S)e £d/dóe(Botvfca/rtf Bandoeng in afwachting van de A*~A*~conferentie Q 0 0 Q Q Q Q ,Q 0 pasen Dubbel tragisch vliegongeluk B,E,A,-toestel verongelukte bij Düsseldorf Nachtwake bij de Verrijzenis ZATERDAG 9 APRIL 1955 46ste- JAARGANG No. 13471 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUX: PAPENURACB1 32 Telefoon: Directie. Abonnementen. Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826 Giro 103003. Abonnementsprijs 10.50 p. w., 12.15 p mnd„ 1 6.40 p. kwart. Franco p. p. t 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50 Directeur: C. M. v. HAMERSVELD Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN Pasen in de Kunst van het Oosten Niet alleen in de liturgische teksten, maar ook in de kunst komt het karakte ristieke van oosterling en westerling sterk naar voren. Wij, westerlingen, staan veel meer stil bij datgene wat wij zien, of althans kunnen zien, terwijl de oosterlingen veel dieper op de dingen ingaan. Wat het Paasgebeuren aangaat, kennen wij in ons Westen de verrijzenis slechts uitgebeeld als een tafereel dat een verlaten graf laat zien met een weg gerolde of opzij geduwde steen, een te gen de grond geslagen wachter en dan de verrezen Zaligmaker. De oosterling laat meer de diepere achtergrond van de verlossingsdaad zien. Worden immers de poorten van het paradijs niet ontsloten voor al degenen die tot dan toe slechts in het voorgeborchte toefden? Daarom laat de oosterse iconographie Christus een bezoek brengen aan het voorge borchte. Omdat Hij de mensheid verlost heeft door het kruis, daarom staat Jesus op de losgesprongen deuren, die in kruis vorm over elkaar liggen. Hij vertrapt de dood en neemt Adam bij de pols om hem te bevrijden. Achter hem staan Eva, Da vid en Salomon. Aan de andere zijde Sint Jan de Doper. Opgedoft en opgeschilderd In het vooruitzicht van de a.s. Azi- atisch-Afrikaanse conferentie heeft Bandoeng de laatste twee maanden een volledige metamorfose onder gaan. De hotels Savoy Homann en hotel Preanger, waar de meeste de legaties ondergebracht zullen worden zijn opnieuw geverfd en voor een deel opnieuw ingericht. Gezamenlijk besteedden deze beide bedrijven ruim anderhalf millioen aan verbe teringen. In hotel Savoy Homann is onder meer een nieuwe warmwater-instal latie aangelegd,beide hotels beschik ken over nieuwe telefooninstallaties, waardoor bijna'200 toestellen in deze hotels kunnen worden aangesloten. De schouwburgzaal van „Concordia" is herschapen in een conferentiezaal, die voortreffelijk is ingericht. Indi rect verlicht en voorzien van instal laties voor gelijktijdige vertalingen van het gesprokene, zoals gebruike lijk is bij de bijeenkomsten van de Verenigde Naties. Intussen stijgen in Bandoeng de prijzen voor de dagelijkse levens middelen. Dit gaf een te Bandoeng verschijnend blad reeds aanleiding tot een hoofdartikel. Ook de prijzen voor het huren van auto's en voor logeerruimte zijn tot astronomische hoogten gestegen. De leiders van de delegaties wor den vanaf half -April in Bandoeng verwacht. Men verwachtalgemeen, dat de minister-president van Indonesië, mr. Ali Sastroamidjojo, die in Janu ari vorig jaar het eerst de gedachte aan het bijeenroepen van een confe rentie van Afrikaanse en Aziatische landen onder woorden bracht, tot voorzitter der conferentie zal worden gekozen. Meer dan de helft van de gehele wereldbevolking zal 18 April in Ban doeng zijn vertegenwoordigd, als president Soekarno in het Engels zijn openingsrede (40 minuten) uit spreekt. De diplomaten van alle landen, die in Djakarta vertegenwoordigd zijn, zullen worden uitgenodigd de ope ningszifting mee te maken. Zij zullen in de avond van de achttiende April worden uitgenodigd, tezamen met de delegaties van de aan de conferentie deelnemende landen een receptie te bezoeken, die president Soekarno in de ambtswoning van de gouverneur van West-Java zal geven. 