De klassen van vele Leidse
scholen verdeeld over de
katholieke
gehele stad
De nieuwbouw zal heel wat tijd
én versleten schoeisel sparen
Kinderhoest
Districtscommandant Warmoltz
overgeplaatst naar Den Haag
Vastenavond van jongeren van de
LTB stelde organisatoren op proef
Engeland schakelt over
op atoomkracht?
Om de Noord
Het aantal werklozen daalde in
Leiden tot verheugend dieptepunt
Wn^NSD'VG 16 FEBRUARI 1955
DE LETDSE COURANT
F.ERSTE BI.AD - PAGINA 2
Vier nieuwe ruimten in aanbouw
Het behoeft geen betoog, dat er ook voor de katholieke lagere- en u.l.o.-
scholen een enorm gebrek is aan klasruimte te Leiden.
Geregeld verschijnen in de gemeenteraad voorstellen tot de bouw van
nieuwe scholen. Ook voor katholieke scholen worden bouwplannen ont
worpen.
Om u een inzicht te kunnen geven in het huidige leerlingenprobleem en
de mogelijkheden voor de toekomst hebben wij ons in verbinding gesteld
met het R.K. Schoolbestuur. En dank zij een klare uiteenzetting van een
zijner vertegenwoordigers, waarbij door een wijder toekomstbeeld het be
nauwde heden spoedig werd vergeten, zijn wij in staat u een overzicht van
de plannen voor het katholiek onderwijs te geven.
regeren vooruitzien betekent". Met
vernuft wordt er al aan de herverde
ling der leerlingen gedokterd. Het is
een interessant probleem, dat ons
sterk aan het jeugdspel „boompje ver
wisselen" herinnert. Om een voor
beeld te noemen: in de meisjes-u.l.o.
aan de Haarlemmerstraat, die door
overplaatsing naar de school aan de
Potgieterlaan zal vrijkomen, is weer
plaats voor de school voor l.o. in de
Haarlemmerstraat en de jongens
school in de Caeciliastraat, waarvan
thans klassen zijn ondergebracht in
scholen aan de Boommarkt en de
u.l.o.-school aan het Vrouwenkerk
hof.
„Boompje verwis
selen" verplicht vak
School Potgieterlaan
De uitbreiding van de school aan
de Potgieterlaan is thans in handen
van de aannemersfirma bi iersman ge
legd, die ook de kleuterschool aan de
Damlaan bouwde. Het ontwerp van
deze uitbouw, die het aantal klassen
van deze school van zeven op elf zal
brengen, is van het architectenbu
reau Van Oerle en Schrama.
Het ligt in de bedoeling de leerlin
gen van deze school in de toekomst
te verdelen over de twee scholen, die
in het plan Zuid-West gereed zullen
komen. De vrijgekomen school zal
dan plaats kunnen bieden aan de
leerlingen van de katholieke meis
jes-u.l.o. aan de Haarlemmerstraat.
Het voordeel van de ligging van de
nieuwe scholen in Zuid-West is, dat
zij door de leerlingen van dit stads
deel nog gemakkelijker te bereiken
zijn. De leerlingen aan de overzijde
van de spoorweg LeidenDen Haag
zullen in de school aan de Damlaan
worden ondergebracht.
„Boompje verwisselen"
Het schoolbestuur blijkt er zich
goed van bewust te zijn dat „(goed)
School Rodenburgerpolder
De gehele St. Petrusparochie kan
slechts over één school beschikken:
de „Don Boscoschool" aan de Fran-
chimontlaan. Dit is een school van
zeven klassen. Drie klassen van deze
school zijn ondergebracht in de school
aan het Rapenburg, op een afstand
van ruim 20 minuten lopen van deze
buurt. Daarom is ook de vestiging van
een school hier zo noodzakelijk.
In de Rodenburgerpolder zal daar
om een school verrijzen. De architect
is thans begonnen met het ontwerpen
van de plannen. Gelukkig heeft het
Gereformeerde schoolbestuur mede
werking bij dit probleem toegezegd.
Men zal straks van enige klassen van
de nieuwe school in de Asserstraat
gebruik kunnen maken. Deze Gere
formeerde school is uiteraard ook aan
uitbreiding van het leerlingental on
derhevig. Het is echter te hopen, dat
de plannen voor de school in de Ro
denburgerpolder spoedig gerealiseerd
zullen worden.
