QzQaidó&Qowlcvnk
Kerstboodschap van H. Vader
thans gepubliceerd
Fantastische beschuldigingen
door Djakarta uitgewerkt
Een gesproken woord
Zij droomden van een witte Kerstmis
Winterweer in
Europa
Zij betaalde met
haar leven
wm,
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
DINSDAG 4 JANUARI 195ó
46ste JAARGANG No. 13389
I keert niet meer terug
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENURACfn 32 .~J
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties ?0826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. t 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f IJl
SCHOOLGELD
I"\E zaak van het schoolgeld is, tot-
dat het wetsontwerp om tot af
schaffing van het schoolgeld voor de
leerplichtige jeugd over te gaan werd
aangenomen, lang een slopende zaak
geweest, omdat tal van argumenten
in de beoordeling hiervan een rol
speelden.
Er is wel gezegd, dat het voor
naamste argument het belasting-ar
gument was, dat het schoolgeld feite
lijk tot een belasting was geworden.
Dit is natuurlijk maar gedeeltelijk
waar. Het is waar, dat on- en min
vermogenden niets of bijna niets be
talen voor het onderwijs aan hun kin
deren en dat de progressie dus het
zwaarst drukt op de middengroepen
en hoger aangeslagenen, maar het is
niet geheel waar, dat deze laatsten dan
ook voor de eersten zouden betalen.
Deze betalen eenvoudig naar hun in
komen wat redelijk is, voor de rest
betaalt de Staat. Het doet er verder
weinig toe of de wijze van, heffing
het aanzien heeft van een belasting
en men daardoor deze heffing be
schouwt als een gewone belasting en
men daardoor deze heffing beschouwt
als een gewone belasting wat zij fei
telijk niet is. Het schoolgeld blijft
tenslotte een betaling voor bewezen
diensten, maar ook als men het zo
simpel stelt, stelt men 't toch ook weer
niet geheel juist.
Ten eerste b:taalt niemand de volle
prijs, welke het onderwijs kost, een
voudig omdat dit tengevolge van de
eisen, welke de Staat aan scholen
bouw, aan onderwijsprogramma's en
salarissen voor het onderwijzend
personeel stelt, eenvoudig niet meer
te betalen is. Het leeuwendeel kwam
dus al voor rekening van de Staat.
Ais de Staat de leerplicht invoert
en dure eilen stelt, die het onmoge
lijk maken de uitvoering er van ge
heel in de particuliere sfeer te hou
den dan zal de Staat er ook voor
moeten opdraaien. Pracfcisch gebeurt
dat dan ook.
Daar komt bij, dat de belastingen
na de oorlog zó hoog zijn opgevoerd,
dat juist de middengroepen en d£t
zijn wat het middelbaar onderwijs,
aangaat meestens de mensen, die hun
kinderen laten studeren de zwaar
ste lasten te dragen hebben gekregen.
WU zou men als consequentie van
deze redenering tot de slotsom
moeten komen, dat men aldus gere
deneerd ook consequent door moet re
deneren en dan alle schoolgeld maar
moet afschaffen.
Beziet men de zaak zuiver fiscaal
van de kant van de Staat dan zou
daar ook niet zoveel bezwaar tegen
kunnen bestaan, omdat de inkomsten
uit schoolgeld na afschaffing ervan
voor de leerpliohtige jeugd niet
méér zullen bedragen dan ongeveer
anderhalf millioen. De aarzelingen,
die de K.V.P. heeft gehad om met
dit wetsontwerp mee te gaan, moe
ten dus uit iets anders kunnen wor
den verklaard. En dat is niets anders
dan de zorg voor het bijzonder onder
wijs, vooral het V.H.M.O., dat daar
door aan inkomsten verliest, die door
verhoging van de percentages ge
noemd in de middelbaar onderwijs
wet niet altijd geheel kunnen wor
den goedgemaakt. Daar de voornaam
ste moeilijkheid hier is gelegen in de
bouwleningen zijn er intussen reeds
een tweetal wetsontwerpen inge
diend tot wijziging van de M.O. en de
Wrede door eenheid en eensgezindheid
Oorlog geen middel om twisten te regelen
Gistermiddag is de tekst gepubliceerd van de Kerstboodschap, die de H.
Vader eigenlijk daags vóór Kerstmis had willen uitspreken, doch waartoe
hij wegens zijn ziekte niet is gekomen.
