In
en
de toekomst
verkrijgbaar
hoger vetgehalte
bij de kruidenier?
Het woord „mandement" klonk vaker
in de Tweede Kamer dan „begroting"
HOOGENBOSCH
Dronkaard spoelde gestolen geld
van voogdij-inrichting door toilet
Nieuw stadhuis van Amsterdam zal
aan het Waterloo-plein verrijzen
U zult hem daar helaas niet
meer ontmoetenhij dook
WOENSDAG 6 OCTOBER 1954,
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
POLITIEK STEEKSPEL IS BEGONNEN
De Tweede Kamer is gisteren be
gonnen met de algemene beschou
wingen over de Rijksbegroting.
De heer BURGER (PvdA) betoogt
dat de belangrijkste politieke gebeur
tenis van het afgelopen tijdperk de
uitspraak van de Franse Assemblée
was, waarbij het EDG-verdrag werd
verworpen. Komt de weg, die thans
voor de militaire Europese samen
werking wordt gevolgd via het Brus
sels Pact neer op een oncontroleer
bare militaire integratie?
Over de binnenlandse situatie zegt
de PvdA-fractieleider onder meer,
dat in deze politieke omstandigheden
waarin de twee grootste partijen moe
ten samenwerken, de KVP deze sa
menwerking wil doen voelen als een
onduldbare kluister, naar welker sla
king reikhalzend wordt uitgezien.
Sinds 1945 wordt al storm gelopen
tegen wat „dirigisme" genoemd wordt
Met voldoening kan de heer Burger
nu echter constateren, dat de vruch
ten van een dergelijk beleid zicht
baar worden.
Wat heeft de regering in petto
voor de „vergeten groepen"? Ten
aanzien van het onderwijs acht hij
het weipig bevredigend, dat nu re
latief gesproken minder geld wordt
beschikbaar gesteld dan voor de oor
log. Ook wijst hij op het hoge aan
tal leerlingen per klas.
Hij zegt, dat hij de eerste in deze
Kamer was, die de regering mocht
toeroepen, ons te laten profiteren
van de vruchten van het na-oorlogse
financiële beléid, onder andere ge
voerd door prof. Lieftinck. De ver
leiding is er, ook voor de regering,
om maar rustig mee te deinen met
het economisch getij. Is nu niet de
tijd aangebroken voor het voeren
van een principiële progressieve po
litiek?
Mandement gedenatureerd
De katholieke pers heeft, volgens
de heer Burger, het Mandement der
bisschoppen gedenatureerd tot een
effectief politiek schotschrift. De
KVP heeft nauwelijks pogingen ge
daan om dit op te helderen. De so
cialistische woordvoerder haalt de
Nieuwe Eeuw aan, die gewezen heeft
op fouten, die de KVP terzake ge
maakt heeft. Hij wij?t op de voor
lichting, die de katholieke pers heeft
gegeven over de kadervergadering
van de PvdA terzake van het Man
dement. Hij noemt deze voorlichting
verkeerd.
Spr. zegt, geen behoefte te hebben
aan verdrukte minderheden ook niet
wat het humanisme betreft. De hu
manisten vormen nog altijd een vol
waardig bevolkingsdeel. Vanzelfspre
kend zouden aan de andere kant de
katholieken gezien het protest
van de ARKA ook kunnen reke
nen op de PvdA, als het gaat om ge
lijkberechting. Er bestaat nu een
dubbelzinnige situatie van de KVP
ten opzichte van de democratie. Spr.
wijst er onder meer op, dat daardoor
de totalitaire machten in de kaart
wordt gespeeld. Dat kunnen we ons
niet veroorloven. Men zegt Ook, dat
het protest van de PvdA eigenlijk te
beschouwen is als een partij-politie
ke angst, dat de doorbraak tot staan
is gebracht.
