Douane-beambte van Shannon verklaarde dat de
start van het vliegtuig gebrekkig en onzeker was
TRAFFIC
Het blijkt moeilijk te zijn de geschiedenis
van 30 noodlottige seconden weer te geven
Vi^uvAG 3 DECEMBER 1954
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Onderzoek „Triton"-ramp (vierde dag)
Het onderzoek, dat te Dublin gehouden wordt, teneinde te pogen de oor
zaak van de Triton-ramp op te sporen, begon gisteren met het afdraaien
van de dictaphoonband, waarop alle gesprekken tussen verkeerstoren-
Shannon en de vertrekkende of aankomende vliegtuigen opgenomen zijn.
Wanneer men deze band beluistert, krijgt men enig begrip van de toe
stand, die in de fatale nacht op de verkeerstoren geheerst heeft.
De dictaphoonband laat ononderbroken gesprekken en oproepen horen
en daar tussendoor beluistert men een paar maal de zoekoproep aan het
verongelukte K.L.M.-toestel, die onbeantwoord bleef, omdat op het moment,
dat zij uitgezonden werd, de bemanning van de „Triton" al met de passa
giers voor hun leven vochten in de modder van de rivier.
GEEN NONCHALANCE.
Opmerkelijk is echter wel, dat ook
na de melding van enkele overvlie
gende vliegtuigen, dat er op de ri
vier iets niet in orde scheen, de hulp
verlening zo traag op gang kwam.
Hierbij moet echter niet uit het oog
verloren worden, dat de verkeers
toren toen reeds over de melding
van het radarstation beschikte, die
abusievelijk verteld had, dat zij
de „Triton" op haar scherm had.
De mening echter zoals men die
in bepaalde Nederlandse kringen
vlak na de ramp kon beluisteren en
die suggereerde, dat het een kwes
tie van grove nonchalance was ge
weest van de verkeerstoren te Shan
non werd door de dictaphoon
weerlegd.
De dictaphoon vermeldde, hoe de
„Triton" toestemming voor de start
kreeg en van het vliegveld verdween.
Na een minuut de Triton was toen
reeds verongelukt volgde een zoek-
oproep, die onbeantwoord bleef.
Twee uren later.
Daarop volgden de oproepen van
de verkeerstoren in snelle regelmaat.
Verschillende malen werd. de zoek
oproep aan de „Triton" herhaald, tel
kens onderbroken door routinege-
sprekken met andere vliegtuigen, die
landden of vertrokken.
Na enkele minuten scheende ge
ruststellende mededeling van het ra
darstation ontvangen te zijn en ge
dachtig de radiostoring, die de.„Tri
ton" al. op zijn weg van Amsterdam
naar Shannon gehad had, was de ver
keerstoren blijkbaar gerustgesteld.
Ongeveer 2 uur later kwam de
„Triton" weer op de dictaphoon. Op
de verkeerstoren bleek men lichtko-
gels uit de rivier gezien te hebben en
een vertrekkend vliegtuig werd ge
vraagd polshoogte te nemen.
Men vergete echter niet, dat het
nacht was en dat een onderzoek van
uit de lucht niet zo heel veel kon uit
richten.
Het vliegtuig, dat de verkenning
zou uitvoeren, meldde dan ook, dat
het geen conclusie kon trekken ,maar
dat er toch wel iets aan de hand
scheen te zijn.
Na ruim een minuut boven de
plaats van de ramp gevlogen te heb
ben, meldde het vliegtuig eindelijk,
dat het mensen met lampen zag
zwaaien en de verkeerstoren maakte
bekend, dat men boten opgeroepen
had.
Geen reddingmateriaal.
Hierbij bleek op de dictaphoon de
gebrekkigheid van het reddingsma
teriaal, want de boot moest aange
vraagd worden.
De dictaphoon gaf vervolgens ge
sprekken met andere vliegtuigen
weer, die gehoord hadden, dat er iets
niet in orde was en die alle hulp
aanboden.
Een Sabena vloog met schijnwer
pers over de rampplaats en' zag men
sen. De hulpacties waren echter toen
al gestart en de eerste reddingsboot
was al onderweg naar de rivier.
Het duurde echter nog drie kwar
tier, voordat het eerste gesprek tus
sen de marineboot en de verkeersto
ren op de dictaphoon weergegeven
werd.
Inmiddels had een bemanningslid
van de verongelukte „Triton" het
vliegveld bereikt en waren de hulp
acties via de dictaphoon in toenemen
de intensiviteit te beluisteren.
Douane-beambte had
voorgevoel.
Nadat gistermorgen dus via deze
band een volledig beeld- van de toe
stand op de verkeerstoren verkregen
was, ging de jury verder met het
verhoren van de bemanning, van wie
tot dan toe alleen de gezagvoerder
Viruly gehoord was.
