Een der weinigen, die het in dit nuchtere
land tot erkende heiligheid bracht
Haar voorvaderen schreven
geschiedenis met het zwaard
De bejaardenzorg is een deel van
christelijke beschaving en cultuur
B.B.
B
C
van de week
ZATERDAG 24 APRIL 1954
_E1DSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA
De geschiedenis van Liduina van Schiedam
Middeleeuwse folterkamer.
VERSCHRIKKELIJK EN BIJNA
ondenkbaar in onze tijd zijn de
pijnen, waardoor Liduina het marte
laarschap verwierf. Thomas a Kern-
pis heeft in z'jn „Het leven van de 1 pjjn soms te veel voor haar lichaam
Maagd Lidewijne" haar kwalen in I werd, was het haar mogelijk dat het
hun volle verschrikking beschreven, eeuwige licht te zien. Door haar ge-
|N HET MIDDEN VAN DE VEERTIENDE EEUW, in de tijd dus dat de
Hoeken en Kabeljauwen hun heethoofden voor bet eerst boven het Hol
landse water staken, woonde er in Schiedam een arm man, die de naam
Petrus droeg. Hij was van adel en zijn voorvaderen waren grote heren ge
weest, die met hun wapens, geschiedenis geschreven hadden. In trouwe
dienst van de graaf hadden zij de staatkundige grenzen van Holland gron
dig gewijzigd. Rijke bezittingen en tientallen horigen waren hierdoor hun
deel geworden. De wapens op hun harnassen waren het etiket geweest voor
een honderd percent nobele inhoud. Opeens veranderde echter de gunst van
de graaf. Het volk dat er tot op dat moment een eer in gesteld had de vaan
dels van hun heer met hun bloed te verfraaien, liep over naar de vijand.
De weinige getrouwen smeekten de weerspanneling zich met de vorst te
verzoenen. De ridder weigerde. De eer van zijn geslacht liet geen zwakheid
toe. Zijn dapperheid wekte echter alleen de lachlust van de andere edelen op jëen middeleuewse folterkamer" be
proefden zy hoever zij konden gaan,
meisjes heen, terwijl hy uitdagend zodat het slachtoffer nog juist niet
DE BURCHT VAN WAARUIT de lQChend achterom keek. Hierdoor zag j bezweek. Ondanks deze bezoekingen
stnmtrpkkin-en van ziin htt Lid"ina ™et' <Üe m°'eAzaa™ Y?°r: I dje jamen het leed van een geheel
uit scharrelde. Met grote snelheid j ziekenhuis konden uitmaken, vond
reed hij het meisje van achter aan. Liduina nog kracht voor een opbeu-
Zy viel achterover op enige uitste-
kende schotsen.
martelaarsleven zolang heeft kunnen
volhouden.
Haar godsvrucht werd uit geheel
andere bronnen gevoed en de jaren
gaven haar gelegenheid om haar hei
ligheid te kunnen verdiepen.
raad bij haar kwamen. Om zich zelf
nog meer op de proef te stellen,
dwong zij zich drie jaar lang op een
scherf te liggen. In strenge winters
sliep zy zonder dek, zodat haar ar
men en benen soms zwart bevroren
en het vocht van haar ogen verstijfde.'
Goddelijk spectrum.
INTUSSEN LEEFDE LIDUINA in de
schaduw van het paradijs. In de
meest duistere nachten, terwijl de
Ridder In werkkleL
\E BURCHT VAN WAARUIT de
laatste stuiptrekkingen van zijn
macht gevoed werden, viel in han
den van de vijand. De ridder gaf zich
over. Het leven mocht hij behouden,
maar al zijn bezittingen werden hem
ontnomen. Er bleef hem niets anders
over dan de werkmanskiel aan te
trekken.
Een krijger zonder wapens is ech
ter weerloos in de maatschappij. De
vroegere heer paste de schoen van
het voetvolk bijzonder slecht. Hij
stierf kort na zijn nederlaag, in de
grootste armoede. Ook zijn kinderen
konden zich slecht bij de nieuwe le
vensomstandigheden aanpassen. Een
oude stamboom laat zich nu eenmaal
lastig overolanten.
