De verkiezingen in de elf provinciën Uitslagen van de grote steden Leerkrachten bij het kleuteronderwijs moeten van „een fooi" rondkomen Mgr. Huibers bracht een bezoek tijdens de middagzitting Nederland veranderde van beroep DONDERDAG 22 APRIL 1954 DE LE1DSE COURANT I"WEEDE BI .AD - PAGINA 3 Provincie GRONINGEN Partijen: A. R. Partij C. H. Unie Xgth. Volkspartij P. v. d. A V. V. D Comm MIdd.parti) Ger. Pol. Verb. Staatk. Ger K. N. P. Overige Totaal Prov. Staten 1954 Tweede Kamer '52 Prov. Staten 1950 Prov, Staten 1954 Tweede Kamer '52 Prev. Staten 1950 temmen Perc. Zetels Stemmen Perc. Stemmen Perc. Zetels Partijen: Stemmen Perc. Zetels Stemmen Perc. Stemmen Perc. Zetels 43.794 17,9 8 45.038 18,3 45.179 19,6 9 19.970 13,9 6 20.698 13,8 19.807 14,5 6 25.337 10,3 5 25.133 10,2 29.039 12,6 6 C. H. Unie 25.428 17,6 8 23.581 15,8 25.518 18,6 8 13.640 5.6 2 12.864 5,2 13.821 5,8 2 Kath. Volksparty 28.670 19,9 9 27.714 18,5 28.326 19,3 9 98.945 40,4 20 93.940 38.1 82.072 35,5 17 P. v. d. A 40.567 28.1 12 41.950 28,0 33.703 24,6 11 27.802 11.4 5 31.208 12,7 29.642 12,8 6 V, V. D 12.388 8,6 3 12.020 8.0 11.680 8,5 3 18.827 7,7 3 22.288 9,0 21.947 9,5 4 Staatk. Ger 12.850 8,9 4 14.156 9,5 12.922 9,4 4 7.104 2,9 1 3.464 1,4 2.111 0,9 Ger. Pol. Verb. 1.272 0.9 0 1.339 0,9 957 0,7 9.217 3,8 1 8.473 3,4 7.621 3,3 1 818 0.G 1.281 0,9 1.182 0,9 571 0,2 Kath. Arb. 2.215 1.5 0 1.821 0,7 Midd.partij 4.611 3,1 3,215 2,3 1 2.125 0.8 K. N. P 1.579 1.1 244.666 100 45 246.925 100,— 230.932 100,— 45 661 0.4 1.609 1.2 144.173 100 42 149.590 100.— 136.919 100. 42 Provincie FRIESLAND A. R. Party 55.926 C. H. Unie42.282 Kath. Volkspartij 16.805 P, v. d- A. 90.139 V, V. D20.759 Staatk. Ger1-452 Ger. Pol. Verb. 2.601 Comm8-228 Soc. Unie 2.521 Vrijz. Dem2.587 Midd.partij K. N. Overige Totaal 243.300 56.663 40.554 16.563 91.006 21.505 670 54.468 42.456 16.124 75.150 20.111 1.505 50 248.622 100,— 231.854 100,- Provincie ZEELAND Provincie NOORD-BRABANT Partijen: A. R. Partij C. H. Unie Kath. Volkspartij P. v. d. A V. V. D Staatk. Ger. Comm K. N. P Lijst van Numen Midd.partij Onafh. Kath Ger. Pol. Verb. Overige Totaal Provincie DRENTE Partijen: A.' R. Partij C. H. Unie Kath. Volkspartij pTv. d. A- V. V. D Comm Ger. Pol. Verb. Staatk. Ger K. N. P Overige TOtaal C. II- Unie Kath. Volkspartij P. v. d. A. V. V. D Staatk. Ger Ger. PoL Verb. Comm K. N. P Overige Totaal Partijen: A. R. Partij C. H. Unie Kath. Volkspartij P. v. d. A V. V. D Staatk. Ger Ger. Pol. Verb. Comm K. N. P Midclpartij Soc. Unie Overige Totaal Prov. Staten 1954 Tweede Kamer '52 Prov. Staten 1950 Stemmen Perc. Zetels Stemmen Perc. Stemmen Perc. Zetels 24.717 17,8 7 23.441 16,8 23.458 18.6 7 19.924 14,4 5 18.005 12,9 18.266 14,5 5 9.159 6.6 2 8.676 6.2 7.656 6,1 2 52.437 37.8 14 58.454 41,8 46.217 36.6 13 34.675 17,8 6 20.726 14.8 23.726 18,8 7 5.638 4.1 1 6.220 4,4 5.242 4,2 1 2.018 1.5 1.716 12 1.507 1,2 476 0.3 415 0,3 1.905 1,3 138.568 100 35 139.834 100,— 126.102 100,— 35 Provincie OVERIJSSEL 