©eGcidieSoii^cmt
GEEN UNIE -
Het priesterfeest van onze bisschop
Het economisch plan van MendesFrance
Het was gisteren rustig in Marokko
Directeur: C. M v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
WOENSDAG 11 AUGUSTUS 1951
!5st* JAARGANG .1 No. 13268
meer eenheid? I
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN i
BUREAUX: PAPENGRACHT 32 --
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
OVEREENKOMST
MET INDONESIË
QP HET OGENBLIK, dat de Ne-
derlands Indonesische besprekin
gen in een concreet stadium waren
beland, en men dacht tot publicatie
te kunnen overgaan, werd de hele
zaak opgeschort, doordat twee Indo
nesische ministers naar Djakarta
werden ontboden en met gewijzigde
voorstellen terugkwamen. Men kan
hieruit wel concluderen, dat de voor
stellen, waaromtrent men voorlopig
overeenstemming had bereikt, niet
voldoende spectaculair waren om de
ze op de Indonesische feestdag van
17 Augustus de bevolking te kunnen
aanbieden.
Ook de Indonesische regering zal
wel hebben begrepen, dat er nu ruim
vier jaar na de souvereiniteitsover-
dracht niet zo heel veel méér te be
reiken valt als in het begin, toen de
onderhandelingspositie van Neder
land door haar belangen in Indone
sië veel slechter was dan nu.
Er is immers in die vier jaar zo het
een en ander gebeurd.
De discriminatie tegenover de Ne
derlanders en niet tegenovej de
Nederlanders alleen, maar evenzeer
tegenover Amerikanen, Engelsen en
anderen heeft gemaakt, dat de fi-
nancieel-economische situatie van
Indonesië stukken slechter is gewor
den. Die discriminatie uitte zich in
het verlenen van concessies en ten
gevolge daarvan ontstond een afsto
ten van kapitaal, dat indien wij
ons niet vergissen in de naaste
toekomst wel eens kon worden ge
volgd door het afstoten van bedrij
ven zelf. Daarbij komt de prijsdaling
van rubber en andere producten op
de internationale markt en andere
oorzaken, welke de financieel-econo-
mische positie van Indonesië zodanig
hebben beïnvloed, dat,, mét de eco
nomische opleving in het Westen, de
ze gebieden Indonesië steeds meer
beginnen los te laten.
WAT WILDE INDONESIë bij deze
onderhandelingen bereiken? Er
waren drie dingen, waarover men
wilde praten en waarin men veran
dering wenste te brengen. Dat was
de kwestie Nieuw Guinea, het Unie
statuut en de financieel-economische
verhoudingen. Over Nieuwe Guinea
wenste de Nederlandse regering niet
te spreken en het bericht gaat nu,
dat Indonesië deze kwestie nu in de
Veiligheidsraad zou willen brengen,
wat wel niet veel resultaat zal ople
veren, omdat het gebied van Nieuw
Guinea een van de vreedzaamste ge
kolonialiseerde gebieden is, die er
momenteel zijn.
De Nederlandse regering bleek
wel geneigd het Uniestatuut los te
laten. Het Uniestatuut bepaalde de
verhoudingen tussen de beide lan
den en gaf tevens zekerheid inzake
de Nederlandse economische belan
gen in Indonesië, omdat deze bij het
zelfde statuut in de R.T.C. waren ge
regeld en deze geen eenzijdige op
zegging duldden.
Wat wilde nu Indonesië? Indonesië
wenste een einde te maken aan de
gehele Ronde Tafel Overeenkomst
en deze te vervangen door een ge
woon economisch verdrag, zoals dat
tussen twee souvereine staten ge
bruikelijk is. Dat nu wil Nederland
niet, omdat de R.T.C.-overeenkomst
een veel sterker bindend karakter
draagt en dit geen eenzijdige opzeg
ging duldt, terwijl een nieuwe ge
sloten contract altijd opzegbaar is.