Het ontwerp voor deze school is
ook van de architecten Van Oerle en
Schrama.
Wanneer?
Gaarne zouden wij *U ook gegevens
verstrekken over de data, waarop een
en ander gereed zal kunnen zijn. On
ze zegsman moest echter op dit punt
gesloten zijn. Als men weet hoeveel
hindernissen genomen moeten wor
den voor een juichende kinderschaar
van een nieuwe school bezit kan ne
men, is deze geslotenheid te begrij
pen.
In ieder geval is er voor alle ge
noemde bouwplannen een urgentie-
verklaring afgegeven.
Bedenk,dat uit een onver
zorgde kinderhoest een
zwakke borst kan overblijven.
Bescherm Uw kleine met
Nog geen opvolger aangewezen
Volgens een bericht van het mi- Domstad. Hij werd toen adjunct-in-
specteur. In 1936 volgde zijn benoe
ming tot inspecteur van politie te
Katwijk, en sindsdien is hij in het
district Leiden werkzaam gebleven,
tot de dag van morgen, wanneer hij
het districtscommando neerlegt.
Een van de vele jaarlijks terugke
rende taken van overste Warmoltz
was de verkeersregeling in de bollen
streek tijdens het hoogseizoen van
het bloementoerisme. Zijn groot or
ganisatietalent kwam duidelijk uit
bij het dirigerén van de enorme men
senmassa's tijdens het befaamde bloe
mencorso en de tentoonstelling op
Keukenhof.
In het begin van het vorig jaar
werd overste Warmoltz in zeer intie
me kring gehuldigd in verband met
zijn 25-jarige diensttijd bij de politie.
nisterie van Justitie is overste mr. R.
Warmoltz, commandant van de Rijks
politie van het district Leiden met
ingang van 15 Februari overge
plaatst naar Den Haag, waar hij als
toegevoegd officier van de geweste
lijke commandant zal optreden. Over
de opvolging van overste Warmoltz
is naar wij vernemen nog niets be
kend.
In overste Warmoltz verliest het
district Leiden een man die zich door
zijn correcte soepelheid, doortastend
heid en menselijkheid een grote po
pulariteit oeeft verworven bij bur
ger en collega.
Groot organisator.
R. Warmoltz werd in 1903 gebo
ren als zoon van 'n predikant te Ter-
naard in Friesland, legde de grond
slag voor zijn carrière door een juri
dische studie te Utrecht, welke hij in
1928 voltooide en ving op 1 Januari
(Advertentie) 1 1929 zijn politiecarrière aan in de
eidse Universiteit
Geslaagd voor het doctoraal exa
men Geologie de heren J. P. Snoep
te Leiden en J. A. van Hoeflaken te
Katwijk aan Zee.
School aan de Timorstraat
Aan de Timorstraat De Kooi komt
een katholieke aulaschool. Hierin zal
een lagere school voor jongens en
meisjes worden ondergebracht. De
school zal acht leslokalen bevatten en
plaats bieden aan tenminste 220 -r-
lingen. Deze ruimte is hard n .ag:
van de scholen aan de Herensingel
zijn reeds enkele klassen onderge
bracht in de R.K. Jongensschool aan
de Haarlemmerstraat 240, in de Ge
reformeerde school aan dé Lusthof
Gisteren hebben wij al iets ge-heffing van het culturele leven ten
schreven over de dag van de jonge- plattelande, daar er jammer genoeg
ren L.T.B. de L.T.J, en L.T.M. De H. nog velen op het platteland een ar-
Mis werd opgedragen door de zeer- j moe hebben aan uitdrukkingsvor-
eerw. heer L. P. M. Vester, die een men.
preek hield over de betekenis van De uitslagen van de declamatie
een sterk geloof. Spreker legde het wedstrijd en de zangwedstrijd zijn:
zwaartepunt op het feit, dat iemand Zang: 1. Leni Weerdenburg te Leid-
iret een sterk geloof vanzelf een schendam; 2. Adri Oostdam te Noord-
schone en gelukkige levensstaat zal wijk. Declamatie: 1. Janus Verhagen
hebben, daar alleen het geloof, dat te Stompwijk; 2. Kees Bohemen te
de verhouding van de mens tegen-1 Leidschendam; 3. Jan Zwetsloot
antwoorden. Achter in de zaal was I Opeens was het rector Vester, die
het wat te rumoerig. Ondanks dat op het podium sprong, het orkest liet
over Christus uitdrukt, de mens be
vrijden zal van al zijn zorgen, vraag
stukken en moeilijkheden.