16.562 2.7 1 17.577 2,0 15.146 2,8 1 18.501 3,0 2 16.080 2.6 17.877 3,8 2 467.178 75.8 30 428.161 69,8 424.756 77,8 52 83.407 13.5 9 92.150 15,0 52.060 9,5 6 10.710 1,7 1 12.164 2.0 10.091 1,8 1 2.771 0,4 4.068 0,7 2.560 0.5 2.984 0,5 7.794 1,3 4.486 0,8 13.888 2.3 1 31.365 5,1 2.265 0.4 417 0,1 917 0,1 8.129 1,5 1 8.931 1.6 1 773 0,1 616.418 100 64 613.137 ïoo',— 546.301 100,— 64 Provincie LIMBURG Partijen: A. R. Partij C. H. Unie Kath. Volkspartij P. v. d. A. Comm Kath. Dem Ger. PoL Verb. Staatk. Ger K. N. P V. V. D Overige Totaal 293.005 44.417 4.758 7.539 3.382 3.146 264.546 44.777 8.198 620 1.2i 254.987 20.859 8.388 7.895 305.312 100,— AMSTERDAM tevens Kieskring) A.R. Partij C. H. Unie Kath. Volkspartij P. v. d. A V. V. D Comm. Staatk. Geref Ger. Pol. Verb. Soc. Unie K. N. P Overige Totaal ROTTERDAM (tevens Kieskring) A. R. Partij C. H. Unie Kath. Volkspartij P. v. d. A V. V. D Comm Staatk. Geref Ger. Pol. Verb Soc. Unie K. N. P Overige Totaal Prov. St 1954 Gem.raad 1953 Tw. Kamer 1952 Prov. St 1953 Stemmen Perc. Stemmen Perc. Stemmen Perc. Stemmen Perc. 33.464 7,0 56.249 12.8 38.042 8.1 41.039 9,2 22.478 4.7 17.807 3.8 20.673 4.7 80.800 17,0 79.756 16,8 71.569 15,3 79.130 17.9 172.549 36,3 168.448 35,6 164.264 35,1 142.110 32,0 55.391 11,7 56.202 11,9 49.856 10,7 47.101 10,6 101.616 21,4 103.475 21,8 104.538 22,4 109.283 24,6 1.610 0,4 1.224 0,3 536 0.1 1.163 0,2 1.078 0,2 1.472 0,3 1.161 0.2 2.287 0,5 1.017 1,1 7.583 1.6 10.846 2.3 1.962 0,4 6.169 1,3 1.139 0.3 475.349 100 473.712 100 467.680 100 444.445 100 Prov. St 1954 Gein .raad 1853 Tw. Kamer 1952 Prov. St 1950 Stemmen Perc. Stemmen Perc. Stemmen Perc. Stemmen Perc. 39.889 10,6 41.237 11.1 39.325 10,6 42.047 12,2 26.496 7,0 27.699 7.4 24.068 6,5 26.627 7.7 52.779 14,0 56.117 15,0 48.374 13,0 51.896 15,1 171.024 45.2 167.111 44,7 158,927 42,6 137.885 40.1 40.332 10.7 40.952 11,0 44.793 12,0 32.613 9.5 31.323 8,3 31.008 8.3 35.664 9,6 39.051 1U 8.785 2,3 7.172 1.9 8.344 2.2 8.339 2,4 1.680 0.4 2-237 0,6 1.758 0,4 1.705 0,5 2.126 0,6 2.327 0,7 3.554 0.9 5.792 1.6 2.326 0.7 3.241 0.8 1.792 0.5 377.988 100 373.633 100 372.613 100 344.281 100 's GRAVENBAGE (tevens Kieskring) A. R. Party H. Unie Kath. Volkspartij v. d. A. V. D Comm. Staatk. Geref. I Ger. Pol. Verb. Soc. Unie K. N. P Overige 45 I Totaal Prov. St 1954 Gem.raad 1953 Tw. Kamer 1952 Prov. St 1950 Stemmen Perc. Stemmen Perc. Stemmen Perc. Stemmen Perc. 40.958 12,8 40.577 124 46.233 14,6 47.672 16,5 23.767 7.4 26.191 8.3 23.450 7.4 23.701 84 59.337 18.6 61.894 19.6 55421 17,5 57.465 19,8 111.935 36,1 108.842 34,5 102.129 324 87.460 30,2 45.585 144 47.586 15,1 40.993 124 38.193 18.2 18.416 5.8 18.520 5.9 20.892 6,6 21.720 7,5 4.873 1.6 3442 LO 4.367 1.4 3.576 14 834 0.3 1.009 0.3 716 04 689 0.2 923 0.3 1.571 0,5 12.340 3.9 6506 2.1 13.243 44 7.413 2.6 1.046 0,3 7.713 2.4 2.777 0,5 318.957 100 315.513 100 316.627 100 289466 100 38.546 10,6 5 40.512 11,2 39.326 12,0 5 53.702 14,8 7 51.427 14,2 5*2.879 16,1 8 