Alleen Petrus kon zich verzoenen
met zijn nieuwe bestaan. Voor hem
betekende zijn ridderlijke kinderja
ren niet meer dan de echo van steeds
weer terugkerend wapengekletter en
een herinnering aan angstig door
waakte nachten in een vochtige
slaapkamer met kale stenen muren,
die door zijn verbeelding met de
meest huiveringwekkende fantasieën
behangen werden. Hij vervulde met
toewijding de nederige baan van
nachtwaker. Na enige tijd werd de
eenzaamheid 's nachts en overdag
hem te machtig. Hij trouwde. Uit het
huwelijk werden negen kinderen ge
boren, acht jongens en een meisje,
dat de naam Liduina kreeg.
Vele huwelijkscandidaten.
Reeds in haar kinderjaren
legde Liduina een bijzondere de
votie tot Maria aan de dag. Als de
andere kinderen speelden, was Li
duina in de kerk te vinden voor het
wonderbare beeld van ortze Lieve
Vrouw pan Schiedam. Zij groeide
voorspoedig op en was op 12-jarige
schoon gezegend dat zij door velen
leeftijd reeds zo met vrouwelijk
ten huwelijk werd gevraagd. Hoewel
'haar vader haar de dikwijls zeer
voorname candidaten aanbeval, bleef
Liduina weigeren. Het meisje dreigde
zelfs dat wanneer haar vader bleef
aanhouden, zij zichzelf zó zou mis
vormen dat niemand haar meer ten
huwelijk zou willen vragen. Men was
overtuigd van haar oprechtheid en
liet haar verder met rust.
Wie echter zou denkeil dat Liduina
voor haar omgeving een vreemde
werd heeft het mis. A!s zij maar
even in de gelegenheid was nam zij,
net als alle andere kinderen, deel aan
sport en spel.
Noodlottig spel.
npOEN DE OOSTENWIND in de
strenge winter van 1936 zodanig
in temperatuur gedaald was dat zelfs
het water zich achter een bescher
mende dikke ijslaag had terugge
trokken, gingen Liduina en haar
vriendinnen er op uit om onze eer
ste nationale sport te beoefenen. De
meisjes konden nog niet zo goed op
de gladde ijzers wegkomen, zodat zij,
c.ls er 'n geoefend rijder met schrap
pende halen op hen afk'wam, onhan
dig met armen en benen slaand pro
beerden weg te komen. Vlak bij hen
gekomen drukte de branieschopper
één schaats wat dieper in het ijs en
vloog dan met een sierlijke boog om
de meisjes heen, die hem met ver
ontwaardigde stemmen, waarin ech
ter een zweem van bewondering
klonk, nariepen. Liduina hield niet
van dit spel. Zij wilde leren schaat
sen en door deze opjagerij kwam
daar niet veel van. Daarom besloot
zij het clubje los te laten om een
eindje verder in haar eentje de
schaatssport te beoefenen. Op dat heid onvermengde wijn tot zich.
moment kwam juist een belhamel I de laatste jaren voor haar dood be-
met een enorme vaart op het groepje perkte zij zich zelf tot het drinken
af; de meisjes stoven uit elkaar; met van water, dat speciaal voor haar uit
een fraaie boog vloog de durfal op de Maas geschept werd. Het is onge-
het laatste moment toch nog om de lofelijk dat zy op dit rantsoen haar
Figuren uit een nachtmerrie.
IJ AAR VRIENDINNEN brachten
haar naar huis. Zij klaagde over
hevige pijn in de zijde en men liet
een chirurgijn komen. Het bleek dat
Liduina een rib gebroken had. De
chirurgijn verzekerde de verontrus
te ouders, dat zij na enige weken
weer genezen zou zijn. Door de ge
brekkige behandeling groeide de
breuk echter uit tot een gezwel. Chi-
rurgijnen en kruidendokters trokken
langs haar bed als de figuren in een
nachtmerrie. Zij gaven haar wur
gende dranken of legden brandende
kruiden op haar huid, zonder dat het
haar iets anders dan pijn opleverde.
Het gezwel groeide door ten koste
van haar lichaam. Op zekere dag
brak het echter door een onverhoed
se beweging door. Aanvankelijk
dacht men dat dit verlichting zou
brengen, maar het tegendeel bleek
waar. Het was alsof de kwade stof
fen zich nu eerst goed door haar
lichaam verspreidden.
Verbergende waarneid.
