SeG<2id^6oti/tcmt
Duidelijke beslissing over de samenwerking
Treinramp
maakte 35
in Frankrijk
slachtoffers
t Is „knal"
in Guatemala
Accoord over
Perzië's olie
Phoely viel de Vietminh
in handen
Sc Jjceitvtamp, ut Het Slfione-dal
Wagon kinderen bleef gespaard
Benoemingen
Bisdom Haarlem
t
t
fi
n
n
n
lt
MAANDAG 5 JULI 1954
45ste JAARGANG
No. 13236
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
K.V.P. VRAAGT P. u. d. A.
Het Partijbestuur van de Katholieke i 2. Met nadruk is in een der re- politieke spanningen verhoogd. Het
Volkspartij heeft, bij monde van de devoeringen gewezen op „de latente denkt waarbij aan de vraag van een
karakterwijzigingen, die het Mande
ment introduceert van tenminste de
twee grootste partijen des lands".
Het Partijbestuur laat in het mid-
voorzitter, mr. Van Doorn, de vol
gende verklaring afgelegd.
Het Partijbestuur van de Katholie
ke Volkspartij heeft kennis genomen
van de redevoeringen jl. Zaterdag den of en in hoeverre tengevolge
uitgesproken op de te Utrecht gehou- van het Mandement het karakter van
den Kaderbijeenkomst van de Partij de P. v. d. A. verandering heeft on-
van de Arbeid. Het voelt zich ge- dergaan of zal ondergaan. Maar het
drongen, alleerst tegenover de eigen wenst met de meeste nadruk te ver-
Partijleden, doch ook tegenover het klaren, dat het karakter van de
Nederlandse volk als geheel de vol- K.V.P. als beginsel- en programpar-
gende verklaring af te leggen.
1. In hoge mate betreurt het Par
tijbestuur, dat in feite ook thans weer
de P. v. d. A. in haar karakter van
doorbraakpartij wordt voorgesteld
als enig draagster van de boodschap
door de doden in de wereldoorlog ons,
levenden, nagelaten. „Op de stich
tingsdag van de P. v. d. A. ging al
dus een der sprekers iets in ver
vulling van de idealen, waarvoor zij
(de gevallenen in het verzet) hun le
ven hadden geofferd, iets van de bood
schap, die de doden uit de oorlog
nalieten aan de levenden". Het Partij
bestuur acht het diep te betreuren,
dat wat kostbaar erfgoed is van heel
ons volk, aldus op grievende wijze
wordt opgeëist door één partij.
Het is uitermate bedroevend, dat
tij volkomen ongewijzigd is gebleven.
Ongewijzigd blijft ook haar afwij
zing van de doorbraakgedachte.
der sprekers betreffende het Mande
ment: of de Nederlandse samenle
ving in feite niet onbestuurbaar
wordt en haar democratisch karakter
niet fundamenteel wordt aangetast;
aan de uitlating van een andere spre
ker, dat „men met de vinger de poli
tici kan aanwijzen, die schuldig staan
aan het bederf van het politieke kli
maat in ons land"; dat wind is ge
zaaid en storm op til is. Het denkt
ook aan de uitlating, als zou door
het Mandement „ook om andere re
denen, nog principiëler" de samen
werking moeilijk worden en dat
rx j- men ..niet ontkomen zal aan conse-
De coraquentres, die voort Woeien ties schillende passages in
te8'?felfn.der,.Katholle.ke! het Mandement''.
Staats- en Maatscnappijleer en die
slechts gericht zijn op de opbouw van j De vraag is gewettigd, of op deze
een Christelijke Maatschappij, dieen soortgelijke uitlatingen niet past
consequenties zijn uiteraard slechts de conclusie, dat de Partij van de Ar-
effectief te verwerkelijken, als prin- j beid elke samenwerking met de
cipieel-gelijkgezinden ook een hechte K.V.P. wenst te 'beëindigen. Echter
politieke eenheid vormen. Menings-1 constateert het Partijbestuur, dat de
verschillen zijn dan niet uitgesloten, leidende figuren van de P. v. d. A.
maar zij zijn in aantal minder en0p de Kaderdag, evenals in het P. v.
lichter overbrugbaar dan wanneer d. A.-manifest, zich van elke duide-
in een politieke partij wordt uitge- lijke uitspraak in deze richting heb-
gaan van de meest uiteenlopende le-1 ben onthouden,
vensbeschouwingen.
DE DUITSE SOUVEREINITEIT.
Intussen houdt de Britse regering
zich reeds druk bezig met de vraag,
op welke wijze aan West-Duitsland
zo spoedig mogelijk de souvereiniteit
kan worden verleend, indien de Euro
pese Defensiegemeenschap niet tot
stand zou komen.