103.149 28,4 14 95.418 26,3 91.919 28,0 14 100.280 27,6 13 97.150 26,8 82.205 25.0 12 30.875 8,5 4 30.905 8,5 27.068 8,3 4 10.330 2,8 1 11.140 3,1 8.989 2.7 1 7.804 2,2* 1 6.597 1,8 5.649 1.7 18.637 5,1 2 22.409 6,2 20.406 6,2 3 4.965 1,4 2.146 0.5 363.323 100 47 362.669 100,— 328.531 100, 47 Provincie GELDERLAND Prov. Staten 1954 Tweede Kamer '52 Prov. Staten 1050 Stemmen Perc. Zetels Stemmen Perc. Stemmen Perc. Zetels 56.082 9.8 6 62.201 10,7 57.113 11,2 7 91.227 15,9 10 78.330 13,5 86.108 16,7 11 190.087 33,1 21 168.154 28,9 168.186 32,6 21 155.143 27,0 17 166.817 28.7 121.212 23,5 15 46.338 8,1 5 49.426 8,5 43.707 8,5 5 19.124 3.3 2 24.418 4.2 20.332 3.9 2 2.201 0.4 1.917 0,3 193 0,0 9.399 1,6 1 12.939 2,2 11.258 2.2 1 4.727 0,8 12.495 2.1 3.797 0.7 1.793 0,3 1.763 0,3 1.108 0,2 2.123 0,4 2.154 0.4 574.328 100 62 581.752 100,— 515.792 100,- 62 Provincie UTRECHT Prov. Staten 1954 Tweede Kamer'52 Prov. Staten 1950 Partijen: Stemmen Perc. Zetels Stemmen Perc. Stemmen Perc. Zetels A. R. Partij 46.567 15.1 6 46.252 C. H. Unie39.235 12,8 5 36.316 Kath. Volkspartij 82.842 27,0 12 71.881 P. v. d. A87.950 28,7 13 87.213 V. V. D27.202 8,8 3 27.419 Staatk. Ger10.279 3,3 1 12.637 Ger. Pol. Verb. 3.122 1,0 2.794 Comm8.681 2,8 1 11.330 Wereldburgers 1.505 0,5 K. N. P8.173 Soc. Unie 1.063 Midd.partij 1.635 Overige 2.446 Totaal 307.383 100 15,0 11.7 23.3 28,2 0,8 48.459 39.238 75.149 71.845 20.167 9.643 2.823 11.400 ).159 100,— 279.726 100,— 41 Provincie NOORD-HOLLAND Partijen: A. R. Partij C. H. Unie Kath. Volkspartij P. v. d. A V. V. D Staatk. Ger Ger. Pol. Verb. Comm Soc. Unie K. N. P Rev. Comm. Midd.partij Overige Totaal Partyen: P v. d. A. Kath. Volkspartij A. R. Partij C. H. Unie v. v. d. Comm. Staatk. Ger.'.!!.*.'.' K. N. P. Ger. Pol. Verb, Soc. Unie Overige Totaal 89.711 8,7 7 98.123 9.6 101.042 10,7 8 62.489 6,1 4 53.608 5,2 59.485 6,3 5 240.258 23,4 19 216.161 21,1 226.770 24,0 19 347.841 33,9 27 335.001 32,8 286.334 30,2 24 122.898 12,0 9 115.802 11,3 105.756 11,2 8 4.694 0,5 6.341 0,6 3.210 0,3 3.385 0,3 2.798 0,3 3.062 0,3 140.724 13,7 11 149.519 14,6 154.590 16,3 13 2.222 0,2 4.641 0,5 12.388 1,2 28.677 2,8 5.049 0,5 1.446 0,2 2.981 0,3 10.058 0,9 .026.611 100 77 1.023.710 100,— 946.744 100,— 77 Provincie ZUID-HOLLAND Prov. Staten 1954 Tweede Kamer '52 Prov. Staten 1950 Stemmen Perc. Zetels Stemmen Perc. Stemmen Perc. Zetels 463.518 35.4 30 435.364 33,5 371.678 31,1 27 235.995 18,0 15 217.677 16,8 223.815 18,7 16 177.409 13,5 11 188.060 14,4 187.432 15,7 13 9 136.245 10,4 9 129.012 9,9 136.000 11,4 143.862 11,0 9 146.322 11.2 120.690 10,1 8 64.650 4,9 4 74.887 5,7 79.671 6,7 5 54.725 4,2 3 52.756 4.1 50.990 4,3 3 23.750 1,8 1 32.722 2,5 15.211 1,3 1 5.940 0,5 5.820 0.4 4.924 0,4 4.159 0.3 5.621 0.4 14.334 1,1 5.006 03 1.310.253 100 82 1.302.575 100,— 1.195.417 100,— 82 GOUDA. P.v.d-A. 6820, 7619, 8331. ■K-VP. 4361, 4203,4513. A.R. 3070, 2413, 2793. C.H, 1339, 1645, 1580. V. V.D. 1792, 2293, 2001. C.P.N. 1226, 1186, 902. S.G.P. 766, 828, 783. K.NP 118, 485, 295. G.P.V. 113, 154, 114. Soc. Urne 172, 51. Overigen 93, 141, Totaal 19698, 21129, 21362. P v-d.A. 28.380, 32.042, r-Dw' 23'147' 20'300< 23.741. 