IN DE EERSTE 3 JAAR van haar
1 ziekte kon Liduina zich nog wel
met behulp van een stok of bankje
voortbewegen. Soms werd zij buiten
door een enormedorst gekweld en
dronk dan koud en troebel water uit
een sloot. Haar zieke maag kon ech
ter btfna niets verdragen en stootte
alles weer onverbiddellijk terug.
Haar toestand werd door gemis aan'
de juiste behandeling steeds slechter.
Langzamerhand kwamen de ouders
van Liduina tot de overtuiging dat
ondanks hun goede zorgen hun enige
dochter nooit beter zou worden. Zij
konden zich slechts met die gedachte
verzoenen, als zij de grote gelaten
heid waarmede Liduina haar ziekte
aanvaardde zagen. Geen klacht kwam
over haar uitgedroogde lippen. Reeds
in de tijd waarin haar roeping zich
zo smartelijk openbaarde gebeurde
er iets wonderlijks. Enige mannen
hadden zich in hun twist zover laten
gaan dat één van hen in het zwaard
het laatste argument zag. De andere
had echter weinig zin om zich door
dit vlijmscherpe argument te laten
overtuigen en vluchtte het huis van
Deze schildering, waarin ons geen en
kel ontzettend detail bespaart blijft,
geeft de door geen enkele wetenschap
beperkte ziekten in hun gruwelijke
grondigheid weer. Als de beulen in
rend woord voor de mensen, die om
beden, die als ranke pijlers van een
kathedraal ononderbroken naar het
hemelgewelf stegen, liet God haar
iets van haar toekomstige glorie zien.
Door visioenen werd zij, als in een
goddelijk spectrum, in staat gesteld
sommige voor ons verborgen gehei
men waar te nemen. God liet de ko
ker van het hiernamaals door haar
vurige liefde als het ware overko
ken. Vele visioenen hadden betrek
king op de verering van de H. Maagd.
Liduina tooide met een krans, die zij
In 1970 behoort tien percent van onze
bevolking tot de bejaarden
uit de handen van Maria ontving, het
wonderbare beeld in de St. Janskerk.
Engelen voerden haar naar het H.
Land en de H. Plaatsen in Rome. By
deze laatste tocht kreeg zij een doorn
,in de vinger, waarvan zij de volgen-
de dagen veel last had. Op Paasdag
van het jaar 1433 zag zij, hoe Chris
tus vergezeld van zijn H. Moeder in
haar armoedige lijdenskamer neer
daalde. Enkele dagen na dit teken
overleed zij onder de hevigste pijnen.
138 Jaar lang had zij de verschrikke-
llijkste beproevingen doorstaan. Het
j 39e werd onderbroken door de
eeuwigheid.
Wonderbaarlijk geneesmiddel.
MA HAAR DOOD gebeurde er iets
wonderbaarlijks. Haar lichaam,
door het lijden verschrikkelijk ge
schonden, scheen in de glans van
haar verheerlijkingn te delen. Won
den en littekens verdwenen. De ogen
blonken alsof zij geen lijden ooit
weerspiegeld hadden.
Duizenden uit Rotterdam, Delft,
Leiden en andere omligende plaat
sen stroomden naar het stadje aan
de Schie om dit wonder te zien. Toen
zij enkele dagen later ter aarde be
steld werd, waren er op het St. Jans
kerkhof meer mensen aanwezig dan
daar ooit begraven zouden worden.
Kort na deze plechtigheid gebeurde
er op voorspraak van Liduina enige
wonderen.
Een meisje dat reeds jaren lang
ziek was, kreeg tijdens een verschij
ning van de Heilige een geneesmid
del, waarna 2ij volkomen genas. Ook
in Leiden werd iemand op voorspraak
van Liduina genezen. Een klooster
zuster had aan de hals een gezwel,
waardoor zij ten noch spreken kon.
In boetekleed en te voet maakte zij
een bedevaartstocht naar het graf
van de Heilige van Schiedam. Toen
zij na haar terugkomst enige dagen
later uit een diepe slaap ontwaakte,
was het gezwel geheel verdwenen.
Bij gelegenheid van de plechtige
opening van het eerste grote Bejaar
den-centrum in ons land, gelegen aan
de rand van Hilversum, heeft de
aartsbisschop-coadjutor, mgr. dr. B.