Het probleem gaat over de vraag,
of wij ons mogen permitteren, poli
tiek samen te werken met een poli
tieke groepering, wier democratisch
karakter in twijfel getrokken kan
worden. Aan dit probleem komt de
heer Bruins Slot teleurstellenderwij-
ze niet toe. Wij kunnen niet het recht
erkennen om politieke keuze uit te
sluiten omdat daardoor de democra
tie wordt aangetast. Het is nog
steeds niet gelukt, het wezen van de
KVP te ontwarren. Het lidmaatschap
van katholieken is voor de PvdA
even essentieel als dat van andere
groeperingen.
Spr. verklaart, dat de P.v.d.A. wei
gert mede te werken met een partij,
bij welke de democratie niet veilig, is.
Door dat te doen zou de P.v.d.A. de
verantwoordelijkheid op zich nemen
voor het ondermijnen van de demo
cratie. Spr. geeft te kennen, dat de
P.v.d.A. allesbehalve regeringsmoede
is. Een partij moet echter niet meer
verantwoordelijkheid nemen dan ze
kan dragen. Hij is overigens van oor
deel, dat geregeerd kan worden zon
der de P.v.d.A. en ook zonder de
K.V.P.
De heer Oud kwalificeert het hui
dige kabinet als een van beminnelijk
optimisme. De minister van Econo
mische Zaken is in alle opzichten op
timistisch. Zoals hij al eens meer
heeft gezegd getuigt de minister van
een liberale mentaliteit, en wel de
mentaliteit van het oude liberalisme.
Wat de loonpolitiek aangaat zegt
spr., dat de overheid de behulpzame
hand moeten bieden, doch ook het
oog gericht moet houden op andere
groepen, die hij verwaarloosde groe
pen zou willen noemen. Bij de zeven
de loonronde komen de verwaarloos
de groepen weer in het gedrang.
Wat het onderwijs betreft betoogt
de heer Oud, dat hier een vooruit
ziend beleid ontbreekt, hetgeen hem
verontrust.
De kwestie van het mandement
zegt hij een grote principiële zaak te
achten.
De heer Oud betoogt, dat het ver
band tussen godsdienstig geloof en
politieke overtuiging onmiskenbaar
is. Hij herinnert aan de regerings
verklaring van 1948, toen het eerste
kabinet-Drees optrad. Daarin heeft
men zich kunnen scharen achter het
hogere beginsel" in dit verband geeft
hij als zijn opvatting te kennen, dat
er geen verschil is tussen positieve
christenen en anderen. De zedelijke
grondslagen van het christendom
aanvaardend gaan toch de wegen uit
een.
Komende tot het mandement stelt
hij voorop de erkenning van het
recht der bisschoppen het uit te vaar
digen. Evenzeer erkent hij het recht
om het te critiseren.
Spr. betoogt, dat de Kerk voorzich
tig moet zijn als het gaat om het
aanbevelen van concrete maatregelen.
Zo moet zij ook voorzichtig zijn met
het verbieden van bepaalde politieke
richtingen.
Aan het nodeloos opwerpen van
tegenstellingen verklaart spr. geen
behoefte te hebben. Waar men wel
behoefte aan heeft is: verdraagzaam
heid. Er is niets goeds te verwachten
van een felle strijd tussen Rooms- en
on-Rooms.
In troonrede en begroting zegt de
heer Tilanus (C.H.) een optimistische
klank te hebben waargenomen, waar
voor hij dankbaar is.
De mededeling over belastingverla
ging is verheugend, maar waarom
moet daarmede gewacht worden tot
begin 1956? Wat over de vennoot
schapsbelasting in de troonrede is
gezegd acht spr. zeer teleurstellend.
Uit de troonrede zegt spr. te heb
ben begrepen, dat de regering afziet
van een algehele herziening der
grondwet. Wel is er behoefte aan eni
ge wijziging van de grondwet. Hij
vraagt naar enige nadere gegevens
over de plannen te dien aanzien.
Bijzondere
voor de belangen van vreemdelingen
verkeer en het horecabedrijf.
Wat het mandement betreft moet
men z.i. teruggaan tot 1945. Mensen,
die tijdens de bezetting in St. Mi-
chiels Gestel gijzelaar waren, hebben
plannen gemaakt voor politieke par
tijvorming. Daarbij werd geen reke
ning gehouden met het volkskarak-
OCTOBER
maand
maat clast
Pc/toetten
HAARLEMMERSTRAAT 131 - LEIDEN
(Advertentie)
„doorbraak" heeft de C.H. geen last.
