3)e CaidóeSoti/^mt Hondurese opstandelingen dringen Guatemala binnen Nu komen te Genève de concessies „De slag om Guatemala is begonnen" Noodweer in Zuid-Slavië 3te%%y,zend ACedaland Nieuwe Amerikaanse koers in Midden-Oosten Sacramentsdag in Duitsland Stiittó ffi&mhaid ótichteu aan Gnjetdag, tt ZATERDAG 19 JUNI 1954 45ste JAARGANG No. 13221 Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.50 p. w., f 2.15 p mnd„ f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80 - Advertenties: 15 ct. p. man. Telefoontjes f 1.50 HARDE DOBBER r\E FRANSEN HEBBEN weA een U premier; Mendès-France, de man, die zich tot woordvoerder maakte van de oppositie tegen het beleid van La- niel en Bidault inzake Indo-China en dus de voornaamste verantwoorde lijkheid draagt voor de val van het kabinet. Mendès-France is erin geslaagd, de Nationale Vergadering mee te krijgen en het fiat te verwer ven op zijn algemeen programma. Voor Frankrijk is dat een onge woon vlotte start, want gewoonlijk verslijt men eerst een paar kabinets- formateurs-in-spe alvorens de ware Joseph op de proppen komt. Speciaal in dit geval had men zo'n vlotte stijl niet verwacht. Maar dit aanvanke lijke succes is nog geen defini- 0 tief succes, want volgende week moet de nieuwbakken premier nog met zijn ministerlijst voor. het forum komen en zijn rege ringsprogram voorleggen en dan is nog van alles mogelijk. Hij zal spe ciaal van de kant van de Volksrepu blikeinen (de partij van Bidault) de wind van voren krijgen. Bidault zal dan ook geen deel uitmaken van het nieuwe kabinet. Maar als hij er desalniettemin toch in slaagt om een meerderheid op z'n hand te krijgen, zal zijn nieuwe re gering onder de sterke druk van Amerikaanse en Engelse zijde wor den gezet. Vanuit Amerika is reeds de waarschuwing gelanceerd, dat Frankrijk niet zal kunnen rekenen op verdere militaire steun van Ame rika, als het 't E.D.G.-verdrag niet ratificeert, een waarschuwing die een extra relief krijgt door de reis van Churchill en Eden naar Amerika, waar zij met president Eihenhower de internationale situatie onder het oog zullen zien. Dan zal onder meer de kwestie besproken worden, of men West-Duitsland rechtstreeks zal in schakelen in het Westerse verdedi- gingsstel door het toe te laten tot de Navo, met voorbijzien van de bezwa ren, welke Frankrijk tot nu tpe heeft aangevoerd tegen een hermilitarise ring van de Duitsers. Deze gang van zaken houdt een zeer reëel gevaar in voor Frankrijk als leidende mogendheid int Europa en het zal de taak van de nieuwe re gering zijn om dat gevaar te bezwe ren. Zo dit althans nog mogelijk is, want de tendenz is vrij duidelijk, dat Amerika en Engeland, ongeduldig gewOrden.door de machteloosheid van de Franse politiek, Op eigen houtje en buiten de Fransen om een aparte politiek gaan ontwerpen, welke geen of weinig rekening houdt met de Franse gevoelens. Men kan dat de Engelsen en Ameri kanen niet kwalijk nemen, want zij hebben zo juist in Genève ervaren, dat de politiek van de Russen in we zen nog niets is veranderd, zodat het gevaar uit het Oosten met onvermin derde kracht blijft voorbestaan. Daartegen moet een verdediging wor den opgeworpen, hoe onaangenaam dat ook mag zijn. En voor een doel treffende afweer heeft men de Duit sers nodig, hoe huiverig men ook is voor een herleving van het Duitse militairisme. Wij zijn benieuwd, of de Fransen de kracht zullen kunnen opbrengen om zich te rehabiliteren. Zij zullen er een zware dobber aan hebben. ONAANVAARDBAAR rjE ONTWIKKELING, welke het U contact tussen regering en par lement na de oorlog heeft genomen, is gegaan in de richting van meer dwang, welke op de beslissingen van het parlement werd uitgeoefend. Zo kort na de bevrijding, toen het land nog in wanorde, om niet te spreken van financiële chaos, verkeerde, was dat te begrijpen. Hét is vooral minister Lieftinck ge weest, die een beleid uitstippelde, dat volgens hem moest leiden tot finan cieel herstel