Min* Staf tevreden over manoeuvre
en vol grote plannen voor toekomst
Twee jongens tijdens „studie"
door explosie zeer ernstiggewond
Vrachtauto reed bij een stoplicht
op stilstaande wielrijders in
Communistisch ballonnetje over
„recht" werd kalm stukgeprikt
Affiche-prijsvraag voor de
Wereldspaardag 1954
DINSDAG 28 SEPTEMBER 1954
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 2
„BATTLE ROYAL" is beëindigd
Helicopters voor de landmacht;
uniformen met kogelvrije vesten
/"MSTEREN OM VIER UUR IS DE OEFENING „Battle Royal" geëindigd,
eerder dan men aanvankelijk had verwacht. De frontlijn tussen de twee
krijgsmachten werd op dat moment gevormd door het riviertje de Lippe.
Bij zijn besluit de oefening te beëindigen heeft de commandant zich laten
leiden door twee overwegingen.
In de eerste plaats hebben de troepen van Noordland thans een afgerond
gebied veroverd, dat ten Zuiden begrensd wordt door de Lippe. Had men
de laatste verdedigingsgordel van Zuidland, de rivier de Möhne, ook nog
in de strijd willen betrekken, dan zou de oefening nog enige dagen hebben
moeten duren en dit was niet de bedoeling.
Tweede argument is het weer geweest. De troepen hebben een uiterst
zware strijd gehad, hebben heel weinig kunnen slapen, waren doornat door
de regen en het drassige land, dat men hier en daar trof en leefden de
laatste dagen nog slechts op hun enthousiasme.
geten het grote enthousiasme, dat
iedereen van hoog tot laag bezielde.
En dit laatste ondanks de vaak wel
zeer slechte weersomstandigheden,
de modderpoelen die men moest
overwinnen en het gebrek aan slaap,
dat velen met rood omrande ogen
deed rondlopen.
Over het tekortschieten van het la
gere reservekader op sommige pun
ten (waarop militaire deskundigen
gewezen hebben) was hem niets be
kend. Wel gaf hij toe dat er in het
algemeen een tekort aan beroepsof
ficieren was in bepaalde categorieën,
maar tekortkomingen die bij deze
oefening gebleken zijn, wilde hij ze
ker niet wijten aan een tekort aan
officieren.
Laatste succes voor de
Nederlandse troepen
Het is voor de Nederlanders een
prettig idee, dat de enige groep die
er toch in geslaagd is de rivier de
Lippe over te trekken en daar een
bruggenhoofd heeft gevormd tot de
troepen van generaal Opsomer be
hoorde. Het was de f-compagnie van
het 412e bataljon van het 41e Regi
ment Infanterie, dat onder bevel van
kapiteiij Jozen gistermorgen vroeg
de Canadezen verraste, die aan de
overkant lagen. Een vooruitgescho
ven verkenningspeloton slaagde erin,
met vier vouwboten naar de andere
zijde te komen en dertig Canadezen
gevangen te nemen.
Bruggenhoofd als beloning.
Lang hoefde over de rechtmatig
heid van deze actie niet gepraat te
worden, want vier scheidsrechters
stonden er met hun neus bovenop en
konden weinig anders doen dan de
Hollanders op dit punt de zege toe
kennen. Later stak nog een bataljon
van 42 R.I. in een gevonden boot over
en toen was er een klein Hollands
bruggenhoofd in 't Canadese gebied,
dat waarschijnlijk niet stevig genoeg
zou zijn geweest om te behouden,
doch dat bij het beëindigen van de
oefening door de leiding toch als be
loning aan de Hollanders werd toe
gekend.
Vandaag worden de voorbereidse
len voor de terugtocht gemaakt en
dan gaan morgen de Hollandse jon
gens weer richting Holland, na een
zware, inspannende tijd, maar te
recht met het prettige gevoel dat het
Nederlandse legercorps het in deze
oefening lang niet slecht heeft ge
daan.
Verbindingen, reparaties en
geestdrift.
Minister Staf, die gisteren een be
zoek bracht aan het oefengebied en
daar contact opgenomen heeft met
verschillende buitenlandse militaire
deskundigen, heeft zijn grote tevre
denheid uitgesproken over de presta
ties van de Nederlandse troepen.
