S)e CeidóeSoti/fco/itf
In Indo-China duren de
gevechten onverminderd voort
In het najaar komen waarschijnlijk
Amerikaanse luchtbases in Nederland
Vliegveld Venray maakt een kans
Accoord over
Perzische olie
De ministers in Berlijn zijn druk in
de weer met het pakken van koffers
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 16 FEBRUARI 1954
45ste JAARGANG No. 13
i Gunstige zomerdienst
van de N.Z.H.V.M
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv.
Abonn. 20935, Giro 103003, Abonnementsprijs vanaf 1 Jan. 1954 1 0.50 p. w„ 1 2.15 p. mnd., I 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Adv.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 11.5"
GRONDWETS
HERZIENING
Het is met de grondwets
herziening, waarom in ons
land na de bevrijding zo hevig werd
geroepen, nu niet bepaald van een
leien dakje gegaan. Die roep om een
algehele herziening vond zijn oor
zaak in diep ingrijpende gebeurte
nissen als de souvereiniteits-over-
dracht in Indonesië, de beweging in
de West, de mogelijkheid van revo
lutionaire beweging in eigen land, de
plaats van de arbeid in het vader
lands bestel, de internationale over
eenkomsten in de Benelux, de E.D.
g. op militair terrein en in het alge
meen de drang naar een Europese
integratie.
Het was begrijpelijk, dat dit alles
de behoefte aan een nieuwe Grond
wet deed gevoelen. De Grondwet is
de grondslag van het staatsbestel, dat
de wisselingen van de tijd moet kun
nen opvangen, wil zij levend blijven.
Daartoe moet de Grondwet zó aan
de tijd worden aangepast, dat zij het
staatsbestel tegen gevaarlijke schok
ken beschermt. Wordt zij niet aan de
tijd aangepast dan bestaat het ge
vaar, dat de Grondwet onmachtig
wordt en het Staatbestel gaat lopen.
DE EERSTE POGING tot deze her
ziening heeft een weinig indruk
wekkend resultaat opgeleverd. Men
herinnert zich wellicht nog dat er
door de regering tenslotte een tien
tal wijzigingen werd voorgesteld,
waarvan tenslotte slechts één die
welke de buitenlandse betrekkingen
betreft het tot afkondiging heeft
gebracht.
Allerlei andere veranderingen
buiten deze tien konden vooraf
reeds óf geen meerderheid vinden in
de Staatscommissie óf zij werden
door de regering niet overgenomen.
De rest werd tenslotte door de Twee
de en gedeeltelijk door de Eerste
Kamer verworpen.
EN NU IS ER DAN na de herzie
ning van 1948 het rapport van
de Staatscommissie, welke in April
1950 werd ingesteld.
Nu is dit niet het eerste rapport
na vier jaren arbeid van de Staats
commissie. De minister president,
had, toen hij de commissie instal
leerde, reeds gevraagd het rapport
op zodanig tijdstip uit te brengen,
dat de door de regering in te dienen
voorstellen in de Staten Generaal in
eerste lezing zouden kunnen worden
behandeld in 1952 vóór het einde
van de parlementaire periode. De
Staatscommissie heeft het« toen al
leen kunnen brengen tot een Interim
rapport, waaraan wij destijds ter de
zer plaatse een vijftal artikelen heb
ben gewijd.
Voor het overige is de eerste in
druk nu van het gehele rapport, dat
men van een algehele herziening na
de partiële herzieningen van 1946 en
1948 moeilijk kan spreken.
Dr. Drees heeft bij de installatie
der commissie toen wel gewaagd van
een algehele herziening van de
Grondwet, maar hij formuleerde het
aldus: „men moet enerzijds wel de
moed hebben belangrijke verande
ringen en verschuivingen aan te
brengen, indien daarvoor goede ar
gumenten worden aangevoerd an
derzijds moet men van het oude niet
meer afbreken dan nodig is."
Onze gehechtheid aan de democra
tie heeft de commissie er toe gebracht
de hoofdbeginselen van ons staats
bestel onaangetast te laten. Er is
slechts sprake van een aanpassing
van de Grondwet aan de feitelijke
toestand. Er zijn dus meer verande
ringen van practische aard en van
technisch karakter voorgesteld dan
dat er van wezelijke veranderingen
sprake kon zijn. Men zou het ook zo
kunnen zeggen, dat de Grondwet
wat is opgepoetst.
Dat wil anderzijds niet zeggen, dat
er geen belangrijke wijzigingen in
de Grondwet zouden zijn voorgesteld
Neem maar eens de plaats van de
Godsdienst in de preambula, waar
over jammer genoeg slechts een min
derheidsnota van de rechtse partijen
aan het rapport is toegevoegd. Dan
is er de kwestie van het budgetrecht
van de Eerste Kamer, en het voor
stel van de commissie om de begro
tingen niet meer door deze Kamer te
doen behandelen. Dan zijn er de
voorstellen betreffende de leeftijd
bij troonopvolging en voor ons ka
tholieken vooral een zo belangrijke
zaak als de opheffing van het pro
cessieverbod.
