Cijfers tonen aan, dat hoogconjuctuur meer
werk dan werkers beschikbaar stelt
m
met melk meer mans
Jongeren K.Y.P. publiceert grote
verlanglijst voor naaste toekomst
Militair pastoraal centrum
wordt binnenkort opgericht
&2S®sm —Bwwm
Ned. dierenbeschermers
congresseren Ie Alkmaar
Bromfietsen weg, of
rijwielpaden breder
Sociale vrede door vele
instellingen bekroond
Met uawte aexfiaat aan Mnidde&een
ZATERDAG 4 JUNI 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
„Gouden eeuw" voor werkend Nederland
Gunstige positie zal voorlopig voortduren
De omvang van de mannelijke be-1 schot naar verwachting rond 10.000
roepsbevolking wordt voor 1945 ge- j zal bedragen; de grootste overschot
raamd op 3.119.000; in 1954 nam het
aantal mannelijk beroepsbeoefenaren
toe met 41.000. Voor 1955 wordt de
netto-aanwas geraamd op 29.000 en
voor 1956 op 30.000. De omvang van
de vrouwelijke beroepsbevolking
wordt voor 1954 geraamd op 972.000;
voor 1953 was de raming 950.000; voor
1955 en 1956 is een toeneming van het
aantal vrouwelijke beroepsbeoefena
ren van respectievelijk 14.000 en
11.000 geraamd. Door invoering van
het arbeidsverbod voor 14-jarige
meisjes met ingang van 1 Juli zullen
deze cijfers vermoedelijk lager ko
men te liggen.
Door de hogere geboortecijfers en
een vestigingsoverschot vertonen
Noord-Brabant en Limburg naar ver
houding de sterkste groei van de be
roepsbevolking.
De werkgelegenheid heeft zich in
1954 onder invloed van de gunstige
conjunctuur zeer bevredigend ont
wikkeld. Het aantal arbeidsplaatsen
nam toe met 70.000 voor mannen en
25.000 voor vrouwen; het totaal aan
tal arbeidsplaatsen bedroeg in 1954
gemiddeld 4.013.000, waarvan
3.047.000 door mannen en 966.000 door
vrouwen werden bezet. In 1954 bleek
42 procent van de werkende beroeps,
bevolking een bestaan te vinden in
de nijverheid, 13 procent in de land
en tuinbouw en visserij, en 45 pro
cent in de dienstensector. Voor de
mannen afzonderlijk zijn deze per
centages respectievelijk 37,15 en 38,
voor de vrouwen 27, 9 en 64.
STIJGENDE TOENAME.
In de verwachting, dat de hoogcon
junctuur zal aanhouden wordt voor
1955 een toeneming van het aantal
arbeidsplaatsen geraamd van 35.800
voor mannen en 15.300 voor vrouwen.
Voor 1956 bedraagt deze geschatte
uitbreiding respectievelijk 26.300 en
11.800. Bij voldoende aanbod van ar
beidskrachten zouden de uitbreiding'
van de werkgelegenheid in 1954 en de
verwachtingen voor 1955 en 1956
aanmerkelijk groter zijn.
De groei van de werkgelegenheid
in 1955 en 1956 zal zich voornamelijk
voordoen in de nijverheid, en wel
vooral in de metaalnijverheid, de
bouwnijverheid, de kleding- en tex-
ten komen vooral voor onder losse
arbeiders, grondwerkers, landarbei
ders en kantoorbedienden.
Drenthe en N.-Brabant hebben het
grootste arbeidersoverschot, terwijl
dit in Zeeland en Limburg weer ge
ring is. Naar verhouding blijken de
rayons Emmen, Stadskanaal, Borger,
Coevorden, Winschoten, Buitenpost
en Etten de grootste overschotten te
hebben; daarnaast is ook in Drach
ten, Heerenveen, Dokkum en Harden-
berg het overschot relatief hoog. In al
deze rayons liggen echter de cijfers,
dank zij de hoogconjunctuur, de in
dustrievestiging en de migratie, be
langrijk lager dan in voorgaande ja
ren.
Waar 't werk roept.
