Ook bij onmiddellijke hulp zouden
cabineslachioffers omgekomen zijn
Nationalisten hebben aanval
geopend op Rood-Chinese kust
RUZIE
RAMP HULT ZICH IN RAADSELS
Gaf hoogtemeter een
valse toestand weer?
De 9 na-oorlogse rampen in grootte
Amerikaanse vrouw redde het leven
der 28 overlevenden van de Triton
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
DINSDAG 7 SEPEMBER 1954
45ste JAARGANG
No. 13291
met de Roden
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 et. p. mm. Telefoontjes f 1.50
j^E RAMP MET DE „TRITON", die in de modderige Ierse rivier een
dramatische ondergang vond en die voor 26 van de 28 slachtoffers
een graf werd, hult zich nog in raadsels en de eerste lezingen over de
ramp worden achterhaald door andere, die het beeld, dat men zich poogt te
vormen, steeds weer van gedaante doen veranderen.
Daarbij komt het mysterie op het vliegveld Shannon, dat eerst 2 uur na
de ramp een reddingsactie inzette, alhoewel het onmiddellijk na de ramp
reeds over aanwijzingen beschikte, dat er met de toen juist vertrokken
K. L. M.-er iets niet in orde was.
Schematisch voorgesteld heeft zich het volgende op het vliegveld afge
speeld: Acht minuten over half vier in de nacht van Zaterdag op Zondag
vertrok de uit Nederland afkomstige „Triton" van het vliegveld met be
stemming New York. Anderhalve minuut nadien kreeg men geen radio
contact meer met het vliegtuig, alhoewel het regel is, dat een vliegveld
vijf minuten na de start van een vliegtuig radiocontact met het toestel
onderhoudt.
Nu was het in de bewuste nacht toevallig erg druk op het vliegveld; ver
schillende vliegtuigen kwamen binnen en vertrokken weer na een kort op
onthoud, zodat de verkeerstoren vele oproepen te verrichten had.
Als voorlopige mening wordt aangenomen, dat de verkeerstoren door het
uitblijven van het radiocontact met de „Triton" niet verontrust werd en
slechts dacht aan een lichte technische storing. Daar de telegraafdienst nog
meerdere oproepen te verrichten had naar andere vliegtuigen, heeft? men
eerst deze zaken afgehandeld en daarna nogmaals gepoogd het radiocontact
met de „Triton" te herstellen. Wederom gelukte dit uiteraard niet,
want het toestel lag toen reeds langer dan een kwartier verongelukt in de
modder van de Shannon.
Onbegrijpelijk
Op het vliegveld berustte men ech
ter kennelijk bij de gedachte, dat het
vliegtuig met radiostoring te kampen
had. Toch bleef men vanaf de ver
keerstoren de „Triton" oproepen en
dit gedurende zeer lange tijd. Deze
zoek-roepen werden te kwart over
vier dus ruim een half uur, na
dat de „Triton" van Shannon ver
trokken was door de uit Amerika
terugkerende „Ir Damme" opgevan
gen. zoals de gezagvoerder van dit
toestel verklaard heeft.
Het vervolg wordt minder begrij
pelijk, want na het uitblijven van het
radiocontact had de vuurpijl, die op
de verkeerstoren van Shannon waar
genomen schijnt te zijn, het vlieg
veld in beroering moeten brengen.
Maar nog kwam men niet tot actie;
de gezagvoerder van een Ameri
kaans toestel, dat ruim twee uren na
de vermissing van de „Triton" ver
trok, kreeg opdracht naar onregelma
tigheden uit te zien en deze meldde
na een zoektocht over de rivier, dat
er mensen in nood schenen te zijn,
want dat hij rubberbootjes waarge
nomen had.
Ook nu schijnt de luchthaven nog
niet tot actie te zijn overgegaan en
eerst nadat kort daarop de derde
vlieger Webbink met zijn alarmroep
„We crashed" het vliegveld op kwam
rennen, werden de reddingspogingen
ingezet
Prestige-kwestie?
Over deze gang van zaken doen
verschillende meningen de ronde;
men suggereert, dat het vliegveld na
het eerste half uur van passiviteit
zich min of meer geneerde om nog
alarm te maken en „er het beste
maar van hoopte"; anderen zijn van
mening, dat de afwezigheid van doel
treffend reddingsmateriaal een rém is
geweest om tot activiteit te komen.
Deze laatste mening wordt gesteund
door het feit, dat zelfs na de melding
van Evert Webbink de hulpactie nog
niet direct volledig kon worden in
gezet, daar o.m. boten van elders
gedirigeerd moesten worden.
