De Nederlandse spoorwegen vervoerden in
1954 meer reizigers maar met minder winst
Kath. spoorwegwerkers bekeken
vandaag in Utrecht hun positie
Warenhuizen willen tunnel laten bouwen
ter oplossing van het verkeersprobleem
Bezwaar wegaanleg door
Vogelenzang beantwoord
Zo zag „Waarheid"
Zeven nieuwe kath. militaire
tehuizen in oprichting
DINSDAG 7 JUNI 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Vlug» veilig en (te?) goedkoop
Internationale samenwerking brengt voor- en nadelen
Als gevolg: van een stijging der
kosten met ƒ34,3 millioen (ruim 9
pet.), waartegenover de inkomsten
met 32,1 millioen toenamen (ruim
8 pet.), is de winst van de N.V. Ne-
derlandsche Spoorwegen over 1954
met rond ƒ2,2 millioen gedaald en
bedraagt ƒ2,6 millioen tegen ƒ4,8
millioen in 1953.
Van de kosten stijging zijn de
voornaamste posten 21,3 millioen
wegens de aan het personeel op 1
Januri, 1 Juli en 1 October 1954 toe
gekende loonsverhogingen en 8,2
millioen wegens gestegen onder
houdskosten.
Een bedrag van ƒ4 millioen werd
evenals over 1953 ten gunste ge
bracht van de reserve diverse bestem
mingen als bijdrage in de totstandko
ming van vfije kruisingen van de
spoorweg met andere dan rijkswegen.
De welvaartsstijging, welke het
kenmerk is van de Nederlandse eco
nomie in 1954 is aan de Spoorwegen
voorbijgegaan, aldus constateert de
directie in het jaarverslag. De be
richten over de financiële situatie
in het binnenlandse vervoer zijn over
het algemeen weinig rooskleurig.
ONGUNSTIGE LIJN.
De laatste algemene tariefsverho
ging der Nederlandsche Spoorwegen
dateert van 1 Februari 1952. Per 1
April 1954 kon een noodzakelijk ge
worden aanpassing der kolenvrach
ten worden doorgevoerd. De loons
verhoging van 1 Juli kon slechts voor
een deel gecompenseerd worden
door de verhoging der stukgoederen
per 1 October 1954.
De exploitatiekosten beliepen in
1952 ƒ291 millioen, in 1953 ƒ305 mill,
en in 1954 339 mill. Het winstsaldo
toonde de volgende ontwikkeling:
"1952 ƒ5,5 mill., 1943 ƒ4,8 millioen en
1954 ƒ2,6 mill.
Teneinde deze ongunstige tendenz
tegen te gaan is een verzoek tot rei
zigers- en wagenladingentarieven in
gediend, waarvan tot nu toe slechts
de laatste toegestaan is.
10.000 zitplaatsen meer
De aflevering van dlesel-electrisch
reizigers-materieel (totaal 69 rijtui
gen) en 62 dieselelectrische locomo
tieven voor de goederendienst stelde
de N.V. in staat de stoomtractie in
de drie noordelijke provincies van
het land geheel te doen verdwijnen
en haar taak elders verder te ver
kleinen.
De electrificatie van het baanvak
EindhovenVenlo zal met ingang
van de zomerdienst 1956 gereed zijn.
De electrificatie van het baanvak
RoosendaalAntwerpen zal met de
zomerdienst in 1957 een feit worden.
Het investeringsprogramma werd
aangevuld met de bouw van 166 rij
tuigen voor electrische tractie, welke
in totaal 10.000 zitplaatsen zullen be
vatten. Tezamen met de reeds vóór
het verslagjaar geplaatste orders om
vatten de bestellingen thans 21.500
zitplaatsen, waartegenover 9.600 zit
plaatsen door het slopen van de laat
ste houten rijtuigen zullen verval
len. Ook zal het aantal goederenwa
gens opgevoerd worden.
