In „De Wereld" te Wageningen
gaven de Duitsers zich over
SMAAKT BETER DAN SHAG
C HERINNERINGEN UIT DONKERE DAGEN
De hakken klikten en Prins
Bernhard stak een sigaret op
Regering houdt vast aan de
voorgestelde huurverhoging
Belasting-zondaars kunnen tot
31 Mei a.s. schoonschip maken
VRIJDAG 22 APRIL 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
dank zij Clark Procédé EQ7
smaken:
VIRGINIA AMERICAN
ZWAAR HALFZWAA R
Rol Shagretta losser dan shag,y
dan smaakt Uw sigaret het best!
Tussen en op de uitlopers van het In hotel ,,De Wereld" te Wagenin-
heuvelland' De Veluwe ligt een stad
je. Een stadje, bekend om zijn land
bouwhogeschool, om zijn toerisme,
maar nog meer bekend door de oor
log. Tot tweemaal toe ging het harde
oorlogsgeweld over deze gemeente,
lot tweemaal toe waren de bewo
ners van deze stad genoodzaakt hun
koffers te pakken en te evacueren.
De eerste maal voor vijf dagen, toen
het oorlogsgeweld m 1940 over geheel
de wereld losbarstte, de tweede maal
voor acht maanden, toen de Duitsers
hardnekkig verzet boden tegen de
geallieerde overmacht.
Er bestond een groot verschil voor
de bewoners van Wageningen bij
deze dubbele evacuatie. De eerste
keer ging het per auto of per eigen
vervoermiddel, de tweede keer werd
men gedwongen om in vunzige ko-
lenschuiten plaats te nemen en aldus
als brandstof uit de steengroeven te
worden weggevoerd.
De vreugde kende ook 'bij deze
mensen, evenals overal elders, geen
grenzen toen op Vrijdagavond 4 Mei
via de Engelse zender bekend werd,
dat op de Lünerbergerheide de Duit
sers hadden gecapituleerd.
„Zij konden niet anders".
Enkele dagen voordat dit geschied
de had Seyss Inquart nog juist verze
kerd, dat noordelijk Nederland met
hand en tand door de Duitsers verde
digd zou worden.
De geallieerde comman-
11 danten begrepen wel, dat
met zeer zware verliezen
dit door het water be
schermde gebied kon worden ver
overd, maar bovendien dreigde de
hongersnood vooral in de grote ste
den op een schrikwekkende manier.
Derhalve werd besloten het Duitse
leger in eigen land tot overgave te
dwingen en deze opzet gelukte prach
tig. En ondanks het feit, dat het oor
logsleed tot weemaal toe over hun
stad was gegaan, waren de Wage-
ningers er trots op, toen bekend
werd, dat de'overgave van de Duit
se troepen in Nederland in „hun"
hotel „De Wereld" zou plaatsvinden,
een plaats die intussen meer op een
puinhoop dan op een hotel geleek.
In de ochtend van die gedenk
waardige 5de Mei gaf generaal Foul-
kes, bevelhebber van het eerste Ca
nadese legerkorps aan luitenant-ge
neraal Reichelt, chef van de Duitse
legerstaf, opdracht om van veldmaar
schalk Blaskowitz te eisen 's middags
om vier uur in hotel „De Wereld"
aanwezig te zijn, teneinde te onder
handelen over de overgave van het
Duitse leger in Nederland, waarvan
Blaskowitz veldmaarschalk was.
Het tijdstip der overgave.
Er heerste een begrijpelijke span
ning bij de oorlogscorrespondenten,
fotografen en filmoperateurs, toen
het tegen vieren liep. Een hels ka
baal (waarschijnlijk het laatste la
waai dat zij maakten) ging aan de
komst van de Duitsers vooraf. Het
geloei van sirenes, het gedaver van
de motoren uit de verte was duide
lijk hoorbaar.