7 ,«\A656' 7-290' AJt 8-64°. r H t't IS',V;V,D' 8'842> 9'827' 9-'26. 4„4'213' 4-016' 4-i58. G.v.p. 286, 237, 304. K.N.P. 1.067, 4.484, 1,844, M7C' r^e r- 415' W1- S GJ>- 185' 328. 457. Overige partijen 1,550, Totalen 83.672, 89.421, 88.615. DELFT. P.v.d.A. 9.766, 12.047, 12.751. K.V.P. 9.613, 9.345, 9.829. A.R. 3,873, 3.753, 3.467. C.H.U. 2.814. 2.471, 2.562. V.V.D. 2.139, 3.003, 2.587. C.P. N. 2.293, 2.231,1.726. S.G.P. 1.250, 1.114, 1.282. K.NJ>. 440, 952, 474. G. P.V. 83, 108, 145. Soc. Unie 101, 50. Overige partijen 130. 131, To talen 32.401, 35.256, 34.873. VOORBURG. P.v.d.A. 3982, 4410, 4875. K.VJ». 5190, 4771, 5385. A.R. 3081, 3007 2681. CH 1643, 1564, 1721. V.V.D. 3221, 3925, 4332. C.P.N. 368, 341, 227. S.G.P. 135, 109, 109. K.N.P. 741, 1390 854. G.P.V. 72, 94, 86. Soc. Unie 87 44. Overige 93, 403, To taal 18526, 20101, 20314. CONGRES VAN „ST. THERESIA VAN AVILA" Roodkapje en Klein Duimpje, in gezelschap van een parmantig stel tiaarlewse kleuters, zorguen gisteren voor een pleizierige inleiding op de algemene jaarvergadering van de R. K. Diocesane Bond van onderwij zeressen bij het voorbereidend on derwijs „St. Theresia van Avila", of korter gezegd: de katholieke kleu teronderwijzeressen in het bisdom Haarlem. Deze vergadering werd ge houden in het Concertgebouw te Haarlem, maar ondanks de frisse inzet door kleuters ging bet er alles behalve kleuterachtig toe. Met name, liet de voorzitster, mej. H. Rogier uit Rotterdam, een ste vig geiuia noren, aat moeilijk mis verstaan kon worden, in scnerpe oe- wuorenngen feitelijk kon zy geen wooraen vinden, veiKiaarae zy nekeiae zij ae toestand in het kleu- teronaerwys. Onaer meer wees zij op ae lage saiarissen in ae aorpen en ae ü.eme steaen. van salaris kan men in xeite niet spreken, meer van een looi. Ernstig is ook de toestand, waar- sums een leerüracnt de zorg heeit voor zestig of meer kinderen; mej. Rogier noemde aat een schande. v anzeisprek.end kwam ook ae wet telijke regeling op het kleuteronder wijs ter sprake en aanvankelijk wa6 nee commentaar van mej. Rog.er kort en bonaig: ik kan u alleen maar na righeid vertellen. Maar onder de in- aruk van aie narigneid kwam het ene woord na het andere en zij her innerde er aan, dat reeds in 19*9 het voor-ontwerp van de wet gereed is gekomen. Wachten. Nu, na vijf jaar, is men geen stap veraer. Ofscnoon in Januari van dit jaar de toezegging werd gedaan, dat ue oeiangneooenaen het ontwerp ter beoordeling zouaen krijgen toege- stuura, is daarvan nog niets terecht gekomen. „Wij wachten nog steeds", aldus spreekster, „en ik vreest met grote vreze, dat er van die wettelijke regeiing vooralsnog niets terecht zal komen. Het is daarom treurig, dat in een land, waar zoveel geschreven en ge sproken wordt over de kleuters, de regering met voldoende contanten wil