Het tekort aan mannelijke arbeids
krachten wordt voor 1954 geraamd
op 42.600 en voor 1955 en 1956 op res
pectievelijk 38.900 en 29.100. De voor
naamste tekorten doen zich voor on
der de vaklieden, waarbij de metaal
nijverheid en de bouwnijverheid wel
sterk naar voren komen. De tekorten
komen vrijwel in het gehele land
voor. In de drie noordelijke provin
cies en Zeeland zijn zij geringer, in
Zuid-Holland daarentegen bijzonder
groot.
Het tekort aan vrouwelijke arbeids
krachten wordt voor 1954 geraamd op
25.000 en voor 1955 en 1956 op 20.000.
Er is vooral sprake van een ernstig
tekort aan vrouwelijke arbeidskrach
ten in de confectiefabrieken, de me
taalnijverheid, de textielindustrie, de
genots- en ontspanningsindustrie en
ue .luishouding.
Gemiddeld waren in 1954 rond
16.000 personen op aanvullende wer
ken werkzaam, voor een groot deel
bestaande uit losse arbeiders, landar
beiders en grondwerkers, in welke
beroepen de werkloosheid stei'k door
het seizoen wordt beïnvloed.
Bovenstaande gegevens zijn ont
leend aan de „arbeidsmarktbeschrij
ving", die de „Arbeidsvoorziening"
publiceerde.
i
Publicatie Nederlondj Zulvelbureau, GrovenhoBe
NEEM PER MAN
DRIEKWART KAN
ié
Breed bezien
De jongerenorganisatie in de Ka
tholieke Volks Partij heeft een pro
gramma het licht doen zien, waarin
wensen en verlangens van de jeugd
in 92 punten zijn samengevat. Het
programma heeft betrekking op het
gezin, het onderwijs, jeugdvorming
buiten schoolverband, jeugd en vrije
tijd, jeugd en arbeid, jeugd en dienst
plicht, jeugd en toekomstig gezin,
jeugd en internationale betrekkingen,
jeugd en politiek en tenslotte kinder
bescherming.
HUISVESTING.
Over het gezin zegt het programma,
dat elk gezinshoofd zich door arbeid
een zodanig inkomen moet kunnen
verzekeren, dat het kan voorzien in
de behoefte van dat gezin; dat moet
worden voorkomen, dat de moeder
buiten het gezin moet gaan werken,
tielindustrie en de voeding, en ge- kunnen beschik-
fWiir in n* ken over een woning en dat voldoen-
notmiddelenindustrie. Ook
dienstensector, vooral in de handel,
kan een belangrijke toeneming van
het aantal arbeidsplaatsen worden
verwacht. De .werkgelegenheid in de
landbouw zal afneraene vooral door
de voortgaande mechanisatie en ra
tionalisatie.
In de sterk geïndustrialiseerde pro
vincies, zoals Noord- 'en Zuid-Hol
land, Noord-Brabant, Gelderland,
Overijsel, Limburg en Utrecht wordt
dan ook de grootste uitbreiding van
de werkgelegenheid verwacht. In de
meer agrarische provincies ligt de
toeneming van de totale werkgele
genheid lager.
OUDEREN KREGEN KANS.
Her verloop van de werkloosheid
vertoonde reeds in 1952 een kentering
ten goede; sedert dien trad een gelei
delijke daling van de werkloos
heid op.
Deze gunstige gong van zaken
bracht met zich mee, dat reeds in 1953
spanningen op de arbeidsmarkt op
traden, terwijl in 1954 van ernstige
tekorten aan arbeidskrachten in vrij
wel het gehele bedrijfsleven sprake
was. Voor vele oudere en ook min
der geschikte arbeidskrachten ont
stond hierdoor de mogelijkheid we
derom in het arbeidsproces te wor
den opgenomen. In de periode 1952
1954 liep de werkloosheid onder de
arbeidskrachten van 40 jaar en ouder
met rond 18.000 terug.
Kleine reserve.
