SmUGAT
ièymm
Winkelcentrum in Leiden Zuid-West
met 461 woningen en 64 winkels
Hele complex centraal verwarmd
Wethouder Jongeleen gaf toelichting op
plannen voor winkelcentrum Zuid-West
Afbraak als tol verkeer
Levensbeschouwing is de basis
voor het politiek programma
Theo van der Pas speelde Chopin
DONDERDAG 14 APRIL 1955
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
Modern plan van architect Groosman
Ook woningen voor vrijgezellen
Buurt aan 5 Mei-laan
Leiden bouwt maar voort in de
richting Zuid-West. Net zo lang tot
de stadsgrens de stad een onvermij
delijk halt toeroept. Maar voorlopig
heeft de gemeente die kant uit nog
wel de ruimte.
Dezer dagen zijn de plannen voor
het winkelcentrum in Zuid-West ge
reed gekomen. U zult zich afvragen,
waarom hier een winkelcentrum ge
bouwd wordt, terwijl er toch voorlo
pig nog zo'n gebrek aan woonruimte
is. Kan dat winkelwerk niet tot later
worden uitgesteld?
In andere plaatsen heeft men met
dat altijd-maar-door-woningen-bou-
wen, onaangename ervaringen. De be
woners van deze buurten zullen n.l.
bakker, kruidenier of melkboer in het
stadscentrum zoeken met het gevolg,
dat de middenstander die zich in de
nieuwe wijk vestigt achter het klan-
tennet vist.
Dus komt midden in dat enorme
uitbreidingsplan in Zuid-West een
winkelcentrum. Het centrum komt te
liggen aan de 5 Mei-Laan, de laan,
die van de 5 Mei-brug het wijde pol
derland inloopt. Een laan, die nu nog
slechts in beginsel aanwezig is, maar
dit straks de glorie van het Leidse
verkeersnet zal worden.
Wit u nog een ander oriëntatie
punt, dan kunnen we zeggen, dat
achter het Meerhof deze week de eer
ste paal geslagen wordt voor de 199
woningen van de bouwvereniging
„De Goede Woning". De rooilijn van
de Leidse huizenrand kruipt vervol
gens verder het land in over het
„plan-Van Dam": 193 pronte huizen,
waarvoor de plannen binnenkort aan
de Vroede Vaderen zullen worden
voorgelegd. Dit zijn z.g. premiebouw
huizen, huizen waar het Rijk een aar
dig centje aan bijdraagt. Dit blok
huizen grenst aan de 5 Mei-laan.
Het «omplex.
Aan de overkant van deze laan zal
over laat ons zeggen een jaar of
twee een huizencomplex verrijzen,
dat zijn weerga in Leiden niet zal
vinden. De Rotterdamse architect E.
F. (torenflat) Groosman heeft het
ontworpen en hij heeft, ingeblazen
door wethouder Jongeleen en zijn ge
meentewerken, het volgende bedacht:
Aanzicht.
Een brede promenade. Een veertig
meter breede en 250 meter lange laan
met bomen en banken, die de naam
promenade ten volle verdient tussen
5 Mei-laan en winkelcentrum in. In
het midden van deze promenade 5x2
dagwinkels, rondom glas, iedere win
kel 9x9 meter. (Zie ook de foto).
Aan het begin van de promenade
komt een buurt café-resaurant, dat zó
op poten staat, dat je er onderdoor
kan lopen. Langs deze promenade:
drie blokken van acht winkels met
boven die winkels drie woonlagen. In
elk blok dus 24 woningen. Dit gehele
complex winkels en woningen staat
haaks op een plein van 159x45 meter.
Op dit plein liggen een blok met 10
winkels met daarboven 2 woonlagen
(20 woningen), een blok met 8 win
kels en twee woonlagen (16 wonin
gen) en tenslotte: de trots van deze
buurt: een hoge flat met twee liften,
12 winkels, 7 en gedeeltelijk 8 woon
lagen (102 woningen).
Totaal.
Het algemeen totaal van dit cen
trum bedraagt: 461 woningen plus 64
winkels, 36 garages en vier verhuur
bare ruimten.
Bij dit totaal zijn begrepen de 25
bejaarden-woningen, de 38 een-ge
zinswoningen en de flatwoningen van
de woonwijk, die achter dit winkel
centrum gelijktijdig gebouwd zal
worden. Dit wordt een buurt met 251
woningen.
Leiden is dan 35000 m2 winkelruim
te en 34000 ml woningruimte rijker
geworden.
De wethouder hoopt stellig, dat hij
dit plan nog vóór Augustus aan de
raadsleden kan voorleggen. Als het
Rijk het tenminste goedkeurt.