In deze boodschap spreekt de H. Vader zeer uitvoerig over de vraagstuk
ken van de vrede en hij zegt, dat in 1944 de hoop werd gekoesterd, dat na
het aflopen der vijandelijkheden er een ware vrede zou komen. Maar in
plaats van deze vrede is een toestand ontstaan, die „koude oorlog" wordt
genoemd, een koude vrede, die zeker de vrede niet is, die in Bethlehem
werd beloofd.
Deze koude vrede is alleen maar een coëxistentie van mensen, die ge
handhaafd wordt door wederzijdse vrees en wederzijdse ontgoocheling. Het
is niet de ordelijke rust, zoals de christelijke vrede zou geven, het is niet de
vrede van God, waarvan St. Paulus spreekt.
Z. H. de Paus spreekt daarna over de coëxistentie in vrees, coëxistentie in
dwaling, coëxistentie in verdragen.
DE VREES HEERST.
In het eerste deel van zijn bood
schap zegt de H. Vader, dat er geen
oorlog heerst, maar evenmin een wa
re vrede. Bij iedere groep heerst vrees
voor de economische en de militairfe
H.O.-wet alsmede van de Kweek-
schoolwet, waarin een nieuw sys
teem inzake de subsidiëring van de
stichtingskosten van een school is
neergelegd. Volgens dat nieuwe sys
teem zullen rente en aflossing van
de bouwlening op de exploitatiereke
ning van de school kunnen worden
gebracht.
De moeilijkheid blijft hier, dat
nieuw gestichte scholen pas subsidie
kunnen ontvangen, als zij aan de ge
bruikelijke normen voldoen. Maar
dat is ook nu het geval.
Een ander bezwaar was de angst
voor teveel overheidsinvloed op het
onderwijs, indien al het onderwijs ge
heel-voor rekening van de Staat zou
komen. Wij achten deze vrees wat
overdreven. Practisch is het nu im
mers reeds zo, dat het leeuwendeel
van het onderwijs reeds door de
Staat wordt betaald en dat de onder
wijsprogramma's door de Staat wor
den vastgesteld. Het te betalen school
geld maakt slechts een zeer kleine
fractie uit van de totale kosten van
het onderwijs, de anderhalf millioen,
die daaraan nog ontbreekt zullen er
o.i. niet veel aan veranderen.
De zaak is nu zo opgelost, dat het
principe is gehandhaafd door alleen
de leerplichtige jeugd van schoolgeld
vrij te stellen en het dus boven veer
tien jaar d.w.z. vanaf de derde klas
van het middelbaar onderwijs te
laten bestaan, zij het dan ook op een
wijze, welke aan de zware lasten voor
de middengroepen tegemoet komt.
Maar als men daarbij nog in het oog
houdt, dat het voor de Staat zelf een
belang van de eerste órde is, dat de
jeugd goed middelbaar en technisch
onderwijs ontvangt, is er o.i. alles
voor te zeggen om ook dit onderwijs
geheel vrij te doen zijn. De zeer klei
ne fractie schoolgelden, die nu nog
overgebleven zijn, zullen aan het 6e
ginsel niet veel meer af of toe doen.
En voor de rest blijven er de beur
zen ook Staatsgelden of belas
tinggelden zo jnen wil die de laat
ste phase van het onderwijs voor ve
len kunnen vergemakkelijken.
macht van de andere groep en dit
heeft catastrophale gevolgen in het
gebruik van nieuwe wapenen. De een
volgt met bezorgdheid de technische
ontwikkeling van de ander, alsmede
de groei van de economische produc
tie. Iedereen tracht voordeel te trek
ken uit die vrees van de ander en die
vrees te vergroten.
In de politiek schijnt geen enkel
vertrouwen meer te bestaan, even
min als morele of principiële begin
selen, overspoeld als de politiek is
door ontgoocheling en terugval tot
het uiterste gedreven scepticisme.
De waanzin van deze toestand is,
dat de politiek heden ten dage, die
zo zeer de oorlog vreest, toch de oor
log blijft beschouwen als het middel
om twisten te regelen. Er bestaat een
groeiende overtuiging, dat eenvou
dige coëxistentie, beheerst door vrees,
niet langer beschouwd kan worden
als voldoening schenkend, want daar
door worden wij gedreven naar dat
gene wat wij het meeste vrezen.
