WEST-DUITSLAND BLIJFT AAN
DE ZIJDE VAN HET WESTEN
Adenauer over de
Berlijnse conferentie
Saarkwestie opnieuw
aangesneden
De „IJzeren Divisie"
moet zich terugtrekken j
Het" - j
prikkeldraad
blijft
GRONDWETS
HERZIENING
Amerika en
het Vaticaan
Negentien doden
in Mexico
Berichten van
„geen belang"
Het oude Liedje
Wonderlijke
verschijning"
in Rusland?
Vijf jaar
rood bewind
M WOENSDAG 24 FEBRUARI 1954
jT 45ste JAARGANG No.
2>e &2idóeSotl/ïa/IU
Directeur: c. m. v. HAMERsvELD KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103 003, Abonnementsprijs vanaf 1 Jan. 1954 f 0.50 p. w., f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. I 6.80. - Adv.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.5°
III.
PROCESSIEVRIJHEID.
tholieke volksdeel, dat de Grond
wetscommissie zich ook bezig heeft
gehouden met artikel 184 van de
Grondwet, het befaamde artikel,
waarbij sinds 1848 de processie vrij
heid is ingeperkt. Een inperking, die
de katholieken reeds lang een doorn
in het oog is.
Volgens dit artikel en de Hoge
Raad heeft in enkele arresten reeds
in die zin beslist is voor het hou
den van godsdienstoefeningen buiten
de kerkgebouwen de vraag beslis
send of zulk een godsdienstoefening
in 1848 feitelijk werd gehouden. Het
merkwaardige hierbij is, dat naar
het oordeel ook van de Grondwet
commissie het toentertijd niet-hou-
den van processies het constitutieve
element is voor de overtreding van
het op dit artikel 184 der Grondwet
berustende art. 6 der wet op de kerk
genootschappen, zodat het openbaar
ministerie bij strafvervolging dit ne
gatieve element heeft ten laste te leg
gen en te bewijzen. Waar het hier
gaat om toestanden van een eeuw
geleden zal dit bewijs vrijwel nooit
te leveren zijn. Afgezien hiervan zal
elk zinnig mens het wel voor buiten
gewoon onjuist houden, dat een fei
telijke toestand van 1848, welke bij
na nimmer meer is na te gaan, nor
matief wordt geacht voor de be
voegdheid om openbare godsdienst
oefeningen buiten gebouwen en be
sloten plaatsen te mogen houden. De
Grondwetcommissie zegt terecht, dat
de grondwetgever niet als norm be
hoort aan te nemen de toevallige ver
houdingen, die een eeuw geleden be
stonden, doch datgene wat in onze
maatschappij als recht behoort te
gelden.
Zij vestigt er ook de aandacht op,
dat de litteratuur vrijwel eenstem
mig van oordeel is, dat een vei'bod
van openbare godsdienst-oefeningen
buiten gebouwen en besloten plaat
sen in strijd is met de vrijheid van
de godsdienst.
DIT ALLES IS ECHTER niet het
oordeel der gehele commissie.
Men had dat ook nauwelijks kunnen
verwachten na de reacties dienaan
gaande, zoals we die de laatste de
cenniën van protestantse zijde heb
ben ervaren. In de Grondwetscom
missie hebben de protestantse leden
het aldus gesteld, dat de processie
een geheel eigen en wel een abso
lutistisch karakter heeft in die zin,
dat zij geen vorm van verkondiging
van godsdienstige meningen is, doch
dat zij naar haar aard een reeds ge
vallen beslissing aan anderen oplegt.
Hier zou het terrein van het open
baar leven principieel in beslag wor
den genomen en de overheid zou
juist de vrijheid van geloof en
weten, van andersdenkenden heblTert
te waarborgen.
Het niet-protestantse deel der
Grondwetcommissie meent daarte
genover, dat een aantasting ven ge-
loofs- en gewetensvrijheid van ande
ren in de profcessie niet kan worden
gezien.