Détails.
Nu hebben wij het geheel in vogel
vlucht overzien en kunnen we aan
enige treffende détails wat meer aan
dacht besteden.
Zo streeft de gemeente bij het ver
wezenlijken van dit plan een nieuw
snufje op stedebouwkundig gebied:
na: de centrale verwarming van het
gehele centrum van één punt uit.
De winkels van het grote blok
evenwijdig aan de promenade krijgen
een grote, uitspringende étalagekast,
een ruimte van 7x7 cm, indien ge
wenst een garage van 20 vierkante
meter en een dagverblijf op de eer
ste étage. Het vooraanzicht van de
winkels wordt voor allen gelijk.
Boven de winkels zijn woningen
voor 4, 6 of 7 personen, een woon
kamer en 2 of 3 slaapkamers. Aan de
achterzijde: een flink balkon van
1.70x8 meter.
Ruw afgeleverde winkels.
De winkels levert de gemeente ruw
af. Dat wil zeggen, dat in overleg met
koper of huurder de afwerking wordt
besproken.
De 12 winkels onder de grote flat
zijn variabel, hier dus niet een een
heid in uitvoering, maar de gegadig
de kan zelf bepalen hoe hij zijn ruim
te verdeeld wil hebben en hoeveel
winkels hij in gebruik wil nemen.
Hier zal zich dus waarschijnlijk het
groot-winkelbedrijf vestigen.
^Bijzonder licht opO
=het winkelcentrum
Wethouder Jongeleen heeft een Q
0 uiteenzetting gegeven van hei" zz
zz winkelcentrum in plan Zuid Q
Q West. Om een weinig, licht op de
- zaak te werpen, verzocht hij op O
Q een gegeven moment de zaal te
verduisteren en scheen hij met
0"~ z.g. zwart licht op de maquette
van het plan. Tot verrassing van f*
O- alle aanwezigen lichtte het ge- U
hele plan volgens plan op. Men
r kreeg een goede indruk hoe dit U
U huizencomplex er in de avond- -
uren zal uitzien. Als het werke- 0
0 lijk zo wordt, zo romantisch als
het vertoond werd, voorspellen Q
Q wij dat dit nieuwe woningen-
complex vele dichters tot merk- O
Q waardige gedichten zal inspire-
ren- n
IOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIC
De flat.
De lengte van de grote flat op het
plein wordt 100 meter. Het gebouw
wordt 24 meter hoog. 25 Woningen
van de flat zijn bestemd voor gezin
nen van 4 of 6 personen. 77 Wonin
gen zijn speciaal voor kleine gezin
nen en ook de vrijgezel kan hier ein
delijk de lang ontbeerde voet aan de
grond krijgen. Over de gehele achter
zijde van de flat lopen galerijen,
waarlangs de woningen te bereiken
zijn; iedere woning heeft aan de
voorkant een balkon.
Leidse Middenstand tevreden over ontwerp
Voortdurend overleg
met L. M. C.
Het plan voor een winkelcentrum
in Zuid-West, waarover u elders in
dit blad kunt lezen, is gisteravond
door wethouder Jongeleen voor de
Leidse Middenstandscentrale uitvoe
rig toegelicht.
Na de pauze kwamen de vragen
van de middenstanders los. In het al
gemeen toonde men zich tevreden
met deze nieuwe uitbreiding.
Gevraagd werd o.m. of de wethou
der niet van mening was, dat de
breedte van de lanen een nadelige
invloed op de omzet van de winke
liers zou hebben. Het is immers een
bekend feit, dat in smallere straten
de trek naar de middenstandszaken
groter ia.
Twee vragenstellers zagen een na
deel in het feit, dat een groot ge
deelte van de winkels in Noordelijke
richting ligt met het gevolg, dat de
aspirant-kopers niet in maar van
de winkels zullen waaien.
De wethouder noemde echter een
voordeel van deze ligging: de zon zal
niet in de etalages kunnen schij
nen.
Er werd ook aandacht gevraagd
voor de vestigingskansen van de
zelfstandige kruidenier en één vra
gensteller was bezorgd over de ach
teruitgang van het aantal bewoners
in Leiden. Hij vroeg zich af of plan
nen van deze omvang niet te opti
mistisch zijn.
De wethouder antwoordde, dat de
algemene migratie van het Oosten
naar het Westen zich in de toekomst
zal voortzetten, zodat er geen re
den tot bezorgdheid is.
„Moeten in deze wijk geen bioscoop
en zweminrichting komen?", was de
vraag, die door de wethouder met:
„toekomstmuziek" werd beantwoord.