De wisselende gezangen werden
uitgevoerd door een geïmproviseerd
Hoogmade; 4. Riet Bohemen, Leid
schendam; 5. Gré Paardekooper te
Zoeterwoude.
Het leuke van deze wedstrijd was
wel, dat de toehoorders in de zaal
zangkoor onder leiding van de heer aan de hand van een puntenschaal
laan en in de gemeenteschool aan de j J Th. Wesseling. De vaste gezangen i de beoordeling konden geven.
Zuidsingel. J~
Waarschijnlijk zal aan dit gebouw
ook een kleuterschool verbonden
worden.
Film en toneel.
Onrustig had de leiding in Den
Nieuwe centrales
voor stroomlevering
Naar Reuter meldt, gaat Engeland
over tot de bouw van twaalf atoom
krachtcentrales en wel over een pe
riode van tien jaar.
Deze centrales zijn het experimen
teerstadium te boven en zijn bedoeld
als werkelijke centrales, die electri-
sche energie zullen moéten leveren
aan de industrie. Zoals men weet is I
de electriciteitvoorzlening in Enge
land in handen .van dc overheid, zo
dat ook deze atoomkrachtcentrales
eigendom van de staat zullen zijn.
in haar witboek. De electriciteit komt
niet duurder dan indien men nieuwe
centrales zou bouwen die volgens de
gebruikelijk methode kolen ver
stoken.
De Engelsen hopen in de toekomst
een waardevolle export te verwer
ven in de vorm van het bouwen van
soortgelijke atoomkrachtcentrales in
het buitenland
Matsoe wordt niet
prijs gegeven
werden gezongen door de jongens en
meisjes onder leiding van de heer
Schrama. Wij menen er goed aan
te doen om er op te wijzen, dat er oo Haag gezocht naar de onbrandbare
het gebied van de kerkzang nog wel i film „Schuldig aan Verraad". Van
een taak rust op de L.T.J, en L.T.M., j Den Haag ging het naar Rotterdam
daar wij toch een zekere lacune ont- i er. daar was-ie te vinden. Nog voor
dekten. Het zangkoor bestond over-het eindigen van de pauze kon alles
wegend uit ouderen en de samenzang i worden opgesteld en de zaak geïn-
soecteerd door de commandant.
film was zeer aangrijpend.
ging in de aanvang echt stroef.
Programma wijzigen.
Dcor het ingrijpen van de com
mandant van de brandweer moest
het programma worden gewijzigd.
Na de opening, door Koos v. d. Poel
werd er in tempo gespeeld. We mo
gen zeggen, dat de overgrote meer
derheid het spel op prijs heeft ge
steld.
In zekere zin was het iets onna
tuurlijks om ion Te mensen zowat drie
uren op de stoel te houden voor het
zien van een film en een toneelstuk.
Het kon echter niet anders en daar
om hebben wij resnect voor de moed
van de Groenendijkers en de jonge
lui, die rustig hebben genoten van
alles.
Met de voorzitter Koos v. d. Poel
waren wij het volledig eens toen hij
ze: het te moeten betreuren, dat er
nog altijd een klein aantal jonge
mensen is, dat de hoffelijkheid niet
kan opbrengen in bepaalde situaties
er alleen op uit zijn om goedkope en
platvloerse lol te maken. Koos dank
te de Groenendijk voor het gebodene
er> zette een „Lang zullen ze leven
in'". Van de lachende gezichten, van
spelers en speelsters, hebben wij
even genoten. Het bleek ons, dat ze
sportief het geroezemoes achter in
de zaal hebben opgevat en dus meer
begrip toonden voor de wijzigingen
in het programma, dan enkele grote
lummels.
Beddenonmaakwedstrijden
uitgesteld.