De P.v.d.A. is zelf doorgebroken
voor andere ideeën. De P.v.d.A. is
anders dan de voor-oorlogse S.D.A.P.,
waarover spr. zich in 's lands belang
verblijdt.
Over de felle aanvajlen van de
P.v.d.A. op het mandement heeft spr.
zich verbaasd, gezien het beginselpro
gram der partij. Spr. heeft het man
dement gezien als een woord van de
Kerk tot de leden van die Kerk.
Naar aanleiding van het betoog van
de heer Oud vraagt spr. hoe het mo
gelijk is een scheiding te maken tus
sen geloofsopvatting en grondslagen
aandacht vraagt spr. ener partij.
De heer Tilanus is het als protes
tant met bepaalde opvattingen in het
mandement niet eens, maar het man
dement is bestemd voor de katholie
ken en niet voor hem.
Spr. betreurt het, dat het N.V.V. de
samenwerking in de raad van vak
centrales heeft verbroken.
Tegen vijf uur wordt de vergade
ring verdaagd tot hedenmiddag één
uur.
ter.
Spr. verklaart, dat zijn partij zoekt
naar wat bindt en niet naar wat in
ons volksleven scheidt. In dit ver
band herinnert hij aan zijn betoog
van verleden jaar, toen hij zich te
weer stelde tegen een aanval op de
confessionele partijvorming. Van de
Schilderij van koningin voor stadhuis Zwolle
Een overzicht tijdens de debatten.
V.l.n.r.: aan het woord is mr. J. A. W.
Burger (P. v. d. A.), verder de beide
griffiers van de Kamer en mr. L. G.
Kortenhorst.
Melk-meldingen van minister Mansholt
De Amsterdamse kunstschilder Theo
Swagemakers heeft in opdracht een
schilderij vervaardigd van H. M. de
Koningin, bestemd voor de Raad
zaal te Zwolle. Het kunstwerk zal
over enige dagen naar Zwolle ver
voerd worden, waar het tezamen met
een collectie werken van de kunste
naar zal worden tentoongesteld. On
ze foto toont de schilder met zijn
schepping.
Vrijheid na 12 jaar
Naar aanleiding van het verzoek
van het lid der Tweede Kamer, de
heer Vondeling, heeft de minister
van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening de Tweede Kamer per
brief een uiteenzetting gegeven over
de prijsvorming van de consumptie-
melk in het Westen des lands.
Volgens de minister bestaat er een
behoorlijk inzicht in de factoren,
welke geleid hebben tot de verhoging
van de consumentenprijs, sinds de
vrijlating daarvan op 18 April 1953.
Ten aanzien van de hoogte van de
slijtersmarges kan worden opge-
Voorstel aan gemeenteraad
Opera op plaats van
oude paleis van Volksvlijt
Het college van B. en W. van Am
sterdam stelt de gemeenteraad thans
voor de tweede maal binnen vijf jaar
voor het terrein aan het Waterloo-
plein, begrensd door het Plein, de
Amstel en de Zwanenburgwal, te be
stemmen als plaats voor het nieuwe
stadhuis, dat in de toekomst moet
worden gebouwd. Indien de raad
zich met dit voorstel verenigt, dan
komt het in 1953 genomen raadsbe
sluit om het stadhuis te bouwen aan
het Frederiksplein te vervallen.
B. en W. stellen thans voor om op dit
laatste terrein, begrensd door het
Frederiksplein, het Oosteinde, de
Singelgracht en het Westeinde de
plaats van het voormalig Paleis voor
Volksvlijt aan te wijzen voor de
bouw van een operagebouw.
Tenslotte stellen B. en W. voor een
commissie in te stellen ter voorbe
reiding van de bouw van het stad
huis op het bovengenoemde ter
rein.