Evenals generaal Juin was de mi
nister van oordeel, dat er grote voor
uitgangen waren te constateren in
vergelijking met de oefening van het
vorig jaar. De Amerikaanse staatsse
cretaris voor Defensie noemde de
Nederlandse troepen zelfs de beste,
die aan de oefening hadden deelge
nomen.
Als bijzondere prestaties noemde
minister Staf het werk van de ver
bindingsdiensten, die ondanks zwaar
dere belasting beter hebben gewerkt
dan ooit.
Voorts vermeldde de minister de
technische dienst, die reparaties met
opmerkelijke snelheid en regelmaat
uitvoerde, de ravitaillering, die maar
zelden gestopt heeft en niet te ver-
Een beeld uit de afgelopen dagen.
Twee nieuwsgierige Duitse meiskes
krijgen een kopje koffie van een „on
bekende" Nederlandse soldaat, tij
dens een pauze in de „gevechten".
De „onbekendheid" van deze soldaat
is te wijten aan het feit, dat alles bij
deze manoeuvre volstrekt geheim
moest worden gehouden, ook de na
men van de mensen die er aan deel
nemen!
Helicopters vereist.
Komende op de atomische oorlog
voering zeide ir Staf, dat de nieuwe
wapens geen wijziging in de oude
organisatie met zich mee brengen,
doch wel een wijziging van de tac
tische methoden vereisen. Zo wor
den bijvoorbeeld de verbindingen
veel zwaarder belast en worden aan
het transport steeds hogere eisen ge
steld. De bewegelijkheid van de com
mandanten moet nog groter worden;
in dit verband zeide de minister dat
de Koninklijke Landmacht de be
schikking zal krijgen over een aan
tal helicopters. Hoeveel er dit pre
cies zouden worden kon hij niet zeg
gen, „maar" zo verklaarde hij
hebben er zo al 35 nodig voor de
commandanten".
„Tot het volgend jaar".
Wat de uniformen betreft zoekt
men naar een nieuwe gevechtskle-
ding, die beter aan de weersomstan
digheden zou worden aangepast, dan
de huidige. Ook zal men het geklede
tenue eenvoudiger maken. Voorts is
het kogelvrije vest nog steeds een
onderwerp van studie.
Voorts was de minister van me
ning dat ook het volgend jaar weer
manoeuvres in West-Duitsland kun
nen worden gehouden, hoe dan ook
de status van dit land in Europees
verdedigingsverband moge zijn.
Voor het eerst zo verklaarde de
minister ten slotte betaalt ons land
mee aan de schade, die door de oefe
ningen aan wegen, bouwgrond en
eventueel gebouwen is toegebracht.
Plaatselijk zware hagelval heeft
gedurende het afgelopen weekeinde
wederom belangrijke schade toege
bracht aan de Zuid-Bevelandse fruit
teelt. Deze keer viel veel hagel in de
omgeving van Krabbendijke, waar
enkele jonge fruitbedrijven zwaar
werden getroffen.
Volgens gegevens van de veiling
Krabbendijke is op enkele grote be
drijven in deze omgeving de appel-
oogst voor 75 vernield. De schade
loopt in de honderdduizenden gul
dens.
Marechaussee-reserve ingedeeld
bij Nationale Reserve
Vrijwilligers-diensten onder
eenhoofdige leiding
Minister Staf heeft zich tot alle le
den van de marechaussee-reserve ge
richt met een schrijven, waarin hij
mededeelt, dat hij H.M. de Koningin
heeft voorgesteld alle Nederlandse
militaire vrijwilligersdiensten onder
een eenhoofdige leiding te plaatsen.
Hij heeft dit besluit genomen om de
eenheid en de samenwerking tussen
deze diensten en de doeltreffendheid
bij de opleidingen en het beheer te
bevorderen.
Als gevolg van dit besluit zullen de
vrijwilligers van de huidige ma
rechaussee-reserve (voorheen reser
ve-grensbewaking) als hulpma
rechaussee in eigen opleidingseenhe
den worden ingedeeld bij de Nationa
le Reserve. De opleiding van de ma
rechaussee-reserve in vredestijd zal
dan ook voortaan geschieden onder
verantwoordelijkheid van de inspec
teur der Nationale Reserve.