J. Alfrink, gewezen op het groeiend
probleem van de bejaardenzorg nu
de mensen zoveel ouder worden.
Daardoor krijgt de maatschappij een
taak te vervullen, die zij niet naast
zich neer mag leggen. „Gelukkig, al
dus Monseigneur, heeft ook onze Re
gering alle zorg voor de bejaarden
en kan verder worden geconstateerd,
hoe deze zorg in onze menselijke sa-
TT - - menleving nog altijd is als een res-
Liduma binnen. Haar moeder verborg i tant van christelijke beschaving en
hem uit meelij en wilde de achter
volger met 'n kluitje 't riet insturen.
Liduina vertelde echter dat de
vluchteling zich in het huis bevond.
Haar moeder bestrafte haar hiervoor
maar Liduina antwoordde dat de
waarheid zeker beschermen zou die
tot haar vluchtte. Tot haar grote ver
wondering zag de moeder dat, hoe
wel de achtervolger vlak voor zijn
prooi stond, hij deze niet zag en on-
verrichterzake moest afdruipen. Van
af dat ogenblik omringde de moeder
haar dochter met nog meer liefde dan
tevoren reeds het geval was.
Een pintje water per week.
Ï\E LAATSTE 33 JAAR van haar
leven heeft Liduina haar ziekbed
niet meer verlaten. Zij gebruikte een
hoeveelheid voedsel, waarop zelfs
geen mier op de duur het leven kan
behouden. Nu eens consumeerde zij
een schijfje op de kachel gedroogde
appel, dan een stukje brood in ger
stebier geweekt. Later kon zij zelfs
dit niet meer verdragen en nam
slechts wekelijks een kleine hoeveel-
cultuur".
De Minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, dr. H. S. J. Witte,
die eveneens voor de bijzondere ope
ningsplechtigheid was overgekomen,
kon zich van harte aansluiten bij het
bisschoppelijk woord en voegde er
aan toe, dat de bejaardenzorg een
verantwoorde huisvesting vordert.
Ideaal zal zijn, dat ieder bejaarde een
huisvesting krijgt, die voldoet aan de
persoonlijke behoefte. Aan die huis
vesting, maar ook aan de verzorging
van ouden van dagen, zal de Rege
ring van ganser harte meewerken,
mede opdat de financiering van de
tehuizen mogelijk wordt.
Omtrent de groei van het aantal
bejaarden in ons land deelde Z.Exc.
mede, dat in 1850 nog slechts 4J4 per.
cent van de bevolking tot de bejaar
den behoorde,in 1900 zes percent en
in 1950 VA percent. Op het ogenblik
zijn er rond 800.000 personen ouder
dan 65 jaar en reeds in 1970 kan 10
percent van de gehele bevolking als
ouden van dagen worden verwacht.
In de 2650 woningen en 92 tehuizen
van bejaarden in ons land zijn thans
reeds 11.600 bedden beschikbaar.
In het algemeen: 65.0000
woningen per jaar.
In een persoonlijk onderhoud heb
ben wij Minister Witte gevraagd naar
de stand van de woningbouw in het
algemeen. De productie is op het
ogenblik 65.000 woningen per jaar,
zoals Z.Exc. zeide en hij hoopt dit
aantal voorlopig te kunnen volhou
den. Mocht de woningnood ophouden,
dan nog zullen er jaarlijks 25.000
nieuwe woningen nodig zijn om even
tualiteiten op te vangen, zoals de Mi
nister zeide, bijvoorbeeld in gevallen
van stadssanering.
In dit verband met dit laatste is
een Commissie-Scheffer actief, die i
de minister adviseert omtrent stads
sanering en kernverbetering; boven
dien is een departementale commis-
sie-Bommer werkzaam op het gebied
van de krotopruiming. Desgevraagd
antwoordde ir. Witte, dat men niet
a priori een systeem van sanering en
bouw kan vastleggen. Er is een jaar
lijks contingent van 6000 woningen
beschikbaar ter vervanging van krot
ten, maar de objecten zullen stuk
Ivoor stuk worden bekeken. Ende
minister hoopt té kunnen zorgen, dat
de ene gemeente de andere niet de
loef afsteekt, waar het gaat om nood
zakelijk geachte verbeteringen op het
gebied van volkshuisvesting en we
deropbouw.
