De vreedzame toepassing van atoomenergie
nog slechts onderwerp voor tentoonstelling
ALS WIJ EENS WIJZER WAREN
Een kilogram uranium drijft
locomotief driemaal rond de aarde
Het K.V.P-studiecongres dringt aan
op de uitbreiding van de leerplicht
Over korte tijd zal de actie voor
Nederland gesloten zijn
WOENSDAG 5 JANUARI 1955
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Kath. Ondervjijzersprobleem onder de loupe
Diensten bij landbouw
en veeteelt
Een mobiele tentoonstelling, die
een beeld geeft van het gebruik van
de kernenergie voor vreedzame doel
einden en onder meer de internatio
nale samenwerking op dit terrein in
beeld zal brengen, zal deze en de vol
gende maanden ook in ons land te
zien zijn.
De tentoonstelling zal achtereenvol
gens komen in Den Haag (19-28 Jan.),
Enschede, Eindhoven, Amsterdam,
Rotterdam en Utrecht (22-31 Maart).
De tentoonstelling werd ontworpen
en opgezet door de afdeling tentoon
stellingen van Ihet Europese bureau
van de United States Information
Service in Parijs. De tentoontelling
in ons land zal worden gehouden en
gèfinancierd door de regeringen van
de Ver. Staten en van ons land. Zij
zal worden aangevuld met een Ne
derlands gedeelte, dat thans in voor
bereiding is. Voorts zal de mobiele
tentoonstelling, die op het ogenblik
in Antwerpen, in een hoekje van de
dierentuin, een plc%ts heeft gevon
den, een aantal veranderingen on
dergaan, in het bijzonder de afdelin
gen geneeskunde en industrie. Voorts
zal in de afdeling landbouw een
plaats worden ingeruimd voor de toe
passing van de atoomenergie met be
trekking tot de bemesting en met
hetgeen er in ons land ten aanzien
van het onderzoek van de kunstmest
Het atoomtijdperk.
Indertijd heeft president Eisenho
wer in de algemene vergadering van
ae Verenigde Naties onder meer ge
zegd, dat het atoomtijdperk in korte
tijd reeds zozeer een stempel op onze
samenleving heeft gedrukt, dat elke
burger althans enig begrip moet heb
ben van de omvang dezer ontwikke
ling, die van zo verstrekkende bete
kenis voor ons gallen is. Hij heeft
daarbij opgemerkt, dat de Ver. Sta
ten weten, dat het gebruik van
atoomenergie voor vreedzame doel
einden geen toekomstdroom is.
De tentoonstelling.
Er zijn voor de mobiele expositie
vijf trailers ontworpen, waarvan
vloer en wanden met behulp van een
verkregen. De trailers zijn zodanig
opgesteld, dat er als het ware een
kleine binnenplaats- ontstaan, die
voor tentoonstelling van materiaal
in de open lucht kan worden ge
bruikt. Geheel uitgezet beslaat de
expositie een oppervlakte van onge
veer 1600 vierkante meter. De ten
toonstelling laat de bezoeker op.zo
eenvoudig mogelijke wijze zien hoe
de atoomenergie voor vreedzame
doeleinden kan worden toegepast,
hoe ver men met deze toepassing in
het begin van het atoomtijdperk
reeds is gekomen en van welk groot
belang die toepassing reeds is en in
de toekomst nog zal worden. Men is
niet op de vele technische kanten
van het splitsingsproces ingegaan.
Men gaat uit van de aanwezigheid
van de kernenergie, om dan het ge
bruik voor vreedzame doeleinden in
beeld te brengen.
De energie.
Zo wordt dan in de eerste trailer
verteld, dat een kilogram uranium
235 evenveel energie kan opleveren
als 2600.000 kilogram kolen. Daar
door kan een 60 watt gloeilampje on
afgebroken'gedurende ruim 108 mil
lioen uur blijven branden. Om een
ander voorbeeld te noemen, met de
zelfde hoeveelheid energie zou een
trein driemaal om de aarde kunnen
rijden.
De buitengewone betekenis van de
energiebron wordt duidelijk ge
maakt. Men denke aan de toeneming
der wereldbevolking en dus ook van
het energie gebruik, waardoor de
bronnen van de conventionele ener
gie aardolie en kolen voort
durend slinken. De Amerikaan Pal
mer Putnam, adviseur van de „Ato
mic energy commission", gaat er van
uit, dat in 2050 de energievoorziening
voor 60 pet. zal moeten worden over
genomen door de kernenergie.