Men kan dan ook in het algemeen
zeggen, dat deze voorstellen de
Grondwet weer binnen de werkelijk
heid van het staatkundig leven trach
ten te plaatsen. De vrijheid van ar-
beicf en gebruik, de zorg voor vol
doende werkgelegenheid, de me
dezeggenschap der arbeiders in het
bedTijf, gedachten, die langzamer
hand gemeengoed in ons leven zijn
geworden, het maatschappelijk wel
zijn dit alles wil men thans in de
Grondwet trachten te verankeren.
In het algemeen kan men dus wel
zeggen, dat de Staatscommissie het
juiste midden heeft bewaard. Zij
heeft onze Grondwet, de basis van
onze democratie, niet terzijde ge
schoven om deze door iets nieuws te
vervangen, zij heeft anderzijds deze
wel trachten aan te passen aan de
ontwikkeling van het maatschappe
lijk en politieke leven. Over enkele
verschillende details zullen wij nog
gelegenheid hebben het een en ander
op te merken.
MINISTER STAF VERKLAART;
„ER BESTAAN PLANNEN OM ONDERDELEN VAN DE AMERIKAAN
SE LUCHTMACHT IN NEDERLAND TE STATIONNEREN", ZO HEEFT
MINISTER STAF GISTEREN OP EEN PERSCONFERENTIE VER
KLAARD. VOLGENS DE MINISTER ZULLEN DEZE ONDERDELEN
WAARSCHIJNLIJK IN HET NAJAAR KOMEN EN HET ZULLEN, ZO
ZEIDE HIJ „GEEN GEWELDIGE AANTALLEN ZIJN". PRIMAIR ZAG
DE MINISTER IN DEZE STATIONNERING EEN BEWIJS „DAT MEN
ERTROUWEN IN ONS HEEFT EN DAT MEN VERWACHT DAT WIJ
OP MILITAIR GEBIED ONS UITERSTE BEST ZULLEN DOEN"
DE AMERIKAANSE EENHEDEN ZULLEN BESTEMD ZIJN OM DE
GATEN EN ONS LUCHTVERDEDIGINGSSYSTEEM OP TE VULLEN. HET
ZULLEN ZEKER GEEN VLIEGTUIGEN VOOR STRATEGISCHE DOEL
EINDEN ZIJN. DE MINISTER ZEIDE ZELF HET LIEFST HIER „ALL
WEATHER FIGHTERS" TE HEBBEN, ALS HU EEN KEUS MOEST
DOEN UIT VLIEGTUIGTYPEN. ALS EEN VAN DE VELDEN DIE VOOR
HET STATIONNEREN VAN DE AMERIKANEN IN AANMERKING KO
MEN NOEMDE IR. STAF HET IN AANBOUW ZIJNDE VLIEGVELD
VENRAY.
de onderwerpen die daar besproken
zal worden is de levering van mili
tair materiaal aan ons land.
„Na het debat in de Tweede Ka
mer zijn er nog wel enkele punten
om besproken te worden, aldus de
minister" en ik hoop bij mijn terug
komst in de Eerste Kamer dan ook
meer concrete mededelingen over de
stand van zaken te kunnen doen".
Voorts zag hij het belang van zijn
reis gelegen in de verandering van
de Amerikaanse defensiepolitiek en
vooral in de mogelijkheid om na te
gaan wat de oorzaak van de wijzi
ging in deze kan zijn.
Overigens was deze wijziging voor
de minister niet nieuw want, zo zen
de hij „destijds in Parijs heeft Dul
les in een besloten ministeriële be
spreking op de Nato bijeenkomst de
Amerikaanse politiek reeds uitee*
gezet".
Komende op de defensie politiek
en speciaal op de drie dimensionale
verdediging (land-, zee- en lucht
macht), merkte de minister op, dat
hij eigenlijk veel meer omhoog zit
met de vierde en vijfde dimensie: de
tijd en het geld".
Geen tegenstand
De minister zeide geen aanwijzin
gen te hebben, dat van Nederlandse
zijde /bezwaren zouden zijn tegen de
stationnering.
Hij releveerde in dit verband een
verklaring, die het 2e Kamerlid de
heer E. Vermeer (Arb.) destijds in de
2e Kamer had afgelegd, waarbij deze
blijk had gegeven met een eventueel
stationneren van Amerikaanse on
derdelen in Nederland accoord te
kunnen gaan. Op deze verklaring
was toen uit de Kamer geen reactie
gekomen.
Staf naar Amerika.