Dit alles is gistermiddag openbaar
gemaakt door de burgemeester van
Amsterdam, mr. Arn. J. d'Ailly, aan
vertegenwoordigers van de pers. Na
lange voorbereiding is men tot dit
voorstel gekomen, waaraan B. en W.
unaniem hun stem hebben gegeven,
zulks in tegenstelling tot vier jaar ge
leden, toen een voorstel werd inge
diend om het stadhuis eveneens op
het terrein Waterlooplein te bou
wen, dat door de raad werd verwor
pen met 2815 stemmen, waarbij
ook de wethouder voor de publieke
werken tegen stemde. Het nieuwe
plan is eveneens op essentiële punten
gewijzigd.
De voornaamste bezwaren tegen
het voorstel in 1950 om het stadhuis
aan het Waterlooplein te bouwen,
betroffen in hoofdzaak de grootte
van het terrein in verband met de
gevraagde ruimten de verkeerssitua
tie in deze omgeving en de bereik
baarheid van het terrein vanuit an
dere stadsdelen. B. en W. zijn van
oordeel, zo zeggen zij, dat de ligging
van het terrein in het wegenschema
"an de binnenstad veel voordelen
biedt voor de bouw van het stad
huis. Ook om bedrijfsorganisatori
sche redenen verdient het Waterloo
plein de voorkeur.
De wervingskosten van de grond
van dit terrein worden begroot op vijf
millioen gulden.
merkt, dat niet aan de indruk kan
worden ontkomen, dat deze in som
mige gevallen meer zijn verhoogd
dan strikt noodzakelijk was. Reke
ning houdende met de omstandig
heid, dat niet verwacht kan worden,
dat na een ongeveer 12-jarige periode
van prijsbinding de natuurlijke ver
houdingen direct een voldoende rem
zullen vormen voor misbruiken,
heeft de minister gemeend de ont
wikkeling op het onderhavige terrein
eerst eens te moeten aanzien.
De sterk wisselende en zeer ver
schillende toestanden met betrekking
tot de melkbezorging in soms be
perkte gebieden maken de bestrij
ding van meer of minder sterke uit
wassen niet gemakkelijk, aangezien
daarbij wederom moeilijkheden of
onbillijkheden van andere aard drei
gen te ontstaan.
Betreffende de door de veehouders
bedongen „meerwaarde" bestaat er
twijfel bij de minister of deze wel
volkomen gerechtvaardigd is.
Vermindering subsidie.
Het subsidie op de consumptiemelk
zal, naar het oordeel van de minister
geleidelijk moeten worden vermin
derd en tenslotte geheel moeten
worden afgeschaft, tenzij dit in het
kader van het loon- en prijsbeleid
bezwaren zou ontmoeten of de afzet
van zuivel- en melkproducten daar
door in ernstige moeilijkheden zou
komen.
Een verhoging van het vetgehalte
van de consumptiemelk, die ook in
sommige kringen van het bedrijfsle
ven sterk wordt bepleit, is dezerzijds,
in verband met de daaruit voort
vloeiende verhoging van de prijs en
het gevaar van daling van het ver
bruik, steeds afgewezen.
Hoger vetgehalte?
Om toch tegemoet te komen aan
het bij een deel der consumenten
bestaande verlangen naar melk met
een hoger vetgehalte, werd wél de
beschikbaarstelling van melk met
ten minste 3,5 pet, naast gestandaar
diseerde melk met een vetgehalte
van 2,5 pet, in overweging genomen.
Het overleg omtrent deze vraag
stukken is nog gaande.
Zoals uit de maatregelen ten aan
zien van de sanering reeds blijkt,
bestaat er bij de overheid de sterke
wens om door stimulering van een
zekere concurrentie het risico, te ver-
Misbruik van
vertrouwen
Gistermorgen heeft de officier van
justitie bij de rechtbank te Amster
dam tegen een 24-jarige timmerman
uit Amsterdam wegens diefstal van
een geldkistje, inhoudende 450.
een gevangenisstraf van een jaar,
waarvan zes maanden voorwaardelijk
geëist, met een proeftijd van drie
maanden en gedurende drie jaar on
dertoezichtstelling van de R.K. re
classering.