Uranium.
In trailer no. twee wordt op een
wereldkaart door middel van lamp
jes aangegeven waar zich thans de
vindplaatsen van uranium bevinden.
Zij leveren voldoende uranium om
de wereldbevolking in de eerstko
mende 6000 jaar van atoomenergie te
voorzien. Óp een kaart wordt dan
aangegeven waar zich de belangrijk
ste atomische productie-installaties en
researchcentra ter wereld bevinden.
Ook kan men zien op welke wijze en
naar welke landen de radio-actieve
isotopen worden gezonden, die wor
den geproduceerd in de atoomzuilen
in Engeland, de Ver. Staten, Canada,
Noorwegen en elders. Die isotopen
zijn bestemd voor toepassing in de
ziekenhuizen, in de landbouw en in
dustrie. Zij vormen een mooi voor
beeld van de internationale samen
werking op dit terrein.
Landbouw en industrie.
In een der trailers kan men zien
hoe het atoomonderzoek de land
bouw ten goede komt. De toepassing
Op de atoom-tentoonstelling in
Antwerpen wordt aanschouwelijk in
een van de wagens bewezen, dat de
Geicerteller, bij het onderzoeken
van patiënten door een geneesheer,
uitstekende diensten kan bewijzen.
van de kernenergie leidt tot verbe
tering van de landbouw en tot een
verhoogde productie.
Belangrijk zijn de proeven, die wer- j
den genomen met radio-actieve fos
for, die betreffende de plantenziek-
ten. Voorts toont men aan hoe de toe- 1
passing van radio-actieve stoffen
heeft geleid tot verbeteringen op het
gebied van de voeding en het fokken
van vee. Op een lopende band laat
men vervolgens zien hoe het gebruik
van radio-isotopen de industrie geld
en tijd spaart.
Zo kan men door middel van die
radio-isotopen de slijtage van een
band reeds meten, wanneer daarmee
slechts drie minuten is gereden. Daar
voor moest een band 8000 kilometer
hebben gelopen, alvorens de slijtage
kon worden gemeten. Zo zijn er meer
voorbeelden. Een gedeelte van de
trailer is gewijd aan de „gereed
schappen van het atoomtijdperk".
In de geneeskunde.
In een der trailers wordt aange
toond, „dat het atoom de medische
wetenschap het belangrijkste onder
zoekingsinstrument in handen heeft
gegeven sinds de toepassing van de
microscoop.
Men toont er hoe radio-isotopen een
belangrijk middel zijn om bij een aan
tal ziekten de medische diagnose niet
alleen sneller te doen verlopen maar
ook nauwkeuriger te maken. Aan de
hand van doorsnee-tekeningen van
het menselijk lichaam wordt het ge
bruik van de atomische hulpmidde
len in de geneeskunde aangetoond.
Op de binnenplaats worden dan
op panelen de belangrijkste onder
nemingen aangegeven op het gebied
der atoomenergie, bijzonderheden
over het Europese centrum voor kern-
physisch onderzoek (cern) het atoom
in Nederland (onderzoekingen en be
reikte resultaten), terwijl voorts mi
neralen worden tentoongesteld. Voorts
zullen er twee films worden vertoond
over het onderwerp dezer tentoon
stelling.
In Den Bosch is Dinsdag het studiecongres van de Katholieke Volkspartij!
gehouden onder voorzitterschap van Prof. Dr. J. J. Gielen. Tijdens het con
gres: van links naar rechts Prof. Mr. C. P. M. Romme; in gesprek met Pater
Magister Dr. S. Stokman; op de achtergrond mej. Dr. M. Klompé.
Minstens tot 16 jaar
Vluchtelingenhulp 1954 ook in 1955
Zullen de stakkers in kampen 3 millioen krijgen
A LS EEN VAN DE meest aangrijpende zinnen uit het jaarverslag van de
Stichting voor Vluchtelingenhulp, die in de laatste maanden van 1954
het hart van iedere menselijke Nederlander veroverde, trof ons de vraag
van het kereltje, dat in een Oostenrijks vluchtelingenkamp geboren was en
aan zijn vader vroeg: „Wat zijn dat toch voor mensen, die zomaar in huizen
mogen wonen."
De actie voor Nederland nadert het einde van zijn eerste stadium. De 2
millioen is ruim overschreden en men verwacht, dat de eerstkomende weken
nog zoveel zal binnenkomen, dat de 3 millioen gepasseerd wordt.