011011011011011011 CD 110110110110 110110110110110 n 0 S 0 IIOIIOIIOIIOIIC Een vliegtuig van de Australische luchtmacht van het type Lincoln, dat Vrijdag met een zieke baby en negen andere personen op weg was van Townsville, Queensland, naar Bris bane, waar de baby een dringende bloedtransfusie moest worden toe gediend, is, naah men aanneemt, neer gestort. Een toestel van het type „Can berra", dat met vijf andere vliegtui gen, naar het vermiste toestel op zoek was, heeft Zaterdagmorgen een j vliegtuigwrak op een berghelling on- geveer 160 kilometer ten Zuid-Wes- j ten van Brisbane ontdeekt. De „Can- l berra" meldde gen teken van leven te hebben waargenomen. Doktoren in Brisbane verklaarden, dat de baby een meisje die in een zuurstoftent werd vervoerd, zelfs als zij de ramp zou hebben overleefd, zonder bloedtransfusie slechts nog een paar uur zou hebben kunnen le ven. De baby had een transfusie no dig van bloed van een zeldzame bloedgroep, dat in Townsville zelf niet beschikbaar was. Een tweemotorige „Elizabethan" van de „Britsh European Airways" (B.E.A.), met 47 passagiers en een bemanning van vijf leden aan boord, heeft Vrijdagochtend, kort nadat het toestel van het vliegveld Düsseldorf Lohausen was opgestegen op weg naar Londen, bij Lank, in de omge ving van Krefeld, een noodlanding moeten maken. De gezagvoerder, zijn eerste offi cier, de telegrafist en een steward liepen lichte verwondingen op, ter wijl alle andere inzittenden onge deerd bleven. Kort na de start weigerde plotse ling één van de motoren. De bestuur der poogde nog naai- het vliegveld terug te keren, doch hij moest, aan gezien het toestel snel hoogte ver loor, op een stuk bouwland een nood landing maken. De romp van het vliegtuig bleef vrijwel geheel intact, maar één van de motoren werd door de schok van het toestel afge rukt en verscheidene meters wegge slingerd. Is 't toevalHeerdat in dees dagen van Uw verheffing aan het kruis crocussen bloeien naast de hagen en in het grasperk voor mijn huis? Tezamen met Uw hemelreize groeit alle bloem nu hemelwaart, de klokken luiden blijde wijzen, Gij zijt ontstegen aan de aard. Gij hebt de zonden meegenomen van alle mens en alle tijd, nu blijft de blijde hemel open voor wie opnieuw zijn schuld belijdt. Ik weet: wij vallen duizend malen, maar nu Hij in Zijn glorie leeft, kan Hij alleen maar steeds herhalen, dat Hij ons wéér vergeven heeft. Want alle kwalen, alle zonden verdrinken in die zee van pijn, die pas Zijn Lichaam heeft geschonden, dat onze redding wilde zijn. Sta daarom op en zing uw zangen; 31 Is Pasen, alle leed is uit; Hij, die aan 't Kruishout heeft gehangen heeft ons verlost. Het lied breekt uit. DE CHRISTENHEID mag onze tegenwoordig regerende paus Pius XII dankbaar zijn omdat hij de nachtwake in ere heeft hersteld Zodoende is de Zaterdag weer een a-liturgische dag geworden, zoals dat ook vroeger altijd geweest is, zowel in de oosterse als in de wes terse Kerken. Ook nu wordt er geen heilig Misoffer gevierd omdat men het Kruisoffer niet wilde vernieuwen wijl Christus in het graf rustte. Onder de herdenking van dit historische gebeuren kon de Zaligmaker niet optreden als de Hogepriester, levens en offerend voor de christengemeente. Het altaar bleef dus zonder bedienaar en zonder dienst. Doch nauwelijks was aan het einde van deze Zaterdag de zon ondergegaan of de christenen gingen zich gereed maken om de op standing des Heren in de allergrootste jubel te vieren. Over de christenen lichtte op: de gelukkige nacht der wedergeboorte. De traditie, die Sint Hieronymus zélfs tot de apostolische tijden laat teruggaan spreekt van een viering waarbij men tot middernacht bleef wachten op „de verrijzenis van Christus". Deze ceremoniën zijn in de diepzinnige liturgieën van de oosterse Kerken blijven voort leven. Ook de Romeinse Moederkerk heeft deze nachtelijke plechtig heden gekend en tijdens de bloeitijd van het catechumenaat, dat tot in de achtste eeuw voortduurde, hebben de plechtigheden eeji hoogte punt bereikt. Men sprak van de plechtige vigilie van Pasen, terwijl Sint Augustinus deze heilige nacht in zijn 219de sermoen roemde als „de moeder van alle christelijke vigilies, waarin geheel de wereld waakt". Langzaamaan is men daarna deze nachtelijke plechtigheden gaan vervroegen. Begon men aanvankelijk nog wel in de Zaterdagmiddag, in de 14de eeuw verschoof men alle plechtigheden naar de Zaterdag ochtend. Dit had tengevolge dat de betekenis