S)e Cöki6e6oii^omt
Tweede Kamer aanvaardde het risico ener
gedeeltelijke verdediging van Nederland
III Guatemala
wint iedereen
Defensie-nota bracht Staf stevig in het zadel
Amerika verzachtte dreigement
motie Richards
Mendès-France sprak Tsjoe En Lai
TV met reclame
in Engeland
Koelkasten,.,(nf345."
Atoomkanonnen
uitgeleend
Militaire hulp
uit Amerika
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
DONDERDAG 24 JUNI 1954
45ste JAARGANG No. 13227
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 et. p. mjn. Telefoontjes f 1.50
GISTERMIDDAG IS DE BEHANDELING VAN DE DEFENSIENOTA IN
DE TWEEDE KAMER TOT EEN EINDE GEKOMEN EN IN GROTE LIJNEN
KAN MEN ZEGGEN, DAT DE POSITIE VAN DE MINISTER VAN OOR
LOG EN MARINE, DE HEER STAF, STEVIGER IS, DAN OOIT TE VO
REN. DE GROTE MOEILIJKHEID, WAARVOOR DE REGERING ZICH
EERGISTEREN GESTELD ZAG DE MERKWAARDIGE AMERIKAAN
SE MOTIE, WAARIN OP STRAFFE VAN VERMINDERING DER WAPEN
LEVERANTIES EEN SAMENGAAN TUSSEN DE BENELUX-LANDEN EN
DUITSLAND WERD GEëlST IS GISTEREN TOT EEN GELUKKIGE
OPLOSSING GEKOMEN, AL IS HET NOG NIET GEHEEL DUIDELIJK
HOE DE SITUATIE IS.
EVENALS IN NEDERLAND, WAREN IN DE BELGISCHE EN LUXEM
BURGSE PARLEMENTEN DE MENINGEN STERK TEGEN HET AME
RIKAANSE PLAN EN TERWIJL DE MINISTER DIT GISTEREN AAN DE
TWIEEDE KAMER MEDEDEELDE EN ERBIJ VERTELDE, DAT HIJ
CONTACT HAD OPGENOMEN MET AMERIKA, KWAM ER EEN TELE
GRAM UIT DE VERENIGDE STATEN, WAARIN VERTELD WERD, DAT
DE MOTIE -RICHARDS VERKEERD BEGREPEN WAS EN DAT DEZE NOG
EEN ANDERE MOGELIJKHEID HAD, WAARDOOR EEN MOGELIJK
NIET-SAMENGAAN TUSSEN DE BOVENGENOEMDE VIER LANDEN,
DE WAPENLEVERANTIES UIT AMERIKA NIET EEHOEFDE TE STAG
NEREN. DEZE AMERIKAANSE VERKLARING HEEFT HET NEDER
LANDSE POLITIEKE LEVEN, DAT ZO PLOTSELING EEN INTERNA
TIONALE BEROERING BELEEFDE, WEER GEKALMEERD EN ALHOE
WEL DE HEER STAF NOG VERSCHILLENDE OPMERKINGEN OVER
ZIJN NOTA EN TOEKOMSTPLANNEN MOEST BEANTWOORDEN, KON
DE MINISTER AAN HET EIND VAN HET DEBAT DE TOEKOMST MET
VERTROUWEN TEGEMOET ZIEN
Toch heeft het verwerpen van de „verkleinde E. D. G." Nederland,
België, Luxemburg en West-Duitsland voor Nederland een speciale ge
wetensvraag opgeroepen. Zoals de zaken thans staan, nu Frankrijk nog
steeds uitvluchten zoekt om de deelneming van Duitsland aan de verdedi
ging van Europa te vertragen, is het onmogelijk de Noord-Oostelijke delen
van Nederland te verdedigen, wanneer Rusland tot de aanval zou overgaan.
De verdedigingslinie zal voorlopig door de IJsel worden aangegeven en
al het land, dat Oostelijk daarvan ligt, zal bij een Russische opmars prijs
gegeven moeten worden.
Wordt Duitsland eenmaal ingeschakeld, dan kan de verdedigingslinie
door de Elbe gevormd worden én dan zal dus geheel Nederland binnen het
te verdedigen gebied komen te liggen.
Door het afwijzen van het „verkleine E. D. G.-verdrag", heeft Nederland
dus tot risico aanvaard, dat het Noord-Oostelijk deel van zijn land niet
verdedigd zal worden in geval van oorlog.