De dringend noodzakelijke verbete
ring van de vervoersvoorziening tus
sen Amsterdam en Rotterdam via
Haarlem en Den Haag werd nader
tot de verwezenlijking gebracht door
de onderhandelingen, welke gaande
zijn over de uitvoering van werken,
welke de overheid als voorwaarden
heeft gesteld door de verhoging van
de treinfrequentie op deze lijn. Hier
toe behoren het opheffen van de ge
lijkvloerse overwegen bij Heemste
deAerdenhout en te Delft.
ERNSTIGE CONCURRENT.
Als gevolg van de richtlijnen voor
de commissie vergunningen goede
renvervoer werd het arbeidsterrein
van het N.S.-concern in het goede
renvervoer langs de weg beperkt tot
de grootte vóór genoemde datum, en
uitbreiding is slechts mogelijk, wan
neer particulier initiatief ontbreekt
De Europese Kolen- en Staalge
meenschap bracht voor de N.S. een
daling van kolenvervoer en een on
gunstige wijziging van het goederen-
vervoer-tarief.
De vele nadelige factoren van het
afgelopen jaar, inspireerde de direc
tie haar algemene beschouwingen te
besluiten met de woorden: „De eerst
komende jaren zullen moeten leren
of onze vennootschap dientengevol
ge op een keerpunt is geplaatst in
haar ontwikkeling als gezonde ver
voersonderneming".
EUROPEES BEZIEN.
Over het voorstel der N.S. het in
ternationale reizigersvervoer per
spoor ingrijpend te verbeteren door
snelle en comfortabele dieseltreinen
in te leggen tussen belangrijke Euro
pese centra werd in het verslagjaar
in beginsel overeenstemming be
reikt met de spoorwegondernemin
gen van België, Italië, Luxemburg,
Frankrijk, W.-Duitsland en Zwitser
land. Gezamenlijk wordt loop en sa
menstelling vastgesteld van de Trans-
Europ-Express (T.E.E.), waarvoor
het materiaal eind 1956 in gebruik
zal worden genomen. De T.E.E.-trei
nen zullen de reistijden aanzienlijk
verkorten en oen uitgebreid comfort
bieden.
Geheel onverwacht is gisteren in
de Haagse gemeenteraad een tunnel
plan ter tafel gekomen om de ver
keersmoeilijkheden in het centrum
van Den Haag tot oplossing te bren
gen en wanneer de voortekenen niet
bedriegen, zal dit plan eerder ver
wezenlijkt worden, dan de roem
ruchte IJ-tunnel-plannen in Amster
dam, die binnenkort onuitgevoerd
hun vierde lustrum vieren.
Het initiatief tot het Haagse tun
nelplan is uitgegaan van de directeur
van Vroom en Dreesmann, die te za-
men met de Beyenkorf en C. en A.
van dit plan zal profiteren.
Ook parkeerruimte.
Teneinde het verkeersprobleem
rond de Grote Markt, waar deze drie
warenhuizen een plaats gevonden
hebben, op te heffen, hebben boven
genoemde bedrijven het voornemen
een verkeerstunnel met parkeer
ruimte te laten aanleggen, die spe
ciaal de expeditie van en naar hun
bedrijven zal opnemen, waardoor
drukke Haagse centrum aanzienlijk
ontlast zal worden.
Tevens zal een voetgangerstunnel
aangelegd worden, zodat de weer
loze voetganger voortaan ongehin
derd onder dit warrige centrum door
de overkant zal kunnen bereiken.
De Haagse wethouder van weder
opbouw vertelde, dat de plannen nog
slechts het eerste stadium bereikt
hebben, maar dat men wel het voor
nemen heeft spoed achter de moge
lijke verwezenlijking te zetten.
Momenteel wordt overleg gepleegd
tussen de drie betrokken bedrijven
over aanleg en onkostenspreiding.
De ingang van de tunnel is gepro
jecteerd aan de Amsterdamse Veer
kade, waar ook de garages zullen
worden aangelegd. Ondergrondse af
takkingen zullen naar C. en A. en
de Beyenkorf voeren, terwijl de uit
monding zal komen te liggen bij de
magazijnen van V. en D.
PREMIE-BETALING
INVALIDITEITSWET.
De Tweede Kamer heeft een wets
voorstel bereikt, waarin wordt be
paald, dat zegelmachines met het
„waardemetersysteem" in den ver
volge evenals de zegelmachines met
het „waardekaartsysteem" zullen
voldoen aan de eisen, gesteld in de
invaliditeitswet, regelende de pre
miebetaling.
