Toenemende belangstelling van Duitsers en
Amerikanen voor stedeschoon en cultuurbezit
E.T.I.-rapport over detailhandel
in Oegstgeest
Scheepsramp in
Adriatische Zee
IJzeren Gordijn
wipt op
Goed jaar voor narcissenkwekers
Limonaderietjes in ruil
voor slangen
Schoolmelk 25 ct»
per liter
PONDERDAG 2 JUNI 1955
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
Dc detailhandel in de ruimste zin
telt 162 vestigingen in Oegstgeest,
(waarvan 106 met enigerlei vorm
van de koopruimte) hierin werken
ruim 350 personen. Voorzover het de
bedrijven zonder ambacht betreft,
wordt het bedrijf voor 75% uitge
oefend door de bedrijfshoofden en
hun gezinsleden. Slechts 4 bedrijven
hadden in 1950 6 tot 10 man perso
neel.
Globaal genomen kan men de
klein-handel in twee categorieën in
delen: In de eerste plaats de goede
ren die voor het dagelijks levenson
derhoud nodig zijn. In de tweede
plaats zijn er die goederen welke
slechts van tijd tot tijd worden aan
geschaft. De oorzaak hiervan kan
liggen in het duurzame karakter of
in het karakter als luxe artikel. De
eisen die de klanten aan de winkels
stellen, zijn voor beide groepen ver-
sohillend. Om de dagelijks beno
digde artikelen, die in het algemeen
een vaste kwaliteit en prijs hebben,
hecht de consument veel meer waar
de aan een kortere afstand van zijn
woning tot de winkel.
Men ziet dan ook in het algemeen
dit soort winkels over de gemeente
verspreid. Ten aanzien van duur
zame goederen heeft de consument
echter een andere wens, n.l. een wel
overwogen keus te maken uit een
veelheid van kwaliteiten en prij
zen, hetgeen veeal het bezoeken van
meer dan één winkel inhoudt.
AAN DE LAGE KANT.
Aangezien de afzet per hoofd van
de bevolking doorgaans gering is,
zal de kleinhandel in deze soort goe
deren slechts levensvatbaarheid heb
ben als hij kan steunen op een be
volkingsgroep van een bepaalde
minimale omvang en samenstelling.
In kleinere gemeenten kan niet al
tijd aan deze voorwaarden worden
voldaan.
Volgens het rapport blijkt dat het
aantal detailhandelaren, in vergelij
king met andere gemeenten aan de
lage kant is.
GEEN SNELHEIDSWEDSTRIJDEN
MET BROMFIETSEN
De minister van Verkeer en Wa
terstaat heeft zich tot de K.N.M.V.
gewend met de mededeling, dat voor
taan door zijn ministerie geen toe
stemming zal worden gegeven tot 't
•houden van snelheidswedstrijden
met bromfietsen op de openbare weg.
Een dergelijke vergunning hebben
de organisatoren van wedstrijden
steeds nodig op grond van de wegen-
verweerswet, willen zij de medewer
king van de politie en gemeentelijke
instanties verkrijgen. Onder snel
heidswedstrijd moet in dit geval wor
den verstaan elk rijden met brom
fietsen ter vaststelling of vergelij
king van prestaties, waarbij het ele
ment snelheid de doorslag geeft.
In de toelichting wordt vermeld,
dat dit besluit werd genomen in het
belang van de verkeersveiligheid in
het algemeen. Het rijwiel met hulp
motor is, aldus de minister, van huis
uit bedoeld als een rijwiel, waarop
men zich zonder trappen kan voort
bewegen. Het dreigt echter meer en
meer zijn oorspronkelijk karakter te
verliezen en te veranderen in een
licht motorrijwiel.
De indices worden nog lager, als
men de talrijke groenten- en «bloe
menhandelaren (zonder winkel) uit
het westelijk deel van de gemeente
buiten beschouwing laat, (die be
drijven zijn voor hun afzet niet op
de eigen gemeente georiënteerd).