Voorafgegaan door leden van de
Canadese militaire politie arriveer
den de Duitsers ir een gammel, met
camouflagekleuren bedekt wagentje
gen vond de ontmoeting plaats der
opperbevelhebbers. Voor de tafel
links de lt.-gen. Reichelt, rechts
veldmaarschalk Blaskownitz; achter
de tafel v.l.n.r.: de tolk (een Cana
dese kolonel), generaal Foulkes, die
tekent, en Prins Bernhard.
met daarop de witte vlag, reeds een
voorteken van de volledige over
gave,
In de gelagkamer van het hotel
namen zij plaats en daar werd de
overgave, gespecificeerd in een acht
tiental artikelen, getekend onder
doodse stilte. Het enige incident op
dit belangrijke ogeblik was het mo
ment, waarop generaal Foulkes
Duitsers bekend maakte, dat Prins
Bernhard In zijn kwaliteit van opper
bevelhebber van de Binnenlandse
Strijdkrachten aanwezig was.
Duitsers sprongen stram in de hou
ding en de Prins reageerde slechts
door het opsteken van een sigaret.
De Prins was 's morgens uit het
Loo, het hóofdkwartier van de Bin
nenlandse Strijdkrachten, naar Wa
geningen vertrokken in de auto van
Seyss Inquart, die zijn mannen had
den buitgemaakt. Precies om half
vijf zette veldmaarschalk Blaskowitz
zijn handtekening onder de documen
ten en' was de overgave van het Duit
se leger in Nederland een feit.
Een simpele herinnering.
Wij dwaalden vandaag weer rond
in de door de Wageningse V.V.V in
gerichte capitulatiezaal. Deze zaal is
De zaal is zo ingericht, dat zij een
overzichtelijk beeld geeft van de ge
hele oorlog. Nog vindt men er de
zo gehate bonkaarten, de met vreug
de begroette vervalste persoonsbe
wijzen, afschriften van processen-ver
baal, die door SS'ers tegen goede Ne
derlandse burgers werden opge
maakt. Men vindt er de aanplakbil
jetten van de Duitsers, waarmede zij
poogden het steeds groeiend verzet te
breken en de mensen te wijzen op de
gevaren, die dreigden als de geallieer
den bezit van het land zouden ne
men: „Nederlanders, weet U, dat het
Uw zogenaamde bondgenoten zijn, die
Uw kinderen laten verhongeren?"
Nog liggen daar de foto's uit het
archief van Prins Bernhard, die een
nauwkeurig beeld geven van de wij
ze, waarop de overgave is geschied,
een copie van overgave-artikelen, ge
tekend door generaal Foulkes en de
Generaloberst Blaskowitz, complete
ren het geheel. Als simpele herinne
ring aan dit voor ons Nederlanders
heugelijke feit ligt daar de vulpen
van generaal Foulkes, waarmede de
overgave is getekend en welk instru
ment hij Wageningen schonk, toen
Wageningen herdenkt....
Nu, tien jaar na de capitulatie, her
denkt Wageningen dit grootse mo
ment. Is er een betere herdenking
mogelijk dan door het houden van
een tentoonstelling van de vele do
cumenten, die in Wageningen van de
capitulatie aanwezig zijn, documen
ten, die een zo grote historische
waarde hebben en eventueel nog zul
len worden aangevuld met nieuw ma
teriaal, afkomstig van het Rijksbu
reau voor Oorlogsdocumentatie.
Is er een betere herdenking denk
baar dan een défilé van soldatencom-
pagnieën uit Canada, Amerika, En
geland, Frankrijk en Nederland
langs het hotel „De Wereld"? Hare
Majesteit de Koningin, de minister
president en generaal Foulkes zullen
toespraken houden,
De middenstandsorganisatie orga
niseert een historische optocht, waar
in de geschiedenis van de capitulatie-
stad zal herleven, een geschiedenis,
die op deze dag haar hoogtepunt
zal vinden in de uitbeelding van de
capitulatie.