Cijf er-lawine.
Het vervoer van reizigers kenmerk
te zich in het verslagjaar door een
voortgezette, rustige ontwikkeling in
stijgende lijn.
Het totale aantal reizen bedroeg in
het verslagjaar 172,2 millioen tegen
160,7 millioen in het vorige jaar, ket-
geen een stijging met 7,2 pet. bete
kent. Het aantal reizigerskilometers
steeg van 6,621 millioen in 1953 tot
7.061 millioen of met 6,7 pet. Hier
mede werd het na-oorlogse .hoogte
punt van 6,839 millioen reizigers
kilometers in 1948 ruim overtroffen.
In 1952 reisde nog 10,4 pet. van het
totaal 2e klasse; in 1953 was dit per
centage gedaald tot 9,6 en in het ver
slagjaar liep het verder terug tot 9,4.
In het binnenlandse verkeer wer
den in totaal 168,8 millioen reizen
afgelegd, tegen 157,5 millioen in het
voorgaande jaar of 7,2 pet. meer.
In het internationale verkeer trad
een stijging op van het aantal rei
zen met 7,9 pet. ten opzichte van het
voorgaande jaar.
De reizigerstreinen legden
taal af 51,8 millioen km. (1953: 48,0
millioen km.).
Het goederenvervoer nam toe van
23,7 millioen ton in 1953 tot 25,1 mil
lioen ton of met 6,1 pet.
Overwegbeveiliging.
Met de beveiliging van overwegen
werden in 1954 goede vorderingen
gemaakt. Bij 12 onbewaakte overwe
gen werden automatische knipper
lichtinstallaties in dienst gesteld. Van
de onbewaakte overwegen waren er
op 31 December 1954 in totaal 123
uitgerust met geheel-automatische en
4 met halfautomatische knipperlicht-
installaties en 11 met halve overweg
bomen. Bij 91 bewaakte overwegen
werden rode knipperlichten geplaatst,
zodat op 31 December 1954 in totaal
132 overwegen hiermede waren voor
zien.
WELTER WAAKT OVER HET
LANDGOED „BILJOEN".
Het lid van de Tweede Kamer de
heer Weiter heeft aan de minister
van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen de volgende vragen schrif
telijk gesteld:
1). Is het juist, dat het landgoed
„Biljoen", nabij Arnhem, als gevolg
van een voorgenomen stadsuitbrei
ding als een stuk landschapsschoon
onherstelbaar dreigt beschadigd te
worden?
2. Zo ja, is de minister dan be
reid maatregelen te treffen om te
voorkomen, dat dit geschiedt?
Verrassend plan in Haagse gemeenteraad
Centrum ónder de
Grote Markt
Mogelijkheden worden bezien
Enige tijd geleden heeft de heer
Van der Goes van Naters in de Twee
de Kamer vragen gesteld over de
aanleg van rijksweg no. 43, ten wee
ten van Haarlem, die een strook van
het buiten Vogelenzang zou door
snijden en daardoor ernstige schade
aan dit recreatieoord zou toebren
gen.
De minister van Verkeer en Water
staat heeft thans geantwoord, dat de
bezwaren die aangevoerd zijn z.i.
niet opwegen tegen de bezwaren,
die aan wijzing van bovenbedoeld plan
verbonden zijn. Wanneer de weg an
ders getrokken zou worden, zou het
plan 4 millioen duurder worden,
terwijl het ook nadelen van ver
keerstechnische aard zou dragen.
De minister heeft echter contact
opgenomen met een commissie, die
bovenbedoelde bezwaren zal onder
zoeken en tevens zal bezien in hoe
verre een aanvaardbare wijziging
van de plannen mogelijk is.
ZOMERSE HELICOPTERDIENST
TUSSEN ROTTERDAM—ZAND-
VOORT—HAARLEM.