Nederland1 heeft dan de wereld een voorbeeld gegeven en zal aan het werk
gaan om het geld, dat zo spontaan bijeengebracht is met uurloonacties en
collecten, met voetbalwedstrijden en schooiuitvoeringen, met het ledigen
van spaarpotten en het uitsparen van huishoudgeld, productief te maken
voor de stakkers, die reeds jarenlang leven in een uitzichtloze wereld van
modder en wanhoop.
Om een inzicht te geven in de vlucht, die deze Nederlandse actie geniaakt
heeft, later we hier nog even de cijfers volgen, die d'e (girorekening 5100
kreeg te verwerken:
8 September 1,
8 October14.000,
8 November 980.000,
8 December 2.052.000,
29 December 2.653.000,
Dit getal is inmiddels alweer aanmerkelijk gestegen en Nederland zal
met aller medewerking de 3 millioen wel overschrijden.
Tot het vergaren van de vele tientallen millioenen, die nog nodig zijn
om de slachtoffers definitief aan een menswaardig bestaan te helpen, zal
dit Nederlandse vooibeeld hopelyk andere vrijheidminnende landen ge
ïnspireerd hebben.
Wagens, die geheim van heden en hoop der toekomst hergen
De Katholieke Volkspartij belegt
dezer dagen te 's Hertogenbosch voor
de eerste maal een studiecongres, dat
gewijd is aan de onderwijsvoorzie
ningen voor de jeugd van 12 tot 16
jaar, die niet gaat naar het ULO of
VHMO.
In zijn inleiding tot opening van
dit studiecongres stelde de voorzitter,
prof. dr. J. J. Gielen, dat het vraag
stuk dermate urgent en ingewikkeld
is, dat de KVP haar eerste studie-
congres aan deze materie wenst te
besteden. De bedoeling ervan is een
fundament te verschaffen voor de
beslissingen die de partij te dien aan
zien zal dienen te nemen. Men koes
tert de verwachting, dat verheldering
zal worden verkregen in een vraag
stuk, waaromtrent in alle kringen
van de bevolking ook in kringen
der KVP verschillend wordt ge
oordeeld. Men verwacht, aldus prof.
Gielen, geen besluiten, doch men
hoopt in staat te zijn conclusies te
trekken, die voor de partij en voor
de kamerfractie der partij van groot
gewicht kunnen zijn.
Niet klaar voor 't leven.
Dr. Van Waesberghe, sprekend
over de verhouding tussen de alge
mene vorming en de beroepsvorming
van de jeugd van 12 tot 16 jaar,
stelde, dat de 16-jarige noch klaar is
voor het leven, noch klaar voor het
beroep.
HET MEISJE.
Mejuffrouw Willemse sprak over
wenselijkheden en mogelijkheden
voor de verwezenlijking van een
goede verhouding tussen algemene
en beroepsvorming voor de meisjes
Zij bepleitte een leerplicht tot 16
jaar die zij voor de verantwoorde
vorming van het meisje dringend
noodzakelijk achtte. Als voorlopige
oplossing meende zij te zien een ver
bod tot het werken in bedrijven van
meisjes tot 15 jaar. Hoewel instellin
gen als de Mater Amabilis-scholen
thans 102 in Nederland met 13.650
leerlingen nuttig werk verrichten,
zijn er slechts vier lesuren per week,
die dan nog alleen met medewerking
van het bedrijfsleven kunnen wor
den verwezenlijkt. Het werk zou dan
pas doelmatig en voldoende kunnen
zijn, wanneer de algemene vorming
zou kunnen geschieden door middel
van dagonderwijs.
DE JONGEN.
In de middaguren wijdde dr. L.
Bremmers een beschouwing over het
Op een Atoom-tentoonstelling, ingericht in vijf trailers, welke op het moment in Antwerpen staan en een tocht
door België en later door Nederland gaan maken, wordt aan de belangstellende bezoekers op allerlei wijzen
getoond welk èen zegening de atoom-energie voor de wereldbevolking kan zijn als men deze slechts voor vre
desdoeleinden wil gaan gebruiken. Foto: In een van de wagens zijn schematische voorstellingen van atomen,
moleculen e. d. aangebracht. We zien hier een model van een atoom dat de ingewikkeldheden van de leer der
atomen duidelijk aantoont.
PIA BECK MAAKTE
ERNSTIGE VAL.
De jazz-pianiste Pia Beek heeft het
nieuwe jaar slecht ingezet door een
ernstige val te maken.