Men heeft zich bij deze snelle uit
breiding niet bekommerd van waar
uit de bewoners de noodzakelijke
goederen en diensten zouden kunnen
worden voorzien. In een uitgestrekte
gemeente met verschillende woon
kernen zou het scheppen van een
kunstmatig centrum trouwens een
hachelijke zaak zijn geweest. De be
lemmeringen in de uitbreiding van
de gemeente naar het westen en de
ongelukkige verkeerssituaties zijn
waarschijnlijke oorzaken, dat het
winkelcentrum nabij de Leidse Buurt
niet volledig is uitgegroeid. Aanvul
ling is gezocht in de Greverstraat,
waar hier en daar tot aantrekkelijke
winkel vorming is gekomen en in de
lang gerekte Kempenaerstraat die
echter het nadeel heeft loodrecht op
de gangbare verkeersrichting te
staan.
IN WOONHUIZEN.
Hadden de winkelieren zich des
tijds voldoende rekenschap kunnen
geven van de komstige opslag-repa
ratie-, en expeditieproblemen, dan
zou nog wel een aanvaardbare toe
stand zijn ontstaan. Het merendeel
der winkels bestaat echter uit ver
bouwde woonhuizen, die dus van de
begane grond af reeds bepaalde on
doelmatigheden vertoonden en zich
bij uitbreiding der omzetten steeds
meer gingen wreken en successieve
lijk kostbare verbouwingen noodza
kelijk maakten, waarbij het uiter
lijk aanzien der verdiepingen
bijna altijd werd vergeten. Voegt
men daarbij de onderbreking van
winkelreeksen door woonhuizen
(vaak nog met ontruimen) en de
soms zeer smalle trottoirs dan on
derstreept dit de conclusie van de
oppervlakkige toeschouwer, dat de
winkelstraten een te onsamenhan
gend beeld vertonen, waarin wel
alle gewenste soorten winkels aan
wezig zijn maar heel de onderlinge
rangschikking te wensen overlaat.
De steeds verder gaande uitbrei-
VOOR
DE GROOTSTE KEUZE
IN ALLE
soorten Schoenen
voor olke beurs
VOOR DE
prettigste bediening
VOOR
de beste service
JlcU€M>
het moderne
schoenenpaleis inde
Haarlemmerstraat
(Advertentie).
ding van de gemeente maakt de af
stand tussen de niet-centraal gele
gen winken en klanten steeds groter
en verhoogt daardoor de kosten van
personeel en transportmiddelen voor
„huisbezorging" hetgeen niet zonder
invloed kan blijven op het prijspijl.
Voor de winkels van dagelijkse be
hoeften. weegt dit iets meer zwaar
dan voor andere.
Een volgende keer zullen we het
hebben over Verkeer en Vervoer.
OVERSTE BROEDERS VAN
O. L. V. VAN ZEVEN SMARTEN
BENOEMD.
Tot algemeen overste van de Con
gregatie van O. L. Vrouw van Zeven
Smarten is hedenmorgen te Voor
hout, in het bijzijn van mgr. Huibers,
bisschop van Haarlem, gekozen de
eerw. broeder Waltherus.
De nieuwe overste br. Waltherus
(C. J. Jansen) werd 29 Augustus
1912 in den Helder geboren en is
thans in Rotterdam werkzaam als
noofd van een jongensschool voor
moeilijk opvoedbare kinderen.
Ledenvergadering Vreemdelingen Verkeer
Boekje over geschiedenis Pilgrimfathers
Museumbezoek toont
verheugende stijging
Nederland en dus ook Leiden mag
zich in een steeds grotere belangstel
ling van onze oosterburen verheugen.
Gelukkig is déze interesse lonend en
dus ruimschoots voldoende om te
genover het verleden een oogje dicht
te doen. Nu waren het bovendien
niet alleen Duitsers die in Leiden te
gast gingen want het gastenboek van
de V.V.V. over 1954, waarin de leden
van deze vereniging gisteravond door
de directeur de heer Visser een kijk-
nissen van internationale vermaard-
ntid zijn feiten die spreker uiter
mate optimistisch stemden.
Met steun van het gemeentebe
stuur zal binnenkort door hei V.V.V.
een boekje over de Pilgrin fathers
van de hand van de vroegere archi
val is dc heer Van der Burgh ver
schijnen.
Nieuwe *'otcleis.
Het jaarover/•.«.lit van de heer Vis
ser maakte melding van een stijging
van het aantal ,'eden tot 210 en het
ttr perse gar: -.'an nieuwe folders
over de toerist scne bijzonderheden
v&n Leiden.