Dit is natuurlijk slechts betrekkelijk, want men houdt rekening met de
mogelijkheid en laat zich door deze hoop wellicht leiden dat Frankrijk
te elfder ure toch in zal stemmen met een Duitse deelname, waardoor dus
de verdediging van geheel Nederland zieker gesteld zal zijn.
De minister van Oorlog en van
Marine vervolgde dan zijn afgebro
ken rede en verzekerde de heer De
Gróót, dat hij wil samenwerken met
alle goedwillende volkeren. Defensie
blijft echter bittere noodzaak met het
oog op de krijgsmacht, die Rusland
op de been houdt.
Een eventuële overval zal door de
NAVO onmiddellijk met alle midde
len worden beantwoord; daarom zijn
allerlei voorbereidingen nodig.
De rol van» de grondtroepen, zó be
toogt spr., zal zeer belangrijk blijven;
het accent op de luchtmacht heeft
vooral betrekking op de strategische
luchtmacht.
De minister is van oordeel, dat aan
de (grote) ElD.G. moet worden vast
gehouden.
Een combinatie van Benelux en
West-Duitsland kan niet in overwe
ging wórden genomen, aldus de mi
nister.
Nederland, strategisch belang.
Als een der bondgenoten een af
spraak niet zou nakomen, kan dat zijn
reden hebben, maar het lijkt de mi
nister gevaarlijk dan aanstonds ande
re inspanningen te gaan verminde
ren. Het is z.i. heel begrijpelijk als
er in het Amerikaanse congres eens
vrijmoedig commentaar wordt gele
verd op het feit, dat de E.D.G. niet
op gang kan komen.
De strategische betekenis van Ne
derland is erkend; daaraan wordt
grote waarde toegekend, ook in Enge
land, ook in Amerika. De inschake
ling van nieuwe wapens zou het mo
gelijk kunnen maken de verdediging
op meer vooruitgeschoven posten te
brengen. Met de ter beschikking
staande middelen is het niet mogelijk
de verdediging van ons gehele land
te dekken. Wanneer West-Duitsland
wordt ingeschakeld zou het met die
dekking anders zijn; dan kan het hele
land verdedigd worden.
Het is z.i. mogelijk door de IJssel-
linie een behoorlijke verdediging te
voeren.
Geen evacuatie N.-Nederland.
Het is te betreuren, dat de be
schikbare krachten niet toelaten het
hele land te verdedigen; daarom is de
inschakeling van Duitsland van zo
grote betekenis.
Jeugdige Nederlanders bij mama Coty
Een groep van honderd jonge Nederlanders, die momenteel een bezoek
brengt aah Parijs, werd ontvangen door Mme Coty in het Paleis Elysée, de
woning van de President van de Franse Republiek. Frankrijks eerste vrouw
stelde haar jeugdige bezoekers, die zich aanvankelijk nogal hadden laten,
imponeren door de pracht in het paleisje, dadelijk op hun gemak. Het werd
een gemoedelijke, gezellige bijeenkomst.
Het ligt niet in de bedoeling de
noordelijke provincies in geval van
oorlog te evacueren, daar een moge
lijke Russische doorbraak, geen. be
zetting behoeft te betekenen, omdat
de krijgskans kan keren.
De heer Fens heeft 'getwijfeld aan
de waarde van de 100 compagnieën
natipnale reserve. In dit verband zegt
spr., dat ze niét bestemd zijn voor
operationeel gebruik.
Komende tot het opbouwplan- zegt
spr., dat het hem'onmogelijk was bij
de begroting voor 1954 voor .1955
vastomlijnde plannen, tegeven. Spr.
is van oordeel, dat Nederland vijf di-
visiën zal moeten blijven inbrengen.
Een legercorps van vijf divisiën Jij kt
hem zeker goed hanteerbaar.
Het personeelsbeleid.
De verkorting van de diensttijd
brengt geen financiële verlichting,
omdat er bij de opstelling van de
cijfers reeds rekening mede was ge
houden.
Voor de volgende jaren acht de mi
nister het begrotingsbedrag en de
diensttijd redelijk en internationaal
zeker niet aan een te hoge kant.
De Nederlandse industrie wordt ze
ker niet vergeten, maar toen er prijs
opgaven waren gevraagd voor 3.000
aanhangwagens, was Polynorm,
waarbij de staat geïnteresseerd is, de
ste inschrijf ster. Die kan men
toch niet voorbijgaan.