Tijdens deze verhoren bleek, hoe
moeilijk het is om de geschiedenis
van enkele seconden nauwkeurig
weer te geven.
Met de ramp als achtergrond, bleek
het voor enkele bemanningsleden
moeilijk om zich precies te herinne
ren, of zij tijdens de start een vaag
voorgevoel van onveiligheid gekre
gen hadden, of zij de ramp eerst ont
dekt hadden, toen de machine al in
het water lag, of dat zij de plotselinge
daling ook vagelijk gevoeld hadden.
Belangrijker waren gisteren enkele
verklaringen van personeelsleden van
het vliegveld Shannon.
Een douane-ambtenaar, die reeds 3
jaren dag-in-dag-uit vliegtuigen ziet
vertrekken en aankomen, was tijdens
de start van de „Triton" naar buiten
gerend en had niet anders verwacht,
of het vliegtuing zou tegen de dijk
aan het eind van het vliegveld te
pletter vliegen, omdat het geen hoog
te kon krijgen.
Deze verklaring is in lijnrechte te
genspraak met de lezing van de be
manning, die allen verklaarden, dat
de start normaal was, dat er normaal
hoogte bereikt werd, en dat niets op
een naderende ramp wees.
De douane-beambte zou nog tegen
zijn chef gezegd hebben, dat hij blij
was, dat hij niet in dat vliegtuig (de
„Triton) zat, omdat hij het geluid
van de motoren niet vertrouwde.
De benzinedampen.
De eerste vlieger Parvitt had', vóór
deze min of meer opzienbarende ver
klaring, verteld, hoe alles vrij nor
maal óan boord was geweest, totdat
plotseling de lichten op het instru
mentenbord voor hem flauwer wer
den en het vliegtuig met een scherpe
zwaai tot stilstand kwam.
Hij was toen naar achteren gerend
en had de stewardess toegeroepen de
nooddeuren te openen, zonder echter
antwoord te krijgen.
Bedwelmd door benzinedampen
was hij tenslotte naar een van de uit
gangen gestrompeld, waar gezagvoer
der Viruly hem in een rubbervlot
deed plaatsnemen.
Parvitt eingde zijn verklaring met
een relaas over de belevenissen op
de modderige Shannon tijdens de
noodnacht, toen het rubbervlot op
een modderbank strandde en 3e vlie
ger Webbink op zijn verzoek door de
modder land had weten te bereiken
om de onheilsboodschap naar het
vliegveld te brengen.
Daarna werden de eerste lichtko-
gels afgeschoten, die het eerste alarm
op Shannon brachten.
Merkwaardige toestand.
Achtereenvolgens versohenen daar
na eerste boordwerktuigkundige H.
Rademakers en derde vlieger Web
bink in de getuigenbank.
Rademakers vertelde, dat hij na de
eerste trillingen, die door het vlieg
tuig gingen het vliegtuig kwam
toen in de rivier terecht op zijn
paneel met 70 instrumenten gekeken
had, of hij de oorzaak van onregel
matigheid daarop kon vinden, het
geen hem niet gelukte.
Pas enkele seconden later kwam
hij tot de ontdekking, dat er een
ramp gebeurd was.
Tenslotte kreeg de dappere Web
bink het woord, die het eerste alarm-
bericht op Shannon bracht.
Webbink vertelde, dat hij onmid
dellijk nadat het vliegtuig op het wa
ter terecht gekomen was, naar de pas
sagierscabine gerend was en daar een
merkwaardige toestand aangetroffen
had.
Enkele passagiers stonden opge
wonden voor in het vliegtuig en wer
den spoedig via de nooddeuren naar
rubbervlotten gebracht, die Viruly
inmiddels te water gelaten had.
Moeder van dr. Drees
95 jaar oud overleden
Gisteren is in haar woning aan
de Gerard Terborgstraat te Amster
dam overleden mevrouw A. S. Drees
van Dobbenburgh, de moeder van
minister-president dr. W. Drees. Me
vrouw DreesVan Dobbenburgh was
95 jaar.
De teraardebestelling zal geschie
den Zaterdag 4 December te 14 uur
op de begraafplaats „Rustoord" 'te
Diemen.
Prins Bernhard is gisteren in zijn
functie van inspecteur-generaal der
Koninklijke Landmacht naar West-
Duitsland gereisd voor een twee
daags bezoek aan de derde divisie,
die daar herhalingsoefeningen houdt.
Gisteren bezocht prins Bernhard de
Nederlandse troepen te Vogelsang en
vandaag zal hij de troepen, die in
het Sennelager zijn gelegerd, bezoe
ken.
Koeien stierven aan
loodvergiftiging
Drie koeien van de veehouder G.