beschikbaar stellen voor de bouw van kleuterscholen en niet genoeg subsidie wil geven om bevoegde leer krachten aan te trekken. Vele leer krachten bij het kleuteronderwijs verkeren in de bitterste nood door de te lage salarissen." In dat verband gaf mej. Rogier iedereen de raad om voorlopig maar eens contact op te nemen met de ge meentebesturen. Daar kan men vaak meer bereiken dan by de regering. Een dezer dagen Rad mej. Rogier con tact gehad met de wethouder van onderwijs te Leiden en het had haar deugd gedaan, dat zy by deze wet houder goed gehoor had getroffen. Spreekster verzekerde nog eens met nadruk, dat de organisaties ge daan hebben wat mogelijk was; bij de minister heeft men geen blad voor de mond genomen, doch thans valt er weinig méér te doen dan afwach ten. Mej. Rogier ging tenslotte nog wat dieper in op de voorgestelde wet telijke regeling en het was haar een grote ergernis, dat deze zelfs geen gelijkstelling van het bijzonder en openbaar onderwijs waarborgt. De situatie wordt namelijk zo, dat in een gemeente, waar een openbare school is en 10 bijzondere, de open bare evenveel krygt als de bijzondere kleuterscholen samen. Ook deze gang van zaken zal onduldbaar zijn. Groeiend ledental. De overige punten van de agenda konden betrekkelijk vlot worden af- gewerktè De voorzitster sprak haar vreugde uit over het paedagogisch centrum, waarin ook het kleuteron derwijs vertegenwoordigd is, en zij deelde mede, dat de retraite, die van 31 Juli3 Augustus dit jaar gehou den wordt voor kleuteronderwijzeres sen, meer het karakter zal dragen van verdiepingsdagen. De leiding be rust bij pater Van Muiken S. J., die ook de komende godsdienstcursussen zal geven. De secretaresse, mej. A. Righart van Gelder uit Leiden, wie grote dank werd gebracht voor het vele werk, dat zy steeds voor de vereni ging verzet, kon een mededeling in majeur doen, n.l., dat het ledental van 983 in 1953 toegenomen was tot 1067 in 1954. penningmeesteresse, mej. W. Muller uit Den Haag, moest melding maken van het feit, dat het batig saldo van 1820,43 in 1952 terugge lopen was tot 303,17 in 1953; men is er derhalve S 1500 bij ingeschoten. Deze cijfers deden de vergadering zonder commentaar besluiten om de afdracht van de afdelingen aan het hoofdbestuur met f 1.— per lid en fier jaar te verhogen. Een beter ge- uid werd weer gehoord van het On dersteuningsfonds, dat verleden jaar 2000 in kas had en nu 3500. Mej. Rogier bracht allen dank, die met hun vrijwillige gaven het O.F. had den versterkt! De bestuursverkiezing bracht geen verandering achter de groene tafel en tenslotte werd Leiden aangewe zen als de stad, waar volgend jaar de algemene jaarvergadering zal worden gehouden. Daarmede was de ze bijeenkomst teneinde en voor de afdeling Haarlem was het prettig te weten, dat men dankbaar was voor de prettige ontvangst. Maar dan België. In het middaguur werd een begin gemaakt met de studiedagen, waar op verschillende inleiders het woord zouden voeren. Mej. B. van Hassel, inspectrice der kleuterscholen in België, gaf een inzicht in de toestand van het kleuteronderwijs in België. De zaal kwam bepaald in beroering, toen zij een boekje opendeed over de salariëring van de kleuteronder- wijzeressen in België. In de vyf grootste 6teden Brussel, Antwer pen, Luik, Gent en Charlerois wordt minimaal (in Nederlands geld uitgedrukt) uitbetaald 290.