van het land. Er werden toen op het volk zware financiële lasten gelegd in de vorm van aller lei belastingen. Minister Lieftinck kwam met deze maatregelen in de Kamer en als de Kamer aan deze maatregelen begon te knabbelen, was minister Lieftinck er nogal gauw als de kippen bij om het „onaanvaard baar" uit te spreken. In zoverre de knabbelarijen van de Kamer het be leid van minister Lieftinck raakten, had hij het recht het „onaanvaard baar" te laten horen, maar wel nie mand zal willen beweren, dat dit al tijd het geval is geweest. Wat bete kende dat „onaanvaardbaar". Het be tekende wat het nu nog betekent, dat de regering een bepaald voor stel, dat zij doet, ziet als onderdeel van het gehele regeringsbeleid of dat een minister dit ziet als een princi pieel deel van zijn eigen beleid. Spreekt hij dan het onaanvaardbaar uit, dat wil dat zeggen, dat of die minister of de gehele regering zal aftreden, indien de Kamer tegen de opvatting van de regering in de ver andering, welke de Kamer wordt voorgesteld zou aanvaarden en dus het beleid van de regering of van een bepaalde minister zou ombuigen. Men kan het Lieftinck in die moei lijke periode o.i, niet zo heel erg kwalijk nemen, dat hij van dat on aanvaardbaar wel eens wat misbruik maakte. Hij moest het z.i., toen veel vuldig hanteren en dat hy het in die omstandigheden wat teveel han teerde valt te verstaan. MU IS ECHTER DE SITUATIE anders geworden. Het normale leven heeft zich hersteld en het „on- Rode regering protesteert bij Veiligheidsraad „De slag om Guatemala is begonnen", aldus heeft de Guatemalaanse mi nister van buitenlandse zaken, Toriello, Vrijdagavond op een persconferentie in de hoofdstad van zijn land medegedeeld. Gewapende anti-communisti sche troepen zijn begonnen van Honduras uit Guatemala binnen te dringen. Hun doel zou zijn de regering van president Jacobo Arbenz Guzman omver te werpen. Nadat bommenwerpers („van onbekende nationaliteit", zegt de regering van het land) verscheidene strategische punten hadden gebombardeerd, is van de republiek Honduras uit een invasie-leger, bestaande uit anti-com munistische Guatemalanen, die de afgelopen maanden waren uitgeweken, maar ook Cubanen, Dominicanen en mannen uit andere Midden-Ameri kaanse republieken het land binnengerukt. De regering van Guatemala heeft direct na de inval een protest bij de regering van Honduras ingediend, waarin de ontbinding en ontwapening van de invasie-troepen wordt geëist. De minister van Buitenlandse Zaken van Guatemala, Guillermo Toriello, sprak echter tegen, dat Guatemala aan Hon duras de oorlog zou verklaren. „Wij wensen vriendschappelijke betrekkin gen met deze buurstaat te handhaven", zei hij op een ijlings bijeengeroepen persconferentie. Behalve over land vielen de op standelingen Guatemala ook van zee uit binnen. Volgens nog onbevestigde berichten landden zwaer bewapende invasie-troepen op de kust van de Atlantische Oceaan bij Puerto Bar rios, welke plaats ook aan de grens met Honduras ligt. De regering be schikt hier over weinig eigen troe pen, omdat de stad als gevolg van overstromingen gedurende de laatste dagen grotendeels was ontruimd. De invasie-troepen staan onder be vel van de Guatemalaanse banneling Carlos Castilla Armas. Gevechten aan de grens De gevechten ontwikkelen zich op drie ver uiteenliggende punten aan de grens tussen Guatemala en Hon duras en aan de Stille Oceaankust van het land, w.o. Puerto Barrios en San José. Bij laatstgenoemde plaat sen bevinden zich olie-opslagplaatsen, die vlak voor de inval door vliegtui gen werden bestookt. Om 4 uur in de middag (pi. tijd) vlogen ook vliegtuigen boven de hoofdstad Guatemala City. Zij wer den onder vuur genomen, maar wier pen geen bommen. Volgens een zegsman te Washing ton, die met Honduras had getelefo neerd, verscheen nog later een vlieg tuig laag boven de stad. dat door luidsprekers de piloten van het land opriep zich bij de „bevrijdingsactie" aan te sluiten. Direct