De heer V'.ascr constateer ie ver
volgens een verheugende stijging van
het museumbezoek. In het museum
je gegund werd, bevatte ook namen I van Volkenkunde passeerden het
en jrelallen van Fnirelsen 4merika- vt)riSe jaar maar liefst 24'000 Pers0"
en getallen van Engelsen, Amerika nm de lokelten Dit bakent t 0 v.
nen en zelfs van duizenden Leide- I 1953 een stijging van 50 pet. De La-
naars, die de schoonheden van huil henhal boekte ruim 28.000 bezoekers
en het museum voor oudheden
stad niet alleen voor de vreemdelin- 18 000 Aantrekkelijke tentoonstel-
gen lieten. Buitengewoon bemoedi- lingen maakte de museumgang van
gend zijn bijvoorbeeld de cijfers van
het museumbezoek, die werkelijk
niet alleen aan de vele regenachtige
dagen te danken zijn
Reeds in het openingswoord van
de voorzitter van v'.V.V., wethouder
D. van der Kwaak, was een opge
wekte klank te horen. Het toenemen.
de vreemdelirgonoezoek en het in
schakelen van Leiden in gebeurte-
Mgr. Buis medio
Augustus naar Leiden
Voor de Zuidslavische vloot is gis
teren de rouw afgekondigd, nadat be
kend was geworden dat een mijnen
veger van de vloot Dinsdagochtend
in een storm in het Noordelijk deel
van de Adriatische Zee met man en
muis was vergaan. Twee officieren,
twee onderofficieren, elf cadetten
en elf manschappen verloren het le
ven. Vijf lijken zijn geborgen.
De ramp had plaats in het Vele-
bitkanaal tussen het eiland Kuk en
het vasteland van Dalmatië. Op een
gegeven ogenblik stak de Boreas, een
verraderlijke noordenwind, op die
binnen een paar minuten de snel
heid van honderd kilometer bereik
te. Het schip dat door twee andere
werd begeleid, kapseisde en zonk
vrywel onmiddellijk. Zes uur later
passeerde het Zuidslavische jacht
Jadranka met aan boord Kroesjtt-
sjef, Boelganin en leden van hun ge
volg op veertig kilometer afstand
van de plaats de£ onheils op weg voor
een bezoek aan Rijeka.
De redacteur van het Westduitsc
persbureau D.P.A. Bruno Sobczak en
de hoofdverslaggever van „Sued-
neutsche Zeilung", Hans Ulrich Kep-
ski, zijn uit Oost-Berlijn naar dc
Sovjet-Unie vertrokken. Zij behoren
tot een groep Westduitse journalis
ten, die enkele dagen geleden on
verwacht toestemming kregen van
liet Sovjetrussische ministerie van
buitenlandse zaken, om de Sovjet-
Unie te bezoeken
Zij zullen drie weken in de Sov
jet-Unie mogen verblijven en wel
óp eigen kosten en zonder voorge
schreven program.
Dit is de eerste maal, dat een
groep Westduitse journalisten in tien
jaar tijds toestemming heeft ontvan
gen tot een dergelijk bezoek van
Sovjet-zijde. In Oost-Berlijn wordt
dit een keerpunt in de verhouding
tussen de Sovjet-Unie en West,-Ber-
Ujn genoemd.
DE BEST GEMENGDE
HALF ZWARE SHAG
Het areaal werd
iets ingekrompen
De Narcissenkwekers waren gister
avond in vergadering bijeen. De agen
da had er al niet veel twijfel over
laten bestaan: er zouden geen opwin
dende berichten te beluisteren vallen.
Men hoorde, dat er voor de directeur
van de Keuringsdienst, de heer Lim
burg, nog altijd het een en ander te
wensen overblijft; men koos nieuwe
bestuursleden; luisterde naar de ge
bruikelijke notulen en het even ge
bruikelijke jaarverslag en daarmee
had men de vergadering gehad.
De voorzitter, de heer Th. Hoog,
zei in zijn openingswoord, dat men
over het afgelopen jaar niet klagen
mag. Er was vrijwel geen surplus
en men kreeg goede prijzen. Het
areaal was ingekrompen van 761.000
R.R. tot 728.000 R.R. Vele kwekers
waren zo verstandig geweest die va
riëteiten waarnaar ndet veel vraag
meer was in te krimpen en soms ge
heel op te ruimen.