De grondslag van het Britse plan
is om het vredescontract (ook wel het
verdrag van Bonn genoemd), dat
twee jaar geleden tussen Engeland,
Amerika, Frankrijk en West-Duits
land ondertekend is, van toepassing
te verklaren. Het is door alle onder
tekenaren, behalve Frankrijk, gera
tificeerd. Maar aan de uitvoering
werd de voorwaarde verbonden, dat
de E.D.G. door alle zes leden gera
tificeerd moest zijn.
Een hooggeplaatste zegsman heeft
verklaard, dat er een weg moet wor
den gevonden om deze „Siamese
tweeling" te scheiden.
Volgens de Perzische minister van
Financiën Amini is nu een „algeme
ne overeenkomst" bereikt tussen de
Perzische regering en het consortium
van acht oliemaatschappijen die aan
de exploitatie van Perzië's olie willen
meewerken.
HANOI ERNSTIG
BEDREIGD
De stad Foely, ongeveer 56 kilome
ter ten Zuiden van Hanoi en een be
langrijke sleutelstelling in de nieu
we Franse verdedigingsgordel, is in
handen gevallen van de Vietminh.
In Franse militaire kringen heerst
de vrees, dat de Vietminh de aanval
op Hanoi zullen openen nog voordat
de Franse troepen zich kunnen her
groeperen. Bijna honderdduizend op
standelingen staan voor deze aanval
gereed.
Zaterdag verlieten de Vietminh
hun verborgen stelllingen in de kalk.
heuvels, die Foely omringen, vooi
een geconcentreerde stormloop op de
stad. Franse strijdkrachten lanceer
den een tegenaanval, ondersteund
door pantserwagens, zware artillerie
van de overeenkomst uit te laten.
„Wij proberen nu het accoord vast
te leggen in bewoordingen, die niet
in strijd zijn met onze wet op de
Amini weigerde zich Over de aard naasting der olieindustrie", zei hij.
WAARSCHUWING
AAN DE Pv. d. A.
Het Partijbestuur acht het voorts Het Partijbestuur zou het meer in
bedenkelijk, dat als veelal ook j.l. 's lands belang achten, indien de Par-
wat tot dusver als bovenpolitiek werd j Zaterdag weer de opbouw ener Chris- tijd van de Arbeid haar aarzelende
beschouwd en geëerbiedigd (behalve telijke Maatschappij als kernge-houding ten deze zou verlaten en
dan door communisten) thans in de dachte van het Mandement niet werd met betrekking tot de vraag der sa-
partij-politieke strijd is betrokken. onderkend. menwerking tot een duidelijke beslis
sing zou komen.
Het heeft het Partijbestuur ge
troffen, dat tot de redenaars-deelne- 5 Tenslotte hecht het bestuur der
mers van de Kaderdag ook heeft be- K.V.P. er aan te verklaren, dat het
hoord dr. W. Drees. Zijn bijdrage tot staatkundig optreden der Katholie-
het door het P. v. d. A.-bestuur ge- ken in één verband geenszins in de
wenste verloop der bijeenkomst kan weg staat aan de openheid, welke
niet los gezien worden van zijn po- het Mandement niet slechts uitdruk-
sitie van Minister-President. Het zou keltfk verlangt, maar zelfs als ideaal
dr. Drees zeker niet misstaan hebben, voorhoudt. Telkens weer heeft de
wanneer hij geen bijdrage had gele- Katholieke éénheidspartij zoals
verd. trouwens ook de leiders van deze
I Partij in hun persoonlijke contacten
Daarenboven heeft dr. Drees klaar-met leden der andere constructieve
blijkelijk niet voorzien, dat op de Ka- j partijen bewezen die openheid na
derdag, naast vele voorshands te ver-1 te streven. Zij zal dit ook in de toe-
ontschuldigen uitingen, ook uitlatin-1 komst van harte doen, omdat het'
gen zouden kunnen vallen, grievend Christelijke beginsel die openheid
voor elke Katholiek, en dat hü door vordert en het belang van ons land
zijn medewerking de schijn op zich en ons volk daairioor wordt gediend,
zou kunnen laden die grievende uit-
latingen te dekken. Helaas heeft het
klaarblijkelijk niet voorziene zich in
feite voorgedaan. I Hiernaast een overzicht van de
Het Partijbestuur wil ook in ditravage, welke de botsing tussen een
verband de uiterste soberheid in achtDieseltrein en een goederentrein bij
nemen. Naast het onder 1. vermelde chateaubourg In het Rhóne-dal ver-
herinnert het Partijbestuur er slechts
aan, dat bijvoorbeeld door een der oorzaakte- Op de achtergrond over
niet-katholieke sprekers er van is ge- elkaar geslingerde goederenwagens,
waagd, „te huiveren voor een Kerk,
die zozeer haar grenzen over
schrijdt". Een der andere niet-ka
tholieke redenaars formuleerde zijn
„diepste teleurstelling", die hem het
Mandement heeft gebracht, aldus: „in
ternationaal gelijkt het er op, dat het
Rooms-Katholicisme in Europa macht
hoger aanslaat dan geest, meer ver
trouwen stelt in organisatie dan in
Christus". Het Partijbestuur ziet niet
voorbij, dat de katholieke spreker
van de Kaderdag tevoren had ver
klaard, dat „de Kerk hem bovenal
lief is" uitlatingen als de evenbe-
doelden zijn er slechts des te pijnlij
ker om,
Dr. Drees had er naar het oordeel
een nationale Kaderdag ge
wijd aan het bisschoppelijk mande
ment en aan niets anders dan het bis
schoppelijk mandement. Belangstel
ling voor dit toonaangevend schrij
ven is verheugend, omdat daaruit
- -blijkt, welke een omvankrijke en diep
gaande betekenis door de Partij van
de Arbeid eraan wordt toegekend.