Het ligt in de bedoeling om, even
als vorig jaar in de bollentijd is ge
schied, gedurende het tijdvak van 1
Juli tot 15 Augustus een helicopter-
dienst te openen tussen de gemeen
ten Rotterdam, Zandvoort en Haar
lem. Voorts zal nog een speciale pen
deldienst worden onderhouden tus
sen Zandvoort en Haarlem. Men ver
wacht een exploitatietekort van 2000
gulden. B. en W. van Haarlem stel
len de gemeenteraad voor, voor 1000
gulden garant te zijn.
De gemeente Zandvoort heeft reeds
toegezegd 500 gulden beschikbaar te
stellen, terwijl het restant voor re
kening van de Sabena en het reis
bureau Copex te Hillegom zou ko
men.
Nog vele problemen
Mandetden tep,elaai& nieten buiCaft in Ziuanenwatet
Ieder jaar komen er 3 a 400 paren Lepelaars naar het Zwanenwater bij Callantsoog om daar ongeveer 1000
jongen uit te broeden. Het Zwanenwater is een van de drie broedplaatsen van Lepelaars, die er in West Europa
zijn: alle drie zijn ze in ons land verder vindt men ze alleen in Oost Europa. De vogels zijn hier ten lande
beschermd, in tegenstelling tot het buitenland, waar zij geregeld worden geschoten; dat is dan ook de reden,
dat het aantal dat hier in ons land naar de broedplaat sen trek ieder jaar vrij constant blijft. De Lepelaars,
die van garnalen leven, maken elke dag een tocht van maar liefst 60 km., om in de Waddenzee hun voedsél tel
vangen. Toch komen zij trouw naar Callantsoog terug, hoewel er ook op een van de Waddeneilanden een
broedplaats is. Onze fotograaf is er in geslaagd een van de nesten in het Zwanenwater te benaderen na eeiv
minutenlange tocht waarbij elk krakend takje vermeden diende te worden en met een waar „spinnen-geduld"
om later te wachten tot de dieren op het nest waren teruggekeerd. Het is hem echter gelukt en het resultaat
van zijn werk ziet U hierbij: een beeld dat de vergelij king met een modern vliegveld uitstekend kan door
staan: terwijl enige Lepelaars netjes in het gelid in het struikgewas zitten, „landt" een nieuwkomer. Bijzonder
goed is te zien, hoe het fraaie vogellijf uitgebalanceerd in de lucht hangt.
De bedrijfsgroep spoorwegen van
de Ned. Kath. Bond van Vervoers-
personeel „St. Raphael", waarbij 30,8
procent van het spoorwegpersoneel is
aangesloten, hield gisteren zijn alge
mene vergadering.
In zijn uitvoerige openingsrede on-
j derwierp de voorzitter, de heer J. M.
Blommers de ontwikkeling van het
I spoorwegbedrijf aan een beschou
wing en meende, dat de feitelijke
positie van de Ned. Spoorwegen het
I gevaar inhoudt, dat de verantwoor
i delijke bedrijfsleiding zodanig met
technische, economische en finan
ciële zorgen in beslag wordt geno
men, dat de uit de huidige ontwik
keling voortvloeiende sociale proble
men te veel achteraf onder het oog
worden gezien.
Natuurlijk kon de heer Blommers
/taiet voorbijgaan aan de recente
spoorwegongevallen, die van het per
soneel en van de bedrijfsleiding
ernstige bezinning eisen. Het kweken
van of het voedsel geven aan een ge-
wel van onbetrouwbaarheid ten
aanzien van de moderne beveili
gingsinstallaties achtte de heer Blom
mers funest. Evenzo achtte hij het
onaanvaardbaar om zonder diep
gaand onderzoek voorkomende on
regelmatigheden aan menselijke te
kortkomingen van het personeel te
wijten.
Verlof moeilijkheden.
Uit de cijfers van het vorige jaar
kan geconcludeerd worden, dat het
aantal straffen en daartegen ingestel
de scheidsgerechten iets terugloopt.
Ondanks het feit, dat reeds enige ja
ren met het morele strafstelsel wordt
gewerkt, blijft de vraag nog actueel
of de wijze waarop het op zichzelf
goede stelsel wordt gehanteerd, wel
de beste kansen biedt tot versterking
van het gewenste verantwoordelijk
heidsbesef.