De oorlogstaak van de marechaus
see-reserve ondergaat hierdoor geen
wijziging. De opgestelde hulp-ma
rechaussee der Nationale Reserve
vindt in pelotansverband georgani
seerd een oorlogsbestemming in
te formeren eskadrons der Ko
ninklijke Marechaussee.
De commandant en de afdelings
commandanten der marechaussee-re-
serve gaan met hun personeel mee
over in de Nationale Reserve. Zij
blijven belast met de directe vor
ming van de hulp-marechaussee vol
gens richtlijnen van de commandant
der Koninklijke Marechaussee. Maat
regelen zijn in voorbereiding om te
zijner tijd uit eigen personeel instruc
teurs op te leiden.
De voorgenomen reorganisatie
maakt het onvermijdelijk, dat een
nieuwe verbandakte aansluitend
op de huidige wordt gesloten. In
de overgangsbepalingen wordt echter
zorggedragen dat degenen, die een
nieuwe verbandakte sluiten, voor wat
betreft de reeds verkregen rechten,
b.v. het recht om de verbintenis op
te zeggen, en het recht op een pre
mie, niet in een slechtere positie ko
men te verkeren.
De minister heeft zijn besluit ge
nomen mede op advies van de chef
generale staf, de commandant van
de Kon. Marechaussee en de inspec
teur der Nationale Reserve.
Hedenavond ontvangen de eer&te
1000 bezoekers (sters) een smaakvol
geschenk.
(Advertentie)
Een hunner later
overleden
Twee vijftienjarige jongens uit
Eindhoven hebben Maandagavond
ernstige verwondingen opgelopen na
dat een granaat, die zij hadden ge
demonteerd, was ontploft. De toe
stand van een der knapen is levens
gevaarlijk.
Gisteravond omstreeks tien uur
werden de bewoners van de aan de
Frederica van Pruisenweg in Eind
hoven gelegen huizen opgeschrikt
door een hevige explosie. Aanvanke
lijk dacht men aan een gasontplof
fing op een zolderkamer in het per-
Twee personen gedood en
twee zeer ernstig gewond
Twee personen zijn gedood, twee
zeer ernstig gewond en een licht ge
wond bij een verkeersongeval, dat
gistermiddag omstreeks halfvijf ge
beurde bij het kruispunt Parallel
weg Vaillantlaan in Den Haag. Vijf
wielrijders, die op de Parallelweg
voor de stopstreep wachtten, tot de
op het kruispunt geposteerde ver
keersagent de weg zou vrijgeven,
werden van achter aangereden door
een met vier ton zand geladen vracht
auto, waarvan de remmen weiger
den.
De vijftig-jarige mevrouw W. J.
V.P., wonende Tak van Poortvliet-
straat te Den Haag en een nog onbe
kende man werden op slag gedood.
De 45-jarige echtgenoot van de om
gekomen vrouw, kreeg een bekken
fractuur en werd in ernstige toe
stand in het ziekenhuis Zuidwal op
genomen. Een dertienjarig meisje
had een ernstige shock en vermoe
delijk ook ander letsel'. Zij is even
eens in het ziekenhuis Zuidwal op
genomen. Ook haar toestand is ern
stig. Een veertienjarig meisje kreeg
PRINSES BEATRIX MET DE KLAS
OP EXCUSIE.
Als leerling; van het Baarns Ly
ceum heeft prinses Beatrix Zaterdag
jl. een bezoek gebracht aan de ten-
toonstèlling „Bij de provincie thuis"
in het nieuwe provinciehuis van Gel
derland te Arnhem. Reeds vele scho
len hebben deze tentoonstelling, die
is gewijd aan taak en arbeid van
het provinciaal bestuur, bezocht. Za
terdag was de vijfde klas van het
Baarns Lyceum, onder leiding van de
leraar in geschiedenis, de heer S. de
Vries, aan de beurt en prinses Bea
trix bevond zich onder de leerlingen.