Dan is er de waanzin van de leer,
die de politiek gedurende de laatste
tien jaren overheerst, dat oorlog een
van de toelaatbare vormen van póli-
tieke actie is, een natuurlijke bijna
noodzakelijk resultaat van onenig
heid tussen twee landen. Vandaar,
dat oorlog geen verantwoordelijkheid
op legt. Even dwaas is het aanvaarde
beginsel, dat degene, die de oorlog
verklaart, slechts een politieke dwa
ling begaat, indien hij de oorlog ver
liest, doch niet schuldig wordt bevon
den aan de morele misdaad, de vrede
niet te hebben bewaard, ofschoon het
in zijn macht gelegen had.
Oorlog, zo zegt de Paus, moet ech
ter als een object van morele orde
worden gezien. De schending van die
orde kan niet straffeloos geschieden.
Het is hier overduidelijk, dat de vre-
desactie van mensen, die God looche
nen, altijd twijfelachtig is en niet in
staat de vrees te verminderen en uit
te schakelen.
De tegenwoordige coëxistentie
heeft twee alternatieven, ofwel een
verheffing van de coëxistentie tot de
vreze Gods en ware vrede, ofwel een
ijzige verlamming van het internatio
nale leven, waarvan de gevolgen nu
al aan de dag treden.
Coëxistentie in dwaling.
Beide tegenover elkaar staande
groepen zijn bevangen door een eco
nomische vrees en beide al is het
dan om verschillende redenen ho
pen op een grote en meer verspreide
welvaart.
De H. Vader wijst er vervolgens
op, dat de leer van vrije uitwisseling
een ontgoocheling geworden is, ten
minste waar het de hoop op vrede
aangaat. Het is noodzakelijk er van
overtuigd te zijn, dat economisch con
tact tussen de volkeren alleen dan
practische resultaten voor de vrede
heeft, in zoverre die verhouding de
natuurwet volgt en geïnspireerd
wordt door de liefde en verder reke
ning houdt met de behoeften en bron
is van gezondheid De H. Vader wijst
eveneens op de dwaling, .die men te.
rugvindt in de roep om eenheid door
een van de twee tegenover elkaar
staande partijen.
Coëxistentie in waarheid.
Een groep baseert zijn binnenland
se eenheid op een vals idee, die een
schending betekent van de goddelijke
en de menselijke rechten. De andere
groep vergeet, dat de eenheid in hem
zelf verborgen is en hij richt zich op
politieke beginselen, die juist de een
heid vernietigen. Hier spreekt de H.
Vader over de hoop op een sterker
Verenigd Europa en waarschuwt te
gen het gevaar van het nationalisme,
dat zichzelf inkapselt, zijn krachten
concentreert en naar bondgenoten
zoekt. Dit betekent een gevaar voor
andere mensen. Sommige staten be
weren, dat de eenheidsband alleen
maar een afkeer is van slavernij;
maar dat is louter negatief en onvol
doende. Het moet vervangen worden
door de opvatting van vrijheid, die
door God wordt verlangd.
De Europese Christelijke tradities
kunnen dit ideaal opbrengen. En
Europa is nog in staat dit ideaal aan
de wereld te geven.
Zijne Heiligheid wijst er dan op,
dat in de naam van Christus een brug
geslagen kan worden tussen beide
groepen, want aan beide zijden zijn
er millioenen, die de christelijke
practijk hebben bewaard. Het is
waar, dat aan een kant de stem van
de mens, die de waarheid, de liefde
en de christelijke geest verdedigt, ge
smoord wordt door de openbare ge
zagsdragers, terwijl aan de andere zij
de te veel vrees bestaat, om goede
voornemens tot uitdrukking te bren
gen. De politici dienen zich te verza
melen en het aantal van hen, die van
goede wil zijn, vermeerderen. Dezen
immers zijn overal zeer talrijk. De
brug, die geslagen moet worden tus
sen beide groepen moet van geeste
lijke aard zijn.
Aansporing tot Christenen.