van het eerste gedeelte zo goed als geheel verloren ging, want de teksten veronderstellen dat het duister is en dat het tegen de nacht loopt. Daarom is het decreet dat begin Februari 1951 werd uitgevaardigd door zeer velen met een gevoel van dankbaarheid begroet omdat daarin de nacht-bij-uitstek, de Paasnacht, weer in ere wordt hersteld. IN EEN FEESTELIJKE HERDENKING vat de Moederkerk de licha- melijke verrijzenis van de Verlosser en de geestelijke opstanding van de christenen door het heilig Doopsel samen. De vigilie van Pasen begint met enige voorbereidende plechtigheden. Allereerst het ontsteken en' wijden van het vuur en het licht, waarmede in de Oude Kerk iedere vesperdienst of nachtwake is begonnen. Alleen voor de Paasvigilie is deze plechtigheid dus bewaard gebleven. Dan volgde de wijding van de paaskaars. In deze kaars heeft men vanouds het symbool van de verrezen Zaligmaker gezien. De wijding, die tot 1951 door de diaken geschiedde, heeft thans door de priester plaats. Het wijdingsformulier is geheel nieuw. Treffend zijn de woorden: Christus was er gisteren en heden. Hij is het begin en het einde, de alpha en de omega. Aan Hem behoren de tijden en de eeuwen. Hem zij de glorie en de heerschappij in alle eeuwen der eeuwen. Amen. Nadat men in plechtige processie naar het priester koor is getrokken en de gelovigen allen hun kaars aan de paaskaars hebben ontstoken, wordt het Praeconium paschale, het Exultet ge zongen. Uit enige zeer oude missaals mag men afleiden dat deze tekst door Ambrosius is geschreven, hoewel thans de lofzang op het einde iets is uitgebreid. De Kerk bezingt er deze nacht in. Dit is de nacht waarin eens de vaderen uit Egypte zijn weggevoerd. Het is de nacht, die de duisternis der zonden door het licht van de kolom heeft ver dreven. Het is de nacht die heden alle gelovigen in Christus over de gehele aarde van het kwaad der wereld en de duisternis der zonden bevrijdt en hen aan de genade teruggeeft en de heiligheid deelachtig maakt. O waarlijk gelukzalige nacht, waarin het hemelse met het aardse, en het goddelijke met het menselijke wordt verenigd! Ja, dit is de nacht bij uitstek, die moed en troost geeft aan iedere zondaar en die genade g£eeft om steeds meer tot God te naderen. Het doopfeest wordt door vier lezingen met gebeden en gezangen ingeleid. Zij verkondigen en de wondermooie gebeden die er op volgen, verduidelijken voor ons nog haar strekking het geheim van het heilig Doopsel in de herleving der zielen. Als op een fresco schilderij van reusachtige afmeting legt de Oude Wet nog eens een laatste maal haar getuigenis af, en wel op het moment zelf dat zij in verval geraakt en gaat sterven. Haar mooiste bladzijden spreken ons van onze wedergeboorte in Christus: de schepping, de doortocht door de Rode Zee, de schildering van het messiaanse rijk en de oproep van Moses om aan de wet van God trou wte blijven. Nadat het eerste deel van de Allerheiligenlitanie gezongen is, wordt het doopwater gewijd en het heilig Doopsel toegediend. Een van de n\ st gewichtige ogenblikken van de gehele vigilieviering is de her nieuwing van de doopbeloften door de christengelovigen. Zij geschiedt na een toespraak van de priester, die eerst de woorden van Sint Augustinus aanhaalt en daarna een vermaning van de apostel Paulus er aan toevoegt. Tot slot zingt men als overgang tot het heilig Offer het laatste, tevens alleroudste deel van de litanie. I^E PAASMIS, DIE DAN VOLGT is niet anders dan één jubelzang Onder de Mis keert het Gloria in excelsis Deo weer terug, de klokken die in het heilig triduum hebben gezwegen gaan weer beieren, het orgel wordt weer bespeeld en de altaarschellen weer klinken. Ook is het altaar met bloemen versierd en de paarse gewa den maken plaats voor de witte paramenten. Na het epistel komt in pontificale missen de subdiaken of de cantor bij de troon en zegt: „Hoogwaardige Vader, ik kondig u een grote blijdschap aan, dat is: het Alleluia". De celebrant zingt het Alleluia dan op een ontroerende melodie, telkens één toon hoger. Alle aanwezigen herhalen het. Het Alleluia, dat sinds Septuagesima-zondag uit de liturgie was verdwe nen, is weer teruggekomen en zal vooral in de gehele Paastijd onze jubelzang bij uitstek zijn. De actieve deelname aan de heilige viering van deze nacht zal de misdaden verdrijven, de zondenschuld afwassen; deze nachtelijke viering zal aan de gevallenen de onschuld en aan de bedroefden de blijheid teruggeven. Moge dat de weldaad zijn van de komende nacht, want dan zal het voor ons zijn niet alleen een vredig en zalig, maar vooral een vreugdevol, ja jubelend Paasfeest! Drs. KOEN PIKET. 