De gemiddelde geregistreerde ar
beidsreserve van mannen, waarin be
halve de werklozen ook begrepen zijn
de personen, werkzaam op aanvullen
de werken, bedroeg rond 70.000 tegen
rond 100.000 in 1953. Deze gemiddelde
werkloosheid van 70.000 mannen kan
worden ontleed in: seizoenwerkloos
heid 23.000, wrijvingswerkloosheid
19.000, werkloosheid van minder ge-
schikten 13.000 en structuur werkloos
heid 15.000.
Op grond van de verwachte ont
wikkeling van de beroepsbevolking
en de werkgelegenheid wordt de om
vang van de geregistreerde arbeids
reserve van mannen voor 1955 ge
raamd op gemiddeld 63.000 en voor
1956 op gemiddeld 67.000.
Het aantal werkloze vrouwen on
dergaat gewoonlijk van jaar op jaar
weinig verandering. Over 1954 be
droeg het gemiddeld aantal rond
6.000, welk cijfer ook voor 1955 en
1956 kan worden verwacht.
Voor mannen en vrouwen tezamen
kan dus globaal worden gesteld, dat
het jaargemiddelde van Je geregis
treerde arbeidsreserve in 1955 rond
de 70.000 zal liggen en in 1956, en
kele duizenden hoger.
PLAATSELIJK BEZIEN.
De omvang van de arbeidsover-
schotten nam door de gunstige werk
gelegenheid sterk af. Over 1954 werd
het arbeidersoverschot geraamd op
gemiddeld 15.000, terwijl door de ja
de grotere woningen moeten worden
gebouwd.
ONDERWIJS.
Inzake het onderwijs wordt in het
programma gesteld, dat de verander
de en veranderende maatschappelijke
verhoudingen een zodanige algehele
herziening van he. onderwijs, zowel
naar leervorm als naar leerinhoud
noodzakelijk maken, dat het de per
soonlijkheidsvorming centraal stelt en
aan de maatschappelijke en staatbur-
gerlijke vorming en verder aan de
lichamelijke opvoeding, aan handen
arbeid en aan kennis van de levende
natuur meer aandacht besteedt.
Voorts wordt gevraagd om verlen
ging van de leerplicht tot en met 16
jaar onder gelijke verlenging van het
verbod van geregelde arbeid in loon
dienst. Degenen, die tijdens hun studie
geheel of gedeeltelijk in eigen on
derhoud voorzien, dienen in aanmer
king te komen voor belastingaftrek.
Voor de onderscheidene takken van
het onderwijs worden voorts voorzie
ningen gevraagd, die er op gericht
zijn dat het algemeen gestelde inzake
het onderwijs verwezenlijkt kan wor
den.
JEUGDVORMING.
Voor de activiteiten van de jeugd
wordt een wettelijke regeling van de
subsidieverlening aan onder meer de
jeugdbeweging, jeugdzorg, jeugd-
sport en aan het werk voor de onge
organiseerde jeugd gevraagd, waarbij
speciaal de vorming van jeugdleiders
en sportleiders in voldoende mate
moet worden gesubsidieerd.
Inzake de dienstplicht wordt ge
vraagd om verruiming van de moge
lijkheid tot uitstel van militaire dienst
voor hen, die een dagstudie maken.
De beroepskeuzevoorlichting voor mi.
litairen moet door de r.ormale burger
lijke instanties geschieden.
De financiële vergoeding aan de
dienstplichtige dient nader te worden
bezien. In afwachting van een ver
beterde definitieve regeling moet op
korte termijn een zodanige demobili
satie-uitkering worden verleend, dat
de eerste kosten bij het verlaten van
de dienst kunnen worden bestreden.
Voorts wordt gevraagd een zodanige
verscherpte controle op samenstelling
en uitvoering van het dienstrooster,
dat onnutte tijdpassering binnen de
diensturen worden voorkomen. De
overheid heeft volgens het program
ma verder de plicht tegenover werk
gever en werknemer bij herhalings
oefeningen een salaris uit te betalen,
dat gelijk is aan het gemiddelde bur
gersalaris, genoten gedurende het
voorafgegane jaar.
BELASTING ONGEHUWDEN.