Zij betoogt als volgt. Volgens de
codex juris canonici, het katholiek
kerkelijk wetboek, zijn processies
plechtige gebedsoefeningen, waarbij
de gelovigen onder leiding van de
geestelijkheid in optocht van de ene
gewijde plaats naar de andere trek
ken met het doel de godsvrucht dei-
gelovigen op te wekken, Gods wel
daden te gedenken, Hem dank te
zeggen en Zijn goddelijke hulp af te
smeken. Een absolutistisch karakter
is aan deze processie niet verbonden.
Van hen, die niet tot de Katholieke
Kerk behoren, wordt geen enkele
betuiging van instemming of eerbied
verwacht noch verlangd.
Dit geldt, zo wordt gezegd, ook
voor de sacramentsprocessie, waar-1
tegen zich de bezwaren der protes-1
tanten hoofdzakelijk richten. De ka-
tholieke leer, dat Christus in de bij1
deze processie omgedragen H. Hos
tie tegenwoordig is, wordt uiteraard
door niet-katholieken niet aanvaard.
Dat is ook allerminst een postulaat
van de processie. En de Grondwets
commissie zegt dan, dat indien de
ze godsdienstoefening bepaalde niet-
katholieken min of meer pijnlijk
kunnen treffen, dit niet weg neemt,
dat van een belemmering hunner
eigen vrijheid niet mag worden ge
sproken.
Een processie kan ten hoogste wor
den gezien als een manifestatie van
een bepaalde geloofsovertuiging,
doch zij beperkt in generlei opzicht
de uiting- en handelingsvrijheid van
andersdenkenden. Van enige dwang
is hier geen sprake.
MEN ZOU ZO ZEGGEN, dat dit een
sluitende redenering is.
En daaruit kan geen andere con
clusie worden getrokken dan deze,
dat vrijheid van godsdienst moet in
houden de vrijheid om de godsdienst
te beoefenen overeenkomstig de
eigen overtuiging, dus zonder dat be
paalde vormen daarvan door een
verbod worden onderdrukt.
Rest dan de vraag of dan de uitin
gen van godsdienstbeoefening vol
komen vrij moeten worden gelaten
of dat men het nog nodig acht hier
op toezicht uit te oefenen.
Daarop komen wij terug in een
volgend artikel.
Rusland geeft zn positie niet prijs
De West-Duitse kanselier, dr. Konrad Adenauer, heeft Dinsdag op een
massabijeenkomst in West-Berlijn gezegd, dat het einddoel van de Sowjet-
Kussische politiek de overheersing van Europa is.
De Sowjet-Russische minister van Buitenlandse Zaken, ÏVIolotof, had dit
duidelijk gemaakt op de conferentie van Berlijn.
Adenauer verklaarde, dat de politiek van de Sowjet-Unie werd beheerst
door de gedachte van het handhaven van de status quo in de bezette lan
den en haar politieke positie in de landen onder haar toezicht.
„Het Russische plan beoogt tevens, de status quo te gelegener tijd te ver
anderen in een basis voor verdere uitbreiding over West-Europa", aldus
Adenauer.
DE LES VAN BERLIJN.
De belangrijkste les van de Ber
lijnse conferentie was volgens Ade-
naure, dat de Sowjet-Unie voorlo
pig niet bereid is, welke banden ook
in haar machtsgebied losser te ma
ken.
Een Oostenrijks verdrag en vrije
verkiezingen in Oost-Duitsland zou
den betekenen, dat de Sowjet-Unie
een deel van haar macht zou moeten
opgeven.
„De Sowjet-Unie vreest, dat als
iets los zou raken op een of ander
punt, een ryet te voorziene aardver
schuiving er het gevolg van zou kun-
zeide, dat het welbe-
De mogelijkheid om wederom di
plomatieke betrekkingen tussen
Amerika en het Vaticaan te vestigen
is gisteren van regeringszijde te ber
de gebracht. Bedell Smith, de Ame
rikaanse onderminister van buiten
landse zaken, verklaarde, voorstan
der te zijn van het „op de een of an
dere wijze" aanknopen van formele
betrekkingen met de Heilige Stoel
en wel vanwege „onze oppositie te
gen het communisme over de gehele
wereld".