De minister merkt vervolgens op,
dat bij het plan de personele moei
lijkheden het ernstigst zullen zijn. De
grote moeilijkheid is om voor iedere
functie de geschikte kracht te vinden,
ook al heeft men het benodigde aan
tal.
De resultaten van de werving, zegt
spr. niet onbevredigend te vinden.
Er zal naar gestreefd moeten worden
het beroepspersoneel een aantrekke
lijke carrière te bieden.
Verbetering van de salarissen van
vliegers en technisch personeel van
de luchtmacht zou moeilijkheden gé
ven, omdat men pas gekomen is tot
gelijktrekking der salarissen.
De luchtmacht.
Als het niet anders kan wordt ook
op Zondagen deelgenomen aan oefe
ningen in internationaal verband; in
Nederland zelf worden £een oëferain-
gen op Zondag gehouden.
Opmerkingen inzake de luchtmacht
besprekend, zegt de minister, dat de
tactische luchtsteun internationaal is
georganiseerd. Onze tactische lucht
macht vormt met de Belgische en En
gelse één geheel.
Nachtjagers zijn nog niet besteld;
gehoopt wordt, dat spoedig een keuze
van het type kan worden gedaan.
Amerika, waarmee wordt samenge
werkt, is ook nog niet zo ver. Het
personeel is echter reeds in opleiding.
Binnenkort gaat een torpedojager
naar Nieuw Guinea; de ontwikke
ling om Nieuw Guinea wordt met
aandacht gevolgd.
De minister verklaart van mening
te zijn, dat de duur der herhalings
oefeningen verlengd moet worden;
dat zou hij ook hebben voorgesteld
als er geen verkorting van de dienst
tijd was gekomen.
COMMENTAREN.
Bij de replieken zegt de heer VER
MEER (Arb.), dat hij bij de begro
ting zal terugkomen op de perso
neelspolitiek; de minister heeft hem
ter zake niet kunnen overtuigen.
De heer FENS (K.V.P.) zegt ver
heugd te zijn over de mededeling, dat
de Nederlandse regering het surro-
gaat-E.D.G.-plan niet aanvaardbaar
acht.
De heer VISCH (K.V.P.) hoopt,
dat moderne wapens een aanvulling
zullen gaan vormen voor onze lucht
strijdkrachten met betrekking tot de
luchtverdediging en de tactische
luchtstr ij dkrachten.
De heer WELTER (K.N.P.) zegt
van oordeel te zijn, dat het vasthou
den aan de E.D.G. z.i. het vasthou
den is aan iets, dat niet erg vast is.
De heer TILANUS (C.H.) meent,
dat de rede van de minister veel ver
heldering heeft gebracht. Het ver
heugt hem, dat de regering een open
oog heeft voor de verdediging van
Nieuw-Guinea. In Indonesië staan
verkiezingen të wachten en men moet
rekening houden met de mogelijk
heid van een stunt.
De heer DE GROOT (C.P.N.) wil
een collectief veiligheidspact voor ge
heel Europazoals de heer Molo-
tof heeft voorgesteld.
De heer KORTHALS (V.V.D.)
vraagt of de mechanisering, welke
men in Rusland heeft gezien, in onze
verdediging geleid heeft tot verdere
mechanisering vanhet apparaat.
Met de bestelling van de nachtja
gers moet z.i. de allergrootste spoed
worden betracht.
Tenslotte merkt hij op, dat in de
landen achter het IJzeren Gordijn
de diensttijd loopt van 24 tot 36
maanden.
De heer ROMME (K.V.P.) geeft te
kennen, dat de minister niet zal héb
ben te klagen over gemis aan steun,
maar daarvoor is nodig de vestiging
ANTI'S
Hebben de parlementariërs
gisteren zeer grote welwillend
heid betoond ten opzichte van
minister Staf, onderling waren
zij minder vriendelijk en voor
al de progressieve heer Ver
meer bleek met enige voorlief
de welhaast het strijdperk te
betreden.
Teneerste vertelde hij de heer
Bruins Slot, dat hij maar uiterst
matig te spreken was over
diens opmerking over anti-mi
litairisme, dat eens de vanen
der socialisten gesierd had. Hij
vroeg, of de heer Bruins Slot
soms liever gehad had, dat de
P. v. d. A. in de oppositie zou
gaan en de minister niet zou
steunen.
Nee, dat wilde de heer Bruins
Slot helemaal niet, zoals uit
diens antwoord bleek; de heer
Bruins Slot wilde van de so
cialisten helemaal geen anti-
militairisten maken, wel anti
revolutionairen, als het kon!