Inmiddels is het een zekere gerust
stelling. dat gezagvoerder Viruly ver
klaard heeft, dat zelfs wanneer de
reddingsacties op het vliegveld on
middellijk waren ingezet de inzit
tenden niet te redden waren geweest,
want een enkele minuut heeft in die
nacht over het leven en de dood van
de inzittenden beslist.
Twee slachtoffers van vertraging?
Opgemerkt dient echter, dat deze
uitspraak geldt voor de 26 inzitten
den, die in het vliegtuig door benzine
damp verdoofd zijn. Wat echter de
Amerikaan betreft, die zich vier uren
aan de antenne heeft vastgeklemd en
tenslotte, toen de reddingsboot vlak
bij hem was, uitgeput onder het wa-
teroDpervlak verdween en verdronk,
wat hem betreft dient men zich af te
vragen, of eerdere hulp niet zijn le
ven had kunnen redden.
Eenzelfde vraag kan gesteld wor
den met betrekking tot de Ameri
kaanse dame, die urenlang zwaar ge
wond in een van de reddingsboten
gelegen heeft en in de loop van Zon
dagavond aan haar verwondingen is
bezweken. Wanneer zij eerder me
dische bijstand had gehad, zou haar
leven dan wellicht ook niet te red
den zijn geweest?
Voorzieningen vereist!
Deze vragen mogen achteraf een
weinig overbodig schijnen, maar zij
onderstrepen de mening van de heer
Aler, dat er diensten op Shannon
zijn, die hoognodig een verbetering
behoeven.
Naast het mysterie over het uit
blijven van hulp, blijft ook nog de
ramp zelf een raadsel. Zoals Viruly
Zondagmiddag reeds verklaarde, ont
dekte hij enkele seconden, voordat
het vliegtuig op het water kwam,
dat de hoogtemeter terugliep tot nul.
Hij heeft toen de stuurknop geheel
naar zich toegehaald, doch het toe
stel reageerde niet meer en kwam
onmiddellijk daarop met een niet
zeer harde schok tot stilstand.
Geen normale start?
Volgens de bemanning had men een
normale start en bereikte men spoe
dig een hoogte., die niet tot onge
rustheid aanleiding gaf, maar een
der passagiers, die over een uitge
breide vliegerervaring beschikt, ver
klaarde, dat hij onmiddellijk na de
start al een onregelmatigheid consta
teerde.
„Toen we nog in de lucht wa
ren", zo vertelt deze passagier,
„begon het toestel op een volko
men abnormale wijze hevig te tril
len en kreeg een hevige klap. Ik
ken de lucht. Ik heb zeer veel ge
vlogen. De wijze, waarop de „Tri
ton" trilde en vibreerde, deed mij
de schrik om het hart slaan.
Ik dacht: Nu komt het einde. En
ik hoopte, dat het een snel einde
zou zijn.
Tot mijn enorme opluchting ge
beurde echter niets van dat al. Het
toestel kreeg een flinke schok en
kwam plotseling tot stilstand.
Maar niet plotselinger, dan b.v.
een tram of een auto, die heel
hard remt."
„Zou het niet mogelijk zijn, dat
de eerste hevige klap, die u opge
merkt hebt, veroorzaakt is, door
dat de machine toen reeds even
het wateroppervlak raakte, op
veerde en daarna doorgleed op de
modderbank?", is hem gevraagd.
„Uitgesloten", luidde het besliste
antwoord, „ik durf er mijn hand
voor in het vuur te steken, dat het
toestel in de lucht zo abnormaal
begon te trillen.
Ik heb in de dinghie gehoord,
dat een der leden van de beman
ning in de cockpit zelfs van zijn
stoel afgeslingerd werd. Het duur
de daarna nog zeker 5 seconden
voor we het water raakten".
„Meteen na het begin van het
trillen gleed het toestel naar be
neden. Ik voelde dit heel duidelijk.
Je kunt het altijd voelen, b.v. in
een remous, wanneer een machi
ne plotseling wat naar beneden
zakt. Dan lijkt het alsof je even
in je stoel zweeft. Dat was kort
na de start van de „Triton" ook
het geval. Het neerstorten gebeur
de voor mij in het geheel niet on
verwacht. Integendeel, ik had het
me nog veel erger voorgesteld."
Beslissende kilometers.
Alhoewel de heer Aler die gister
avond op Schiphol is teruggekeerd,
niet voruit wilde lopen op 't rapport
van de deskundigen, die momenteel
een onderzoek instellen, gaf hij toch
als zijn mening te kennen, dat de
„Triton" na de start niet voldoende
gestegen is, alhoewel de instrumen
ten wel een stijging aangaven.
