De Stichting Woonwagenwerk te Leiden vraagt
B. en W. om een school op het kampterrein
Aantal invaliditeitsdagen als gevolg
van rheuma bijna 20% van 't totaal
Leert de kampjeugd een ambacht
Kinderen kunnen in de
stadsschool niet wennen
i
Ook een kapel op het terrein
Gemeenteraadslid tevens bijzonder
hoogleraar aan Leidse Universiteit
N,r HUIBERS
Gskoorfeaankondigingen
ZATERDAG 23 OCTOBER 1954
DE LEIDSE COURANT
DERDE BLAD PAGINA 1
4
Bij alle enorme bouwkundige projecten van het Leidse gemeentebestuur:
veemarkthal van 8% millioen, torenflat van een nog onbekend millioen-
bedrag ligt een raadsbesluit (het betreft een bedrag van 16.000 gulden),
dat niet op het tweede plan mag raken. Wij bedoelen hier de sanering van
het woonwagenkamp. De gemeentewerken raken overbelast, de wethouder
heeft er in de raad reeds meerdere malen op gezinspeeld. Het zou waarlijk
niet te verwonderen zijn bij de gezonde activiteit van de Leidse gemeente,
die haar in het brandpunt van de landelijke belangstelling heeft geplaatst,
maar laat men zich realiseren, dat hier diep-menselijke belangen op het
spel staan.
Vroeger al is er in deze krant ruime aandacht besteed aan de toestanden
in het woonwagenkamp. Wederom staat een winter voor de deur. Loffelijke
initiatieven zijn intussen genomen en veel is er al in het kamp, vooral ten
aanzien van de sociale zorg verbeterd. j
Nog steeds is er echter op het terrein maar één kraan voor ongeveer 300
mensen, nog steeds zijn er nog maar 4 W. C.'s Wij vernemen, dat de 16
mille zullen besteed worden voor de uitbreiding en verbetering van de be
strating voor het betegelen, van de bestaande W. C.'s, het maken van een
deugdelijke afrastering en de aanleg van 4 brandkranen.
Dat is ideaal, het kamp schreeuwt er om.
Het beeld van de kleuter, die in
de modder speelt, de graaiende hand
jes in het vuil, slootjes gravend of
zo maar wat mijmerend op de schoot
van moeder aarde: dat is het beeld
van het woonwagenkamp.
Moeder zei: „vort, naar buiten."
Zij kan niet anders, want de ruimte
in de wagens biedt nog niet eens vol
doende plaats aan de verschoten en
versleten meubeltjes.
Is het verwonderlijk dat de stich
ting woonwagenwerk de kinderen
een koesterend onderdak en verzor
ging wil geven.
(Foto: „De Leidse Courant")
Een frisse straal water.
Dank zij de betere bestrating en
de brandkranen zal het mogelijk zijn
het terrein geregeld met een frisse
straal water te reinigen. Maar laat
het college er op bedacht zijn, dat bij
alle activiteiten, hier een plan ligt,
dat de brandende aandacht verdient.
Het zou te verklaren, maar eigenlijk
niet te vergeven zijn, als dit kleine
project in de zoom van Leiden in
het vergeetboek zou geraken.
Sociaal werkster.
Dit is één van de zorgen van de
Leidse stichting woonwagenwerk. Zij
ondervindt echter van het gemeen
tebestuur volledige medewerking,
dank zij zijn hulp is het haar moge
lijk om in het kamp een sociale
werkster de grote nood te doen le
nigen. Door haar geregeld bezoek
aan het kamp heeft zij een uitstekend
overzicht van de toestand in het
kamp en zij wordt, dank zij bijzon
dere maatregelen, die de bijzondere
aard van een woonwagenkamp be
hoeven, in staat gesteld waar no
dig stoffelijke hulp te verlenen.
Ook de medische verzorging van
de kampbewoners is uitstekend ge
regeld. Via de G.G.D. kunnen zij
door iedere dokter gratis geholpen
worden.
Geestelijke ontwikkeling.
Bij al de materiële voorzieningen
ziet de stichting het echter als haar
belangrijkste taak mede te werken
aan de geestelijke ontwikkeling van
de kampbewoners.
Wij vernemen, dat deze week aan
het college van B. en W. een aan
vrage is verzonden voor het bouwen
van een kampschool. Eerder al heeft
de stichting een schrijven gericht
aan H. M. de Koningin, waarin om
verlaging werd gevraagd van het
verplicht aantal leerlingen. Er be
staat immers een wet, die voor
schrijft, dat er voor de stichting van
een school tenminste honderd leer
lingen in het vooruitzicht moet wor
den gesteld. Voor de gevraagde ver
laging is toestemming verleend. Het
minimum aantal was teruggebracht
op 26.
Wij schreven al, dat de stichting
woonwagenwerk, de opvoeding als
een probleem van eerste orde ziet.
Zij gaat hierbij uit van de volgen
de motivering.
De kinderen, die vroeger en thans
in het kamp waren en zijn, gaan niet
naar school. En dat is te begrijpen.