Dit zou de nog restende belangen
in Indonesië geheel op losse schroe
ven zetten. Nederland wilde dus In
donesië wel tegemoet komen inzake
de opheffing van de R.T.C., omdat
deze opzegging ten nauwste verband
houdt rnet de opheffing van het Unie
statuut. Zij wilde echter de finan
cieel-economische paragraaf uit deze
overeenkomst vervangen door een
contract, dat dezelfde waarde en gel
digheid heeft als in de R.T.C. het
geval was.
NU, VIER JAAR na de souvereini-
teitsoverdracht, zit Nederland
wat deze onderhandelingen betreft
op een fluwelen stoel.
Voorheen was liet zo, dat Neder
land zijn sterke financieel-economi
sche belangen te verdedigen had.
Nederland had dus alles te verliezen
d.w.z. Nederland had belang bij In
donesië en Indonesië zag nu eenmaal
niet in, dat zij ook belang had bij de
Nederlandse investeringen in Indo
nesië.
De ontwikkeling in Indonesië heeft
er nu toe geleid, dat een groot deel
van de Nederlandse investeringen op
een of andere wijze reeds is terugge
nomen. Deskundigen schatten deze
in vier jaar tijds op 10 milliard roe-
pia's van de 15 milliard waarop men
de Nederlandse investeringen mag
schatten.
Indonesië is economisch achteruit
gehold. De plantages verouderen en
de prijzen zijn gezakt. Het licensie-
systeem maakt in de practijk, dat
Nederland zijn belangstelling in In
donesië begint te verlezen en nu zijn
de rollen dus omgekeerd: Nederland
kon laten blijken, dat het geen be
lang meer heeft bij Indonesië en
dat zij dus ook niet meer bereid be
hoeft te zijn Indonesië uit hoofde van
het eigen belang tegemoet te komen.
In deze situatie kan Nederland de
laatste dagen de Indonesische rege
ring nog op enkele ondergeschikte
punten bij de verdere onderhande
lingen tegemoet treden, maar nu de
economische verhoudingen zo zijn,
Vervolg op pag 2.
1VJOG maar twee maanden geleden
was Haarlems bisschop, mgr. J.
P. Huibers, de excellente gast van
katholiek Leiden, toen met waardige
luister het gouden jubileum van „De
Vriendenkring" werd gevierd. Wie
toen het pontificaal lof bijwoonde,
kwam onder de indruk van de vitali
teit, die de hoogbejaarde bisschop
aan de dag legde. Getroffen werd de
toehoorder ook door de kracht, waar
mede de bisschop zijn Leidse vrien
den toesprak, en door de schoonheid
van taal, waarmede hij zijn gedach
ten formuleerde.
Diezelfde dag was mgr. Huibers
's morgens in Amsterdam voor een
pontificale plechtigheid; en zo toonde
hij zich onbewust nog steeds de on
vermoeibare werker in 's Heren
Wijngaard, de Hogepriester ook, die
ondanks de last van jaren van geen
rust weten wil en altijd nog zijn dio
cees doortrekt om te vormen en te
prediken of om een nieuwe kerk te
consacreren.
Zondag 15 Augustus zal het vijf en
vijftig jaar geleden zijn, dat mgr.
Huibers priester werd gewijd. Een
bijzondere dag óp het feest van Ma
ria ten Hemelopneming en in het
Maria-jaar 1954. Waar de bisschop bij
de aanvang van zijn episcopaat zich
tot wapenspreuk heeft gekozen „Sub
tuum praesidium", daarbij nog eens
duidelijk zijn grote verering en liefde
voor de H, Maagd tonend, zal dit sa
menvallen van zijn jubileum met dit
Maria-hoogtij hem ten zeerste ver
heugen.
Hij zal die dag mogen terugzien
op een vruchtbaar priesterleven,
waarin hij kennis heeft mogen maken
met alle facetten, die daaraan ver
bonden zijn, en dat zijn hoogtepunt
heeft gevonden in zijn benoeming tot
bisschop van Haarlem, tot opperher
der van het moeilijkste diocees in
Nederland.