Het leven in Wageningen gaat
zijn dagelijkse jachtige gang en de
bezoeker zal weinig of niets bemer
ken van een activiteit voor een sfeer
volle herdenking van de capitulatie,
maar achter de schermen wordt hard
gewerkt om te komen tot een voor
ieder alleszins aanvaardbare herden
king, die weliswaar de verschrikke
lijke tijd van 19401945 zal doen
herleven, maar desondanks toch het
zwaartepunt zal leggen op het heu
gelijke feit van die Zaterdagmiddig
in Mei 1945: de capitulatie en de be
vrijding, die een golf van blijdschap
de stad hem tot ereburger benoemde.1 veroorzaakte over geheel Nederland.
Huurbelasting
blijft liggen
dit probleem practisch wordt geblok
keerd.
Een grotere huurverhoging zal
voor de grote massa volkswoningen
niet doorvoerbaar zijn zonder een
Dp PFfiFRivri wife* dp in rti» compensatie voor een groot deel van
I i de huurders. Dit zou ingaan tegen
Tweede Kamer voorgestelde al- hPt *trPVPn ro - K
gemene 10% huurverhogipg af
handhaaft ten volle haar voorstellen
tot huurverhoging met 5 of 10% in
bepaalde gevallen, ondanks het feit,
dat deze plannen van geen enkele
zijde in de Kamer instemming heb-
bij verworven.
Dit blijkt uit de Memorie van Ant
woord van minister ir. H. B. J. Wit
te op het Voorlopig Verslag van de
Tweede Kamer.
Uit de Memorie blijkt tevens, dat
de regering de huurbelasting pas la
ter aan de orde wenst te stellen op
een moment dat in het „kader van
de zich dan voordoende omstandig
heden het juiste wordt geacht".
De verhogingen acht het kabinet
voor het ogenblik het maximaal'toe
laatbare en verdere verhogingen
zullen moeten worden uitgesteld,
totdat de omstandigheden zich heb
ben gewijzigd.
Oofc voor de regering, aldus minis
ter Witte, was het een teleurstelling,
dat de sociaal-economische omstan
digheden haar noopten om met een
voorstel te komen, dat aanzienlijk
minder bijdraagt tot de oplossing van
het huurprobleem dan zij zich aan
vankelijk had voorgesteld.
De minister blijft als het streven
der regering aangeven het bereiken
van vrije huren bij een verzadigde
markt.
Door de huurbelasting thaqs ter
discussie te stellen zou dit volgens
niet het vertrek, waar de overgave i df regering politiek zo actuele pro-
geschiedde, maar nog staan daar de "eem met tot oplossing worden ge-
tafel en de acht stoelen, waaraan de
commandanten gezeten waren.
De Duitsers arriveerden met de
witte vlag.
bracht, omdat dit slechts zou kunnen
leiden tot een verscherping der
standpunten, die het vinden van een
oplossing nog zal bemoeilijken. Hier
door zou het gevaar ontstaan, dat het
verder optrekken van de huren door
het streven der regeripg naar rust in
de lonen en prijzen. De voorgenomen
belastingverlaging biedt voor grote
groepen van de bevolking niet vol
doende compensatie voor een huur
verhoging.
De eenstemmigheid in de Tweede
Kamer over de noodzaak van verde
re huurverhogingen doet minister
Witte de hoop koesteren dat het mo
gelijk zal zijn, om, zodra de omstan
digheden dit toelaten, in gemeen
schappelijk overleg tussen regering
en Staten-Generaal tot verdergaan
de maatregelen dan de thans voor
gestelde te geraken.
Behalve vooroorlogse woningen
zullen ook bepaalde categorieën na
oorlogse in huur verhoogd worden.
De woningen zijn: arbeidswoningen
gebouwd tot 1951 voor zover de thans
geldende huurprijzen de grens, be
neden welke geen huurverhoging
plaats vindt, overschrijden; herbouw-
panden; naoorlogse woningen uit de
particuliere sector, gebouwd onder
de financieringsregeling woningbouw
1947 en 1948.