Vanwege de strubbelingen moes-
Een Amerikaanse journalist raakt
in Hongarije, komt in aanraking met ten de wedstrijden in het bedden-op-
'n meisje, komt in contact met het maken worden uitgesteld tot volgend
leven van Kardinaal Mindszenty op {jaar. Van de firma Van Cleef te Lei
diens ouderlijke boerderij en wordt j den had het bestuur spontaan een
met gebed en lied, een klein toe-,getrokken in hele tragedie van de j aantal bedden met dekens en lakens
spraak van de heer G. P. van Leeu-1 Kardinaal en de Kerk in dat land. gekregen om opmaakwedstrijden te
wen, voorzitter van de kring Leiden j De tyran van het communisme werd houden. Met spanning was dit expe-
en een gezonde injectie van rector j op een meesterliike wijze in bee'd riment tegemoet gezien. Helaas kon
Vester, traden de declamators en de- j gebracht. De mishandelingen, de het vanwege de tijd niet doorgaan,
clamatrices voor het voetlicht. Een i monsterprocessen waarin de mens tot
flink aantal jonge mensen waagden 1 een dier wordt gedegradeerd en het
zich op het grote podium om datgene j breken van alles wat op God gericht
te declameren wat hun het beste lag. was.
We mogten zeggen, dat dit goed werk Vanwege de wijziging, de film had
is geweest.
De declamaties werden goed uit
gevoerd en daarvoor onze welge
meende hulde.
Ook de verschillende zangnum
mers waren goed verzorgd, hetgeen
wij een winst vinden. Niet genoeg
„De Verenigde Staten hebben geen w
enkele formele belofte aan Tsjang j kan er gewerkt worden aan de ver
Met de ontdekking en het gebruik Kai Spek gedaan voor de verdediging
van de kernenergie is een nieuw tijd-; vau te eilanden Quemoi en Matsoe.
perk aangebroken, zegt de Engelse j Maar het is vriiwel zeker dat de
regering, die het bericht in een wit- Amerikaanse militaire macht in actie j
boek wereldkundig maakte. Opdat zal komen, wanneer de Chinese com-
Groot-Britannië zijn positie als een munisten serieuze pogingen zouden
van de belangrijkste industriële lan-gaan doen zich van de eilanden mees- j
den niet zal verliezen is het nood- ter te maken". Dit kregen joumalis-
zakelijk, dat het gebruik van kern- ten volgens United Press te horen,
energie voor de industrie zo spoedig toen zij zich bij de officiële instanties
mogelijk wordt toegepast. in Washington vervoegden om te j
Groot-Brittannie zal over tien jaar vragen of de Amerikaanse regering 1
naar sohatting 2000 Megawatt elee- een definitieve vernlichting op zich I
triciteit per jaar nodig hebben. Een had genomen voor de twee eilanden, j
kwart van die behoefte zal dan ieder
De uitleg die gegeven werd, was,
dat een communistische aanval die
sterk genoeg is om de positie van
's morgens moeten draaien, werd di
rect na de film even een samenzang
gedaan en direct daarna trad de af
deling Groenendijk naar voren voor
het toneelspel .Honderd gulden voor
een blauw oog".
De Groenendijkers, die prima spel
brachten, hadden het zwaar te ver-
Prinses Margret kent geen rassendiscriminatie
zodat Koos v. d. Poel, na de firma
Van Cleef te hebben bedankt, de
wedstrijd uitstelde tot volgend jaar.
Groot bal, biddend leger, prijs
uitreiking, oude dansen, sluiting.
Om zes uur. was het Evert Caste-
lein, die met zijn echtgenote en doch
ter, gesteund door het goede orkest
van Gé Hofenk, de leiding van het
bal op zich nam. Het begon met een
grote polonaise waarin een prima
sfeer zat. Op zeer prettige, maar ste
vige wijze had Evert de zaak in han
den. In twee zalen werd er gedanst.
verstommen en 't woord nam voor de
microfoon: „Beste vrienden en vrien
dinnen, vanmiddag is Leo v. d. Hulst
Voorschoten, een L.TJ-er be
diend. Vriend Leo vecht op het ogen
blik met zijn jonge leven. Nu wij
feestvieren geloof ik op jullie een
beroep te moeten doen om even met
onze gedachten bij Leo te zijn. La
ten wij nu direct twee Onze Vaders
en twee Weesgegroeten bidden voor
alles wat Leo zalig moge wezen".