Over de jeugd en het toekomstige
gezin wordt in het programma opge
merkt, dat huwende met terugwer
kende kracht over Je twee aan hun
huwelijk voorafgegane jaren een ver
mindering van loon- en/of inkom
stenbelasting dienen te verkrijgen.
Voor meerderjarige zelfs tandg wo
nende ongehuwden worde een afzon-
derlijk belastingtarief geschapen.
Inzake de jeugd en de internatio
nale betrekkingen wordt gevraagd
speciaal bij de onderwijsherziening
meer aandacht te besteden aan de in
ternationale betrekkingen tussen jon
geren, opdat de jeugd kome tot het
besef van haar plaats in de wereld.
Het talen-onderwijs dient meer op
het practisch gebruik te zijn afge
stemd. Ter bevordering van de Euro
pese integratie moeten jeugd-uitwis-
selingen eenvoudiger worden ge
maakt.
Voorts wordt met betrekking tot
de politiek gevraagd de leeftijd voor
het actieve kiesrecht tot 21 jaar te
verlagen. Ook zou het volgens het
programma aanbeveling verdienen,
indien een aparte staatssecretaris
wordt belast met de coördinatie van
alle overheidstaken ten aanzien van
jeugd, onder welk departement
deze ook ressorteren.
Tenslotte wordt gevraagd om een
spoedige tot standkoming van een
adoptie-regeling.
ren 1955 en 1956 het arbeidersover- tig zijn.
Arbeidsverbod voor
14-jarige meisjes
1 Jali in werking
Met ingang van 1 Juli treedt in
werking de wijziging van de arbeids
wet, die bedrijfsarbeid van meisjes
boven de leeftijd van 15 jaar ver
biedt.
Bedrijfsarbeid is alle arbeid met
uitzondering van huishoudelijke ar
beid in een privé-huishouding. Zolang
de zgn. landbouwarbeidswet nog niet
in werking is getreden, is dit arbeids
verbod niet van toepassing op arbeid
in het land- en tuinbouwbedrijf.
De districtshoofden der arbeidsin
spectie kunnen ondernemers voor
individuele gevallen dispensatie van
dit verbod geven. Bij de beslissing op
een verzoek daartoe zal allereerst
aandacht worden gewijd aan de be
langen van het betrokken meisje.
Als overgangsmaatregel geldt deze
nieuwe bepaling van de arbeidswet
niet voor meisjes, die op 1 Juli 1955
reeds 14 jaar en niet meer leerplich-
Ook 7 militaire
tehuizen
Binnenkort zullen plannen gerea
liseerd worden tot oprichting van
een militair pastoraal centrum, dat
leiding beoogt te geven aan de ziel
zorgers in het leger. Momenteel be
staat het corps aalmoezeniers bij de
vloot uit 14, bij leger- en luchtmacht
uit 85 priesters; bovendien zijn er
rond 170 reserve-aalmoezeniers, die
periodiek in actieve dienst komen.
te bij die gelegenheid dat de zielzorg
in het leger volkomen en uitsluitend
van godsdienstige aard is. Het is, al
dus spreker, noodzakelijk dat te be
klemtonen. De zielzorg kent geen
andere doeleinden zoals b.v. culture
le, sociale of paedagogisch. Zij is zui
ver godsdienstig van karakter en
is gericht op de verhouding van de
mens tot God. Het zijn de aalmoeze
niers, die trachten deze verhouding
aan de soldaten te geven, te herge
ven of te verinnigen.
De centrale van militaire tehui
zen heeft momenteel 45 katholieke
opening te verwachten van 7 nieuwe
katholieke militaire tehuizen in de
grootste legerplaatsen van ons land.
Deze en andere mededelingen deed
gistermiddag de hoofdlegeraalmoeze
nier, mgr. H. J. J. van Straelen od
een perconferentie in het Dinsdag
a.s. te openen katholiek militair vor
mingscentrum „Waalheuvel" te Ub-
bergen. Mgr. Van Straelen benadruk-
Onder voorzitterschap van mr. dr.