-TróuWehs, ook in protestantse krin-
:i gen is er veel aandacht aan geschon
ken, vaak met grote waardering en
enige afgunst om de moed en de
klaarheid, waarmede de bisschoppen
als herders van Katholiek Nederland
hun zienswijze hebben weergegeven.
Het zou niet prettig zijn als de
P.v.d.A. het mandement, het van nul
en gener waarde beschouwend, had
.doodgezwegen, maar zo'n enorme be
langstelling, dat een nationale Kader-
dag er volledig aan werd besteed, is
toch te veel eer. De P.v.d.A. is erop
uit met het mandement, maar dan
tegen het mandement, sensatie te
maken, hetgeen ten overvloede hier
uit blijkt, dat aan het slot van die
episcopale kaderdag van de P.v.d_A.
werd medegedeeld, dat door het par
tijbestuur besloten was, over te gaan
tot een grote ledenwervings-actie en
tot een geldinzameling, in verband
waarmee een bedrag van een mil-
lioen gulden werd genoemd. Het is
niet de bedoeling, dit geld te beste
den om nieuwe kerken te bouwen.
Dit bedrag wenst de P.v.d.A. in te
zamelen „teneinde voorbereid te zijn
op een eventueel spoedig op handen
zijnde verkiezingsactie".
Het is dus klaarblijkelijk, dat de
P.v.d.A. klinkende, maar ook politie
ke munt wil slaan uit het bisschop-
lijk mandement. Zij ziet er heil in
het mandement eventueel te maken
tot de inzet van een verkiezings
actie en zij verwacht met deze actie
bij een deel der bevolking in het ge
vlei te komen. Hoe zij dat in het vat
wil gieten, zonder toch in de, door
het partijbestuur ongewenste, anti-
clericale hoek te geraken, daar zijn
we benieuwd naar. Benieuwd, geens
zins bevreesd. De P.v.d.A. moge be
denken, dat het liedje, hetwelk zij op
zulk een hoge toon in majeur heeft
ingezet, wel eens op een lager toon
tje in mineur zou kunnen eindigen
in een bewening van een dan totaal
mislukte doorbraak.
NIEUWE PARTIJ?
f- (T^ni te voorkomen dat leden van
de katholieke werkgemeenschap
door het bisschoppelijk mandement in
'gewetensnood komen, aldus meldt
„De Telegraaf" zijn van de zijde
van de P.v.d.A. stappen ondernomen
voor de oprichting van een afzonder
lijke katholieke arbeiderspartij, die in
de practijk ten nauwste met de P.v.d.
A. moet samenwerken.
Men kan waardering en hoogach
ting hebben voor de ernst, waarmede
de katholieke werkgemeenschap in
de P.v.d.A. het mandement heeft ge
lezen. Zij is in een moeilijk parket
geraakt, nu de bisschoppen weliswaar
geen verbod hebben uitgevaardigd
maar zwaar de nadruk hebben gelegd
op de persoonlijke verantwoordelijk
heid.
Zou het niet gewenst zijn, dat de
leden van de Kath. Werkgemeenschap
alvorens een stap te doen als in
het Telegraaf-bericht wordt aange
kondigd zich tevoren met hun bis
schappen in verbinding stellen en
zich met de bisschoppen beraden, of
deze stap in overeenstemming is met
de geest van het mandement?