De kwestie van diplomatieke be
trekkingen met het Vaticaan is in
Amerika steeds aanleiding tot moei
lijkheden geweest. President Roose
velt ontketende een storm van pro
test, toen hij Myron Taylor als zijn
persoonlijke vertegenwoordiger naar
het Vaticaan zond. Truman benoem
de voor Taylor geen opvolger en
Amerika heeft met het Vaticaan se
dertdien dus geen, directe diploma
tieke betrekkingen, hoewel Dulles'
voorganger Acheson zich herhaalde
lijk ten gunste van formele betrek
kingen heeft uitgelaten.
Het is bekend, dat het Vaticaan
de vestiging van volledige diploma
tieke betrekkingen met Amerika
zeer gaarne zou zien. De kwestie
zou de Paus zeer ter harte gaan.
kend was ,dat de Sowjet-Unie ern
stige economische moeilijkheden had.
De politieke greep was niet meer zo
stevig sinds de dood van Stalin.
De Westduitse bondskanselier, wiens
rede door Westduitse radiostations
werd uitgezonden, wekte de Oost-
Duitsers op, er aan te denken, dat
„het goede het op de duur altijd van
het kwade wint".
Volgens Adenauer is een tijdperk
van internationale ontspanning op
komst.
De bondskanselier deed een be
roep op Berlijners en Oostduitsers
geduldig en waakzaam vol te hou
den. Duitsland zou tenslotte in vrij
heid herenigd worden.
Adenauer zeide, dat West-Duits-
Iand aan de zijde van het Westen zal
blijven, de politiek voor een Ver
enigd Europa zal blijven aanhangen
en de politiek voor de hereniging in
vrijheid van Duitsland zal handha
ven.
DAAR KOMT NIETS VAN.
De communistische radio van Oost-
Berlijn heeft zich Dinsdagavond te
gen de voorstellen van de drie Wes
telijke hoge-commissarissen in Duits
land tot vergemakkelijking van het
verkeer tussen Oost en West in
Duitsland gekeerd.
De Oostduitse regering, zo werd
gezegd, kan niet toelaten, dat „de
agenten van de minister van oorlog
Blank het werk gemakkelijker wordt
gemaakt". Als voorwaarden voor een
vrijer verkeer noemde de zender
verbod van „de militaristische, ter
reur- en spionnage-organisaties in
West-Berlijn".
De Russische hoge-commissaris in
Duitsland, Semjonof, heeft zich over
de Westelijke voorstellen nog niet
uitgelaten.
Gezondheidstoestand
van de Paus
Professor Hubner uit Frankfort, die
de Paus reeds bij een vroegere ziekte
behandelde, heeft de Paus opnieuw
onderzocht, waarbij hij speciaal aan
dacht aan diens hart heeft besteed.
Het is niet nauwkeurig bekend, wat
het onderzoek heeft aangetoond,
doch het schijnt, dat men zich in de
omgeving van de Paus in de afgelo
pen twee dagen vooral op dit punt
bezorgd heeft gemaakt.
Bidault schreef
aan Adenauer
De Fraiise uiinister van Buiten
landse Zaken Bicault, heeft een brief
aan kanselier Adenauer geschreven,
waarin hij voorstelt de besprekingen
over het Saarland en andere proble
men tussen Frankrijk en Duitsland
te hervatten. Ambtenaren van het
Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken zeiden, dat het niet uitgeslo
ten is, dat Bidault en Adenauer een
ontmoeting zullen hebben vóór 31
Maart, op welke datum zij deel moe
ten nemen aan een conferentie te
Brussel over de politieke federatie
van Europa.
Op de weg van Mexico-stad naar
Laredo aan de Amerikaanse grens,
tussen de plaatsen Tamazanchale
en Jacala, is door het weigeren der.
remmen een zwaar beladen vracht
auto op een bergheling in botsing
gekomen met een autobus, die de
helling op kwam rijden.
Negentien personen kwamen om
het leven en veertien werden ern
stig gewond.