Piet, het paradepaardje
Brieven komen terug
De communistische held, Piet van
Staveren, die wegens desertie in In-
dië enkele jaren gevangenisstraf
heeft ondergaan en die enkele maan
den geleden uit de Leeuwarder ge
vangenis ontslagen werd, blijkt voor
de communisten nog altijd een dank
baar paradepaardje te zijn, want een
der communisten, die in de Tweede
Kamer zitting hebben, heeft de mi
nister van Justitie gevraagd, waarom
post, die voor de deserteur bestemd
was, en die hem tijdens zijn verblijf
in de Leeuwarder gevangenis toege
zonden was, niet aan hem uitgereikt
is.
De communist knoopte aan deze
vraag meteen een geheel betoog over
eigendomsrecht en meer van derge
lijke begrippen vast, waarmede hij
hier in Nederland dus nog wel ken
nis kan maken en vraagt tenslotte
de minister de verantwoordelijke
persoon te straffen.
De minister van Justitie heeft het
gehele communistische ballonnetje
REÜNIE „ORANJEHOTEL".
In het Scheveningse Kurhaus is
tijdens de jaarlijkse reünie van de
„Stichting Oranje Hotel" de overle
den voorzitter dr. G. Bos door de ar
chitect Han Pieck herdacht.
Mevrouw H. G. van AnrooyDe
Kempenaer, presidente van de Ned.
Oorlogsgravenstichting gaf een uit
eenzetting over het werk dezer orga
nisatie, die in den vreemde de be
graafplaatsen van burgerlijke en
militaire oorlogsslachtoffers ver
zorgt.
Tijdens de bijeenkomst Werden
voorts door Lucas Lutz psalmvoor
drachten gehouden. Het Haagse pia
notrio en mevrouw Marjo Tal ver
leenden muzikale medewerking.
De reünie stond onder leiding van
de nieuwe voorzitter van de stich
ting prof. mr. R. P. Cleveringa.
Op de Zuidelijke Wandelweg in
Amsterdam is gisteravond een 76-
jarige wielrijder in botsing gekomen
met een motorrijder. De fietser over
leed ter plaatse, terwijl de motorrij
der in een ziekenhuis moest wwden
opgenomen.
met een klein speldje kapotgeprikt.
Ten eerste zijn de brieven, die aan
de deserteur tijdens zijn gevangenis
straf geweigerd werden, niet vernie
tigd, ten tweede is het een goed
recht van de gevangenisdirecteur om
binnenkomende post voor gevangenen
te controleren en zo nodig achter te
houden en ten derde zullen de ont
roerende brieven alsnog aan Piet
worden uitgereikt.
slechts zeer licht letsel. De fietsen
werden alle vernield.
De verkeerspolitie heeft de vracht
auto voor onderzoek in beslag geno
men. De chauffeur verklaarde, slechts
met matige snelheid te hebben gere
den. Het kruispunt Parallelweg
Vaillantlaan ligt in de „put" voor
het viaduct in de spoorlijn Den
HaagDelft, zodat de weg ter plaatse
helt.
ceel, dat door de familie M. wordt
bewoond. Later bleek dat een gra
naat was geëxplodeerd. Twee jon
gens, de vijftienjarige Wim en zijn
vriendje, de eveneens 15-jarige R.
waren op het zolderkamertje zoge
naamd aan het studeren.
Politie voor raadsel.
Het waren evenwel geen school
boeken waarin zij zich verdiepten.
Het tweetal was namelijk bezig met
het monteren van een granaat. Tij
dens dit gevaarlijk karwei is de gra
naat geëxplodeerd. Wim M. werd in
levensgevaarlijke toestand naar het
binnenziekenhuis vervoerd, waar ook
zijn vriendje is opgenomen. De rech
tervoet van R. werd totaal verbrij
zeld. Het zolderkamertje en ook de
andere kamers in het huis van de fa-
opgeruimd. De politie staat voor een
raadsel hoe de jongens erin zijn ge
slaagd het projectiel in elkaar te zet
ten en ook hoe zij het materiaal er
voor hebben bemachtigd. M. en R.
zijn leerlingen van de Philips nijver
heidsschool.
Jongen overleden.