Niet verhoogd zullen worden wo
ningen uit de particuliere sector ge
bouwd krachtens de premie- en bij
drageregeling 1953. Evenmin zullen
in huur verhoogd worden woning
wetwoningen, gebouwd krachtens de
beschikking bijdragen woningwet-
bouw 1950.
Binnenkort drinkt
ons land dozenmelk
Binnen afzienbare tijd zal de Ne
derlandse melkboer niet meer met
een wagen rammelende melkflessen
rijden, doch met een VTacht geluid
loze plasticdozen, waarin zich de melk
schuilhoudt.
Reeds 5 jaren wordt in Nederland
de melk verpakt in dozen, doch deze
productie was bestemd voor de uit
voer naar de Amerikaanse bezettings
troepen in Duitsland.
Thans hebben rekenaars echter aan
getoond, dat ook op de binnenlandse
markt de dozen voordeliger zijn dan
de flessen, vooral omdat de dozen
enkele hygiënische voordelen hebben,
die dus de service aan koning Klant
vermeerderen.
De melk komt machinaal in pirami-
de-vormige dozen terecht en de ver
bruiker behoeft slech s het topje van
de doos af te snijden om de melk
te kunnen laten stromen. Is de doos
leeg, dan wordt zij weggegooid. Door
het lichtwerend-effect van de dozen
zal de melk langer goed blijven en de
hinderlijke statiegeldberekening voor
de flessen kan voorts ook achterwege
blijven.
Nederland heeft tot nu toe geen do
zen melk op de binnenlandse markt
gebracht, omdat de machines, die voor
de productie vereist zijn, uit Zweden
moeten komen en de aflevering
mondjesmaat is. Daarom zal het nieu
we systeem ook slechts langzaam zijn
weg do<
vinden.
Bevrijdingscadeautje
De herdenking van de tiende ver
jaardag van de bevrijding van ons
land is voor de regering aanleiding de
belastingplichtigen die, om welke re
den dan ook, na de bevrijding aangif
ten voor de belastingen onjuist heb
ben gedaan, tot en met 31 Mei 1955
in de gelegenheid te stellen bun fis
cale positie alsnog vrijwillig te zui
veren.
Indien een belastingplichtige uiter
lijk op genoemde datum aan de in-
Vragen over
concurrentie bakkers
Het Tweede-Kamerlid de heer N.
van de Heuvel heeft aan de ministers
vragen gesteld over concurrentie in
het bakkersbedrijf.
In Dordrecht en Amsterdam-West
ligt de broodprijs beneden het niveau,
waardoor een efficiënt werkend en
goed geoutilleerd klein- en midden
bedrijf in de bakkersbranche niet
aan volledige dekking van de kosten
toekomt.
Ter voorkoming van verdergaande
ontwrichtende concurrentie vraagt hij
of de minister bereid is gevolg te
geven aan zijn in nota inzake de ver
nietiging van de verordening brood
prijzen 1942 gedane toezegging, gé
bruik te maken van de bevoegdheden,
hem gegeven in het kartelbesluit
1941?
Broodbloem-prijs zal
niet worden verhoogd
Sedert 17 Januari hebben de maal-
bedrijven de prijzen van tarwebloem
verlaagd. Hierdoor werden de bak
kers in staat gesteld de prijs van
het wittbrood met één cent per brood
van 800 gram te verminderen. De ver
laging van de prijs van de tarwebloem
werd mogelijk gemaakt doordat voor
tarwe-afvallen (veevoeder) hoge prij
zen konden worden verkregen.
De situatie is thans echter zodanig
veranderd, dat in de komende maand
voor tarweafvallen sterk verlaagde
prijzen worden verwacht, die een
prijsverhogende werking hebben op
het prijspeil van tarwebloem.