Olieraffinaderij te Aden
Radio Vaticaan heeft Dinsdag ge
zegd, dat de communistische rege
ringen van Hongarije, Tajecho-Slo-
wakijc en Polen verboden hebben
nieuws over de gezondheid van dc
Paus te verspreiden. Dit zou van
„geen belang voor de arbeidersklas
se" zijn.
De postkantoren in de Oost-Euro-
pese landen nemen geen telegram
men voor de Paus aan en brieven
aan de Rooms-Katholieke geestelijk
heid worden gecensureerd, volgens
radio Vaticaan.
Zelfs is in Zuid-Slavië aan kardi
naal Stepinac niet toegestaan een te
legram naar de Paus te sturen,
Veerdienst over
Grote Belt gestaakt
De veerdienst over dc Grote Belt
is Dinsdagavond gestaakt na een
aanvaring van een veerboot met de
„Holger Danske, Dencmarkens sterk
ste ijsbreker.
De „Holger Danske" kreeg dooi
de aanvaring een groot lek en de
electrischc inrichting op beide'sche
pen werd beschadigd, zodat het on-
Bidault en Adenauer hebben bij mogelijk was in radiocontact met de
hun besprekingen van December j.l.vaartuigen te komen,
weinig voortgang gemaakt met een De Grote Belt is vol ijs en de „Hol-
oplossing van de Saar-kwestie. Dejger Danske" is de enige ijsbreker,
belangrijkste eisen van Frankrijk zijndie het vaarwater had kunnen open
dat Saar-land politiek onafhankelijkhouden.
De Russische militaire leiders heb
ben Dinsdag het 36-jarig bestaan ge
vierd van het Rode Leger, met her
nieuwde aanvallen tegen de Ver. St.
en herhaald, dat dc Russische strijd
krachten met de „nieuwste wapens"
zijn uitgerust.
Luchtmaarschalk Sokolofski ver
klaarde in een krantenartikel dat de
„Amerikaanse imperialisten een nieu
we oorlog tegen de Sovjet-Unie en
de volksdemocratieën voorbereiden."
Hij schreef voorts, dat de Russische
strijdkracchten zich wapenen voor de
atoomoorlog.
Minister van defensie, maarschalk
Boelganin deed in een dagorder een
beroep op de strijdkrachten de pa
raatheid en waakzaamheid steeds
hoger op te voeren. Admiraal Koez-
netsof deelde in een artikel mede,,
dat het Russische leger en dc marine
nieuwe wapens en materieel hebben
gekregen, dat „ver uitsteekt boven
het materieel en de wapens die in
de tweede wereldoorlog werden ge
bruikt".
De verjaardag van het leger werd
in het gehele land gevierd met sport-
feesten, speciale bijeenkomsten en
redevoeringen.
RESTITUTIE VAN LOON
BELASTING.
In een aanschrijving van de staats
secretaris van financiën aan de be
lastinginspecties van 13 Februari is dc
mogelijkheid geopend, in bepaalde
gevallen reeds betaalde loonbelas
ting te restitueren. De nieuwe faci
liteit is vooral vafn belang voor stu
denten en seizoenarbeiders, die maar
een deel van het jaar in loondienst
zijn. Zij konden tot dusver slechts
uitzonderingsgewijs en op uitdruk
kelijk verzoek het reeds betaalde te
rugkrijgen, indien hun totale jaar
inkomen onder dc belastingvrije
grens bleek te liggen.
Volgens bedoelde aanschrijving
kan thans de betaalde loonsbelas-
ting in al deze gevallen worden te
ruggegeven, mits er aan belasting
tenminste vijftien gulden was betaald.
vaji Duitsland en economisch ver-1
bonden aan Frankrijk blijft.
Twee leden van de bemanning van
de ijsbreker kwamen door ontsnap
In regeringskringen te Bonn ver- pende stoom om het leven en drie
wei-komt men het voorstel van de j werden gewond, van wie een ernstig.