MGR. HUIBERS werd op 15 No
vember 1875 in Amsterdam ge
boren, in de loop der jaren verhuisde
hij met zijn ouders naar Gouda,
waar hij na zijn priesterwijding op
15 Augustus in de parochiekerk van
Onze Lieve Vrouw Hemelvaart zijn
eerste plechtige H. Mis opdroeg.
In het dekenaat Gouda zou hij ook
zijn eerste priesterarbeid verrichten,
want op 15 September 1899 werd de
neomist benoemd tot kapelaan te
Moordrecht. Gedurende drie jaar
werden daar de eerste ervaringen
opgedaan, maar op 18 Augustus 1902
werd kapelaan Huibers te Leiden be
noemd. In de parochie van Onze Lie
ve Vrouw Hemelvaart, toen nog aan
de Haarlemmerstraat gevestigd, werd
kapelaan Huibers de rechterhand van
deken Dessens en nog velen in de
Sleutelstad bewaren de prettigste
herinneringen aan deze actieve ka
pelaan, die onder meer directeur was
van de Aartsbroederschap der H. Fa
milie en direct betrokken was bij de
oprichting van „De Vriendenkring".
Geen wonder dus, dat de volks
mond in 1929, toen oud-kapelaan
Huibers als deken van Hoorn bij de
uitvaart van deken Dessens een in
drukwekkende lijkrede hield in de
oude Mon Père-kerk, de verwachting
uitsprak, dat deze als deken-pastoor
naar Leiden zou terugkeren. Die ver
wachting werd gebaseerd op het feit,
dat bij het overlijden van deken Bots
in 1901 de lijkrede werd gehouden
door diens oud-kapelaan professor
Dessens van Warmond, die toch ook
de overleden deken opvolgde.
Een naieve verwachting misschien,
die weliswaar niet in vervulling ging,
maar die toch tekenend is voor de
sympathie, die de Mon Père-paro-
chianen hun oud-kapelaan nog steeds
toedroegen.
Foto Nell Herbert.
Het is echter geheel anders gelo
pen. Op 21 September 1905 werd ka
pelaan Huibers tegelijk met kape
laan Homulle uit Limmen, de latere
deken van Leiden tot leraar be
noemd aan het klein-seminarie „Ha-
geveld" in Voorhout. Naast enkele
andere vakken, o.a. Nederlandse lite
ratuur-geschiedenis, doceerde de nog
jonge leraar „rhetorica", het vak der
welsprekendheid en uit de toespra
ken van de bisschop valt nu nog
duidelijk te beluisteren, dat deze de
gave der welsprekendheid op opval
lende wijze bezit. Ook het Hagevelds
toneel beleefde in die dagen een
schone opbloei met de opvoering van
vele klassieke werken.
AAN die Hageveldse tijd kwam een
eind, toen de leraar op 7 Mei 1916
benoemd werd tot kapelaan in de
parochie van de H.H. Nicolaas en
Barbara („De Liefde") in Amster
dam, met de opdracht overigens de
stichting van een nieuwe parochie
voor te bereiden. Dat gaf de bouw
pastoor vele zorgen, maar ruim een
jaar later kon zijn kerk onder pa
tronage van Onze Lieve Vrouw Al
tijddurende Bijstand aan de Chassée.
straat worden geconsacreerd en volg
de de benoeming tot pastoor op
Oct. 1917. Het gelukte pastoor Hui
bers zijn nieuwe parochie een geheel
eigen sfeer te geven, doch elf jaar
later moest hij toch zijn geboortestad
verlaten ,toen hij op 11 Augustus tot
deken-pastoor van Hoorn benoemd
werd.