riep de radio van de regering om, dat de mannen van de luchtmacht aan deze „lok stem" geen gehoor mochten geven. aanvaardbaar" moet nu weer wor den wat het behoort te zijn namelijk een middel voor de regering en voor de ministers om de principiële be leidslijn, welke zij zich hebben ge steld, gehandhaafd te zien. Spreken zij nu het „onaanvaardbaar" uit, dan moeten zij kunnen zeggen: zoals de Kamer dit wil, gaat het recht tegen het beleid, dat ik heb uitgestippeld, in. Op deze wijze kan ik dat beleid niet voeren en zou ik dus of de re gering, indien het kabinetspolitiek betreft, moeten aftreden. Alleen ln dat geval mag dus een minister een bepaald voorstel van de Kamer onaanvaardbaar verklaren. Men gaat echter met deze politiek nog rustig verder, ten detrimente van het recht der volksvertegen woordiging om de voorstellen van de regering te kunnen amenderen. In dien - een minister een wetsvoorstel indient, dat voor een bepaalde volks groep bijvoorbeeld een belangrijke financiële verlichting betekent en een wijziging, welke de Kamer wil aanbrengen, stuit maar steeds op het „onaanvaardbaar", dan betekent dit, dat óf de regering óf de minister zal aftreden. Maar het kan ook beteke nen, dat de minister schorsing der beraadslagingen vraagt. Dat wil zeg gen, dat hij het ontwerp voorlopig terugneemt en het laat liggen, zodat in dat geval de belangrijke financiële verbetering voor die volksgroep, he lemaal niet zou doorgaan. En dat is dan natuurlijk allerminst de bedoe ling van de Kamer, zodat zij dan noodgedwongen onder het juk van de minister doorgaat. Dit heeft zich de laatste tijd weer afgespeeld met het wetsontwerp Ga- rantiewet Burgerlijk Overheidsper soneel en met de salarisherziening voor de leden van de rechtelijke macht. In het eerste geval liet minis ter Luns, in het andere minister Don ker het onaanvaardbaar horen. En toen de minister door prof Oud werd gevraagd wat dit betekende: oftreden van de minister of schor sing der beraadslagingen, verklaar' de minister Donker, dat hij dan schorsing zou vragen, zodat de voor gestelde salarisherziening voor de le den van de rechterlijke macht dan in het geheel niet zou zijn doorge gaan. Hiermee wordt het amendements recht van de Kamer aangetast. Toch kan men hier niet alleen de regering de schuld in de schoenen schuiven. De Kamer zal meer voet bij stuk moeten houden. Als zij in het geval van de salarisverhoging voor de leden van de rechterlijke macht zou hebben gezegd: de rege ring heeft ons niet aannemelijk kun nen maken, dat het hier een prin cipiële beleidswijziging betreft. De minster spreekt tóch het onaanvaard baar uit en verklaart, dat hij de be raadslagingen laat schorsen, soit, maar dan is de verantwoording voor het niet verhogen van deze salaris sen voor rekening van de regering en niet voor die van de Kamer. En dan had zij voet bij stuk kun nen houden. Alleen op deze wijze kan zij de regering dwingen van de ze onparlementaire methoden af te zien. Invasie was opstand. De berichten over de opstand wer den door de officiële woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken te Washington bevestigd. Hij verklaarde, dat de Amerikaanse regering bericht had ontvangen over een „ernstige op stand" op drie punten in Guatemala. Hij zei verder, dat de verbindingen met Guatemala zeer slecht zijn en dat het ministerie geen verdere be,- richten over de toestand in deré publiek had ontvangen. De correspondent van de Ameri kaanse radio-omroep N.B.C. te Tegu- cipalga in Honduras heeft nog ge seind, dat de Guatemalaanse stad Puerto Barrios in handen is gevallen van het binnenvallende leger. PROTEST BIJ VEILIGHEIDSRAAD. De afgevaardigde van Guatemala bij de Verenigde Naties, Eduardo Castillo Arriola, heeft in de nacht nacht van Vrijdag op Zaterdag te New York medegedeeld, dat hij op dracht van minister Toriello heeft ontvangen bij de voorzitter van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, de Amerikaan