In de afgelopen nacht is de gewon
de jongen aan zijn verwondingen
overleden. De toestand van zijn
vriend is niet direct levensgevaar
lijk.
Merkwaardige gegevens over trek
uit en naar landarbeidersstand
In landbouwkringen bestaat reeds
enige tijd ongerustheid met betrek
king tot het verminderen van de ani
mo om landarbeider te worden. Voor
de toekomst vreest men een tekort
aan arbeidskrachten. Het Landbouw
Economisch Instituut heeft een on
derzoek ingesteld naar de bewegin
gen in de genoemde beroepsgroep en
in het rapport „De landarbeiders in
Nederland" zijn bevindingen vastge
legd.
In het hoofdstuk, dat de trek naar
en uit de landarbeidersstand behan
delt, treft men zeer veel interessante
gegevens aan. Het percentage laridar-
beiderszoons, dat de voetsporen van
de vader drukt, is het hoogst in de
zeeklei gebieden (ongeveer 50 pet.)
en het laagst in de weidestreken van
Utrecht en de Waarden in Zuid Hol
land (32 pet.).
Een onderzoek heeft uitgewezen,
dat de zoons, die niet in de landbouw
werkzaam zijn, voor een zeer belang
rijk deel na de lagere school geen
verder onderwijs hebben genoten.
Aangezien de beroepen, die voor on
geschoolden openstaan, niet bepaald
tot de best-betaalde behoren, kan
worden geconcludeerd, dat velen zich
met een lage positie tevreden moeten
stellen. Dat zij niettemin een der
gelijke positie verkiezen houdt o.m.
verband met het feit, dat de landar
beiders, vooral die van de weidestre
ken zoals uit een enquête geble
ken is hun eigen beroep zeer laag
aanslaan, zodat er sprake is van een
zeer grote onderwaardering.
Ongeschoold.
Typerend is, dat van de jongere
zoons, die buiten de landbouw wer
ken, er meer voortgezet onderwijs
hebben gevolgd dan van de ouderep'.
Men kan aannemen, dat de moge
lijkheden voor het volgen van een
dergelijk onderwijs zijn toegenomen,
maar hier is toch ook nog een andere
factor in het geding. Oudere zoons,
die reeds vele jaren op het land heb-
De affiche-prijsvraag voor de We
reldspaardag op 31 October, welke
jaarlijks wordt uitgeschreven door de
Stichting Spaarpropaganda het
propaganda-instituut van de spaar
banken die aangesloten zijn bij de
Nederlandse Spaarbankbond is
deze keer een bijzonder groot succes
geworden.
De uitnodiging tot het deelnemen
aan de prijsvraag werd gericht tot de
leerlingen van de tien in Nederland
gevestigde Middelbare Kunst- en
Kunstnijverheidschól'en. Van al deze
scholen hebben vele leerlingen deel
genomen aan de prijsvraag en niet
minder dan 55 ontwerpen kwamen
bij de jury binnen. De jury heeft
thans uitspraak gedaan.
Over het algemeen viel er veel te
waarderen. Geen der inzenders bleek
echter in staat tot het leveren van
een volmaakt werkstuk. De jury
stond voor een moeilijke taak en het
publiek was het niet eens met de uit
spraak der jury.
Tijdens een in besloten kring ge
houden expositie van de gehele col
lectie ontwerpen werd het publiek
eveneens in de gelegenheid gesteld
zijn mening uit te spreken. Het oor
deel van de jury was op dat moment
nog niet bekend gemaakt, zodat geen
der bezoekers van de tentoonstelling
hierdoor kon worden beïnvloed. Bij
na 300 personen hebben aan deze en
quête deelgenomen. Daarbij bleek,
dat op het met de eerste prijs be
kroonde ontwerp geen enkele stem
werd uitgebracht. Het met de tweede
prijs bekroonde ontwerp kwam in de
rangorde der waardering van de
deelnemers aan de enquête op de zes
de plaats en het met de derde prijs
bekroonde ontwerp op de negende.
De drie bekroonde affiches. Van links
naar rechts: ontwerp „Nana" van W.