Nog geen zeven jaar, maar dan
toch tot veler zegen, werkte hij onder
de West-Friezen, want in December
1935 kwam het bericht uit Rome, dat
deken Huibers benoemd was tot bis
schop van Haarlem als opvolger van
mgr. J. D. J. Aengenent, die op 3
September 1935 na een kortstondige
ziekte was overleden. Op het feest
van Maria's Verschijning te Lourdes,
11 Februari 1936, werd mgr. Hui
bers door de pauselijke internuntius,
mgr. Paolo Giobbe, in de kathedraal
Sint Bavo te Haarlem tot bisschop
gewijd.
IN de ruim achttien jaren, dat de
bisschop nu zijn diocees bestuurt,
zijn de zorgen hem niet bespaard ge
bleven. Vormden de jaren van onder
drukking een kommervolle tijd, de
na-oorlogse periode heeft problemen
opgeworpen, die aanleiding geven tot
aanhoudende zorg. Op 10 Maart 1936
consacreerde mgr. Huibers de Sint
Petruskerk in Leiden als eerste ir
zijn episcopaat, een ruim en volwaar-
dig Godshuis. In deze nood-rijke tijd
moet vaak volstaan worden met
noodkerkjes om althans in de belang
rijkste behoefte te voorzien.
Zwaar is de last, die de bisschop
te dragen heeft, en nog altijd geldt
het dringende devies: „Helpt de bis
schop kerken bouwen".
Niet alleen materieel, maar vooral
ook geestelijk zijn de zorgen groot,
doch met grote werklust blijft mgr.
Huibers nog aan de arbeid om ook die
geestelijke problemen tot een oplos
sing te brengen. Zijn verdiensten
kregen extra-waardering door zijn
benoeming tot assistent-bisschop bij
-de-pauselijke kroon (1948) en tot ere
kanunnik van het kapittel van Gent
(1947). Mgr. Huibers werd verder be
noemd tot Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw (1938) en in die
zelfde Orde bevorderd tot Comman
deur (1949).
Zoals bekend wil de bisschop zijn
priesterjubileum zonder veel luister
vieren. Wel zal hij Zondag 15 Augus
tus 's avonds om 7 uur een pontifi
cale Avondmis opdragen in de open
lucht, op het terrein van het klein
seminarie „Hageveld" te Heemstede.
Na deze H. Mis volgt een Maria-hulde
in de vorm van een korte lichtproces
sie. Verwacht wordt dat zeer velen
uit heel het diocees deze plechtigheid
zullen bijwonen. Wij mogen veron
derstellen, dat Leiden en omgeving
niet achterwege zullen blijven.
VERSTREKKENDE
BEVOEGDHEDEN
De Franse regering heeft gisteren,
zoals in 't kort gemeld, de goedkeu
ring van de Nationale Vergadering
gekregen op haar economische pro
gram. Zoals bekend had premier
Mendès-France hierbij de vertrou
wenskwestie gesteld. De uitslag der
stemming was 361 tegen 90.
„Frankrijk is ingedommeld en
moet wakker geschud worden", al
dus zeide de premier tijdens het de
bat, „dit is een moeilijke taak, maar
een positieve."
Mendès-France zeide, dat de le
vensstandaard in Frankrijk te laag
is voor de 20ste eeuw. Het was niet
juist om het op stakingen en wan
ordelijkheden te laten aankomen,
veroorzaakt door ongunstige levens
omstandigheden. Het was^ beter om
de economische ontwikkeling te be
vorderen, ten einde de levensstan
daard te verhogen, zonder dat de
stabiliteit van de munt in gevaar zou
worden gebracht.
Juist de arbeiders zouden het
slachtoffer worden van een wedloop
tussen stijgende prijzen en stijgen
de lonen, als deze nietgebaseerd
zouden zijn op een grotere produc
tie. De lonen, zo ging de premier
voort, dienden in welvarende indus
trieën verhoogd te worden door mid
del van collectieve arbeidsovereen
komsten. Van 1 October af zouden
productie en lonen om de zes maan
den vergeleken worden, ten einde
na te gaan of een loonlierziening ge
rechtvaardigd .zou zijn.