Minister Staf vertrok gisteravond
per vliegtuig naar de Ver. Staten op
uitnodiging van de Amerikaanse mi
nister van defensie Wilson. Een van
de belangrijleste onderdelen van de
defensie, voor hem zeker een punt
van bespreking zal uitmaken.
Minister Staf zal verder in Ame
rika een bezoek brengen aan alle
vier krijgsmachtonderdelen, de ma
rine, het leger, de luchtmacht en de
mariniers. Voorts hoopt hij een on
derhoud te hebben met president
Eisenhower en met admiraal McCor-
mick, de commandant van de Nato
strijdkrachten in de Atlantische
oceaan.
De minister deelde voorts nog me
de dat, wat Nederland nu ontvangt
aan Amerikaanse wapenleveranties,
voldoende is om door te gaan op ba
sis van het 5 divisieplan voor het le
ger.
Oorlogsmaterieel.
Dit Jaar zal de Canadese lucht
macht, op grond van het program
voor wederzijdse steunverlening,
oorlogsmaterieel voor een waarde
van meer dan 10 millioen dollar naar
vijf Navo-landen zenden.
Deze landen zijn Italië, België, Ne
derland, Frankrijk en Groot-Brittan
nië.
Minister Staf naar Amerika
Bij het vertrek van Schiphol wer
den Minister Staf (midden) en Ge
neraal Majoor Noble (rechts) uitge
leide gedaan door de Amerikaanse
Ambassadeur in ons land, Freeman
Metthews (links).
In kringen van de Anglo Iranian
Oil Co staat men zeer voorzichtig
tegenover elke mededeling, dat er
tussen Londen en Teheran elk ogen
blik een overeenkomst tot stand zou
kunnen komen.
Een woordvoerder van de maat
schappij verklaarde tegenover een
vertegenwoordiger van het Franse
persbureau AFP, dat dit veel zou af
hangen van de resultaten van het be
zoek der twintig technici aan Abadan
en het oliegebied in Zuid-Perzië.
Deze delegatie wordt aan het einde
van deze week te Londen terugver
wacht, waar zij rapport zal uitbren
gen aan de vertegenwoordigers van
de acht grotè oliemaatschappijen,
welke voornemens zijn een consor
tium te vormen voor het aan de
markt brengen van de Perzische olie.
Volgens voorlopige berichten zou de
delegatie reeds hebben doen weten,
dat het weer in orde brengen van de
raffinaderij te Abadan twee maanden
zou duren en dat de kosten daarvan
betrekkelijk hoog zouden zijn.
De besprekingen tussen de acht
maatschappijen te Londen worden in
middels voortgezet en het gerucht
gaat, dat reeds overeenstemming zou
bereikt zijn over de deelneming van
elk der maatschappijen in het con
sortium. De Amerikaanse maatschap
pijen zouden aan de Engelse maat
schappij een deelneming van 50 pro
cent hebben toegestaan, maar dit ge
rucht is van officiële zijde niet be
vestigd.
Vijf divisies.
Overigens verklaarde hij, dat de
strategische luchtmacht, als een van
Franse mobiele colonnes zijn Maan
dag aan beide oevers van de Mekong
tegenaanvallen begonnen tegen de
communistische eenheden, die proef-
aanvallen op voorposten nabij Loeang
Prabang ondernamen. Het Franse op
perbevel maakte melding vjin „hevi
ge gevechten".
Volgens de laatste berichten be
vindt de hoofdmacht van de „ijze
ren divisie" van de Vietminh zich
op vijftig kilometer ten Noorden
van Loeang Prabang in het oerwoud.
Aan de westelijke oever van de
Mekong leden beide partijen zware
verliezen, toen Franse troepen in
actie gingen tegen naar schatting
duizend man geregelde Vietminh-
troepen. Aan de oostelijke oever dre
ven Franse strijdkrachten commu
nistische guerillastrijders na een fe
gevecht op de vlucht.
In Midden-Laos zetten de Fransen,
na de verovering van Mahaxay,
hun opmars in oostelijke richting
voort.
In Midden-Vietnam heroverden
Franse troepen de stelling Pleibon,
ongeveer 25 kilometer ten oosten van
Pleikoe. Te Pleikoe vindt een her
groepering plaats van naar schatting
10.000 man geregelde Vietminh-troe-
pen.
De radiozender van Vietminh
meldde, dat drie aanvallen van Fran
se-uniestrijdkrachten uit het bol
werk Dien Bien Phoe zijn afgesla
gen. Ten Oosten van deze sterkte
maakten, aldus deze zender, drie
TOCH ACTIVITEIT
Franse bataljons, ondersteund door
vliegtuigen en artillerie, terreinwinst
ten koste van ruim honderd doden
en gewonden.