De H. Vader spoort tenslotte de
christenen in de landen, die nog vrij
zijn, aan, om alles in het werk te stel
len om de vrede over de gehele we
reld te vestigen. Het bezit van de
vrede heeft God gelegd in handen
van zijn dienaren tot het algemeen
welzijn. Zij, die deze gave niet ge
bruiken, hetzij door traagheid, hetzij
door veronachtzaming, handelen ver
keerd. De Paus waarschuwt in het
bijzonder hen, die tekort schieten in
hun sociale verplichtingen in het eco
nomische verkeer. De Kerstboodschap
besluit met de oproep terug te keren
tot de normen van oprechtheid, waar
heid en liefde, waarvoor God op aar
de is gekomen In Hem moet men de
ware band der eenheid zien.
Complot om de regering vjeg te werken
Britten en Amerikanen zouden hebben meegedaan
De Britse en Amerikaanse ambassades, alsmede de Bataafse Petroleum
Maatschappij, de Standard Vacuum Oil Company en de inmiddels opgehe
ven Nederlandse militaire missie in Indonesië zouden ook de hand hebben
gehad in het complot van de gearresteerde Nederlanders, dat ten doel
moest hebben de Indonesische regering omver te werpen.
Dit wordt althans gezegd in de gisteren te Djakarta gepubliceerde stuk
ken die betrekking hebben op de zaak van de Nederlander L. N. H. Jung
schlager. Hij wordt ervan beschuldigd, dat hij de leiding heeft gehad van
de Nederlands-Indische guerilla-organisatie (NIGO). Verwacht wordt dat
het proces tegen de heer Jungschlager, die elf maanden geleden is gearres
teerd, 13 Januari zal beginnen.
„BETROUWBARE" GETUIGEN.
Volgens verklaringen van dezelfde
getuigen die in de (voorlopig ge
schorste) zaak tegen de Nederlan
der Schmidt door de verdediging
herhaaldelijk op meineed werden be
trapt, zou de NIGO aanzienlijke fi
nanciële hulp van de westelijke mo
gendheden ontvangen. De bedoeling
zou zijn, dat na het omverwerpen
van het regiem-Soekarno een Isla-
mietische staat zou worden gesticht,
welke staatkundige ommekeer in In
donesië het westelijke blok voordelen
zou opleveren.
Een van de getuigen, de 34-jarige
voormalige soldaat van het vroege
re Koninklijk Nederlands-Indonesi
sche leger Manoch, heeft verklaard
dat hij als lid van een geheime Ne
derlandse organisatie eenmaal 225.000
dollar heeft ontvangen van een em
ployé van de Amerikaanse ambassa
de. Een anidere keer zou hij geld heb
ben ontvangen van een vertegen
woordiger van de Britse ambassade.
Ook anderen zouden herhaaldelijk
geld in ontvangst hebben genomen.
Deze boerderij in Mexico, Missouri, V. S., werd door zware sneeuwval omgetoverd in een speelgoeddorpje,
dat zo van onder de kerstboom kon zijn weggehaald. Het Oostelijke deel van Missouri, genoot in de afgelopen
dagen een welkome regen, welke werd afgewisseld door periodes van zonneschijn. De andere gedeelten van dfcze
staat, gingen in de laatste dagen van het oude jaar schuil onder een dik pak sneeuw, dat voorlopig nog
wel niet zal verdwijnen. Helemaal happy met dit witte Nieuwjaar was men in Amerika echter niet, omdat het
verkeer zeer vele moeilijkheden ondervond.
Voorts hebben getuigen verklaard,
aldus de stukken, dat vliegtuigen
van de Britse en Amerikaanse am
bassades, van de B.P.M. en van de
Standard Vacuum, alsmede een vlieg
tuig van de Indonesische luchtmacht
dat ter beschikking was gesteld van
de Nederlandse militaire missie in
1951, 1952 en 1953 herhaaldelijk wa
pens en munitie hebben afgeworpen
boven gebieden in West-Java en Su
matra, waar Indonesische opstande
lingen opereerden. Db vliegtuigen
zouden zijn opgestegen van de lucht
haven van Djakarta Kemajoran en
van het militaire vliegveld Tjililitan.
Manooh zou verscheidene vluchten
hebben meegemaakt.
Met brandbommen.
Een andere getuige, Amiroedin,
een voormalige burgerwerkkracht
van de Nederlandse militaire missie,
heeft gezegd, dat hij een vergadering
heeft bijgewoond met de leider van
de missie, generaal-majoor Pereira,
waarbij die had verklaard dat hij een
overeenkomst had aangegaan met
hooggeplaatste Indonesische officie
ren om de archieven van het kabi
net van de president, van het kabi
net van de minister-president, van
het ministerie van justitie en van het
parlement met brandbommen te ver
nietigen. De heer Jungschlager, die
volgens Amiroeding de vergadering
ook had bijgewoond, zou met de uit
voering van het plan zijn belast.