Werkloosheid was de grootste vij
and van de productie. Daarom was
de regering thans doende een fonds
voor „arbeidsaanpassing" in te stel
len dat zich bezig zou houden met
het overbrengen van arbeidskrach
ten van de ene plaats naar de ande
re, als de industriële ontwikkeling
zulks wenselijk zou maken.
Mendès-France zeide, niet de be
doeling te hebben machtsmiddelen te
gebruiken om industriëlen er toe te
brengen hun bedrijven om te scha
kelen of ondernemingen met slechts
marginale winsten te doen verdwij
nen.
In grote trekken voorziet het eco
nomische programma van Mendès-
France in:
1. Grotere concurrentiemogelijkhe
den in Frankrijk en verlaging van
de handelsbeperkingen in Europa.
2. De omschakeling van onderne
mingen met hoge productiekosten op
andere producten.
3. Uitbreiding van de industriële
en agrarische productie en het vin
den van nieuwe markten voor de ex
tra-productie.
4. Opvoering van de woningbouw.
Mendes-France heeft de voorlopige
instemming van de Nationale Ver
gadering verworven voor zijn Noord-
Afrikaanse politiek. De onofficiële
uitslag van de stemming was 398 te
gen 126.
HET FEEST VAN
AID EL KHEBIR
De order van de Marokkaanse na
tionalisten aan de bevolking om tij
dens het feest van Aid el Khebir
geen rammen te slachten en de mos
keeën te mijden als teken van rouw
omdat het een jaar geleden was dat
de vroegere sultan van Marokko
werd verbannen, is opgevolgd in de
steden Casablanca, Fez en Port Ly-
auty. Maar zelfs daar is het gisteren
opvallend rustig gebleven.
In de rest van het protectoraat
werd het feest een geweldige beto
ging ten gunste van de tegenwoor
dige sultan Sidi Mohammed Maoulay
Arafa, die zelf de eerste ram offerde.
Diep dreef hij zijn dolk in de keel
STRAALJAGERS SCHOTEN OP
ENGELS DORP.
Laagvliegende, niet geïdentificeer
de straaljagers hebben in Bridlington
aan de Engelse Oostkust twee huizen
en een akker onder vuur genomen.
Een man, die op het veld werkte,
werd bijna het slachtoffer van deze
vreemde en misdadige manoeuvre.
van het dier, dat vervolgens haastig
per jeep van de moskee naar het pa
leis werd gebracht en nog leefde toen
het daar aankwam. Dat voorspelt de
sultan een gunstig jaar.
In de steden was er geen feest.
Maar de demonstraties ten gunste
van de verjaagde sultan, waarmee
Attlee in Moskou
onthaald
Ruslands premier Malenkof, heeft
Dinsdagavond een diner gegeven ter
ere van Groot-Brittannië's ex-pre
mier Attlee en zeven andere Engel
se socialistenleiders, onder wie de
(linkse) Labour-rebel" Bevan, die
op doorreis naar Peking op het ogen
blik in Moskou vertoeven.
Van Russische zijde namen aan
het diner nog deel de minister van
Buitenlandse Zaken Molotof, de eer
ste secretaris van de communistische
partij, Kroetsjef, de minister van
Handel Mikoyan en de vice-minister
van Buitenlandse Zaken, Wysjinsky.
Het diner werd gegeven in de vil
la „Mozaisk", waar de schrijver
Maxim Gorki gewoond heeft. Het
bepaald voorname onthaal, dat de
Britse socialisten ten deel viel, wordt
van politieke betekenis geacht. Ma
lenkof onderhield zich langdurig met
Attlee en Bevan.
Vandaag (Woensdag) dineert Ma
lenkof met de Britse ambassadeur
Hay ter en de Engelse gasten. En dit
zal de eerste maal zijn, dat de Rus
sische premier op een Westelijke
ambassade dineert.