Wat het meest urgent is, zal het
eerst worden aangepakt; dus zal niet
uitsluitend het oog op de werkgele
genheid worden gericht. Opheffing
van de woningnood, opruimen van
krotten en sta 'ssanering behoren vol
gens de minibar tot de prioriteiten
Een bepaalde volgorde zal men uiter
aard niet kunnen volhouden, waar de
objecten vaak dooreen lopen.
Tenslotte wees de Minister ons op
het verschil van stadssanering in ste
den als Maastricht en Hilversum. Zal
het in de Stokstraat van Maastricht
nodig zijn, krotten te herstellen tot
oude monumenten, in Hilversum zal
een oud dorp tot moderne stad moe
ten worden vermaakt. En daar 2al in
het radicale kernplan de nieuwe
spoorbaan moeten worden bekeken.
Zodra men weet, waar het geld zal
vandaan komen, wil Minister Witte
wel een proef nemen met gedeelte
lijke sanering in Radiostad.
Actie Zonnewijzer
in d;-izend plaatsen
De lande* lijke Katholieke Actie
en de Sint Willibrordvereniging de
len mede, dat de inzendtermijn voor
deelname aan de gTote Lourdesprijs-
vraag van de Zonnewijzer van 25
April tot 1 Mei is verlengd.
Allen, die dus vóór 1 Mei hun inte-
kenbiljet voor de Zonnewijzer-serie
inzenden en het eerste bedrag vol
doen, maken een kans te behoren tot
een van de tien gezinnen, die gratis
gedurende twaalf dagen een reis naar
Lourdes maken.
1 Mei is echter de absolute slui
tingsdatum. De trekking is bepaald
op Vrijdag 6 Mei en onmiddellijk
daarna zullen de winnaars worden
bekend gemaakt.
Hoezeer deze actie tegemoet komt
aan een behoefte aan goede boeken
in heel katholiek Nederland, blijkt
zeer duidelijk uit de onderstaande
cijfers, die konden worden berekend
nadat de eerste tienduizenden inte
keningen waren geregistreerd. Deze
intekeningen bleken namelijk afkom
stig te zijn uit 1140 plaatsen.
802 Plaatsen bleken verstoken te
zyn van iedere boekhandel, terwyl
er in 1011 plaatsen geen katholieke
boekhandel gevestigd is.
Cijfers derhalve, die bewijzen dat
door deze actie een terrein voor het
boek en nog wel het boek over
geloofsleer en geloofsbeleving is
gewonnen, dat tot dusver braak lag.
Anderen te helpen redden,
ls beter dan zelf gered te wórden-
Bureau B.B Langebrug 56, tel. 30441.
De Leidse processie
naar Schiedam
Voor de 21ste keer gaat Leidt;
Maandag op bedevaart nat;
Schiedam. Per autobus zal os
8.30 vanaf het kerkplein voc
de Petruskerk gestart worden
De Noordwykers die eerst ay
hun vijfde pelgrimage toe zij;
beginnen de reis vanaf het kerk.
plein te Noordwijk aan Zee. Os
10 uur wordt in de Lidwinakeri
de Hoogmis opgedragen door de-
ken M. A. Jansen. De predikatii
wordt gehouden door kapelaan J
Franse. Na een gezamenlijke kol-
fiemaaltijd volgt dan in de mii
daguren een bezoek aan huia
Lidwina en een Mariahulde it
de kapel van Onze Lieve Vrous
J van Schiedam.
Een plechtig Lof met process»
besluit hierna de dag. Omstreeh
't vijf uur wordt de terugtock
aanvaard. Voor deelname aa:
deze bedevaart kan men ziet
opgeven bij fa. Geyer, Boter.
markt 26; fa. Huibers, Haarlem.
I nierstraat 123 en bij de koste:
van de Petruskerk, Kamerling;
Onneslaan 18. De Noordwijte
bedevaartgangers kunnen bij
koster terecht.
Reeds enige jaren na haar do
werd boven 't graf een kapel met
taar opgericht. In 1615 liet men
reliquieën echter op last van Aar
hertog Albert naar Brussel verw
ren. In 1871 werd echter een gedf
te weer teruggebracht. Leo XIII va
digde in 1890 een decreet uit waar
Liduina heilig werd verklaard.