Voor de vierde maal moest de
voorzitter op de algemene vergade
ring zijn misnoegen uitspreken over
de verlofmoelijkheden, voor het bui
tendienst-personeel, die deze zomer
opnieuw een bron van ongenoegen,
zullen worden. Nu is de arbeids
markt echter kwantitatief en kwali
tatief te schaars om op korte termijn
een oplossing te kunnen verwachten.
363 meer leden.
De heer Blommers deelde mee, dat
men thans bij de N.S. zover gevor
derd is met de werkclassificetie-
proeven, dat kortgeleden een pari
taire commissie is benoemd, die een
bevredigend stelsel moet trachten
te construeren.
De in het ARD opgenomen dienst
en rusttijdenbepalingcn, die verleden
jaar zijn gewijzigd, hebben bij de uit
voering nog al wat moeilijkheden
veroorzaakt. In gemeenschappelijk
overleg zijn daarom een aantal op de
practijk ingestelde wijzigingen ont
worpen, die thans bij de minister ter
goedkeuring liggen.
In de periode van 1 October 1954
tot 1 April 1955 ging de .St. Rapheal"
met netto 363 leden vooruit.
Binnenkort zullen plannen gereali- heeft momenteel 45 katholieke mili
seerd worden tot oprichting van een j tair, tehuizen in explotatie Er moe
militair pastoraal-centrum, dat lei
ding beoogt te geven aan de zielzor
gers in het leger. Momenten bestaat
het corps aalmoezeniers bij de vloot
uit 14, bij leger en luchtmacht uit 85
priesters; bovendien zijn er rond 170
eserve-aalmoezeniers, die periodiek
in actieve dienst komen.
De oprichting van katholieke mili-
taire-tehuizen gaat geregeld voort.
Binnen twee maanden is de opening
te verwachten van zeven nieuwe
katholieke militaire tehuizen in de
grootste legerplaatsen van ons land.
Deze en andere mededelingen deed
gisteren de hoofdlegeraalmoezenier,
mgr. H. J. J. van Straelen in het
heden te openen katholieke militair
ormingscentrum „Waalheuvel" te
Ubbergen. Mgr. Van Straelen zei bij
die gelegenheid, dat de zielzorg in het
leger volkomen en uitsluitend van
godsdienstige aard is.
Sinds 1947 is de zielzorg in het leger
aanzienlijk uitgebouwd. Thans zijn er
vele hulpmiddelen, die de aalmoeze
nier ten dienste staan. Mgr. Van
Straelen wees in dit verband op het
Vormingscentrum Waalheuvel, op
Katholiek Thuisfront, op het katho
lieke actiewerk in het lege, zoals dat
belichaamd wordt in de G-3-bewe-
ging: vorming van een apostolische
elite binnen het leger is het grote
doel van dit werk.
De Centrale van Militaire Tehuizen
ten er echter meer komen, aldus de
hoofdlegeraalmoezenier. Spreker
wees op de enorme „papieren steun",
die de zielzorger in het leger kent.
Hij attendeerde op het weekblad
„Salvo" met een oplage van 50.000
exemplaren en op een 6-tal andere
periodieken, die de geestelijke ver
zorging bezit.
Tenslotte stak mgr. Van Straelen
een pluim op de hoed van Nationaal
Katholiek Thuisfront, dat de aankoop
en de voortreffelijke inrichting van
het Vormingscentrum Waalheuvel
heeft mogelijk gemaakt. Zonder de
hulp van thuisfront was de oprich
ting van dit instituut in Ubbergen
niet te realiseren geweest
Er wordt op het zgn. „Spanjaards
bergje" in Santpoort met even grote
omzichtigheid als deskundigheid ge
zocht naar sporen van een wooncul-
tuur uit het begin der Christelijke
jaartelling en thans kon worden
vastgesteld, dat er op dit duitje een
huis heeft gestaan, waarvan de vorm
overeenkomt met die uit nederzet
tingen uit dezelfde tijd, teruggevon
den in Oostelijk Nederland.
Nog nimmer werden in de Weste
lijke provincies resten gevonden van
een woning uit die tijd.