Hector McNeil, voormalig Brits Mi
nister van staat in de Labourrege-
ring, heeft in een interview, dat hem
te Londen door een correspondent
van de American Broadcasting Com
pany was afgenomen, verklaard, dat
het bezoek der Labourleiders aan
Moskou en Peking „zeer onverant
woordelijk" is en dat de tijd voor
hetbezoek slecht gekozen is. De com
munisten zouden het bezoek voor
propagandadoeleinden kunnen ge
bruiken, aldus McNeil.
weer
(Geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond. Qpgem. te
10 i\jr).
IETS HOGERE
TEMPERATUREN
Aanvankelijk flinke opkla
ringen en slechts enkele ver
spreide buien. Later weer toe-
nemende bewolking met kans op j
enige regen of motregen. Over-
wegend matige wind tussen
West en Zuid. Iets hogere tem
peraturen.
12 Aug.: zon op 5.18 en onder 20.12;
maan op 19.05 en onder 2.39 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor-
gen 7 uur luiden:
weer
m.t.g.
STOCKHOLM
geheel bew.
18 c
OSLO
licht bew.
18
KOPENHAGEN
onbewolkt
19
AMSTERDAM
regenbui
17
LONDEN
licht bew.
19
LUXEMBURG
regenbui
16
PARIJS
zwaar bew.
20
BORDEAUX
licht bew.
21
GRENOBLE
half bew.
22
NICE
licht bew.
30
GENEVE
licht bew.
21
ZURICH
licht. bew.
19
LOCARNO
licht bew.
28
BERLIJN
zwaar bew.
20
FRANKFORT
half bew.
19
MUNCHEN
regenbui
18
ROME
onbewolkt
31
AJACCIO
onbewolkt
27
WENEN
onbewolkt
20
INNSBRUCK
half bew.
MALLORCA
licht bew.
32
Het blijft onbestendig
Het KNMI deelt mede:
Ook in de afgelopen 24 uur heeft
het weer ons meer aan de herfst dan
aan de zomer doen denken. Er ston
den krachtige tot harde Westelijke
winden en er vielen talrijke buien,
waarvan gisteravond sommige van
onweer vergezeld gingen. Op enkele
plaatsen brachten de buien veel re
gen. Zo viel te De Bilt in de afgelo
pen nacht 27 mm. regen. De depres
sie, die sinds Maandag al het slechte
gedreigd was door de nationalisten,ver9®rzaa^'e> 1?S vanmorgen
bleven achterwege en er vloeide aan
merkelijk minder bloed dan men
had verwacht. Drie mensen zijn gis
teren om het leven gebracht en een
is zwaar gewond.
BUIKTYPHUS OP SINT MAARTEN
Blijkens een mededeling van de
Antilliaanse inspectie der volksge
zondheid is uit Simmonsbaai op St.
^Maarten, een der Bovenwindse Eilan
den van de Neëd. Antillen, bericht
ontvangen, dat aldaar een aantal ge
vallen van buiktyphus is geconsta
teerd. Deskundigen op hygiënisch-
bacteriologisch gebied en enige ver
pleegsters zullen ten spoedigste naar
St. Maarten worden gezonden.
Het is nog niet bekend of het voor
genomen bezoek van een aantal le
den der Antilliaanse staten aan de
Bovenwindse Eilanden in verband
met het voorkomen van genoemde
ziekte zal worden afgelast.
bij de Zuidpunt van Noorwegen. De
luchtdruk in ons land begon toen
flink te stijgen onder invloed van een
uit het Westen naderende zwakke rug
van hoge luchtdruk. Deze rug van
hogedruk zal de wind doen afnemen
en er voor zorgen, dat de buiigheid
minder wordt en dat er wat meer
opklaringen voorkomen. Deze weers-
verbetering zal echter slechts van tij
delijke aard zijn, want de rug van
hogedruk wordt gevolgd door een
nieuwe Oceaandepressie, die Donder
dagmiddag of Donderdagavond waar
schijnlijk reeds het weer in ongun
stige zin zal gaan beinvloeden.
Korreltje
Gepaste woorden te vinden om
zijn gedachten uit te drukken is als
het schieten op een schijf.