Lodge, te pro testeren „tegen de misdadige inval in dit land". Tengevolge van een noodweer, dat Donderdag boven Bosnië (Zuid-Sla vië) heeft gewoed, zijn in de om geving van Tuzla en Bjelina 28 per sonen om het leven gekomen, aldus meldt het Zuidslavische persbureau Tanjoeg. In twee mijnen drong regenwater door in de schachten, waardoor in to taal 26 mijnwerkers verdronken. Voorts werd een vrouw door de bliksem getroffen en gedood, terwijl een kind om het leven kwam in een dorp, dat door een wervelstorm werd getroffen. Zes personen liepen verwondingen op. In het district Rogatica vielen ha gelstenen ter grootte van kippen eieren. De opbouw is op vele zwaar getroffen plaatsen in Zeeland en Zuid-Hol-t land nog in volle gang, llet land van de eens zo vruchtbare polders, thans echter totaal ongeschikt voor verbouw, door de inwerking van het zoute water, herstelt zich met behulp en met de zorg van de bekwame land bouwers slechts langzaam. In de dorpen verrijzen naast de ruïnes rijen en rijen nieuwe huizen. In koortsachtig tempo is de wederopbouw ter hand genomen; het totale herstel is echter nog niet in zicht. Gezicht, vanuit een nieuwe houten woning te Nieuwerkerk, op eveneens nieuwe woningen. Met rechts: „In het kader van de opbouw". Meer zelfstandig Nu iedereen geneigd is aan te nemen, dat de Geneefse conferentie op sterven na dood is, beginnen de communisten concessies te doen. In de geheime zitting van gister middag, die geheel aan de kwesties Laos en Cambodja was gewijd, heb ben de communistische landen, naar Reuter verneemt, beloofd, dat de Troepen uit Laos en Cambodja Nu iedereen geneigd is aan te nemen, dat de Geneefse conferentie op sterven na dood is, beginen de communisten concessies te doen. In de geheime zitting van gister middag, die geheel aan de kwesties Laos en Cambodja was gewijd, heb ben de communistische landen, naar Reuter verneemt, beloofd, dat de strijdkrachten van de Vietmiv.sh uit beide Indochinese staten zouden wor den teruggetrokken. Pham Van Dong, de rechterhand van Ho Tsji-minh, gaf toe, dat er „vrijwilligers" van de Vietminh in Laos en Cambodja hadden gevochten, maar dat die enige tijd geleden wa ren teruggetrokken. Indien er nog troepen waren ach tergebleven, zouden deze de beide koninkrijken verlaten. Dit is de eerste maal, dat de tegen partij toegeeft, dat de guerrillastrij ders in Laos en Cambodja niet alleen „inheemse verzetsstrijders" zijn, zoals tot dusver werd beweerd, maar dat er zich onder hen ook buitenlandse ele-? menten bevinden. Vandaag zal men trachten de diverse voorstellen voor de ontrui ming van Laos en Cambodja met elkaar in overeenstemming te bren gen. De atmosfeer tijdens de zitting van gisteren werd „redelijk en con structief" genoemd. In het buitenland en met name in Duitsland wordt Sacramentsdag met veel meer luister gevierd dan hier te lande. Sacramentsdag is daar een Zondag en het feest wordt volgens traditie opgeluisterd met grote pro cessies. Ook dit jaar is de traditio nele Mülheimer Rijnprocessie door naar schatting 150.000 toeschouwers langs de oevers van de Rijn gevolgd. Het Allerheiligste werd op een rijk versierde motorboot vervoerd en door talrijke andere motorboten gevolgd. Tegelijkertijd werd de Domproces- sie in Keulen door minstens 30.000 gelovigen bijgewoond. Hier cele breerde kardinaal Frings, aartsbis schop van Keulen, een pontificaal Lof na afloop der processie. In Berlijn trokken minstens 15.000 Katholieken in de Sacramentsprocessie mee. Mgr. strijdkrachten van de Vietminhs uit beide Indochinese staten zouden wor den teruggetrokken. Dulles bleek van mening te zijn, dat de Amerikaanse politiek in dit gebied tot nu toe ten zeerste werd gehandicapt door het steunen van de Britse en Franse koloniale opvattin gen. De V.S. hadden dit evenwel ge daan, omdat zij er te veel belang bij hadden, met Frankrijk en Engeland samen te werken bij de opbouw vay de Westelijke defensie in Europa. Het gevolg