Michiel de Ruyter
Over de Nederlandse ster, die
we van de week in de kijker
hebben, behoeven we feitelijk
niet zo heel veel te vertellen,
want hij is niet alleen bekend
en beroemd in heel Nederland,
maar ook buiten ons land, zijn
er duizenden, die Michiel de
Ruyter kennen als de jongen,
die met een ijzeren wil en door
zettingsvermogen van straat
jongen opklom tot de hoogste
rang van de grootste vloot, die
er in die tijd bestond,
In Vlissingen vond. Michiel
het alleen maar prettig om aan
de havenkant te zwerven en te
zien, hoe er steeds maar vreem
de schepen uit verre landen aan
kwamen en andere volgela
den met kostbare goederen
naar verre kusten vertrokken.
Dan droomde Michiel, dat hij
zelf op een van die schepen zat
en de reis zou meemaken. Maar
de vader van Michiel was een
arme man en daarom moest Mi
chiel werken om geld te verdie
nen; hij kwam in een touwsla-
gerij terecht en moest daar de
hele dag aan een wiel draaien.
Telkens echter, wanneer hij
hoorde, dat een schip de haven
binnenvoer, liet hij het wiel In
de steek en rende weg.
Je begrijpt, dat zijn baas dat
niet zo erg leuk vond en ten
slotte kreeg Michiel zijp ontslag.
Hij werd soldaat, maar zijn hart
trok naar zee en tenslotte werd
zijn hartewens vervuld. Als
jongmaatje maakte hij enkele
verre reizen en in die tijd was
dat geen pleziertje, want de
zeeën krioelden van rovers en
doorlopend werden de handels
schepen aangevallen. Daarby
duurden de reizen enorm lang
en als men een paar weken op
weg was, bedierf het voedsel
zodat je nu niet direct heerlijk
eten kreeg.
Maar al deze dingen waren
slechts onbeduidende zaken voor
Michiel; hy was op zee en ging
naar vreemde landen; dat was,
waar hy altijd naar verlangd
had.
In 1622, toen hij 15 jaar oud
was, kwam hy aan boord en nog
geen twintig jaar later had hij
al een van de hoogste functies,
die iemand aan boord van een
oorlogsschip kan krijgen. Hij
was dapper en gaf zich geheel
voor het vaderland, ook als dat
vaderland wel eens dingen aan
hem vroeg, die feitelijk onrede
lijk waren.
Een van dergelijke bevelen
bracht Michiel de dood.
In 1676, toen hij opperbevel
hebber over alle Nederlandse
schepen geworden was, gaven
de bestuurders van Nederland
hem de opdracht om met twintig t
schepen ten strijd te trekken
tegen een sterke Franse vloot. 1
Michiel de Ruyter zei, dat hij i
veel te weinig schepen had,
maar de regering wilde hem niet
meer geven, omdat men vond,
dat dit te veel geld zou kosten.
De Ruyter vertrok, ontmoette
de vijand, streed dapper en won,
maar tijdens deze slag werd hy
zelf dodelijk getroffen door een
vijandelijke kogel. Zo groot was
het respect, dat ook ae vijand
voor hem had, dat toen de Fran
sen hoorden, dat De Ruyter
zwaar gewond was, zij de stryd
staakten, vanaf hun schepen een
eresaluut brachten aan 't schip,
dat de getroffen admiraal bui
ten het strijdgewoel bracht en
niet eerder doorgingen met
vechten, voordat het schip vei
lig weg was. Drie dagen later
stierf Nederlands grootste zee
held op een klein eilandje in
de Middellandse zee.
Deze geschiedenis ls bijna 300
geleden gebeurd, doch Michiel
de Ruyter is nu nog het ideaal
van iedere jongen, het ideaal
van moed, eerlijkheid, trouw en
doorzettingsvermogen.
We hebben de afgelopen da
gen een hele stapel brieven bin
nen gekregen; vooral de ster
renkijkertjes beneden de 11
jaar weren zich dapper.
zy die nog vergeten zijn orn
iets te schrijven over de „ster",
die zij uitgekozen hebben, kun
nen dit de komende week nog
doen, want tot 1 Mei a.s., dus tot
de volgende week Zaterdag, kun
je nog oplossingen insturen.