De afstanden, zowel naar de Oegst-
geestse als Leidse scholen, zijn te
groot op de eerste plaats. Maar ster
ker spreekt nog het gevoel van min
derwaardigheid, dat de kinderen op
de stadsscholen onvermijdelijk krij
gen. Zij voelen er zich niet thuis. Zij
dragen meestal kleren, die nog al
schrijnend contrasteren met de jurk
jes en pakjes van de stadskinderen.
Kinderen kunnen wreed zijn. In
waarheid moet gezegd worden, dat
de kampbewonertjes door de jeug
dige scholieren niet geduld worden.
Is het daarom begrijpelijk, dat de
leerplichtwet door de bewoners van
het kamp met voeten wordt getre
den.
Ook maakt het zwervend bestaan
van de bewoners geregeld en gede
gen onderwijs onmogelijk.
Met 12 jaar nog analphabeet.
Hierdoor is het ook te verklaren,
dat meisjes en jongens van 12 jaar
en ouder, die met hun ouders dit
zwervend bestaan leiden, meestal nog
niet lezen en schrijven kunnen.
Het gevoel van minderwaardigheid
geeft hun later een wrok tegen de
hele maatschappij.
Wat de aard van het onderwijs aan
de kampschool betreft, de stichting
heeft klassikaal onderwijs met taken
op het oog. Zo ongeveer als de me
thode van het schriftelijk onderwijs:
heeft een kind een taak volbracht,
dan kan het overgaan op de volgen
de. Een dergelijke methode wordt
ook gevolgd op de tientallen kamp-
scholen, die in heel Nederland (voor
al in het zuiden) verrezen zijn.
De stichting ziet het verder als als
haar ideaal, dat bij de school ook
mogelijkheid is voor het kleuteron
derwijs. „De kleintjes uit de mod
der", is hierbij het devies, want wat
blijft er bij de nauwe ruimte van de
woonwagen anders over voor de
kleuters dan de openlucht?
Leer een ambacht.
Volle nadruk legt de stichting
voorts op de aansluiting van het on
derwijs op de technische schooL Het
is immers het streven om de jongelui
met een ambacht vertrouwd te ma
ken en van de straathandel te ver
vreemden. Zij zouden zich vestigen
en op de duur zouden zelfs woonwa
genkampen overbodig kunnen blij
ken.
ZINGANA,
de zingende
zigeunerteut
Zingana, is één van die prach-
tige namen, waarmede de meis
jes van het zwerversvolk, dat in
de woonwagenkampen woont bij
haar geboorte worden getooid.
Daarom heet de fancy-fair, die
de stichting woonwagenwerk te
Leiden organiseert, „Zingana, de
zingende Zigeunertent". In deze
tent kan men op een prettige
manier zijn portemonnaie lang
zamerhand voelen slinken.
Gelijk met deze gewichtsver
mindering groeit het ideaal van
de stichting, die de belangen van
de bewoners van het woonwa
genkamp aan de Haarlemmer
trekvaart behartigd.
De aankoop en verplaatsing
van een houten gebouwtje, dat
op het terrein onder meer dienst
zal doen als spreekcentrum voor
de werkster, kinderbewaarplaats
en kapel, zou van bet geld be
kostigd kunnen worden.
De fancy-fair vindt plaats in
i het verenigingsgebouw te Oegst-
geest op Vrijdag 29 October a.s.
van 912 uur nam., Zaterdag 30
October van 212 uur nam. en
Zondag 31 October van 112 uur.
De meisjes vooral moet het huis
houdelijke werk, naaien, koken, zui
gelingenzorg en dergelijke worden
bijgebracht.
53 Ouders zijn er voor.
De aanvrage van de stichting wordt
bekrachtigd met de handtekeningen
van 53 ouders, die heel graag hun
kinderen op de school zouden zien.
Men kan dus zeker ook al veran
dert het kamp geregeld van bevol
king rekenen op veel meer dan
het minimum aantal leerlingen.
Nu het grote goed van deze scho
len in vele steden van het land er
kend is (Hoofdinspecteur van het
woonwagenonderwijs, de heer Tase-
laar in Leiden wel bekend is
een overtuigd voorstander van het
kamponderwijs) meent de stichting
met vrucht te kunnen hopen op de
medewerking van het college van B.
en W. te Leiden. De gemeente zal
wat grond moeten offeren, want uit
breiding van het kamp in de richting
van de Trekvaart wordt voor de bouw
van de school noodzakelijk.
Hier zou de kampschool moeien komen
Op de plaats, waar nu dit vriendelijke jongetje staat, ziet de stichting
woonwagenwerk in gedachten al een helder, droog, goed verwarmde en
verwarmende school staan. (Foto „De Leidse Courant".
Financiële problemen.
Er ligt echter op dit gebouwtje een
sombere schaduw. De stichting ziet
zich bij al haar uitgaven geplaatst
voor de bouwkosten.