De inzending van „De Narcis" op
de Gentse Floraliën was een groot
succes. Men had diverse nieuwere va
riëteiten ingezonden, waardoor ook
deze meer bekendheid bij onze Zui
derburen kregen.
Dé administrateur, de heer v. d.
Laan ging nog even de geschiedenis
van de keuringsdienst na, die vorig
jaar veertig jaar bestond.
Verder bleek uit het verslag, dat
van het uitgegeven teeltrecht van
1094 H.A. pl.m. 1057 H.A. was volge-
plant. De vraag is gerezen, aldus spr.,
of het geen aanbeveling verdient tot
uitbreiding van het teeltrecht over te
gaan, daar de statistieken uitwezen,
dat er bij een groeiend areaal minder
abnormaal wordt ingeleverd en de
surplusheffing niet hoger wordt. Wat
het ledental der vereniging aangaat:
men telt nu 1000 leden.
Moeilijke arbeid.
Over het verslag van de directeur
van de Keuringsdienst, de heer F.
Limburg gesproken:' de controleurs
hadden het 't afgelopen jaar niet ge
makkelijk. De vorst had in verschil
lende gevallen de gewassen aange-
tast en het opzuiveren was daardoor
moeilijk. Spr. wees nog even op de
belangrijkheid van het zuiver hou
den der partijen. Vroeg en afdoend
zuiveren der partijen is en blijft een
eerste vereiste voor de kwekers.
Met vliegbestrijding had men min
der moeite, daar de oppervlakte die
onbehandeld wordt, gering is. Toch
komt men telkens weer partijtjes te
gen, waarvan men niet eens de moei
te heeft genomen om ze voor het
planten na te zoeken en waar men
tien en meer vliegplanten per bed
vindt. Door het slechte weer tijdens
de rooiperiode kwam nogal veel bot- velerlei
sytis en koprot voor. Marine.
Met aaltjesziek had men heel wei
nig te maken en voor het bloembol-
len-surplusfonds kreeg men uiteraard
niet veel te keuren.
Bij de bestuursverkiezing werden
in de plaats van de aftredende heren
Th. Hoog, R. C. Segers, G. N. Berbée
en Joh. v. d. Lely (welke laatste we
gens ziekte had moeten bedanken)
gekozen de volgende heren: Th. de
Vroomen (Warmond), A. J. J. Arents-
horst (Sassenheim), G. M. Berbée
Azn. (Breezand) en G. Enthoven
Dzn., Nw. Vennep.
De heer Hoog dankte de scheidende
bestuursleden voor hun aan „De Nar
cis" bewezen diensten, terwijl de heer
Hoog op zijn beurt werd bedankt door
de heer Jac. Th. de Vroomen.
De wijziging der statuten slechts
een formaliteit ging er zonder slag
of stoot door en daarmee had men de
vergadering gelijk gehad oók.
De apotolische vicaris van Yessel-
ton (Noord Borneo) mgr Jacobus
Buis zal medio Augustus een bezoek
aan Leiden brengen. De bisschop zal
zijn intrek nemen bij zijn ouders. Op
het programma staan besprekingen
in binnen- en buitenland over een
snelle ontwikkeling van het missie
gebied. Mgr. Buis maakt de reis naar
Nederland met de Oranje.
Leidse biologen terug
uit Nieuw-Guinea
Waneer men ergens in de binnen
landen van Nieuw-Guinea Papoea's
tegenkomt, die een aantal felge
kleurde limonaderietjes door de neus
dragen, is het zeer waarschijnlijk dat
deze mensen een bijdrage hebben ge
leverd tot de collectie van het rijks
museum van natuurlijke historie te
Leiden. Ongetwijfeld zullen zij u dan
kunnen vertellen over die drie zon
derlinge Nederlanders die deze
kostbare attributen zomaar afgaven
in ruil voor doodgewone schildpad
den, slangen, kreeften of vissen.