Als een rilling vlogen de stalen
woorden door de harten van de jon
gens en meisjes. Stil, muisstil was
het in het hele gebouw. Een biddend
leger verhief alles wat in vermogen
aanwezig was tot God om voor een
vriend te vragen wat goed voor hem
en voor zijn ouders is.
De prijsuitreiking had tijdens het
onderbreken van het dansen plaats.
De winnaars en winnaressen werden
hartelijk toegejuicht.
De oude dansen
Wat niemand had durven ver
wachten op dit late uur was,
dat bijkans de aanwezigen, allen
in een ban waren geslagen toen
0e LTJ-groepen de oude dansen uit
voerden. Op gracieuze w'jze brachten
de groepen een aantal dansen van
het oude genre. Van alle kanten
oogstte men succes en bleek eigen
lijk het verlangen zich te manifeste
ren bij vele jongeren om naast de
moderne dans ook de oude dans te
gaan beoefenen. In de oude dansen
ligt meer dan in de moderne dansen
de waardigheid en de schoonheid van
de dans besloten. Wij zijn er dan ook
van overtuigd, dat meerdere L.T.J.
en L.T.M.-afdelingen de afdelingen
Zoeterwoude en Groenendijk zullen
volgen.
Om half tien sloot Koos v. d. Poel
de dag met een kort opwekkend
woord en woorden van dank aan de
leidende personen van de dag, die op
dynamische wijze veranderingen wis
ten aan te brengen en de lange vas
tenavonddag tot een goed geslasigde
te maken. Met het „Wilhelmus", na
bet gebed, werd de mooie, maar zwa
re dag, voor de organisatoren, geslo
ten en gingen allen rechtstreeks
huiswaarts.
jaar gedekt worden door de nieuwe
atoomkrachtcentrale die geleidelijk
in bedrijf komen.
De twaalf atoomcentrales leveren Quemoi of Matsoe in gevaar te bren
een hoeveelheid electriciteit waar- gen, een zo grootscheepse luchtpcti- I
voor anders vijf a zes millioen ton viteit zal meebrengen, dat daardoor;
steenkool per jaar nodig zijn. dc verdediging van Formosa automa- j
De eerste reactors zullen uranium tisch bij de strijd betrokken zal wor- I
verbranden, waardoor niet alleen den.
een intense hitte vrijenkomt, maar j Volgens Ass. Press hebben woord
dat ook een waardevol bijproduct le- voerders in Washington gezegd, dat,
vert: plutonium. Pluton'um is een de Ver. Staten Quemoi en Matsoe j
splijtbaar materiaal, dat in atoomwa-van belang achten voor de verdedi-
penen wordt gebruikt. ging van Formosa, zolang commun;s-
Een ton atoombrandstof levert tisch China blijft volhouden, dat het j
evenveel hitte als tienduizend ton Formosa wil veroveren,
steenkool, zegt de Engelse regering
Met ingang van 7 Juni zullen Au
stral'ërs die van Sydney naar Am
sterdam willen vliegen hun reis via
het Noordpoolgebied kunnen maken.
Dit heeft de president van de Cana
dese luchtvaartmaatschappij „Cana
dian Pacific Airlines" de heer G. W.
Er komen intussen steeds meer be-1
richten binnen over een concentratie
van communistische schepen bij de I
Matsoe-eilanden.
Fr zijn echter geen duidelijke aan
wijzingen, dat de commumsten van
plan zijn de eilanden aan te vallen.
Loslopend luipaard
Susie, een Afrikaans luipaard,
die achttien dagen geleden is ont-
JAAROVERZICHT LE1DS ARBEIDSBUREAU
Algemene opleving
De algemene opleving in het Ne
derlandse bedrijfsleven en de vesti
ging. van nieuwe industrieën in Lei
den hebben de werkloosheidscijfers
in 1954 zeer gunstig beïnvloed. Dit
blijkt uit het jaarverslag van het Ge
westelijk Arbeidsbureau Leiden dat
zojuist verschenen is. In de maanden
Augustus en September daalde het
aantal geregistreerde mannelijke
werklozen zelfs tot beneden 50». Dit I plaatsing van de jeugd bijzoniare
aandacht besteed worden. Met mede-
De ongeschoolde arbeiders deelden
in de algemene stijging van aanbod
en wisten over het algemeen regel
matig aan de gang te blijven. Afzon
derlijke vermelding verdient de
plaatsing voor geruime tijd van circa
350 ongeschoolde arbeiders in de ha
venbedrijven van Rotterdam. Ver
moedelijk zal hier voor arbeiders uit
Leiden een blijvende werkgelegen
heid aanwezig zijn.