Uit bijna alle delen van Europa
wordt koude en sneeuw gemeld. Op
veel plaatsen ondervindt het verkeer
veel hinder. In Zweden is door een
sneeuwstorm, waardoor spoor-, weg
en luchtverkeer ernstig werd belem
merd, een einde gekomen aan enige
dagen van helder vriesweer.
Bij Grenoble in Frankrijk zijn bijna
honderd auto's vastgelopen in de
sneeuw, die plaatselijk tot twee me
ter hoog ligt. Op het station van
Innsbruck (Oostenrijk) kwam het
verkeer Maandag gedurende twee
uur tot staan, doordat als gevolg van
de vorst een electrische kabel brak.
Op het station-West in Wenen ston
den door de kou de klokken stil.
Ook in België is het koud. In het
Zuiden van het land ondervindt het
verkeer veel hinder van sneeuw en
gladde wegen. Hetzelfde geldt voor
West-Duitsland, waar het kwik tot
acht graden onder het nulpunt zakte.
In Denemarken was het Maandag
droog winterweer, doch er werd
sneeuw verwacht. Aan de Italiaanse
Riviera is Zondagavond de eerste
sneeuw van dit seizoen gevallen. Ook
in vele delen van Noord-Italië heeft
het gesneeuwd.
De treinen uit Zuid-Frankrijk
kwamen met vertraging in Parijs
aan, zulks ten gevolge van sneeuw
stormen.
In Parijs zijn twee niet in gebruik
zijnde stations van de Metro voor
daklozen opengesteld.
De moordaanslag op
president Remon
Maandagnamiddag is het stoffelijk
overschot van de vermoorde presi
dent José Remon van Panama ter
aarde besteld. De menigte hield zich
zeer rustig, alsof zij nog verdoofd
was door het plotselinge verlies van
president Remon, die, sportlievend
en vrolijk als hij was, grote popula
riteit bezat.
De lijkwagen werd gevolgd door
gehèlmde en met geweren bewapen
de leden van de nationale politie,
waarvan Remon vóór zijn verkiezing
tot president jarenlang bevelhebber
is geweest. De begrafenisplechtigheid
droeg een oud-Spaans karakter.
In het land is een nationale rouw
van dertig dagen afgekondigd.
Of de thans gearresteerde vorige
president Arias rechtstreeks bij de
moord betrokken is, dient nog bewe
zen te worden.
De politie heeft reeds veertig per
sonen gearresteerd in een poging om
de schuldigen te vinden.
Mevr. Diana Bixby (32 j.), de
vrouw die beroemd werd door rond
de wereld te vliegen, is bij een vlieg
tuigongeluk omgekomen. Zij werd
gisteren toen zij een vlucht maakte
van Mexico naar Long Beach in Ca-
lifornië, vermist.
Zij en haar echtgenoot, die samen
een vrachtluchtvaartmaatschappij be
zitten vlogen beiden in een eigen
vliegtuig boven een onherbergzaam
deel van Zuid-Californië. Over de
radio vertelde zij, dat haar benzine
opraakte. Het wrak van haar vlieg
tuig en haar stoffelijk overschot wer
den later in de Golf van Californië
dicht bij de kust ontdekt.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond. Opgem. te 10
uur).
VORST NEEMT TOE
Overdrijvende wolkenvelden j
en droog weer. Krachtige
matige Oostelijke wind. Lichte
tot matige vorst.
5 Jan zon op 8.50 en onder 16.45;
maan op 13.34 en onder 5.39 uur.
Het weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
sneeuw
—7 c
sneeuwbui
—2
geheel bew.
—5
motsneeuw
—1
geheel bew.
2
half bew.
—2
geheel bew.
—3
ijzel
—0
geheel bew.
—1
half bew.
1
regen
8
mist
—10
geheel bew.
4
onbewolkt
—5
geheel bew.
6
zwaar bew.
4
geheel bew.
—2
sneeuw
0
nevel
—4
onbewolkt
—9
zwaar bew.
9
Korreltje
De herinnering is het parfum van
de ziel.
