ongeveer vier kilometer had en waaraan ruim 3000 personen deelnamen,
uitgetrokken. De reliekenstoet, waarin talloze kostbare relieken uit de
Sint Servaaskerk en de O.L. Vrouwebasiliek werden meegedragen een
uitbeelding van de eerste eeuwen van het Christendom en de groei en de
bloei van de kerk in de loop der eeuwen was verdeeld in negen delen.
In elk deel van deze uitgebeelde historie reed een praalwagen mee, waarin
op zeer kunstzinnige wijze het uit te beelden stukje historie werd aan
gegeven. Vele verenigingen en groeperingen van de bevolking hebben aan
deze stoet, welke in deze vorm vrijwel uniek in de historie van Maastricht
genoemd kan worden, deelgenomen.
Officiële belangstelling
Op de eretribune welke aan een der
hoofdstraten in de stad was opgesla
gen hebben Zijne Eminente Joseph,
kardinaal Frings, aartsbisschop van
Keulen met negen andere bisschop
pen, mgr. dr. J. B. Theunissen S.M.M.,
mgr. C. Kramer O.F.M., de Maas
trichtse missiebisschop mgr. H. Pau-
lissen, de aartsbisschop-coadjutor van
Utrecht mgr. dr. B. J. Alfrink, mgr.
dr. J. H. G. Lemmens, bisschop van
Roermond en zijn coadjutor mgr. dr.
J. M. J. A. Hanssen, de missiebisschop
mgr. E. Lebouille en de gemijterde
abten H. Beieringe, abt van Lilbosch-
Echt en dom A. van der Laart te Te-
gelen de stoet gadeslagen.
Naast deze geestelijke hoogwaardig
heidsbekleders waren aanwezig, mi
nister L. J. M. Beel, verschillende
Limburgse Kamerleden, de gouver
neur van Belgisch Limburg, dr. L.
Roppe en mr. dr. F. Houben, commis
saris der koningin alsmede de Malthe-
zer ridders, prof. mr. S. F. L. baron
Van Wijnbergen en jh. R. M. J. F.
L. van Grotenhuis, welke laatste in
hun scharlaken rode gala-uniform een
kleurige noot gaven aan dit gezel
schap. De bisschoppen, die de stoet
gade sloegen in hun volledig ornaat
met myter en staf hebben het laatste
gedeelte van de reliekenstoet te voet
gevolgd. Op het Vrijthof werd tot be
sluit van de plechtigheid door alle
aanwezigen het Credo gezongen.
De voornaamste genoemde autori
teiten zijn na de reliekenstoet op het
stadhuis officieel ontvangen door het
gemeentebestuur.
De ochtend was ingezet met een
Pontifitale Hoogmis in de St. Servaas-
(95)
Ni hun eerste nederlaag zin ze opqeite)Hls z'iöe Baracuda verlaten,
gen, hebben hun bathmaaf herstelder km dat zii voer ons in
en zin tewq gekomen!'
kerk, gecelebreerd door kardinaal
Frings, waarbij verschillende bis
schoppen en dr. Beel aanwezig waren.
PLECHTIG BEGIN
De plechtigheden waren Zaterdag
middag begonnen, toen kardinaal
Frings door verscheidene autoriteiten
officieel werd ontvangen. In een feest
stoet reden de kardinaal, de bisschop
pen met de wereldlijke autoriteiten
naar de St. Servaaskerk, waar de
plechtige opening der Heiligdoms
vaart werd gevierd met de overbren
ging van de relieken uit de schatka
mers naar de kerk, waar op het pries
terkoor in de komende weken dage
lijks deze relieken getoond zullen
worden naar een traditie van eeuwen
her.
's Avonds namen de kardinaal en
de bisschoppen met de commissaris
der koningin, het gemeentebestuur en
andere autoriteiten deel aan een mas
sale bidweg van vele duizenden
Maastrichtenaren; het genadebeeld
van de Sterre der Zee werd in deze
indrukwekkende bidweg meegedra
gen.
De kardinaal, de bisschoppen en
vele gewestelijke en stedelijke autori-
teien woonden daarna in het Staar-
gebouw het tweede deel, bij van een
galaconcert, gegeven door het M.S.O.
Na een nieuw geschreven werk van
Marius Monnikendam symphonische
variaties op het „Merck toch hoe
sterk", voerde het M.S.O. met solis
ten en uitgebreide koren van bijna
300 vocalisten, het Te Deum van Die-
penbrock uit.
Zaterdagmorgen is tevens in de
kloostergangen van de O. L. Vrouwe
basiliek een tentoonstelling van he
dendaagse religieuze kunst geopend.