Wij hebben het mandement óók ge
lezen en we hebben zo'n idee
vliegtuigen, en drongen daarbij
vier kilometer in de Vietminh-stel-
lingen door. Nauwelijks had het
Franse opperbevel op een persconfe
rentie de wereld van dit Franse suc
ces kond gedaan, of de Vietminh
openden een tweede offensief. Drie
bataljons drongen door tot in de bui
tenwijken met steun van zwaar artil
lerievuur vanuit goed gecamoufleer
de stellingen. Tegen deze beschieting
stonden de Fransen machteloos. Zij
vernielden hun eigen munitievoorra-
den en bliezen de aftocht. Een pelo
ton pioniers liet de belangrijke brug
over de rivier de Day in de lucht
vliegen.
Geheime afspraak?
De snelle terugtocht der Fransen
uit het Zuiden van de delta van de
Rode Rivier heeft in Washington
ernstig argwaan gewekt. Heeft Men-
dès-France misschien een geheime
overeenkomst met de Chinees Tsjoe
en lai en is de verkorting van de
linies in de delta daar een gevolg
van? Washington heeft aan de Fran
se en aan de Voetnamese regering
van zijn ernstige bezorgdheid blijk
gegeven. Een woordvoeder van de
Amerikaanse regering klaagde, dat
de Verenigde Staten van de Franse
terugtocht van te voren niet op de
hoogte waren gesteld.
Franse diplomaten hebben dit ver
wijt verontwaardigd va nde hand ge
wezen. Franse militairen hadden een
maand geleden tijdeas de militai
re conferentie j
collega's gewaarschuwd, dat een ver
korting van de linies onvermijdelijk
was, tenzij er hulp van drie divisies
kwam. Geen van de deelnemers aan
de confrentie had echter aanstalten
gemaakt om versterkingen naar Indo-
China te sturen. Intussen heeft Pa
rijs zich gehaast, de Amerikaanse
regering alsnog op de hoogte te stel
len van de toestand rond Hanoi.
Wisselwachter haalde verkeerde handel over
Een goederentrein van Tournon naar Nimes in Frankrijk is Zaterdagavond
van het Partijbestuur zeker juisteringereden op een uit vier rijtuigen bestaande dieseltrein, die vol vacantie-
aan gedaan, zichzelf en het volk, dat gangers zat.
in hem een geëerde Minister-Presi- Van de passagiers in de dieseltrein kwamen er tenminste 35 om het leven,
dent heeft, het pijnlijke van zijn terwijl 30 anderen gewond werden.
uiterlijke vereenzelviging met de ge- In het wrak van de trein wordt nog steeds naar slachtoffers gezocht.
Het ongeluk is aan de rand van Chateauburg, een dorpje van 150 inwo
ners gebeurd.
Volgens ooggetuigen greep de zware locomotief van de goederentrein het
eerste rijtuig van de diesel, die hoog de lucht in geslingerd werd en vervol
gens naast de baan neerkwam.
houden Kaderdag te besparen.
4. Enige uitlatingen op de kader
dag van de P. v. d. A. hebben naar
de mening van het Partijbestuur der
K.V.P. de politieke verhoudingen
Kolonel Castillo Armas (midden, meer nodig, want hij heeft reeds zijn
de leider van de „rebellen" ln Gua- triomfale intocht in Guatemela
temala, stippelt zijn strategische daan.
„opmars" uit. Inmiddels is het niet I
WEEKEND IN DE WIJNSTREEK.
De trein was onderweg met men
sen, die hun weeKend zouden door
brengen in deze Zuidfranse wijn
streek. De goederentrein is er op in
gereden.
Volgens de Franse spoorwegen is de
ramp het gevolg van een verkeerde
wisselstand.
Burgemeester Courbis van Cha
teaubourg werkte in zijn wijngaard,
"ie ongeveer 300 meter van de spoor
baan is gelegen, toen het ongeluk
(ebeurde. Hij vertelde:
„Zoals steeds keek ik ook van-
Jvond naar de voorbijrijdende auto-
ail. Toen hoorde ik een geweldig
flawaai, dat ten hoogste twee secon
den duurde. Ik zag hoe de rijtuigen
in de lucht geslingerd werden. Ik
belde onmiddellijk de autoriteiten
op. Mijn zoon, een bediende en ik
fingen onmiddellijk met ladders naar
e plaats des onheils, waar wij over
levenden uit het eerste rijtuig hiel
pen bevrijden".