Franse minister van Buitenlandse Een poging om de halfgezonken ijs-
Zaken, om de onderhandelingen te I breker te bergen, is opgegeven,
hervatten, vooral, omdat de Saar-1 Het staken van de veerdienst is
kwestie nog altijd een struikelblok een zware slag voor het Deense en
vormt voor het EDG-verdrag.
continentale vervoerd.
Offensief mislukt
De „IJzeren divisie" van de Viet-
minh, die tot op vlinder dan 80 km.
de koninklijke hoofdstad van Laos,
Loeang Prabang, was genaderd, is
Dinsdagavond langs de Nambavallei
teruggetrokken, zwaar bestookt door
de Franse luchtmacht.
Ook de plaatselijke hulptroepen
van de divisie trokken terug, aldus
meldt het Franse opperbevel.
Het lijkt er op, volgens de Fransen,
dat de divisie regelrecht terugmar-
cheert naar haar basis in Tonking, al
is dit niet officieel bevestigd.
De opstandelingen zijn weggetrok
ken uit hun posities rondom Moeong-
saiin, de buitenste defensie-gordel
der Fransen.
(Geldig van Woensdagavond tot
Donderdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
NEVEL OF MIST.
Jachtvliegtuigen en bommerwer -1 Half tot zwaar bewolkt met
pers brachten zware verliezen toe IJ 0p vele plaatsen nevel of mist
Bij Aden wordt op het ogenblik gebouwd aan de grootste nieuwe olieraf
finaderij ter wereld, voor rekening van de Anglo-Iranian, die enige tijd
geleden de knoop doorhakte en Aden aanwees als de plaats waar tussen
Suez en India een nieuwe hoofdinstallatie moest worden opgetrokken.
Als de raffinaderij in bedrijf komt zal zij een capaciteit hebben van vijf
ir.illioen ton per jaar; de dagelijkse 'staf zal bestaan uit 1500 Arabieren en
bewoners van India en 250 Engelsen, die voor de leiding zullen zorg dra
gen. Aden, dat een Britse Kroonkolonie is sedert 1937, zal door zijn nieuwe
raffinaderij nu olie, benzine en Dieselolie gaan leveren voor de afzetgebie
den aan de Rode Zee en delndische Oceaan. De kosten van dit enorme be
drijf, waarvan men verwacht, dat het eind van dit jaar reeds op volle toe
ren gaat draaien, zijn ruim 45 millioen Engelse Ponden Sterling.
Een foto van het project in aanbouw. De raffinaderij zal over twee dis-
tilleerinstallaties beschikken, die beide een capaciteit hebben van 50.000
vaten per dag. Op de achtergrond een fabriek voor het bereiden van SO 2
(Zwaveldioxyde) en op de voorgrond een afdeling waar de ruwe olie wordt
ontvangen. De foto werd genomen vanaf Administration Hill.
De „Komsomolskaja Pravda", het
orgaan van de Sovjetrussische jeugd
organisatie, publiceerde volgen AFP,
in haar nummer van Zaterdag jl. een
bericht, dat tot titel had: „Een „won
der" in het dorp Ivanovke".
De schrijver, de correspondent van
het blad te Oulianovsk M. R. Saakof,
vertelt, dat „het vredige leven van de
dorpen Ivanovke en Pomriadzkin
verstoord is door de verklaringen van
enkele oude mensen, gevolgd door
dit van jongeren, welke alle beves
tigden, dat zij „een witte dame" had
den gezien, die zich op verséhillende
plaatsen had vertoond".
Sindsdien, aldus de schrijver, heb
ben zich nog meer verschijningen
voorgedaan en twee leden van de
plaatselijke jeugdorganisatie hebben
verklaard, dat zij tegenwoordig zijn
geweest bij „een verschijning van
iconen".