W. Hugenholtz is te Alkmaar het
tweedaagse congres gehouden van de
Nederlandse Vereniging tot Bescher
ming van Dieren. Het jaarverslag
vermeldde een stijging van het le
dental van 65.000 tot 70.000 en de
oprichting van een drietal nieuwe af
delingen, n.l. die te Epe, Boskoop en
Veenendaal, terwijl men bezig is met
de heroprichting van de afdeling Enk
huizen. Over de aanneming van de
nieuwe dierenwet liet de vergadering
zich bij monde van voorzitter Hu
genholtz optimistisch uit.
Tijdens een der redevoeringen zei
een der sprekers, dat dierenbescher
ming niet beschouwd moest worden
als een hobby, maar als een plicht,
die geen ziekelijke vorm mag aan
nemen.
Op 1 September:
Suiker en textiel
goedkoper
De afschaffing van de omzetbelas
ting op suiker, waartoe besloten is
in het overleg over de oplossing van
de kabinetscrisis, betekent dat de
suikerprijs voor de consument met
3 a 4 cent per kilogram zal dalen.
De afschaffing van de o. b. op tex
tiel, waartoe eveneens is besloten, zal
tot gevolg hebben dat de detailhan-
delsprijzen van textielgoederen met
een percentage variërend van 7 tot 9,
verlaagd zullen worden.
Het ligt in de bedoeling deze prijs
verlagingen op 1 September a^. te
doen ingaan.
Ir J. G. Kruimel:
Op het tweedaags congres, dat de
Federatie van Nederlandse Rijwiel
padverenigingen gisterochtend te
Barneveld houdt, heeft de oud-direc
teur van de provinciale Waterstaat
van Gelderland, ir. J. G. Kruimel uit
Arnhem, er. op gewezen, dat de brom
fietsen niet langer van de „toeristi
sche rijwielpaden" te weren zijn en
dat het noodzakelijk is met het oog
daarop bredere paden aan te leggen.
De huidige paden met een breedte
van 1 tot 1.2 m. voldoen niet meer
door de enorme vermeerdering van
het verkeer (het zg. sociaal toerisme)
en voor de snelle aanwas van het
aantal bromfietsen. (Op 1 April wa
ren er 422.500).
Ir. Kruimel was er voor een aantal
paden te - verbreden to.. 1,8 m. (niet
breder, omdat er dan weer autover
keer zou mogelijk worden). Uitslui
tend deze paden zullen dan toelaat-
Bondsraadsvergadering St. Eloy
Op de vandaag te Utrecht gehou
den besloten bondsvergadering van
de Ned. Kath. Metaalbewerkersbond
St Eloy heeft de voorzitter, de heer
J G. van den Brink, zoals gebrui
kelijk is op deze vergaderingen, en
kele actuele problemen in de vakbe
weging besproken.
Uitgaande van de grote waarde van
een confessionele vakbeweging, noem
de hij het niet toevallig dat de unie
ke sociale vrede in ons land samen
valt met een sterke confessionele
vakbeweging.
Het aantal in 1954 door staking
verloren arbeidsdagen bedroeg slechts
0,004 procent van het totale aantal
voor de productie beschikbare ar
beidsdagen van de werknemers. In
de aan 1954 voorafgegane jaren was
het niet veel anders. Stakingen en
uitsluitingen komen dus bijna niet
meer voor. De voorzitter verheugde
zich daarover. De naar vrede gerich
te strijd vindt thans zijn eerste be
kroningen in een Stichting van de
Arbeid, vakraden bedrijfsverenigin
gen, kernen, ondernemingsraden, af-
delingsziekenkassen en wat al niet
meer.
De bevordening van meer menselij
ke verhoudingen in de ondernemin
gen is z.i. mede daardoor aan de orde
van de dag, ook in de metaalnijver
heid. Doch de consolidatie van de
huidige bedrijfsvrede in een publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie laat
nog steeds op zich wachten. De daar
toe strekkende wettelijke mogelijk
heden worden in deze bedrijfstak nog
steeds niet benut, hetgeen zeggen wil,
dat St. Eloy vooralsnog een strijdor
ganisatie moet blijven, aldus de voor
zitter.