Havik te Oostzaan zijn op zeer onge
wone wijze gestorven, nl. ten gevol
ge van loodvergiftiging. De eigenaar
heeft de koeien bij gebrek aan
hooi vers gemaaid gras gegeven,
dat groeide op een weiland bij de
Watering. Meer dan honderd jaar ge
leden hebben op dit terrein molens
gestaan, die loodwit maalden voor
de verffabricage. Na honderd jaar
schijnt deze zwaar giftige stof weer
aai de oppervlakte te zijn gekomen.
Koningin Juliana slaat er munt uit
H.M. de Koningin heeft Donderdag een bezoek gebracht aaft de Rijksmunt te Utrecht, om zich tijdens een rond
gang te laten voorlichten over de verschillende aspecten van dit unieke bedrijf. De Rijksmuntmeester dr. J. W.
van Hengel biedt H.M. een tweetal r auwe zilveren guldens aan, die Zij zojuist zelf heeft geslagen. V.l.n.r.
dr Van Hengel, Minister J. van de Kieft en H.M. de Koningin.
Geen spoedig einde.
Andere passagiers bleven ontzet op
hun stoelen zitten en waren onmach
tig iets te doen, hoewel 't water steeg
en de benzinedampen zijn verstik
kende werking reeds begonnen was.
Zo vertelde Webbink, dat hij een
man een vrouw zag zitten, die star
voor zich uitkeken en half-luid gebe
den opzegden. Webbink trok de man
aan zijn arm en riep „Come on, sir",
maar de man vertoonde geen reactie.
Later bleek, dat de man blind was,
zodat de ramp voor hem dubbel ver
schrikkelijk was. Toch heeft Webbink
kans gezien, zowel hem als zijn vrouw
uit het vliegtuig te krijgen; ze beho
ren dan ook tot de geredden
Met de verklaring van Webbink
eindigde de vierde dag van het on
derzoek en het ziet er niet naar uit,
dat de jury spoedig klaar zal komen
met haar onderzoek. Men overweegt
thans nog of men enkele passagiers
uit Amerika, die tijdens de ramp in
het vliegtuig waren en die experts
op luchtvaartgebied genoemd kun
nen worden, zal verzoeken als ge
tuige naar Ierland te komen.
etc ecAtc jou/lc IfafUua 8Oct.
Rusland vond uit, wat Engeland al lang had
In Moskou is kortgeleden gedemonstreerd met een nieuwe „waterstraalboot" met geringe diepgang, voor gebruik
in de ondiepe bovenloop van rivieren en in kleine zijriviertjes. In tegenstelling tot vaartuigen met schroef-
aandrijving is deze boot uitgerust met een pomp, die fikse waterstralen uitdrijft, welke voor de voortbeweging
zorgen. Proefvaarten hebben aangetoond, dat de nieuwe boot zeer wendbaar is en buitengewoon geschikt voor
het gebruik in ondiep water. Zoals bekend is dit principe reeds enige tijd geleden toegepast in Engeland,
waar men er een bootje mee uitrustte, dat zal worden gebruikt bij het blussen van „atoom-branden". De Rus
sische waterstraalboot in actie.
De overheid zal zich slechts met
een nieuw stelsel van loonpolitiek
kunnen verenigen, wanneer er de
zekerheid is, dat er geen ongebrei
delde stijging van lonen en andere
arbeidskosten komt. Dit schrijft mi
nister Suurhoff in zijn Memorie van
Antwoord aan de Tweede Kamer.
Dit betekent niet, dat er alleen maar
controle van overheidswege zal zijn.
De minister wil overigens het advies
over de toekomstige loonpolitiek van
de SER afwachten, alvorens zijn
standpunt te bepalen.
De technische en juridische voor
bereiding van een ander stelsel van
loonbeleid zal volgens de minister
geruime tijd in beslag nemen. Een
overgangsregeling heeft volgens hem
waarschijnlijk weinig nut.
Aan de houding van de vakbewe
ging in de toekomst twijfelt de mi
nister niet. Voor hem staat vast, dat
er bij de arbeidersbeweging de wil
tot zelfbeheersing is, wanneer het al
gemeen belang dit vereist. De des
tij ls aanvaarde consumptiebeperking
getuigt hiervan. De minister kan zich
echter indenken, dat bij een bepaald
systeem van vrijere loonvorming de
bona fide vakverenigingen in een
positie gedrongen worden, waarin
het uiterst moeilijk zal zijn een drang
naar een economisch niet geheel ver
antwoorde loonsverhoging te weer
staan.
POST VOOR OOST EN WEST.
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De data,
waarop de correspondentie uiterlijk
ter post moet zijn bezorgd, staan tus
sen haakjes, achter de naam van het
schip vermeld.