Voorts achtte de heer Bruins
Slot in de P. v. d. A. vele din
gen mogelijk en hij hield de
mogelijkheid open voor een
anti-militairistische werkge
meenschap in deze partij.
Eenzelfde grondslag had het
verschil van mening, dat tus
sen de heer Romme en de heer
Vermeer ontstond.
Romme had gevraagd of de
militaire krachtsinspanning van
Nederland niet ten koste van
de economie ging en daaraan
vastgekoppeld, de sociale struc
tuur in Nederland zou kunnen
verstoren.
De heer Vermeer kon deze
opmerking niet waarderen. Hij
vond, dat de heer Romme „om
binnenlandse politieke motie
ven" de gedachte van belasting
verlaging geponeerd had, het
geen de defensie-inspanning
van Nederland niet ten goede
kon komen.
De heer Romme kon het zo
dramatisch niet zien; hij vond
dat de heer Vermeer wel zeer
enthousiast was voor de mili
taire zaak en tekende dit aan
als een verschijnsel, dat wel
meer bij bekeerlingen voor
komt.
Ouden van dagen defileerden langs koningin
Woensdagochtend heeft een aantal ouden van dagen uit Gramsbergen,,
Breukelen en Fijnaart gedefileerd langs H. M. Koningin Juliana. Zij boden
H. m. een grote koek aan (zie foto) en vier paar geschilderde klompjes*
voor de Prinsessen.
„Werkelijke vooruitgang", maar
in welke richting
In het gebouw van de Franse ambassade te Bern hebben Mendès-France,
de premier van Frankrijk, en zijn Chinese ambtgenoot Tsjjoe En Lal ge
durende twee uur met elkaar geconfereerd. Na afloop deelde Mendès-France
mee, dat de conferentie hem hoop had gegeven op „werkelijke vooruitgang"
in de richting van een wapenstilstand in Indo-China. Waarom hij zo opti
mistisch was, zei hij niet. Van Chinese zijde werd een communiqué uitge
geven, waarin ongeveer hetzelfde werd gezegd.
Delhi voor een onderhoud met pre
mier Nehroe. Uit Franse bron ver
luidt, dat Mendès-France andere po
litieke richtlijnen heeft gegeven aan
de Franse onderhandelingsdelegatie
te Genève. Wat die richtlijnen zijn,
is niet onthuld. Tsjoe En Lai reist
naar New Delhi in een gecharterd
vliegtuig van de Air France.
van de overtuiging dat voor de ko
mende jaren aan de defensie de juiste
plaats wordt gegeven in het geheel
van onze economie.
SLOTWOORD.
De MINISTER gaat nog nader in
op de betekenis van de E.D.G-, w;
aan de regering wenst vast te houden.
Hoe het met het amendement
Richards op het ogenblik precies
staat kan spr. niet zeggen, maar deze
middag, heeft hij van de ambassade
in Washington de mededeling ontvan
gen, dat de wapenleveringen aan Ne
derland door het amendement niet
worden aangetast.
Door opneming van Duitsland in
de verdediging kan men het front
versterken, betoogt de minister.
Met betrekking tot het nakomen
van verplichtingen zegt spr., dat
Amerika wapenleveringen op zich
heeft genomen en wij de opbouw van
divisies.
Als Amerika de leveringen stop zou
zetten, zouden wij ook vrij zijn onze
verplichtingen niet na te komen.
De minister waarschuwt nog voor
al te optimistische verwachtingen ten
aanzien van de begroting 1958.
Overigens geeft hij te kennen, dat
onze defensie-inspanning niet aan de
hoge kant is.
Nog ingaande op de personeels
voorziening zegt de minister, dat men
er numeriek met het personeel wel
komt.
Spr. hoopt, dat de nieuwe wapens
spoedig zullen komen; de kwestie der
nachtjagers houdt hem evenzeer bezig
I als de heer Korthals.
De beraadslagingen worden geslo
ten.
De beide nota's worden voor ken
nisgeving aangenomen.
Te half zes wordt de vergadering
verdaagd tot hedenmiddag één uur.
Het ambassadegebouw werd be
waakt door Zwitserse politie, Fran
se detectives en de Chinese lijfwacht
van Tsjoe En Lai. Op de deur was
een papiertje aangebracht, waarop
met inkt geschreven stond, dat de
ambassade voor de dag gesloten was.