Ook de concurrentie van de mid
denstand in deze wijk met de mid
denstand van het centrum ontsnapte
niet aan de aandacht van de aanwe
zigen.
De wethouder betoogde, dat het
gemiddelde aantal winkels per 10.000
Voorjaarsvergadering
van „De Natuurvriend*'
In gebouw Steenschuur 6 hield de
voorz. van de Leidse Aquariumver
eniging „De Natuurvriend", de heer
W. Zv/art, gisteravond een praatje
over behandeling en groei van di
verse waterplanten welke de aquaria
der Leidse aquarianen sieren.
Even over 8 verwelkomde de voor
zitter alle aanwezigen. Dat het leden
tal der vereniging steeds in stijgende
lijn is, blijkt uit het feit dat weder
om zes nieuwe leden geïnstalleerd
konden worden. Notulen, ingekomen
stukken en mededelingen gleden
vlot onder de hamer door, zodat meer
aandacht besteed kon worden aan
het verslag van de kascontrolecom
missie. Hierna leidde de heer W.
Zwart, zelf een uitmuntend kenner
op dit gebied, zijn praatje in met de
liefhebbers er op te wijzen dat de
waterplanten niet alleen ten doel heb
ben de aquaria van een stemmig en
smaakvol decor te voorzien, doch als
zuurstofproducenten zelfs onmisbaar
zijn in een levensgemeenschap onder
water. Vele water- en moerasplanten
uit alle windstreken der aarde liet
spreker de revue passeren. Hij be
handelde op sublieme wijze onder
welke omstandigheden de planten in
hun natuurlijk milieu voorkomen en
besprak uitvoerig de verandering van
vorm, welke sommige planten kun
nen aannemen, zodra zich drijfbla-
deren aan het oppervlak van het wa
ter vertopen.
Na de pauze met verloting werden
de aanwezigen in de gelegenheid ge
steld om vragen te stellen over de
lezing. Hiervan werd dankbaar ge
bruik gemaakt.
Het afbreken van het hoekhuis PlantageUtrechtse Veer zal vele in deze
tijd van woningnood een doorn in het oog zijn. Het verkeer eist echter
de ruimte en het doorbreken van de verkeersvernauwing van de Zijl
singel naar de Hoge Rijndijk zal de Leidse verkeerspolitie een hoofd
breken minder bezorgen.
(Foto: „De Leidse Courant").
D&ój Lh
CONGRES.
bewoners ver beneden het gemid
delde van de binnenstad ligt. De trek
naar de binnenstad zal toch blijven.
Tenslotte werd nog bekend gemaakt,
dat gegadigden zich voor vestiging in
dit winkelcentrum zich in verbin
ding met hun organisaties of de Leid
se Middenstandscentrale kunnen stel
len.
Over de vestigingen in deze wijk
zullen het gemeentebestuur, de wo
ningbouwverenigingen en de Leidse
Middenstandscentrale voortdurend - Avonds luisterden de congressis-
overleg plegen. ^en naar een wetenschappelijke voor-
De voorzitter van de Leidse Mid- dracht door prof. dr. P. H. van Laer,
denstandscentrale dankte de spreker hoogleraar in de Thomistische wijs-
aan het eind van de avond voor de begeerte aan de Leidse universiteit
aantrekkelijke, goed voorbereide uit- over „het karakter van de natuur-
eenzetting. wetenschappen"
Rond de Leidse Universiteit is de
zer dagen een verhoogde activiteit
waar te nemen, die wordt veroor
zaakt door de congressisten van na-
tuurphilosophische en technologische
faculteiten in Nederland.
Gistermiddag kwamen de deelne
mers bijeen in het Groot-auditorium
van de academie. Het was hier, dat
de praeses van de voorbereidingscom
missie zijn teleurstelling uitsprak
over het geringe aantal deelnemers
van buiten Leiden. Tegenover de 120
Leidenaren stonden nog géén 110
deelnemers van elders. Het doel van
het congres, bevordering van het in
teracademiaal contact, komt daardoor
in een wankele positie, aldus de
K.V<P*-bIiksemactie 25 April a.s.
„Komt U binnen, mijnheer". De
deur gaat dicht en de K.V.P.propa-
gandist staat in de vestibule. „Ik lid
worden van de K.V.P? Neen, mijn
heer, uw K.V.P. is een onding, want
geen enkele godsdienst is een basis
voor een politieke partij".