De heer Aler voegde nog aan zijn
verklaring toe, dat naar zijn mening
geen der inzittenden de ramp over
leefd zou hebben, wanneer het vlieg
tuig 2 km. verder neergestort zou
zijn, daar het dan onmiddellijk in
brand zou zijn gevlogen, omdat door
de snelheid het neerkomen van de
„Triton" dan met zo'n kracht had
plaats gevonden, dat de benzine in
brand was geraakt.
Zoals het thans gegaan is, 'kan
men nog min of meer van een „lan
ding" spreken, alhoewel deze al zo
veel wrijving veroorzaakte, dat de
benzinetanks bezweken. Dat deze al
leen de benzine verloren en niet zo
gekraakt werden, dat de benzine in
brand geraakte, is de redding ge
weest voor de 28 overlevenden.
Dood door verstikking.
Dat de benzine echter al een hoge
graad bereikt had, blijkt uit het ge
neeskundig onderzoek, hetgeen heeft
uitgewezen, dat de in de cabine ge
storven passagiers, allen door ver
stikking van de verdampte benzine
om het leven zijn gekomen en niet,
zoals eerder vermoed werd, door
verdrinking.
Nog meer raadsels.
Als laatste raadsel komt dan de
ligging van de „Triton". Het toe
stel werd gevonden met de neus in de
richting van de luchthaven, zodat het
tijdens zijn val een halve slag in de
lucht gemaakt moet hebben. Vreemd
is hierbij, dat geen der inzittenden
zich kan herinneren de zwaai van het
toestel gevoeld te hebben. Daaraan
vastgekoppeld is de vraag, waar,
wanneer en hoe de rechter-staartvin
van het vliegtuig gebroken is. Het
kan zijn, dat het vliegtuig na de eer
ste aanraking -met het water de zwaai
gemaakt heeft en toen zijn rechter-
staartvin verloren heeft, zekerheid
hieromtrent bestaat nog niet.
Tekenend voor de geest van de
K.LJM. en haar leiding zijn tenslotte
de woorden, waarmede directeur
Aler zijn onderhoud op Schiphol be
sloot:
„Het is voor Nederland en voor de
K.L.M. een ernstige slag. Ons mede
leven gaat uit naar de achtergebleve
nen van de slachtoffers. Echter, als
het personeel van de K.L.M. rustig
verder werkt, dan zal onze maat
schappij, die per dag vijfmaal rond de
wereld vliegt, die slag wel weer te
boven komen."
DE DROEVE LUST
DERAMPEN SINDS 19^5
Verongelukt KLM-vliegtuig
8ombayl2Juli1949U
ConstelL'Franeker" i
45 doden
Gemeten naar de aantallen slachtoffers, die bij de negen rampen, welke de
1L L. M. heeft ondervonden, gevallen zijn, neemt de ramp met de „Triton"
d^vierde plaats in.
_>e droeve lijst luidt als volgt:
45 doden: „Franeker" neergestort bij Bombay 12 Juli 1949.
44 doden: „Kon. Juliana" neergestort bij Frankfort 22 Maart 1952.
40 doden: „Nijmegen" neergestort bij Prestwick 20 October 1948.
28 doden: „Triton" neergestort bij Shannon 5 September 1954.
26 doden: Dakota neergestort bij Schiphol 14 November 1946.
23 doden: „Roermond" neergestort bij Bari 21 Juni 1949.
22 doden: Douglas Dc 3 neergestort bij Kopenhagen 26 Januari 1947.
21 doden: „Willem Bontekoe" neergestort voor Nederl. kust 23 Aug. 1954.
7 doden: Dakota neergestort voor Noorse kust 2 Februari 1950.
ZES ZAKKEN POST VERMIST.
De P.T.T. heeft uit Shannon be
richt ontvangen, dat 20 van de 26
zakken post, die de verongelukte
„Triton" vervoerde, zijn geborgen.
De post was afkomstig uit Nederland
en Indonesië. De geborgen poststuk
ken zullen worden gedroogd en
daarna naar New York worden ver
zonden.
Omtrent de overige zes postzak
ken is nog niets bekend.
De Chinese Nationalisten meldden in een officiële bekendmaking dat zy
de Chinese vastelandshaven Amoy en andere doel in Rood-C'hina met sche
pen, geschut en vliegtuigen hebben aangevallen, „waarbij zeer zware scha
de werd aangericht". De aanvallen duurden op het tijdstip, dat het commu
niqué werd uitgegeven, nog voort. Gemeld wordt, dat de resultaten bevre
digend zijn.
Aan de aanval werd onder meer deelgenomen door, de twee torpedoboot-
jagers, die de Verenigde Staten kortgeleden aan de Nationalistisch-Chinese
Marine hebben overgedragen.
Amoy werd ook beschoten door geschut op het in nationalistische handen
zijnde eiland Quemoy.