„Vrouwe van alle
volkeren"
Verklaring van de Bisschop
van Haarlem
Dat de H. Maagd vereerd mag wor
den als de Medeverlosseres en Mid
delares van alle genaden en dat Zij
de Koningin is van Hemel en Aarde
en dus ook van alle volkeren, zal
geen katholiek betwijfelen. De af
beelding van de „Vrouwe van alle
Volkeren" kan goed worden ver
klaard en ook het gebed kan goed
worden verstaan.
Daarom is de kerkelijke goedkeu
ring voor privaat gebruik destijds
daaraan niet geweigerd.
Het staat echter in het geheel niet
vast en is zelfs aan ernstige twijfel
onder-hevig, dat dit gebed en deze
voorstelling zouden ontstaan zijn
door een wonderdadige tussenkomst
van de H. Maagd zelf. Het oordeel
daarover komt uitsluitend toe aan
het bevoegde Kerkelijk gezag.
Nu door verschillende publicaties
de idee gewekt kan worden, dat de
aanwezigheid van deze voorstelling
in een kerk kan worden uitgelegd als
een soort van goedkeuring en erken
ning van een bovennatuurlijke oor
sprong, bepalen wij bij deze, dat,
hangende het onderzoek de afbeel
ding niet ter publieke verering mag
worden uitgesteld.
Gegeven te Haarlem 9 Juli 1955.
J. P. HUIBERS,
Bisschop van Haai'lem.
Doordat hij geen voorrang ver
leende werd de auto, bestuur door de
60-jarige kermisexploitant P. Oude-
jans uit St. Pancras Zaterdagochtend
nabij Hoofddorp door een auto in
volle vaarts aangereden; beide auto's
vlogen in brand en de kermisexploi
tant verloor bij dit ongeval het le
ven.
Tijdens een ongeval te Hilver
sum, waarbij een wielrijdster door
een aanhangwagen aangereden en le
vensgevaarlijk gewond werd, stopte
een Nederlandse autobus, die echter
bij de komst van de politie weer ver
dwenen was. De Hilversumse politie
verzoekt de bestuurder van deze bus
zich met hem in verbinding te stellen.
Tijdrovend werk sterk
vereenvoudigd
Ultrasone geluidsgolven hebben be
wezen, een voortreffelijk hulpmiddel
te zijn bij het reinigen van oliekoelers
van vliegtuigmotoren. Het reinigen
van oliekoelers was een zeer tijdro
vend en kostbaar werk. De technische
dienst van de KLM op Schiphol heeft
uitgebreide proeven genomen. Waren
tot nu toe ongeveer acht uren nodig
om de oliekoelers te wassen, te spoe
len en te drogen, met de nieuwe me
thode zijn deze vitale onderdelen van
de vliegtuigmotoren in ongeveer 30
minuten geheel gereinigd.
Bovendien is hiermede het lang
durig weken der koelers, waarmee 12
tot 20 uren gemoeid waren, komen te
vervallen.
In de KLM-werkplaatsen is een
eigen reinigings-installatie ontwik
keld, die bestaat uit een watertank,
die de grootste koeler kan bevat
ten. Twee straalknoppen, die aan een
wagentje, dat over de rand van de
tank heen en weer rolt, zijn opgehan
gen, tasten zig-zag-gewijs de gehele
:oeler af. Tegelijkertijd wordt door
het inwendige van de koeler een rei
nigingsmiddel gepompt. De koelres-
ten, loodverbindingen, olieresten enz.
die de doorstromende olie op de 4000
a 7ÜC0 pijpjes van de oliekoelcr ach
terlaat, zijn na 15 minuten bestralen
reeds geheel verpulverd en worden
door het reinigingsmiddel meegeno
men en in een filter opgevangen.
Kurketrekkcr en wasmachine
De geluidsgolven kunnen echter
niet de metaaldeeltjes, die eventueel
in de koeler achterblijven, verpul
veren. Bij koelers die metaaldeeltjes
bevatten zal het nodig blijven een
aantal pijpjes, waarvan de onderlinge
afstand 1 mm bedraagt, uit de koeler
te trekken, waardoor deze metaal
deeltjes gemakkelijker kunnen \Vor-
den verwijderd. Dit trekken van de
pijpjes (circa 2000) is eveneens een
tijdrovend werk, omdat net *ot voor
kort niets anders dan met een snort
kurketrekker kon gëschloden. Met
verbeterd gereedschap is ook in dit
opzicht echter reeds een bijzonder re
sultaat bereikt, waardoor de totale
duur van het schoonmaken van me-
taalbevattende koelers is terugge
bracht van gemiddeld 225 uren tot
50 a 60 uren. De KLM heeft boven
dien nog een kleinere ultrasone was
machine in gebruik genomen voor nuf
reinigen van kleine instpumentdelen
en kogellagers, welke eveneens door
middel van een reinigingsmiddel in
korfjes worden schoongemaakt.