De propagandist van de „Voltref
fer" schrikt een beetje van dat ant
woord. Maar zijn devies „doorzetten"
geeft hem moed. U zult in ons land
niet gemakkelijk een partij vinden,
die niet steunt op een levensbeschou
wing. De P. v. d. A. is gegrond op
een socialistische, de AR. en de
C.H.U. op een protestants-christelij
ke, de V.V.D. op liberale levensbe
schouwing.
Maar de K.V.P. garandeert U de
katholieke levens- en wereldbeschou
wing De K.V.P. nu bouwt uit die le
vensbeschouwing een politiek pro
gram op. Hel verlicht is de weg.
waarop de K.V.P. wandelt naar het
doel: het tijdelijk welzijn zien in het
licht van christelijke beginselen. U
ziet dus, dat godsdienst en politiek
niet te scheiden zijn. Zeker, de Kerk
is de K.V.P. niet en de K.V.P. is de
Kerk niet. De politiek immers be
oogt voornamelijk de tijdelijke be
langen van de mensen te dienen.
Maar daarom heeft de politiek met
de godsdienst wel een binding. U
bent katholiek in de Kerk, maar ook
in huis, op straat, op uw werk en
in de politiek. Er is maar één katho
lieke politieke partij, die bij machte
is voor de katholieke rechten op te
komen. Het is de K.V.P.
Wordt 25 April a.s. lid, als de pro
pagandisten van de „Voltreffer" bij
U aanbellen. Aarzelt niet! Kom erbij!
K.V-P! Uw partij!
Aiaquette aan (iet iainketcent%um Ut Zuid-W.e&t Heiden
Niet overschatten.
Prof. Van Laer waarschuwde zijn
gehoor voor overschatting van waar
de, betekenis en karakter der na
tuurwetenschappen.
Hoe belangrijk de natuurweten
schappen ook mogen zijn, zij zijn in
al deze aspecten aan een natuurlijke
begrenzing door hun wezen gebon
den. Men zou het zelfs zo kunnen
formuleren, aldus spreker, dat juist
de grootheid van deze wetenschaps-
tak slechts geconstateerd kan worden,
als men die grootte vast kan leggen
in de maten van haar begrenzing.
Uit de grootheid vloeit onomstotelijk
een begrenzing voort.
Tentoonstelling.
Van 15 April t.m. 28 Mei a.s. zal
in het Prentenkabinet der Rijksuni
versiteit, Kloksteeg 25, Leiden een
tentoonstelling gehouden worden
van: tekeningen door Jos Gosschalk
en Paul Citroen.
De tentoonstelling is gratis te be
zichtigen op werkdagen van 2—5 uur
nam.
De korenmolen „De Valk".
Het berichtje over het draaien van
de Molen De Valk hadden wij uit
zulk een (meenden wij) deskundige
bron, dat wij zonder verdere infor
matie de wieken van deze molen op
motorkracht lieten draaien.
Nu blijkt dat de molenaar van „De
Valk" dit met verbazing gelezen
heeft. Hij heeft een ruim 23-jarige
staat van dienst als molenaar en kan
dus zeker „ter zake kundig" worden
geacht.
De molen heeft in de Paasweek in
derdaad gedraaid, maar op wind
kracht. De wind was in die dagen
West, dus de wieken stonden in de
Westelijke, dus stadsrichting. Ook ge
beurde het wel, dat de molen werd
in- en uitgekruid, d.w.z. van West op door leerkrachten
Noordwest of van West op Zuidwest school.
gedraaid. Dit wordt echter door de
buitenstaander nauwelijks opgemerkt
Wij danken de geachte inzender
voor dit molentikje op onze al te
snelle vingers.
Van Rotterdam naar Leiden.
Ingaande 1 Februari werd benoemd
tot referendaris der PTT te Leiden,
de heer W. E. Tupker, voordien refe
rendaris 2e klasse der PTT te Rotter
dam.
SPIEKER
Bioscopen
De films voor de volgende week
zijn door de Kath. Film Centrale als
volgt gekeurd:
Casino: „The little kidnappers", al
le leeftijden.
Lido: „Teodora, de Byzantijnse
keizerin", 18 jaar.
Luxor: „Desirée", alle leeftijden.
Trianon: „On the Waterfront", 18 jr.
Rex: „Het duel met de duivel",
14 jaar.
Burgerlijke Stand
Geboren: Jacoba Hendrika d. van
I. van Es en J. Mink. Lena Susanna
d. van J. A. Brouwer en L. Sloos.
Willemina d. van G. de la Rie en W.
Petit. Louise Georgène d. van K.
Sont en M. C. A. v. Leuvensteijn.
Maria Elizabeth d. van W. J. G. v. d.