Meer dan honderd nationalistische vliegtuigen namen aan de luchtaan
vallen deel.
De actie begon Dinsdag by het aanbreken van de dag.
Vrouwen bevochten de ramp
Helga Loewenstein bleef tot haar dood
de passagiers helpen en geruststellen
soneel de donkere ramp in de modderige Ierse rivier.
De eerste berichten meldden, dat Johan Tieman na een helse tocht door
de nacht het eerste alarm op het vliegveld bracht en thans blijkt, dat zijn
collega Evert Webbink deze taak volbracht heeft; dit verschuift echter
slechts een moedige daad, want alle bemanningsleden hebben op hun
plaats het uiterste gedaan om het aantal slachtoffers zo laag mogelijk te
houden.
Te midden van deze grootse houding staat het gedrag van de 24-jarige
stewardess Helga Loewenstein, dat nog geaccentueerd wordt door haar dood.
Verschillende passagiers vertellen,
hoe zij gedurende de enkele minu
ten, welke in die duistere nacht over
leven en dood beslisten, geruime
tijd in de buurt van de uitgang en
de reddende boten is geweest, maar
dat zij er niet aan dacht zelf veilig
heid te zoeken, zolang niet alle pas
sagiers het toestel verlaten hadden.
In verschillende talen wees zij de
passagiers de weg naar de nooduit
gang en hielp hen met uitstappen.
De passagiers, die als laatsten het
zinkende toestel wisten te ontkomen,
Links mej. Snijder, die de inzittenden voor nog groter ramp behoed heeft; rechts de 12-jarige Carl Farrington
de jongste passagier, die ook tot de geredden behoort.
verklaren nog haar kalme stem ge-1
hoord te hebben. Daarna daalde de
nacht van het leven in het toestel en
de plichtgetrouwe stewardess vond
als een soldaat op post de dood.
De K.L.M. mag trots zijn op der
gelijke trouwe krachten.
Beslissende seconde.
Een andere vrouw, die tijdens de
ramp door tegenwoordigheid van
geest de dood van alle inzittenden
voorkomen heeft, is de Amerikaanse
mej. Snijder, die tot de geredden
behoort.
Toen het vliegtuig in de modder
terecht was gekomen, greep een van
de passagiers zenuwachtig naar zijn
sigarettenkoker en wilde een lucifer
aanstrijken. Mej. Snijder greep on
middellijk de sigaret uit de mond,
waardoor de lucifer niet afgestoken
werd.
Viruly verklaart, dat het vliegtuig
zeker ontploft zou zijn, als de lucifer
was aangestoken.
Mej. Snijder zegt zelf: „Ik voelde
mij duizelig als gevolg van die ver
schrikkelijke gassen, toen ik bemerk
te dat de man naast mij op het punt
stond een sigaret aan te steden. On
middellijk greep ik de sigaret uit
zijn mond en op dat moment zag hij
zelf ook zijn dwaasheid in."
Zij vertelt verder: „Ik was vóór in
het vliegtuig en de meesten die om
gekomen zijn, bevonden zich achter
in. Een van de laatste dingen die ik
hoorde, voordat wij de verschrikke
lijke cabine verlieten, was de stem
van de stewardess, geheel achter uit
het toestel, die zei: „Wees maar -ge
rust. Wij hebben een uitstekende pi
loot en alles komt in orde".
Misschien waren het haar laatste
.woorden."
(Advertentie)
HOE
wordt
het
weer?
KOUDERE NACHT,
j Komende nacht opklaringen
en plaatselijk mist. Weinig wind
en lagere minimumtemperatu- j
ren. Morgen toenemende bewol-
j king met plaatselijk enige re- j
gen en tot matig of vrij krach- j
tig toenemende Zuidelijke wind. j
Ongeveer dezelfde middagtem- i
S peraturen.
Het weer in Europa
Korreltje
Vaak is oprechtheid slechts een
handige veinzerij om het vertrouwen
van anderen te wekken.
STOCKHOLM
zwaar bew.
18 C.
OSLO
regen
15
KOPENHAGEN
mist
16
AMSTERDAM
motregen
20
LONDEN
mist
20
LUXEMBURG
zwaar bew.
21
PARIJS
geheel bew.
23
BORDEAUX
zwaar bew.
27
NICE
half bew.
24
GRENOBLE
zwaar bew.
27
BERLIJN
mist
20
GENEVE
zwaar bew.
24
ZUERICH
regenbui
25
LOCARNO
licht bew.
25
MUENCHEN
zwaar bew.
23
WENEN
onbewolkt
27
INNSBRUCK
half bew.
26
ROME
onbewolkt
AJACCIO
zwaar bew.
28
MALLORCA
geheel bew.