Met de maalbedrijven is aldus
deelt het ministerie van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening mee
voor de periode van 1 t/m 28 Mei
1955 een regeling getroffen, waarbij
zij bereid zijn gevonden de prijs van
tarwebloem, bestemd voor de brood-
bereiding, die gold in de tweede helft
van Januari 1955, niet te verhogen.
Voor tarwebloem, bestemd voor ver
werking tot banket, koekjes en bis
cuits, geldt de regeling niet volledig.
Voor deze bloem behoort een matige
prijsverhoging tot de mogelijkheden.
Voor ongebuild meel daarentegen
mag op een prijsverlaging worden
gerekend.
Over een regeling met betrekking
tot de periode na 28 Mei zal nader
overleg worden gepleegd.
specteur der belastingen schriftelijk
of mondeling mededeling doet van de
feiten waardoor te weinig belasting
is betaald, zal te dier zake geen straf
vervolging worden ingesteld.
Volstaan zal worden de te weinig
betaalde belasting na te vorderen
voor die jaren, waarvoor de navorde
ringstermijn nog niet is verstreken;
dit betekent voor de inkomstenbelas
ting over de jaren van 1950 af en
voor de vermogensbelasting over de
jaren van 1951 af. Bij de navordering
of naheffing zal geen verhoging of
boete worden opgelegd.
Voor wie 't niet geldt.
Het vorenstaande geldt voor alle
belastingen, met dien verstande dat
de feiten, waarvan de belastingplich
tige thans mededeling doet, niet zul
len worden gebruikt voor de navor
dering van de heffingen ineens.
Deze regeling geldt niet:
a. Indien het de belastingplichtige
bekend is dat tegen hem een
strafrechtelijk onderzoek wegens
fiscale onregelmatigheden gaan
de is;
b. Voor zover het de belasting
plichtige bekend is, dat de be
lastingadministratie reeds het
voornemen heeft tot navorde
ring of naheffing over te gaan.
Nadere inlichtingen kunnen desge
wenst aan de inspecties der belastin
gen worden verkregen.
EINDH0VENSE MOORDZAAK
Opperman weer in arrest
De 32-jarige Eindhovense opper
man, die beschuldigd van moord op
zijn 32-jarige echtgenote enkele weken
geleden tot levenslange gevangenis
straf werd veroordeeld en daarna op
verzoek van de verdediging in vrij
heid werd gesteld, in afwachting van
de uitspraak, is gisteren op last van
de Bossche rechtbank wederom in ar
rest genomen, terwijl tevens een
nieuw onderzoek gelast is.
De rechtbank zou gisteren uitspraak
doen in deze moordzaak, doch zij be
val slechts de arrestatie van de op
perman en verwees de zaak naar de
rechter-commissaris.
Missiologische week
gesloten
Gistermiddag is de Ned. Missiologi
sche week gesloten met twee rede
voeringen. De eerw. heer Th. Boers
uit Roermond, leider in de missie
actie in Limburg, hield een propa
gandistisch betoog voor de mission-
naire vorming van leiders der missie
actie. Dat moeten zijn katholieken
van de daad, uit wier innige geloofs
beleving de missieliefde opbloeit,
welke zich in daden omzet.
De weleerw. heer J. Buse, overste
van het O.S.C.-Huis te Hees bij Nij
megen, schetste hoe de missiegedach
te bij de gelovige bevorderd kan wor
den.
Mgr. prof. dr. Alph. Mulder sloot
vervolgens het congres met een dank
woord aan alle medewerkers.
Opa Klijzing proclameert de „Wereldpijprookdag'
Met het voorlezen van een proclamatie in een aantal talen, tijdens een
avond van de pijprokersclub „De Gesellighe Dampkring" te Pi mierend, is
de 23ste April van elk jaar uitgeroepen tot „WereMpijprookdag". Onze foto
- toont de voorzitter van de club, de heer N. G. Klijzing tijdens het voorlezen
weg door geheel Nederland kunnen van de proclamatie. Voor hem op de tafel de internationale wisselprijs-
een enorme pijp.