Saakof maakt in zijn artikel ook
nog melding, aldus A.F.P., van drie
„miraculeuze bronnen" in het gebied
van Soursk, waarheen zich uit het
gehele land mensen begeven om er
„miraculeuze genezingen" mee te ma
ken. De schrijver van het communis
tische blad beweert, dat de jeugd
leiders heel goed van al deze feiten
op de hoogte zijn, maar dat ze er
niets tegen doen. Hij verwijt hun hun
passiviteit en eist, dat zij de jeugd
afdoende wetenschappelijke verkla
ring geven.
aan een Vietminh-bataljon, dat in
gesloten formatie werd verrast op 11
km. van Moeangsai. Twee bruggen en
honderden vlotten en sampans, waar
mee de voorraden voor de Vietminh
uit het Noorden werden aangevoerd,
zijn opgeblazen.
Wat ook de plannen van de Viet
minh opperbevelhebber mogen zijn,
volgens de mening ter plaatse is nu
ook zijn vierde plan voor de opera
ties van deze winter mislukt.
De Amerikaanse onder-minister
van Buitenlandse Zaken, Walter Ro
bertson, die speciaal belast is met
aangelegenheden van het Verre Oos
ten, heeft het Congres medegedeeld,
dat de Chinese communisten sinds
1949 tijdens het bloedigste op
treden, waaraan de communisten zich
ooit in enig land hebben schuldig ge
maakt" ongeveer 15 millioen van
hun landgenoten hebben gedood.
Robertson schreef het hoge doden
cijfer toe aan massale liquidaties en
hongersnoden, tegen welke laatste
door de regering in Peking niets was
gedaan.
Robertson verklaarde, dat zijn mi
nisterie voor de nabije toekomst in
Azië „noodtoestanden, crises en pro
blemen van de grootst mogelijke om
vang" voorzag.
en hier en daar enige regen.
Zwakke tot matige Zuidelijke S
wind. Weinig verandering in
temperatuur.
25 Febr.: zon op 7.36 en onder 18.11;
maan op 2.07 en onder 9.40 uur.
Weinig verandering
Het K.N.M.I. deelt mede:
Vannacht bereikte een storings
front, dat samenhangt met een
depressie bij Jan Mayen, van het
Westen uit ons land, vergezeld van
een smalle regenzone. Daar tevens de
wind zwakker werd, ontstond vooral
in het Noorden van het land weer
mist. Terwijl het zachte weer in ons
land voortduurde, bleef de vorst-
grens op enkele honderden kilo
meters ten Oosten van ons land lig
gen. In Denemarken en in Duitsland
ongeveer tot de Elbe komt nog voort
durend vrij belangrijke vorst voor.
In Berlijn vroor het vanmorgen 11
graden. In ons land zal de wind uit
Zuidelijke richtingen blijven waaien,
waarbij de vorstgrens ten Oosten van
ons land blijft. Daarbij zal af en toe
wat regen vallen.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor-
TORENSPEL MARIEKEN VAN
NIEUMEGHEN.
Het plan om op de toren van het
gerestaureerde stadhuis van Nijme
gen een mechanisch spel over Ma
rieke van Nieumeghen aan te bren
gen neemt vaste vorm aan. De com
missie torenspel heeft de kosten ge
raamd op ongeveer 17.000,
Deze commissie zal een tentoonstel
ling houden van fragmenten van het
mysteriespel van Marieken van
Nieumeghen, in de kelder van het
raadhuis.
De tentoonstelling, welker opbrengst
bestemd is voor de vervaardiging
van het torenspel, zal Zaterdagmid
dag a.s. worden geopend.
gen 7 uur luiden:
weer
temp.
OSLO
sneeuw
6C.
KOPENHAGEN
zwaar bew.
—5
LONDEN
licht bew.
1
AMSTERDAM
regen
4
BRUSSEL
regenbui
5
PARIJS
zwaar bew.
6
BORDEAUX
motregen
8
GRENOBLE
onbewolkt
—3
NICE
geheel bew.
7
BERLIJN
nevel
—11
FRANKFORT
licht bew.
—3
MUNCHEN
nevel
—12
ZURICH
mist
—4
GENEVE
nevel
—4
LOCARNO
licht bew.
—4
WENEN
mist
—12
INNSBRUCK
nevel
—6
ROME
onbewolkt
—2
Korreltje
Het zwakste punt van iedere mens
is waar hij zich het verstandigst
denkt.