I MET PLAATJES VAN JOOP KOEVOETS I
Let wel: te kijk, want alle buren
Ze kwamen op hun tenen gluren
In 't kistje, waar zo zacht mijn moe
Klein Knikkebeentje dekte toe.
„V/at heeft dat kind een doppig neusje,
„Lijkt het een ei of is 't een kneusje?
,.E - oei, wat staan z'n benen raar,
„Wat is dat voor 'n exemplaar!]!"
„En kijk eens, hoe zijn knieën knikken,
Zo'n kind, daar moet je wel van schrikken."
Mijn moeder ach, ze hoorde 't aan
Ze liet de buren stiekum gaan.
Ze dacht: „Zo'n kind is er maar ééntje
„Je bent mijn schattig Knikkebeentje".
Ik groeide, 't kistje werd te klein,
Wat zou voortaan mijn bed wel zijn?
baar zijn voor bromfietsen, de overige
blijven slechts voor rijwielen open.
Er zal dan echter niet volstaan kun
nen worden met wat grint en leem,
ook de deklaag zal aan het intensie
ver verkeer aangepast moeten wor
den, maar moeten passen in de omge
ving. Hiervoor zullen door de over
heid grote uitgaven gedaan moeten
worden.
Er dient rekening mee gehouden
te worden, dat deze nieuwe paden te
vens doorgaanspaden zullen zijn. Een
fietser legt over het algemeen geen
grote afstanden af, maar bij de brom
fietser speelt de vermoeidheid geen
rol en hij zal wel lange afstanden
rijden. De rijwielpadverenigingen
zullen de nieuwe paden op elkaar
moeten laten aansluiten, waarin spr.
een nieuwe taak voor de federatie
zag.
Zorgelijke toestand
voor de vogels
Dr. G. A. Brouwer uit Bilthoven
heeft als voorzitter van de Neder
landse vereniging tot bescherming
van vogels, die gisteren in hotel „De
Schuur" te Breda haar algemene ver
gadering hield, de toestand van de
Nederlandse vogelstand zeer zorge
lijk genoemd.
Ook de natuurlijke omstandighe
den worden voor de vogels als het
ware met de dag slechter. Hij moest
dit onder meer toeschrijven aan ruil
verkaveling, de steeds -'cortschrij-
dende mechanisatie van de landbouw
en de steeds intensievere bewerking
van de velden. Daarna constateerde
hij dat onder meer door bespuiten van
boomgaarden, vooral in de Betuwe,
de vogels gaan verdwijnen. Ook langs
de Oude Maas in Brabant, waar men
een recreatieoord wil inrichten, laat
de omgeving veel te wensen over.
Door het verwezenlijken van het del
taplan en de wijzigingen welke men
ook in de Waddenzee wil aanbrengen
verdwijnt bovendien het voedselter-
rein voor de steltlopers. In de ko
mende tijd zal vooral onder de jeugd
belangstelling voor de vogelbescher
ming worden gewekt, zo meende de
heer Brouwer.
APARTE TREINPLAATSEN VOOR
ONDEROFFICIEREN
Sinds ruim een week hebben de
onderofficieren, evenals de officieren
dat reeds hadden, speciaal voor hen
gereserveerde plaatsen in militaire
treinen. Deze regeling is tot stand
gekomen na overleg tussen de Ne
derlandse Spoorwegen en de inspec
tie van het vervoerswezen van de
Koninklijke Landmacht.
LOKVOGEL
In deze tijd van overvloed aan
werk en tekort aan werkers
hebben de werkgevers een nieuw
lokmidel gevonden om werklus-
stigen naar hun bedrijven te
lokken. Daar in de laatste jaren
de tirouwe fiets verdrongen is
door de luidruchtige brommer,
bieden sommige fabrieken brom
fietsen aan als extra premie,
wanneer arbeiders bereid zijn
een twee-jarig werkcontract te
tekenen.
Deze nieuwe lokvogel is opge
laten in fabrieken rondom Arn
hem en naar het schijnt met re
delijk succes.