— en maximaal (na een dlensttyd van jaar) 470.Voor de dorpen en kleine steden liggen deze bedragen lager, maar niet opvallend. Nu ligt de levensstandaard in België natuur lijk wel wat hoger dan in Nederland, maar de zaal raakte toch wel in op winding, toen mej. Van Hassel me dedeelde, dat genoemde salarissen netto zijn; de belasting enz. is er dan reeds vanaf getrokken. Voor de re ligieuzen is het salaris gehalveerd. Bisschoppelijk bezoek. Aan het eind van deze middag be zocht Haarlems bisschop, mgr. J. P. Huibers, de vergadering en hij werd welkom geheten door mej. Rogier. Deze greep de gelegenheid maar meteen aan om te herinneren aan de noodtoestand, waarin het kleuter onderwijs verkeert. Sprekend over de lage salariëring verzocht zy de bis schop een regeüng aan de kerkbestu ren te willen doorgeven, waarbij ten minste een minimum-salaris wordt vastgesteld, zodat het niet meer zal voorkomen zoals nu nog gebeurt dat een bevoegde leerkracht slechts 30.— of 40.per maand ontvangt Tevens verzocht zij de bis schop een en ander te ondernemen ten behoeve van de rechtspositie van de kleuteronderwijzeres. De rechteloosheid is zo groot, dat on derwijzeressen zonder enige aanlei ding en zonder enig beroep ontsla gen (kunnen) worden. In antwoord op dat alles sprak mgr. Huibers allereerst zUn grote waardering en dank uit jegens de kleuteron derw ijzer essen, zowel reli gieuzen als leken. Maar weinig men sen begrijpen, welk een bijzondere aanleg en inspanning gevraagd wer den van de kleuteronderwijzere®. Wie dat minacht, moet zelf maar eens een half uurtje voor een kleu terklas gaan staan; vermoedeiyk wordt het direct een chaos. Met genoegen dacht de bisschop terug aan zijn eigen kleutertijd, 75 jaar geleden, toen hij in Amsterdam bij de Zusters op bewaarschool was. Mgr. stelde verder, dat het voor hem een zorg en droefheid tegelyk is te constateren, dat de bezoldiging zo klein is en de rechteloosheid zo groot Er moeten natuurlijk meer subsidies komen en gelukkig komen vele gemeenten tot een degelijker in zicht. Gaarne wilde hij de schoolbe sturen op een en ander wyzen, maar ook dezen beschikken over beperkte middelen. Hij verzekerde, dat deze kwestie zijn blijvende aandacht zou hebben. Ook de rechteloosheid moet vol gens de bisschoppen via contracten opgeheven worden en gaarne zou hij concrete voorstellen of adviezen ontvangen, die een reeële weg tot vooruitgang openen. De religieuzen vielen volkomen uit de plooi, toen de bisschop hun niet minder dan acht dagen echt vrij-af gaf en hij do Zusters de raad mee gaf dit ook door te geven aan de Eerwaarde Moeders met de