00 Haagse Plein vierden duizenden Goede Vrijdag s Paastoespraak van de Paus De Paastoespraak, welke de H. Va der Zondag le Paasdag, bij het ver lenen van de zegen Urbi et Orbi tot de gehele wereld zal houden, zal door de Italiaanse radio, door vele Europese zenders en door de radio- omroepen van andere werelddelen worden gerelayeerd. De Vaticaanse radio zal zelf een uitzending verzorgen en na afloop van de Pausrede een vertaling in verschillende talen geven. Onder de omroepen, welke zullen uitzenden bevinden zich Italië, Frankrijk, Span je, België, Nederland (N.R.U.), Ier land, Portugal, Beieren, Noord- Duitsland, Bremen, Oostenrijk, Zwit serland, Luxemburg, Monaco, Radio Vrij Europa (voor de landen achter het IJzeren Gordijn), Malta, Maroc- co, Saar. Verder zullen uitzendingen wor den verzorgd door de B.B.C., de Ca nadese radio, de N.B.S. in New York en de N.B.C. voor Noord-Amerika. Op die manier zullen zo meent het Vaticaan enige honderden milli- oenen in de geest tegenwoordig zijn op het St. iPetersplein om de stem van de H. Vader te horen. Radio Vaticana zelf zendt uit op de golflengte 41, 21, 31.10, 25.67 en 19.84 meter. weer (Geldig van Zaterdagavond tot Zondagavond. Opgemaakt te 10 uur). TOENEMENDE BEWOLKING. Aanvankelijk opklaringen en hier en daar mist, morgen over dag echter weer veel bewolking met later plaatselijk enige regen of motregen. Zwakke tot matige Westelijke wind. Weinig veran dering in temperatuur. 10 April zon op 5.59, onder 19.29; maan op 23.32, onder 6.49 uur. 11 April zon op 5.57, onder 19.31 u; maan op onder 7.24 uur. 12 April zon op 5.54, onder 19.33 u; maan op 0.29, onder 8.08 uur. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur, luiden: HELSINKI onbewolkt —10 gr STOCKHOLM lichtbew. 8 OSLO mist —11 KOPENHAGEN onbewolkt 1 ABERDEEN half bewolkt 7 DUBLIN onbewolkt 5 LONDEN onbewolkt 7 AMSTERDAM zwaar bew. 7 BRUSSEL geheel bew. 8 PARIJS geheel bew. 9 BORDEAUX mist 7 GR7. NOBLE zwaar bew. 11 NICE zwaar bew. 10 BERLIJN geheel bew. 0 FRANKFORT regen 9 MUNCHEN regen 8 ZURICH regen 9 GENEVE regen 8 LOCARNO zwaar bew. 4 WENEN regen 8 INNSBRUCK regen 7 ROME onbewolkt 10 U Overzicht van de menigte vgor het gebouw van de Hoge Raad te Den Haag tijdens de openlucht-Goede Vrij- 3IIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOIIOII dag-herdenking. De opname werd gemaakt tijdens de rede van pater S. Jelsma. Redelijk Paasweer Het K.N.M.I. deelt mede: De wisselvalligheid van het Neder landse klimaat spreekt duidelijk uit de grote verschillen in het Paasweer van de afgelopen jarep. Bracht Pa sen 1949 recordwarmtc, in 1950 jaagden regen en wind de wegen schoon. 1952 zorgde voor Paasdagen met bijna zomerse temperaturen, maar in de twee daaropvolgende ja ren bleef het kwik ver beneden dat niveau. Voor de Paasdagen van dit jaar ziet het er niet naar uit, dat er ex tremen, naar de ene noch naar de an dere zijde, uit de bus zullen komen. Het weer wordt in hoofdzaak be paald door een hogedrukgebied tus sen de Azoren en de Golf van Bis- caye, waardoor Westelijke winden zachte lucht naar ons land voeren. De temperaturen bleven in het grootste deel van het land dienten gevolge gematigd. Veel wind is er niet te verwachten. Wel kunnen Oceaanfronten betrekkelijk gemak kelijk tto ons land doordringen, zo dat er nu en dan wat regen zal val len, maar vooral voor de eerste Paasdag zijn ook opklaringen in zicht, ipet name in het Zuiden en Westen van het land. In het Noord oosten staat het er met de opkla ringen iets minder gunstig voor. Korreltje Als honderd mensen spreken over „de massa" of „de kudde" behoren 99 zelf daartoe.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1955 | | pagina 1