Verdachte had in de nacht van 3
op 4 Juli jl., toen hij onder invloed
van sterke drank verkeerde, uit een
brandkast in de R.K. voogdij inrich
ting St. Aloysius te Amsterdam, het
geldkistje weggenomen, waarin de
afgedragen lonen van de in het huis
wonende jongens waren opgeborgen.
Hij had door een toeval de reserve
sleutel van de brandkast, gevonden.
Aan zijn oorspronkelijk voornemen
de sleutel aan de broeder te geven,
had hij niet direct gevolg gegeven.
De verdenking was op hem gevallen
toen bij een bewoonster van het huis,
waar hij kostganger was, op zekere
dag het toilet verstopt geraakte. Bij
onderzoek bleek een geldzakje, waar
in 450 gulden, in het closet te drij
ven.
Gewoonte-drinker.
minderen, dat een te sterke mono-was' a^s oud-leerling, kind in
polisering en machtspositie van de huis en genoot het volste vertrouwen
in de voogdij-inrichting ondanks het
feit, dat hij enige jaren geleden, ook
wegens diefstal, tot twee jaar jeugd-
melkdistribuanten wordt verkregen
Ook bij de kruidenier?
Ten einde de concurrentiemoge
lijkheden te verruimen, is besloten
de melkbezorgersvergunningen niet
langer te binden aan omzetnormen,
terwijl wordt overwogen aan krui
deniers de gelegenheid te geven ver
pakte melk en melkproducten te
verkopen. Bovendien is nog in be
handeling de vraag of het aanbeve
ling verdient dispensatie te verlenen
van het standaardisatiegebod, waar
door veehouders in staat worden ge
steld om met name in de kleinere
plaatsen zelf melk aan consumen
ten te verkopen.
Stok achter de deur!
Wanneer in de toekomst zou mo
gen blijken, dat bepaalde ongewens
te verhoudingen blijven bestaan, wel
licht mede veroorzaakt door het
sluiten van overeenkomsten, die ge
volgen met zich medebrengen, wel
ke in strijd zijn met het algemeen
belang, dan zou de regering zich ge
noodzaakt zien wederom bepaalde
voorschriften te geven.
De minister ontveinst zich niet, dat
in een dergelijk geval niet kan wor
den volstaan met het behoud van een
vrije bedrijfsvoering, doch dat bin
dende voorschriften ten aanzien van
prijsbepaling en levering van de
melk noodzakelijk kunnen zijn.
gevangenisstraf was veroordeeld,
waarvan hij nog elf maanden moest
uitzitten. Onder voorwaarde, dat hij
zich niet meer aan misbruik van alco
hol zou schuldig maken, was hij des-
AANVARING BIJ VLISSINGEN.
In de afgelopen nacht omstreeks
één uur is het Nederlandse motor
schip „Diana V" op de rede van Vlis-
singen in aanvaring gekomen met
het Noorse motorschip „Ask"; beide
schepen hebben schade opgelopen.
Zij zullen vermoedelijk in Vlissin-
gen worden gerepareerd.
PRINSESSEN BEWONDERDEN
„SCHATTEN VAN PERU".
Gistermiddag hebben de Prinsessen
Eeatrix en Irene met hun vriendin
freule Renée Roëll een bezoek ge
bracht aan de tentoonstelling „De
schatten van Peru", in het Centraal
Museum te Utrecht. Zij waren ver
gezeld van de verzorgster van de
Prinsessen mej. A. Broer. De bezoek
sters werden bij hun rondgang over
de tentoonstelling voorgelicht door de
directies van het Centraal Museum
dr. M. E. Houtzager.
Aan de oever van de IJssel stond een auto
De veerpont, die bij Steenderen de verbinding over de IJssel tot stand
pleegt te brengen, is momenteel niet in gebruik, daar zij gisteren een vracht
auto naar de diepte in plaats van naar de overkant geholpen heeft.
Tegen 4 uur gistermiddag bevond zich op de veerboot een vrachtauto, maar
door de kracht der elementen, zou deze ae overkant niet bereiken daar op
een onbewaakt ogenblik de wind in samenwerking met een zeer sterke
stroom de pont te pakken kreeg en hem deed kapseizen.