Wij hebben openhartig geconver
seerd over de toestand in Indochina
zo vertelde Mendès-France, en onze
gedachtenwisseling heeft mij het
vertrouwen gegeven, dat er op de
conferentie van Genève werkelijk
iets bereikt zal worden. (Zoals be
kend heeft de nieuwe Franse pre
mier zijn ambt aanvaard met de be
lofte, dat hij zou zorgen voor een
wapenstilstand op uiterlijk 20 Juli
of anders zou aftreden.)
Vandaag vertrekt Tsjoe En Lai
naar de Indische hoofdstad New
Het Britse Lagerhuis heeft het
wetsontwerp tot invoering van com
merciële televisie, welke dus als con
current van de televisie der BBC zal
optreden, met 291 tegen 265 stemmen
definitief aanvaard.
De onderminister van de P.T.T.
Gammans, zei te hopen, dat het nieu
we onafhankelijke televisie-orgaan,
dat zijn inkomsten voornamelijk uit
reclame verkrijgt, het volgend jaar
met de uitzendingen begint.
met 5 jaar garantie.
FRIGIDAIRE - KELVINATOR
ELECTROLUX PRESCOLD -
BAUKNECHT - ADEM
LEONARD
bij ra.;
Aalmarkt 12
Telefoon 21782
Het Amerikaanse leger in Europa
zal verscheidene 280 mm. atoomka
nonnen uitlenen voor de zomerma-
noeuvres van het Britse Rijnleger en
de Noordelijke legergroep.
De bevelhebber van de Noordelij
ke legergroep, generaal sir Richard
Gale, deelde dit Woensdag aan een
lunch van de buitenlandse persver
eniging te Bonn mede.
Hij zeide, dat generaal William
Hoge, bevelhebber van het Ameri
kaanse leger in Europa, er mee had
ingestemd de kanonnen uit te lenen
om de Belgische, Britse, Canadese en
Nederlandse officieren van de Noor'
delijke legergroep de gelegenheid te
geven zich op de hoogte te stellen van
de atoomcapaciteit der nieuwe
pens.
De Amerikaanse commissie voor
buitenlandse aangelegenheden van
het Huis van Afgevaardigden heeft er
in toegestemd militaire uitrusting te
zenden naar West-Duitsland, Ne
derland, België en Luxemburg, die
het E,D.G.-verdrag hebben goedge
keurd, mits deze landen de presi
dent kunnen overtuigen dat ze geza
menlijk h un defensie opbouwen.
Voorts besloot de commissie de mi
litaire hulp aan Frankrijk en Italië
stop te zetten tot deze landen toe
treden tot de E.D.G.
VIER HONDURESE STEDEN
GEBOMBARDEERD.
Woensdag j.I. is in de Hondurese
hoofdstad Tegucigalpa vernomen, dat
onbekende vliegtuigen vier nabij de
grens met Guatemala gelegen Hondu
rese steden hebben gebombardeerd.
De vier steden zijn San Pedro,
Santa Rose de Copan, Macuelizo en
Belen-Guualcho.
Uit welingelichte kringen is Woens
dag vernomen, dat de Veiligheids
raad „ongetwijfeld" Vrijdag zal ver-
gaderen ever de kwestie Guatemala.
weer
(Geldig van Donderdagavond j
tot Vrijdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
WESTELIJKE WIND
Vrij veel bewolking met voor
namelijk in de Noordelijke helft
van het land tijdelijk enige lich
te regen of motregen. Overwe
gend matige Westelijke wind.
Weinig verandering in tempe- i
ratuur.
25 Juni: zon op 4.20 en onder 21.04*
maan op 0.27 ep onder 15.22 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van het KNMI
van Donderdagochtend 7 uur
luiden
weer
temp.
STOCKHOLM
geheel bew.
21
OSLO
licht bew.
KOPENHAGEN
licht bew.
17
AMSTERDAM
licht bew.
18
LONDEN
zwaar bew.
22
LUXEMBURG
half bew.
21
PARIJS
onbewolkt
25
BORDEAUX
mist
24
GRENOBLE
licht bew.
27
NICE
zwaar bew.
25
GENEVE
.licht bew.
27
ZURICH
nevel
26
LOCARNO
zwaar bew.
BERLIJN
half bew.
22
FRANKFORT
nevel
24
MUNCHEN
nevel
22
WENEN
geheel bew.
28
INNSBRUCK
regen
24
ROME
licht bew.
AJACCIO
licht bew.
26
MALLORCA
onbewolkt
34
Korreltje
Verlangen naar wraak is als ver
langen naar vergif.