Om de zware financiële zorgen een
weinig te verlichten organiseert de
stichting een fancy-fair in het ver
enigingsgebouw te Oegstgeest.
Deze tovermarkt draagt de wellui
dende naam van „Zingana, de zin
gende zigeunertent" of wel afgekort
tot Z.Z.Z.
De data zijn 29, 30 en 31 Octo
ber- a.s.
.We weten er nog niet alles van,
maar we vergissen ons zeker niet als
we beweren, dat een bezoek aan deze
fancy-fair de moeite waard zal zijn.
Leidse burgers, die het belang van
dit grote sociale apostolaatswerk
zien, worden tot bezoek «aan deze
fancy-fair uitgenodigd.
Ook vermelding van het gironum
mer van de bankrekening bij de boe
renleenbank te Oegstgeest n.1. 35734
zal misschien de stichting een ge
deelte van de zo nodige contanten
opleveren. Gelieve bij storting te
vermelden: stichting woonwagen
werk te Leiden.
Fancy-fair moet
contanten opleveren
In afwachting van de reactie van
het gemeentebestuur op de aanvrage
voor de bouw van een kampschool
heeft de stichting een loffelijk initia
tief genomen. Zij heeft een houten
gebouwtje gekocht, niet veel meer
dan een keet, maar er is wel iets van
te maken. Het is stevig en water
dicht.
De stichting heeft aan B. en W.
een aanvrage gericht om het gebouw
tje op het terrein te mogen plaatsen.
Het gebouwtje zal uitstekende
diensten verlenen (1) als spreekka
mer voor de sociale werkster, (2) om
de kleuters op te vangen en behaag
lijk onderdak te geven en (3) om als
kapel dienst te kunnen doen.
Een eigen kerkje op dit terrein dat
is het ideaal, zeker ook voor de men
sen, die er wonen. Zij zijn voor 90
katholiek. Practisch alle kampbewo
ners-zwervers komen uit de zuidelij
ke provincies.
Deze kapel moet er in ieder geval
komen.
Ambtsaanvaarding dr. J. GosHngs
Vrijdagmiddag aanvaardde dr. J.
Goslings, rheumatoloog te Leiden, het
ambt van bijzonder hoogleraar aan
de Leidse universiteit met het uitspre
ken van een oratie over beschouwin
gen ten aanzien van plaats en taak
van de rheumatologie. Prof. Goslings
bezet daardoor voor het eerst deze
bijzondere leerstoel.
Naast talloze medici woonden te
vens velen uit kringen van het Leids
gemeentebestuur deze oratie bij als
gevolg van het feit, dat prof. Gos
lings deel uitmaakt van de Leidse ge
meenteraad en geruime tijd voorzitter
was van de fractie van de P.v.d.A. in
het college van vroede vaderen der
sleutelstad. Voorts was er officiële
belangstelling uit Noordwijk, waar
een onder leiding van prof. Goslings
staande rheumatologische inrichting
Sociale omstandigheden van
invloed.
Het grootste deel van zijn oratie
wijdde prof. Gsolings aan de histo
risch-wetenschappelijke ontwikkeling
van de kennis omtrent het rheuma-
vraagstuk, daarbij recente gegevens
omtrent de omvang van dit probleem
en de nieuwste wetenschappelijke
ontwikkelingen op de voorgrond stel
lend.
Daarbij wees prof. Goslings er op,
dat volgens de jongste onderzoekin
gen en tellingen in de Ver. Staten
thans ruim een millioen mensen lijdt
aan chronische gewrichtsontsteking
van rheumatologische aard. Het aan
tal invaliditeitsdagen per jaar als ge
volg van chronische rheumatische
aandoeningen bedraagt twee tot tien
maal meer dan b.v. als gevolg van
hartziekten, kanker, diabetes of tu
berculose.
Bij personen in slechte sociale om
standigheden vindt men tot drie-en-
een half maal meer ziektegevallen
dan in de hoge welstandsklasse.
Veertien procent van de
ziektemeldingen.
Voor ons land achtte spreker ver
meldenswaard de onderzoekingen van
Muntendam in 19235 in de drie
noordelijke provincies. Hieruit bleek,
dat daar bijna veertien procent der
ziektemeldingen voor de ziektewet
berustte op „rheuma", terwijl 18.3
procent der ziektedagen en 20.6 pro
cent va nhet uitgekeerde ziekengeld
op naam van deze ziektegroep kwam
te staan.
Na afloop van de oratie, welke be
slóten werd door de gebruikelijke
toespraken, werd een zeer drukke re
ceptie gehouden, waar onder meer
velen uit kringen van het Leids ge
meentebestuur de nieuwe hoogleraar
hun gelukwensen aanboden.
Haarlemmerstraat 1 23, Leiden
voor
(Advertentie!
Dr. J. v. d. Handel, adj.-dir. Kamer-
lingh Onnes Laboratorium wenst de
nieuwe professor geluk met zijn
ambtsaanvaarding Het tweetal
wordt door de talloze receptiegangers
omspoeld.