Een toegeschoten roeibootje viste de twee enige opvarenden, de veerbaas
en de chauffeur op, maar de vrachtauto had minder moeite gedaan om het
hoofd boven water te houden en was in de diepte verdwenen.
De veerboot inmiddels, bevrijd van stuurman en last, had de vrijheid
gekozen en kon eerst 4 kilometer stroomafwaarts opgevangen worden.
tijds op vrije voeten gesteld.
De officier van justitie zei dat ver
dachte opnieuw misbruik van ver
trouwen had gemaakt. Het ontvreem
de geld was niet veel maar de wijze
waarop de diefstal was gepleegd
het stiekum in de nacht binnenslui
pen vond de officier een bezwa
rende omstandigheid. In het reclas-
seringsrapport wordt verdachte een
slappe figuur genoemd.
De verdediger voerde aan dat het
misbruik van vertrouwen was ont
staan door het misbruik van drank.
Verdachte had zorgen. Hij moest nog
achterstallig kostgeld betalen. Hij
vroeg de rechtbank daarom bij de
strafbepaling zo clement mogelijk te
zijn.
Uitspraak op Dinsdag 19 October
Kolen 10 cent duurder
In verband met de jongste loon
ronde en andere factoren, die kosten
verhogend hebben gewerkt, heeft de
Federatie voor de Nederlandse
Brandstoffenhandel besloten de prijs
van alle soorten huisbrandstoffen
met 10 cent te verhogen.
Deze verhoging geldt niet voor de
prijs van eierkolen, daar voor deze
brandstof nog de prijsbeschikking
van de regering geldt.
VAN STEIGER GEVALLEN.
De 34-jarige uitvoerder J. Hen
driks uit Oosterbeek is gisteren, toen
hjj in een nieuw gedeelte van de pa
pierfabriek van de N.V. van Gelder
en Zn te Renkum aan het werk was,
van een steiger gevallen. Hij liep een
schedelbasisfractuur en inwendige
kneuzingen op; in het ziekenhuis is
hij overleden.
Nederlandse bedevaart
voert 2 Gulden Boeken
naar Fatima
Dinsdagmiddag om 12.17 uur Is de
derde Nationale Bedevaart met 84
pelgrims van Roosendaal naar Fati
ma vertrokken. De leiding er van
heeft mgr. Th. van der Bom, deken
van Ettcn-Leur. Aalmoezenier is pa
ter Dankelman C.ss.R. uit den Bosch.
Onder de pelgrims bevindt zich pa
ter D. A. Linnebank O.P., leider van
de Rozenkrans Kruistocht in Neder
land en van het Rozenkransaposto-
laat. Hij zal te Fatima twee Gulden
Boeken neerleggen bij het genade
beeld.
De pelgrims, die 16 October weer
terug keren, maken voor hun vertrek
nog de plechtige sluiting van het Ma-
ria-Jaar te Fatima mede door Kar
dinaal Agagiauian, patriarch van Ci-
licie der Armenen.
De patriarch van Portugal heeft ter
gelegenheid van de sluiting in het
voornaamste Portugese genadeoord
een herderlijk schrijven gepubli
ceerd. Hij stelt daarin tot zijn droef
heid vast, dat Portugal nog steeds de
boodschap van Fatima niet heeft
verwerkelijkt, en wijst daarbij op de
nog overal heersende armoede en de
heidense mode op de stranden langs
de Portugese kust. Hij roept de gelo
vigen om de nationale bedevaart
naar Fatima ter gelegenheid van de
37ste verjaardag van de laatste ver
schijning op 13 October te maken tot
een grote acte van boete en eerher
stel. Er worden op die dag meer dan
één millioen Portugezen in Fatima
verwacht. Op de heenreis verblijven
de Nederlandse pelgrims twee dagen
te Lourdes, dat dan geheel in het te
ken der Fransen zal staan, want
juist op 6 en 7 October (Feest van
O. L. Vrouw van de Rozenkrans)
verblijft in het genadeoord een Fran
se nationale bedevaart onder leiding
van kardinaal Lienart.