Drie biologen van het Leidse mu
seum zijn namelijk zeven maanden
lang door Nieuw-Guinea getrokken
om er wetenschappelijk onderzoek te
verrichten en een grote hoeveelheid
materiaal voor het museum te ver
zamelen. De drie heren, de onder
directeur dr. L. D. Brongersma, als
mede dr. L. B. Holthuis en dr. M.
Boeseman, zijn dezer dagen in Lei
den teruggekeerd en hebben in een
onderhoud het een en ander verteld
over hun ervaringen.
Deze studiereis kon mede dank zy
n' subsidie van de Nederlandse or
ganisatie voor Zuiver Wetenschappe
lijk Onderzoek worden gemaakt, al
thans wat de heren Brongersma en
Holthuis betreft. De heer Boeseman
maakte de reis op uitnodiging van
't gouvernement van Nieuw-Guinea
ter inventarisatie van de zoetwater
visfauna. Daarnaast kregen de heren
steun van de Koninklijke
tallozen lichter. Al deze extra be
langstelling veroorzaakte vooral in de
bollentijd een schrijnend gebrek aan
hotelaccomodatie. Dank zij een op
roep door de radio kon men over 30
extra particuliere adressen beschik
ken. Vrijwel alle aanvragers werden
op deze wijze geholpen.
Leiden vroeger en nu.
Spreker memoreerde vervolgens
do verschillende festiviteiten, die het
centrum van Leiden in een extra
feestelijk dag- en floodlight zetten.
De Leidato en het Oud-Hollands
centrum waren de hoogtepunten. De
Leidse middenstand maakte de don
kere dagen voor Sinterklaas tot een
lichtend voorbeeld van onderne
mingszin en het waterorgel liet heel
Leiden naar zijn pijpen dansen.
Het boekje „Leiden, vroeger en
nu" zal weldra aan de Leidse boe-
kenrij worden toegevoegd.
Pauze-voorstellingen.
In samenwerking met K. en O. zul
len nog dit jaftr zes pauze-voorstel
lingen gegeven worden. De Leidse
bevolking zal kunnen bewijzen dat
wat de volle zaal betreft de leuze
„wat Kan Kan kan Kan alleen" niet
op zal gaan.
De heer Visser vestigde tenslotte
de aandacht op een enquête in mid
denstands- en horecafbedrijven.
De penningmeester de heer G. A.
P. Eversteyn mocht vervolgens voor
zijn zorgvuldig en belangeloos ver
richte bezigheden een warm ap
plaus in ontvangst nemen.
Als leden van de nieuwe kascom-
missie werden de heren J. van Ul-
aen en L. Questroo geïnstalleerd. De
bestuursverkiezing bracht vervol
gens mr. Portheine achter de tafel.
Na de pauze werden enkele inte
ressante filmpjes vertoond.
Miauwende kikkers.
De drie biologen zijn allen zeer
tevreden over de bereikte resultaten.
De miauwende boomkikkers en de
grote zaagvissen, waarover wij reeds
eerder schreven, vormen nog niet
eens het belangrijkste deel van hun
vangsten. Dr. Brongersma, die zich
speciaal toelegt op reptielen en am-
phibieën is het meeste in zijn schik
met drie zeeslangen, die in geheel
zoet water zijn gevangen, maar liefst
700 kilometer stroomopwaarts in de
Boven-Digoel. Ook is hij blij met 'n
aantal zoetwater- en moerasschild
padden van een soort, waarvan het
museum nog niets had. Dr. Holthuis,
wiens specialiteit de kreeftachtigen
zijn, was het meest enthousiast over
de kreeftenfauna van de Wissel
meren. Verscheidene kreeftensoorten
komen hier naast elkaar voor en zij
vormen een van de voornaamste
voedselbronnen voor de bevolking,
daar er slechts weinig vis in deze
meren leeft. Dr. Boeseman tenslotte,
de vissendeskundige van het mu
seum, is het beste te spreken over
de haaien uit het Jamoermeer. Tot
nu toe was namelijk slechts het be
staan van één soort zoetwaterhaaien
bekend, in Midden-Amerika. Nage
gaan moet echter nog worden, of de
haaien uit het Jamoermeer werkelijk
slechts daar leven, of uiteindelijk
toch uit zee komen.
Rijke oogst.
Ruw geschat bedraagt de gehele
buit 4 a 5000 vissen, 10.000 garnalen,
krabben of kreeften, 2000 reptielen
en amphibieën, enige duizenden in
secten en nog wat dieren van andere
groepen.