J. Koster te Alphen a. d. Rijn, eerste
prijs; ontwerp „Dubbel A" van J. van
der Velde te Flansum o. d. Rauwerd,
tweede prijs; ontwerp „Egmond" van
R. Stoop te Arnhem, derde prijs.
ben gewerkt, kerer» de landbouw
vaak de rug toe. Zij zijn dan „ge
schoold landarbeider", maar uiter
aard niet geschoold voor een ander
beroep, terwijl de leeftijd vaak een
bezwaar is, om nog aan omscholing
te beginnen. Zij komen derhalve te
recht in de groep ongeschoolden. De
ze laatste soort verschuiving heeft
zich in bijzondere hevigheid geopen
baard tijdens de oorlog en in de eer
ste na-oorlogse jaren. Ook in deze
tijd gaat deze afvloeiing zij het
minder hevig nog voort, waaruit
blijkt, dat de landarbeidersgroep na
de oorlog veel instabieler is gewor
den.
Vastgesteld kon worden, dat het
aantal landarbeiderszoons, dat als
eerste beroep dat van landarbeider
kiest, steeds minder wordt.
Ander keerpunt.
Hiertegenover staat het aantal per
sonen, dat niet uit het landarbeiders-
milieu stamt, maar wèl het beroep
van landarbeider kiest. In de weide
streken doet zich b.v. het verschijn
sel voor, dat veel boerenzoons na de
lagere school als landarbeider gaan
werken.
Daarnaast heeft men de secundai
re toevloeiing d.w.z. het landarbei
der worden van mensen, die eerst een
ander beroep hebben uitgeoefend. On
geveer 20 pet. van de in de weide
gebieden werkende landarbeiders is
secundair toegevloeid. Ook in dit op
zicht was de oorlog een keerpunt,
want voor die tijd kwam het practisch
niet voor, dat men een beroep verliet,
om landarbeider te worden.
Nu is het wel zó, dat een groot ge
deelte van deze groep bestaat uit
boerenzoons, die aanvankelijk op het
bedrijf van de vader werkten en
daarna elders hun kostje trachtten te
verdienen.
In het rapport wordt voorts een
voorwaardelijke prognose gegeven
van de vermoedelijke toekomstige
ontwikkeling. De trek uit de landar
beidersstand is in het Zuid-Hollandse
weidegebied groter dan de toe
vloeiing. Men verwacht, dat het aan
tal landarbeiders daar in de komen
de vijftién jaar met ongeveer 20 pet.
zal afnemen. Dit percentage heeft
hoofdzakelijk betrekking op de vee
houderij, omdat in het betrokken ge
bied het aantal tuinbouwarbeiders
gestegen is.
75 000ste inwoner van
Dordrecht goed bedacht
Sinds gisteren telt Dordrecht 75.000
inwoners, althans officieel, want Za
terdag reeds werd dit getal bereikt,
toen werd in een eenvoudig boven-
huisje in de Pelserstraat een flinke
baby geboren, waarvan Maandagmor
gen om negen uur bleek, dat zij Dor-
drechts 75.000ste ingezetene was. Ter
gelegenheid van dit heugelijke feit
kreeg de gelukkige vader, de heer
W. Smits, het verzoek 's middags
even bij de burgemeester te komen.
Hij wist nog van niets, maar daar
hem was verteld, dat er niets was om
ongerust over te zijn, stapte hij wel
gemoed naar mr. J. A. H. J. van der
Dussen, die hem in het bijzijn van
alle wethouders, de waarnemende
gemeentesecretaris en het hoofd van
de burgerlijke stand, mededeelde,
dat zyn Johanna Martina in de Dordt-
se annalen als de 75.000ste was in
geschreven. Als passend geschenk
overhandigde de burgemeester de
verraste vader een spaarbankboekje
met het nummer 75.000 waar
op reeds 75.was bijgeschreven.
Nadat er nog beschuiten-met-muisjes
waren gegeten kon de gelukkige va
der naar huis gaan om zijn vrouw het
heugelijke nieuws mede te delen. Hij
kon echter zo vlug niet wezen of er
stond al iemand op de stoep, die na
mens een der Dordtse bedrijven nut
tige geschenken kwam aanbieden
Dat was de eerste van een lange r
gevers.