Op 1 Januari viel onze landgenote,
e juist haar optreden in Luxem
burg had beëindigd, in deze stad van
een buitentrap, die door ij zei spiegel
glad was geworden. Zij kneusde de
wysvinger van haar linkerhand als
mede de spieren en weefsels van haar
rechterarm.
Door deze blessure heeft Pia Beek
haar optreden in Bazel, waar zij de
gehele Januarimaand zou spelen,
moeten annuleren.
Volgens de behandelende genees
heren zal Pia Beek eind Januari, be
gin Februari weer in staat zijn op te
treden. Zij zal dan eerst naar Dus-
seldorp gaan en vandaar een tournee
door Duitsland en Oostenrijk maken.
De positie van Groningen als
zeehaven wordt telkenjare belang
rijker. Dat blijkt uit de officiële cij
fers, over het jaar 1954. In 1954 kwa
men er in Groningen binnen 327 zee
schepen, totaal metende 184.427 m3.
In 1953 was dit cijfer 251, totaal me
tende 140.897 m3.
probleem voor jongens, die in deze
groep vallen.
Spr. was van mening, dat de jon
gen van 1420 jaar dringend be
hoefte heeft aan leiding en bleek
voorstander van verplicht onderwijs
tot 16 jaar en daarna een verplich
ting om een gedeelte van de dag aan
opleiding te* besteden.
Op de scholen vond spr. een tekort
aan mogelijkheden tot het kweken
van een sociaal mens en hij achtte
het noodzakelijk na te gaan in hoe
verre de school zich in dit opzicht
dient aan te passen aan het huidige
bedrijfsleven. Deze schoolvorming is
vooral voor de jongen uit een prin
cipieel milieu belangrijk, daar on
derzoekingen hebben uitgewezen dat
18 van jongens na 14 jaar geen
enkele vorm van onderwijs meer ge
nieten.
Na gedachtenwisseling werden de
volgende wensen opgesteld, die aan
de programma-commissie van de
KVP zullen worden voorgelegd:
TIEN WENSEN.
1. Jong Nederland heeft recht op
die ontwikkeling, waartoe aanleg en
karakter in staat stellen.
2. Arbeidsverbod voor jonge men
sen in h"t bedrijfsleven tot 17 jaar
en volledig dagonderwijs tot en met
16 jaar.
3. Part-time-stelsel tot en met 18
jaar.
4. Bijzonder onderwijs ook in de
beroepsopleiding .en het part-time
stelsel.
5. Vorming van leraren voor het
beroepsonderwijs in eigen katholiek
instituut.
6. De maatschappelijke waardering
van alle leerkrachten in overeen
stemming met de huidige betekenis
van hun arbeid voor het persoonlijke
welzijn van hun leerlingen en voor
het algemeen belang.
7. Groter mate van vrijheid in het
beroepsonderwijs om het begrip en
ervaring van „sociale verhouding" tot
zijn recht te laten komen.
8. Aanmerkelijke, zij 't geleidelijke,
uitbreiding van het Katholiek tech
nisch onderwijs.
9. Planning voor de oprichting van
scholen voor technisch onderwijs
voor de Katholieken zelf, al is sa
menwerking en vergelijking der on
derscheidene plannen gewenst.
10. Wettelijke regelingen dienen
zoveel mogelijk vrijheid te laten aan
de scholen, opdat deze, voor wat hun
eigen taak betreft, de totale mens in
hun werk kunnen betrekken.
Als twee ruilen moet
er één huilen
De sergeant huilt
Tijdens een wachtje voor de „pe
toet" voelde de dienstdoende sergeant
zich niet erg lekker en daar de arres
tant aan de tafel in het wachtlokaal
graag een brief wilde schrijven, wis
selden zij broederlijk: De sergeant
strekte zich heerlijk uit op de krib
in de cel en de soldaat kiom achter
de tafel in de pen.
Beiden voelden zich buitenmate
tevreden met deze regeling, doch de
officier die deze mutatie ontdekte,
was minder enthousiast. De sergeant
kwam voor der krijgsraad terecht en
daar deze ook niet precies wist, wat
zij met deze zaak moest beginnen,
werd het geval teruggewezen naar de
commandant.
De sergeant was inmiddels met
groot verlof gegaan en de advocaat
fiscaal, die daarom vreesde, dat van
deze afdoening niet zo heel veel te
recht zou komen, was in hoger beroep
gegaan.
Ook daar was men met 't geval een
weinig verlegen en men besloot over
de eis, twee weken gevangenisstraf,
eens een paar weekjes na te denken.