Heijden en C. J. van de Poll. Cornelia
Petronella Maria d. van P. A. Berg
en M. J. v. Boheemen. Leornadus z.
van B. Maat en M. Poldervaart.
Gehuwd: H. v. d. Velden en M. W.
v. Oosterom. J. A. Schild en M. J.
Wijnbeek. W. H. C. Donker en E. M.
J. Lolkes de Beer. A. Smit en M. J.
Pison. C. Opdam en E. M. J. Ver-
kuijlen. J. van den berg en H. Olijer-
hoek. H. van der Vos en A. W. F.
Hartevelt. W. U. Hegi en M. Mink.
M. W. Krapels en J. M. Sloos.
Overleden: P. J. Holthuizen zn 7
dg. M. J. M. vn Noort wed. van: v.
Valderen 75 j. J. Wallaart huisvr.
van: v. Iterson 73 j.
TONNY VAN MOURIK BEGRAVEN
Hedenmorgen werd op het kerkhof
aan de Zijlpoort de in de Haarlem
merstraat verongelukte Tonny van
Mourik begraven.
In de Leonarduskerk werd door
pater R. Maarschalkerweerd de H.
Mis opgedragen, die onder meer
werd bijgewoond door de klasgenoot
jes uit de tweede klas der R.K. Jon
gensschool aan de Potgieterlaan, en
van genoemde
•TER GELEGENHEID VAN 't Gou-
den bestaansjubileum van het
Sanatorium Dennenheuvel gaf Theo
van der Pas ten bate van bovenge
noemd herstellingsoord een Chopin-
recital. 't Wil ons voorkomen, dat
wanneer de afdeling Leiden dit con
cert georganiseerd had niet zo on
middellijk na Pasen (wanneer vele
muziekliefhebbers met vacantie zijn)
de Gehoorzaal geheel vol zou zijn ge
weest. Nu was deze ongeveer voor
driekwart gevuld, en dit was zeker
niet omdat men de Chopin-voor-
dracht van Van der Pas niet waar
deerde. Steeds heeft hij een stamp
volle gehoorzaal en dat dit nu niet
het geval was, valt dunkt ons te
wijten aan de minder gunstig geko
zen tijd.
Uur na uur put deze pianist uit zijn
onbegrensd reservoir van vitaliteit en
van sonore prachtige klanken in wer
ken van de Frans-Poolse meester, en
bracht ons een pianospel op hoog ni
veau. Voornaam, imposant, beheerst
en op ende top muzikaal.
Deze maquette geeft een idéé van het plan, dat door de Leidse gemeente werken en de architect is ontwikkeld voor een hypermodern
winkelcentrum in Z.W. Leiden.
Verschillende facetten van Van der
Pas' spel werden deze avond belicht.
Zo het heroïsche in de „Ballade Es gr.
t", de fantastische vertelling getui
gend van Chopin's ongeëvenaarde
verbeeldingskracht. Van der Pas, ge
neigd tot het lyrisch dichterlijke,
speelde Nocturne Fis gr. t. Charmant
klonk Fantasie „Impromptu". Grote
aantrekkingskracht hadden de beide
Mazurka's, die zo hoge eisen aan de
voordracht stellen
Het lange programma vermeldde
verder het virtuoos vertolkte „Scher
zo Bes kl t.". Zeer boeiend was de
„Fantasie f kl. t" De beide gespeelde
Etudes wedijverden met elkander in
poëzie en zijn bestemd voor spel van
hoger orde. Ook de walsen er wer
den er twee door Van der Pas ge
speeld zijn dansgedichten en geen
dansmuziek.
Tenslotte hoorden wij het „Andante
Spianato" met de daaraan volgende
„Polonaise op: 22" majestueus en
manlijk voorgedragen.
De ganse avond betoonde Van der
Pas zich zeer goed gedisponeerd. Tel
kens weer trof ons zijn dichterlijke
affiniteit, zijn kunnen en bezieling.
Boze geruchten verspreiden zich, dat
Theo van der Pas binnen het jaar af
scheid van het concertpodium gaat
nemen. Als deze geruchten waar zijn,
dan zal de kunstenaar hiervoor wel
grondige reden hebben, die wij, al
moge dit heengaan spijt verwekken,
slechts hebben te respecteren. Deze
avond heeft men zich nog kunnen
verheugen over voortreffelijk klavier
spel, en over een sobere wedergave
van Chopin's rijke sensibiliteit. Twee
toegiften vermochten ternauwernood
het enthousiasme in de zaal tot beda
ren te brengen. Namens de afdeling
Leiden ontving de pianist een fraaie
tuil witte bloemen.
J. KORTMANN