bisschoppelijke boodschap, dat er op die acht dagen niet beknib beld mag worden. Voor al die toezeggingen werd mrg. Huibers hartelyk dank gebracht en dat betekende tevens het einde van de eerste dag van dit tweedaags congres. Landbouw zakte als werkgeefster Nederland is een steeds groeiend land en deze groei is de oorzaak van tal van ontwikkelingen die er toe leiden dat het „gezicht" van Neder land op veel gebieden totaal aan het veranderen is. Een van de belangrijk ste dingen is wel hoe Nederland werkt. En hoe Nederlanders die in een beroep werkzaam zijn samen ge teld waarna voor de dlv. bedrijfstak ken werd bepaald hoe groot het per centage is van het aantal mensen dat in elke bedrijfstak werkzaam was. Aangezien door de dlv. gehouden volkstellingen deze percentages nauwkeurig bekend zijn kan een dui delijk beeld van de veranderingen binnen onze werkende bevolking worden verkregen. Aangezien de laatst gehouden volkstelling. In 1947 viel zijn derhalve geen latere cijfers beschikbaar. Onmiddellijk valt by een bestude ring van de cyfers op, de grote daling het percentage personen dat werkzaam is in de landbouw heeft ondergaan. Met een haast angstwek kende snelheid daalden de percen tages van volkstelling tot volkstelling. De animo voor een beroep in de land bouw scheen wel met sprongen te dalen. Toch was de animo wel groter, maar hier ging het aanbod de vraag verre overtreffén. Nederland is een snel groeiend land en de landbouw kon niet al de beschikbare mensen opnemen. Voegen wij hier nog bij dat de rationalisering van de land bouwbedrijven er ook de oorzaak van was dat men niet zoveel arbeids krachten meer nodig had, dan is het duidelijk dat steeds meer mensen een beroep buiten de landbouw gingen l (BEROEPSBEVOLKING NAAR BEDRUFSTAKKElfl kaflta de nijverheid. Of misschien juist wel daardoor .Was in 1889 de landbouw nog net de grootste werkgever van Nederland, sinds dat jaar is de nijver heid de onbetwistbare grootste werk gever van Nederland geworden. Het „gezicht" van ons land veranderde steeds meer en de landbouw zakte af als werkgever naar de derde plaats. De bedrijfstak „Handel, verkeer, cred., bank- en verzek.wezen" die oorspronkelijk op de derde plaats had gestaan kwam naar boven en neemt thans als werkgever voor ons volk, de tweede plaats in. Geeft de grafiek in zijn lijnen voor de nijverheid en de groep handel en -f.verkeer een kleine daling te zien, zo iSS'ÜS. w». Wer opmerken dat tien grond konden er niet steeds meer landbouwbedryven worden opgericht. Deze op elkaar inwerkende oorzaken gaven dus tot gevolg de lyn van onze grafiek steeds sneller ging dalen. Wat echter regelmatig toenam dat waren de steden en met de steden groeide de laatste telling werd gehouden tal van bedrijfstakken nog niet op volle capaciteit konden werken. De moge- ïykheid bestaat dan ook dat thans deze ïynen weer gestegen zijn. Een volgende telling zal hier de uit komst moeten brengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1954 | | pagina 7