Indonesië: m.s. „Willem Ruys" (7
Dec.); Ned. Nw.-Guinea: m.s. „Kota
Agoeng" (16 Dec.), Ned. Antillen:
m.s. „Delft" (7 Dec.); Suriname: s.s.
„Cottica" (15 Dec.); Unie van Z.
Afrika en Z.W.-Afrika: m.s. „Win
chester Castle" (4 Dec.); m.s. „Wes-
terdam" (9 Dec.); Canada: s.s.
„Nieuw Amsterdam" (4 Dec.), s.s.
„Maasdam" (7 Dec.); Argentinië en
Brazilië: s.s. „Uruguay Star" (7 Dec),
s.s. „Alcantara" (3 Dec.); Australië
m.s. „Johan van Oldenbarnevelt" (8
Dec.); Nieuw-Zeeland: via Engeland
(4 Dec.).
Zweed door vijf
kogels getroffen
Op verboden terrein
Vijf kogels uit een revolver heb
ben een 23-jarige zeeman, de Zweed
Boris Georg Laaksonen uit Eckrö
getroffen.
Het wapen lag in de hand van de
wachtsman Van Beek van de artil
lerie-inrichting bij de Hembrug te
Zaandam.
Van Beek ontdekte de vreemde
ling op het terrein in het donker bij
het wachthuisje, 800 meter van de
fabriek. Hij lostte een waarschu
wingsschot, dat de zeeman waar
schijnlijk verkeerd heeft begrepen;
de bewaker richtte vervolgens zijn
wapen en trof hem vijf maal onder
het hart en in de maagstreek.
De politie heeft de zaak in onder
zoek. Men vermoedt, dat de zeeman,
opvarende van de Zweedse houtboot
Hernö, na het bezoek aan café's een
verkeerde weg is ingeslagen en over
een hek van dit verboden terrein is
geklommen.
In het gemeenteziekenhuis
Zaandam is ijlings bloedtransfusie
toegediend. De toestand van het
slachtoffer is niet zorgwekkend.
Kordate meisjes hielden
dief in de greep
„Dames, kunt u 20 gulden wisse
len?" vroeg de 27-jarige Hilversum-
se vertegenwoordiger op de Coolsin
gel in Rotterdam. De dames warer
zo bereidwillig, maar nog vóór de
ruil van bankbiljetten ten einde was,
ging de vertegenwoordiger er met
het dubbele bedrag vandoor. „Houdt
de dief", roepen de dames en ach
tervolgden de oplichter.
Twee meisjes, van 15 en 16 jaar
zagen hem een warenhuis binnen
vluchten. Zjj schoten snel een an
dere ingang binnen en liepen de
dief binnen het gebouw tegemoet.
Eenmaal in de greep van deze strijd
bare jongedames, lukte het de Hil
versummer niet zich te bevrijden,
Koninklijke familie
naar wintersport
De koninklijke familie zal dit jaar
de wintersportvacantie in Sankt An
ton am Arlberg in Oostenrijk door
brengen. De koningin en de prinses
sen zullen op 27 December per trein
uit ons land vertrekken. Prins Bern
hard zal enkele dagen later gaan. Hij
wordt voor de jaarwisseling in Sankt
Anton verwacht
Het bestuur van het Bedrijfschap
Zuivel heeft besloten in (leze Sinter
klaastijd een bedrag uit het zuivel-
fonds V van ongeveer 37,5 milliocn
gulden terug te betalen. De gelukki
gen zijn die, aan wie in het melk-
jaar November 1953/54 de heffing
van het Zuivelfonds werd opgelegd.
De eerste categorie dezer met deze
surprise bedachten betreft twintig
cent per percent vet per 100 kilo
gram over door zuivelfabrieken en
standaardisatiebedrijven van vee
houders ontvangen melk of room.
Op door boerenkaas-producenten
bereide kaas wordt 6,60 per 100
kg terug betaald.
Tenslotte zal over iedere honderd
liter volle melk, welke door melk
veehouders rechtstreeks of via slij
ters in consumptie gebracht werd,
drie kwartjes worden teruggestort.
Spoorwegman door
verdwaald schot gedood
Aan zijn verwondingen is gister-
morge nin het St. Annaziekenhuis te
Oss overleden de 47-jarige heer Lips,
die in dienst was van de Ned. Spoor
wegen.
De heer Lips moest eergisteren de
spoorbrug over de Maas bij Raven-
stein controleren. Op de spoordijk
werd hij getroffen door een schot ha
gel, dat was afgevuurd door een ja
ger uit Ravenstein, die daar met een
jachtopziener op schadelijk wild
jaagde.
De getroffene werd ernstig gewond
aan het hoofd en is direct naar het
Hij werd door de politie ingerekend, ziekenhuis te Oss overgebracht.