Als door een wonder is het laatste
rijtuig van de trein, waarin kinde
ren zaten, die naar een vacantiekamp
onderweg waren, onbeschadigd ge
bleven.
j Volgens burgemeester Courbis is
het eerste betrokken rijtuig van de
fliesel doorgeschoten en boven op het
tweede motorrijtuig tot stilstand ge
komen.
De diesel bestond uit twee motorrij
tuigen en twee getrokken rijtuigen.
Een grote spoorwegkraan uit Lyon
was gisteren nog bezig de wrakstuk
ken uit elkaar te halen. Soldaten en
burgers helpen het spoorwegperso
neel bij de berging van de doden en
gewonden.
Het ongeluk is veroorzaakt door
dat een wisselwachter een handel
verkeerd overhaalde, net de andere
kant op dan moest. Daardoor zette hij
de wissel open in plaats van hem te
sluiten. De man was pas twee weken
op zijn post en had nog geen erva
ring van betekenis. Hij is door de po
litie gearresteerd.
Ongeveer 400 redders zochten gis-
terén nog steeds, 24 uur na het on
geluk in de ravage naar slachtoffers.
De gewonden zijn met de ambu
lances en auto's naar ziekenhuizen
gebracht in Valence en Tournon.
De bestuurder van de diesel is ge
dood. De machinist en stoker van de
goederentrein zijn ernstig gewond,
AUTOBUSONGELUK IN MAROKKO
Zaterdagavond is een grote autobus
met passagiers meest Marokkanen
tussen Oedlau en Tetoean, in
Spaans-Marokko, in een 45 meter
diep ravijn gestort. Negentien inzit
tenden zijn hierbij om het leven ge
komen, terwijl velen werden gewond.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft op zijn verzoek eervol ontslag
verleend aan de Zeereerw. Heer L.
C. v. d. Nouweland, pastoor te
Heemskerk. Tot pastoor aldaar is be
noemd, de Weleerw. Heer W. A. A.
Berding.
Tot pastoor te Zuidermeer, de Wel
eerw. Heer B. J. Drost, die kapelaan
was te 's Gravenhage (H. Martha).
Z.H.Excellentie heeft op zijn ver
zoek, om gezondheidsredenen, eer
vol ontslag verleend aan de Zeer
eerw. Heer G. H. Dessing, die pas
toor was te Achthuizen. Tot pastoor
aldaar is benoemd de Weleerw. Heer
W. J. A. Mulder, die kapelaan was
te 's-Gravenhage ,H. Theresia \i
Kindje Jezus).
(Geldig van Maandagavond
tot Dinsdagavond. Opgem. te 10
uur).
BUIEN
Wisselende bewolking met en
kele buien Matige tot krachtige
Zuid-Westelijke wind. Aanhou
dend koud.
6 Juli: zon op 4.27 onder 21.01;
maan op 11.28 onder 23.12 uur.
Het weer in Europa
De weerrapoorten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer
temp.
STOCKHOLM
zwaar bew.
24 C.
OSLO
nevel
16
KOPENHAGEN
zwaar bew.
19
AMSTERDAM
licht bew.
17
LONDEN
half bew.
18
LUXEMBURG
zwaar bew.
17
PARIJS
licht bew.
20
BORDEAUX
zwaar bew.
24
GRENOBLE
zwaar bew.
15
GENEVE
half bew.
19
ZüRICH
zwaar bew.
21
LOCARNO
zwaar bew.
23
BERLIJN
zwaar bew.
22
FRANKFORT
zwaar bew.
19
MüNCHEN
regen
23
WENEN
zwaar bew.
26
INNSBRUCK
regen
27
ROME
half bew.
25
AJACCIO
onbewolkt
25
MALLORCA
licht bew.
33
M
KOUD WEER
Het K.N.M.I. deelt mede:
Het weer in ons land is gedurende
het weekeinde meer en meer onder
invloed gekomen van een depressie,
die zich van de Oceaan via Schot
land naar de Noordzee bewoog. Deze
depressie was geheel gevuld met vrij
koude lucht, die met Zuidwestelijke
winden ons land binnensi oomde.
Omdat het ook in de hogere lucht
lagen koud was, ontstonden gisteren
buien, waarbij gisteravond ook hier
en daar onweer voorkwam. De de
pressie is op de Noordzee tot stil
stand gekomen, terwijl zich bij Ier
land een randstoring ontwikkelt, die
met nog koudere lucht gevuld is. In
verband hiermede, zijn de kansen op
wat meer zomers weer voor de eerst
komende dagen uitermate klein en
moet er op gerekend worden, dat het
koude en onbestendige weer nog ver
scheidene dagen zal aanhouden.
Korreltje
Een diamant schittert pas als hij
geslepen is.