hiervan is geweest, al dus meent Dulles, dat de volkeren in dit gebied zich meer en meer tot Rusland wenden voor steun in hun strijd om zelfbestuur en uiteindelijke volledige vrijheid. Om dit tegen te gaan acht Dulles het noodzakelijk, Engeland en Frank rijk voortaan Amerikaanse steun in het Midden-Oosten te onthouden, wanneer beide landen zich blijven verzetten tegen de adspiratiet van deze volken, louter om vast te kun nen houden aan hun bezit in deze gebieden. Weskam, de bisschop van Berlijn, droeg zelf het Allerheiligste geduren de de lange tocht. In München gaf kardinaal Wendel de Eucharistische Zegen aan naar schatting 50.000 pro- cessiegangers. Bondskanselier Adenauer nam deel aan de Sacramentsprocessie in zijn geboortedorp Rhiindorf. In tegenstel ling met West-Duitsland werd in Oost-Duitsland gewoon doorgewerkt. De berichten, die tot dusver uit de grote plaatsen zijn binnengekomen, wijzen er echter op, dat de parochiale vieringen, die naar de ochtend- of avonduren waren verschoven, grote scharen gelovigen hebben getrokken. Toen een ijzeren deksel bleef ha ken, dat door een stortkraan in de machinekamer van het Noorse mo torschip „KolHbörg" te Rotterdam werd geladen, werd de buitensjou wer H. J. Tijssen uit Rotterdam door het kanteland gevaarte dodelijk ge troffen. Ook dit jaar weer, zal in het gehele land omstreeks de verjaardag van Z. K. H. Prins Bernhard, de stichter en regent van het Prins Bernhard Fonds, de traditionele Anjerdag wor den georganiseerd, ten bate van het Prins Bernhardfonds en zijn regio nale onderafdelingen, de Anjerfond sen. Zoals men weet, zetten het Prins Bernhard Fonds en de Anjer fondsen zich geheel in voor de be langen van de Nederlandse volks ontwikkeling, Kunsten en Weten schappen. Men hoopt, dat ook dit jaar het gehele Nederlandse volk zal getuigen van zijn sympathie voor de ze instellingen, door een financiële bijdrage. De stichter en regent van het Prins Bernhard Fonds, Z. K. »H. Prins Bernhard, temidden van zijn gezin. Foto van der Reijken. (Geldig van Zaterdagavond tot Zondagavond. Opgemaakt te 10 uur). TOENEMENDE KANS OP ONWEER. Veranderlijke bewolking met enkele verspreid optredende re gen of onweersbuien. Zwakke tot matige wind uit uiteenlopen de richtingen. Ongeveer dezelfde temperaturen. Juni: zon op 4.19 en onder 21.03; maan op 23.19 en onder 8.34 uur. 21 Juni: zon op 4.19 en onder 21.04; maan op 23.36 en onder 9.54 uur. Toenemende kans op onweer Het K.N.M.I. deelt mede: Gedurende de laatste dagen voer den Zuidwestelijke winden grote hoe veelheden vochtige en warme lucht van subtropische oorsprong naar West-Europa. Boven het vasteland loste de bewolking op en steeg de temperatuur van dag tot dag tot ho gere waarden. Zo werd Vrijdag in Frankrijk maxi mumtemperaturen van 29 graden ge meten. In het Zuidoosten van ons land steeg het kwik tot 25 graden. Inmiddels begonnen storingen op de Oceaan hun invloed geleidelijk over de Britse eilanden naar het Oosten uit te breiden, waarbij koelere lucht aangevoerd werd. Dit ging daar op vele plaatsen met enige regen ge paard. Zaterdagmorgen was deze koe lere lucht over de Noordzee tot vlak bij onze kust doorgedrongen, maar het koudfront bewoog toen nog maar uiterst langzaam. Morgen zal ons land zich in het overgangsgebied bevin den van de warme, boven het vaste land aanwezige lucht en de koelere Oceaanlucht, hetgeen de kans op vor ming van onweersbuien doet toene men. Het weer in Europa STOCKHOLM zwaar bew. C. OSLO regen 17 KOPENHAGEN half bew. 20 AMSTERDAM half bew. 20 LONDEN geheel bew. LUXEMBURG onbewolkt 24 PARIJS onbewolkt 27 BORDEAUX zwaar bew. 29 GRENOBLE onbewolkt 27 NICE onbewolkt 28 GENèVE nevel 26 ZüRICH nevel 25 LOCARNO onbewolkt 27 BERLIJN onbewolkt 27 MÜNCHEN mist 23 WENEN onweer 26 INNSBRUCK nevel ROME geheel bew. MALLORCA onbewolkt 30 Korreltje IEen aards verlies is vaak een gees telijke winst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1954 | | pagina 1