Overeenkomstig het voorstel, be
sloot de gemeenteraad op 7 Maart
j.l. een bedrag van f3600.be
schikbaar te stellen ter bevordering
van het algemeen gebruik van
schoolmelk. Tevens werd om prae-
advies in handen van B. en W.
gesteld een tijdens de beraadslagin
gen ingediend voorstel van Mevr.
C. P. Braggaar-de Does en de heer
Di\ J. Goslings om de ouderbij
drage vast te stellen op f 0.25 per
liter. In't voorstel van B. en W. was
.uitgegaan van een bedrag van f 0.30
per liter.
Verlaging van de ouderbijdrage
tot het voorgestelde bedrag zal in
derdaad dienstig kunnen zijn aan
het doel, dat met het voorstel 'be
oogd wordt., nl. een zo groot moge
lijke uitbreiding van Ihet gebruik
van schoolmelk.
Uitgaande van het standpunt, dat
het gebruik van schoolmelk, we
gens de grote waarde daarvan,
krachtig dient te worden bevor
derd, heeft het College zich met de
grootst mogelijke meerderheid voor
in de Commissie voor de Financiën
en een minderheid in de Commissie
voor het Onderwijs.
Op grond van de veronderstel
ling, dat het aantal gebruikers van
schoolmelk bij een ouderbijdrage
van f 0.25 nagenoeg zal verdubbe
len in vergelijking met het tegen
woordige aantal, en dat een deel
der ouders vrijwillig de volle kost
prijs van de melk zal betalen, moet
het tekort op de verstrekking van
schoolmelk voor het resterende
deel van dit jaar bij een ouderbij
drage van f 0.25 per liter op f 5610
worden geraamd. Het bedrag, dat
de raad beschikbaar stelde, zal in
verband hiermede met f 2010.
moeten worden verhoogd.
VOORZIENINGEN ENDEGEEST.
Aan de raad der gemeente Lei
den wordt voorgesteld een bedrag
van f762.280.beschikbaar te stel
len voor het treffen van de volgen
de voorzieningen ten behoeve van
de psychiatrische inrichtingen „En
degeest" c.a.: het vernieuwen van
restauraties aan die paviljoens; het
aanbrengen van serres aan de pa
viljoens Mannen E en C en Vrou
wen C van Endegeest; het verbete
ren van de eetzaal van het zusters-
verlaging van de ouderbijdrage tot huis; het^ treffen van voorzienin
f0.25 uitgesproken. Wel wenst het
daarbij de mogelijkheid open te la
ten, dat ouders, op basis van vrij
willigheid, een extra-bijdrage be
talen gelijk aan het verschil tussen
de kostprijs van de melk, die thans
f 0.34 per liter bedraagt, en de ver
schuldigde bijdrage.
Een lid van het College heeft zich
tegen verlaging van de ouderbij
drage verklaard, omdat daardoor
ook de ouders, die zonder bezwaar
een hogere prijs kunnen betalen,
een tegemoetkoming van de ge
meente ontvangen.
Dit standpunt wordt gedeeld door
de grootst mogelijke meerderheid
gen aan het centrale ketelhuis; het
bouwen van een werkplaats voor
de arbeidstherapie.
ASSISTENTENKAMERS IN
ZIEKENHUIS.
De Rijksgebouwendienst, afd. On
derhoud en Uitbreiding, Laan Copes
van CattenburCh 57, heeft het bou
wen van assistenkamers afd. heel
kunde in het Acad. Ziekenhuis te
Leiden na onderhandse besteding ge
gund aan de laagste inschr. fa. K.
Burgy, Schoutenburgstraat 4 te
Oegstgeest, voor f 61.490. (Aanbest.
30 Maart).
Uitslaande brand op veilingterrein
Een weggegooide lucifer of sigaret
veroorzaakte gisterenavond een fel
brandje in enkele rieten manden, die
op het terrein van de veiling onder
een afdak van de H.C.W.-loodsen
waren opgeslagen. Het vuur greep
snel om zich heen en sloeg over op
een berghok. De inmiddels gearri
veerde brandweer wist het vuur met
twee stralen spoedig onder de knie
te krijgen.