Jeugd direct aan de slag
Door de grote vraag naar ge
schoolde vaklieden kon ook aan de
cijfer ligt zo laag dat men ver in onze
jaarteUing terug zou moeten gaan om
een dergelijk gunstige werkloos
heidsstand te ontmoeten.
In het hele gewest Leiden bedroeg
werking van het Arbeidsbureau kon
82 procent van de leerlingen van de
R.K. en Openbare Ambachtsschool
direct na het verlaten van de instel
ling een passende werkkring vinden.
Voor dè minder valide werknemers
in het midden van December op een I v""1 u* 7 TT
bevolking van rond 175.000 zielen het L afdeling in het le-
- - - - ven geroepen, die nauw samenwerkt
totaal aantal ingeschreven arbeids
krachten 1000, tegen ruim 2700 in be
gin 1952.
In alle bedrijfstakken was een ze
kere opleving te bespeuren behalve
in de conservenindustrie, waar door
massaal ontslag in een van de grote
bedrijven een teruggang in aanbod
veroorzaakt werd.
McConachie in Sydney meegedeeld, snapt uit een circus in Oak Hill, in
de Amerikaanse staat Florida, geniet
Over deze route van 13.405 mijl n0g steeds van haar vrijheid, waar-
wordt 50 uur gevlogen. Er zullen ,joor het bedrijfsleven grote schade
tussenlandingen worden gemaakt in ondervindt.
Auckland (Nieuw-Zeeland), Swal
(Fiji-eilanden), Ilonoloeloe (Hawai- Hoewel de eigenaar van het cir-
eilanden) en Vancouver (Brits Co-| cus Sus:e als een heel onschuldig
lumbia). Van de 4800 mijl van deze( roofdier heeft afgesclrlderd dat zelfs
route, die boven het Noordpoolge-1 mensenschuw is en hard wegloopt,
bied worden gevlogen, gaat slechts .durven de mensen bijna niet de
650 mijl boven de Oceaan. I straat op, waardoor de café's ont-
wv volkt zijn en de sinaasappelcultures.
ATOOMPROEVEN UITGESTELD. er verwaarloosd by liggen.
IDe voornaamste zorg van de eige- Prinses Margaret bezocht tijdens haar verblijf op het eiland Barbados ook
naar is dat Susie longontsteking zal de Handels- en Industriebeurs, welke daar werd gehouden. Op onze foto
oplopen door het koude weer. Het ziet men haar tijdens een ongedwongen en wellicht m$de daardoor char-
vada is Woensdag opnieuw voor 24! personeel van het circus legt regel-1 mant onderhoud met een van de vrouwelijke bewoners van het eiland,
uur uitgesteld wegens de ongunstige I matig vlees voor haar neer dat zij mevrouw M*rie Simmons. Het vierjarig zoontje van mevrouw Simmonstot het beroep van broodbakker aan-
weersomstandigheden. 1 af en toe eens komt weghalen. 1 is er beduusd van
Dreigende tekorten
In de andere sectoren steeg echter
de vraag en verschillende bedrijven
hadden zelfs met een ernstig perso-
neeltekort te kampen. De broodbak
kers bijvoorbeeld deden de ontnuch
terende ontdekking dat de tegnwoor-
dige jeugd zich klaarblijkelijk weinig
i getrokken voelt.
met de in Leiden bestaande nazorg
vereniging en andere instellingen op
sciaai en soc'aal-medisch terrein. In
1954 konden 190 minder-valide werk
krachten aan werk geholpen worden.
Tanende belangstelling
De oelangstelling voor emigratie
steeg er door de verruiming van
werkgelegenheid natuurlijk niet op.
In totaal verlieten slechts 504 perso
nen Leiden om over zee een gunsti
ger toekomst te zoeken. Tekenend
voor de veranderde situatie is ook dat
van de behandelde aanvragen tot ver
breking van een arbeidsverhouding
er ruim 39% betrekking had op ver
zoeken van werknemerszijde inge
diend.