Bij een aanval op een stelling bij
Kontoem had de Vietminh een Viet
namese bataljonscommandant en ze
ventig andere Vietnamezen krijgsge
vangen gemaakt.
De situatie in Indo-China
De vier ministers hebben Maandag
opnieuw het thema der Europese vei
ligheid besproken, doch hebben daar
bij zoals verwacht werd hoegenaamd
geen voortgang, kunnen maken. Eden
en Bidault hebben van de Russische
minister een duidelijke uitspraak ge
vraagd over de vraag, of naar zijn
mening een voortbestaan van de
Noord-Atlantische verdragsorganisa
tie in overeenstemming zou kunnen
zijn met het Russische plan voor een
veiligheidspact van alle Europese lan
den. Molotof ontweek een duidelijk
antwoord op deze vraag en toen hij
tenslotte door zijn Westelijke tegen
standers tot een antwoord „ja of
neen" werd gedwongen zei hij lako-
niek: „Ik stel voor, dat wij de zit
ting opheffen".
De ministers zijn daarop uiteen ge-
I Interviewtjes
De verdediging van Loeang Prabang
Voor de tweede achtereenvolgende maal wordt Loeang Prabang, de
hoofdstad van Laos en residentie van Koning Sisavong, door oorlogsgeweld
bedreigd. René Pleven, Franse minister van Koloniën, die een bezoek heeft
gebracht aan de door de Viet-Mintroepen belegerde stad, heeft als zijn
mening te kennen gegeven, dat de stad, in geval van oorlogshandelingen,
voor de Fransen en de Viet-Namtroepen behouden zal kunnen blijven.
De stad en ook de omgeving worden in staat van verdediging gebracht.
Op volle kracht werkt men aan de versterkingen. Onze foto toont de post
Moeong-Saj een van de sterkste punten.'*
De Oostduitse veiligheidspolitie
legt een zeer grote belangstel
ling aan den dag voor de weste
lijke journalisten. Zij wil weten,
hoe zij denken over de Berlijnse
conferentie en welke hun poli
tieke richting is. Een van de
meest voor de hand liggende
middelen om daar achter te ko
men, is het aanschaffen van de
westelijke bladen. Maar de po
litie doet het anders. Zij heeft
een heel legertje alleraardigste
meisjes er op uitgestuurd, om de
journalisten op een onopvallende
manier over deze zaken te inter
viewen. Ook een methode! En
nog lang de onaardigste niet.
men wel rekening met het feit, dat
Bidaults extra trein op de terugreis
naar Parijs Bonn zal aandoen.
Inmiddels zijn Duitse autoriteiten
reeds druk in de weer om zich voor
te bereiden op de consequenties, die
de voortzetting van de verdeling van
Duitsland voor onbepaalde tijd zou
kunnen hebben. Dr. Adenauer zelf zal
begin volgende week een van zijn
zeldzame bezoeken aan Berlijn bren
gen en naar verwachting zich daar
via de omroep tot de bevolking van
Oost-Duitstand richten om haar ver
trouwen in de toekomstige hereniging
levendig te houden.
Minister Jakob Kaiser, de Duitse
eenheidsminister, is al in Berlijn a
gekomen, om de mogelijkheid van
een nieuwe vluchtelingenstroom uit
Oost-Duitsland en de mogelijke nieu
we politieke ontwikkeling in de Sow-
jet-zóne na te gaan.
gaan zonder te weten, waarover zij
Dinsdag verder zullen spreken. Indien
dr. Figl inmiddels instructies van zijn
regering heeft gekregen, zal het de
bat over Oostenrijk worden voortge
zet; zo niet, dan zal men voortgaan
met de behandeling van de Europese
veiligheid.
De geheime besprekingen over een
conferentie met Rood-China over het
Koreaanse probleem hebben ook
Maandag "niet tot een definitief re
sultaat gevoerd, ook al werd volgens
ingelichte kringen enige vooruitgang
geboekt. De ministers willen Woens
dagochtend nogmaals in geheime zit
ting bijeen komen om dan zo moge
lijk een beslissing te nemen.
Vlug naar huis.
Inmiddels maken de ministers en
hun legaties reeds aanstalten om
Berlijn zo snel mogelijk te verlaten.
John Foster Dulles zal nog Donder
dagavond, dus terstond na het einde
van de conferentie, naar Keulen vlie
gen. Hij wil in Bonn een kort onder
houd hebben met bondskanselier dr.
Adenauer en dan terstond naar de
Verenigde Staten gaan.
Er is, naar van bevoegde zijde ver
klaard wordt, geen sprake van een
ontmoeting der drie westelijke minis
ters met de Westduitse bondskanse
lier vlak na de conferentie. Eden zal
van Berlijn rechtstreeks naar Enge
land vliegen. Van Duitse kant houdt
Naar. van Russische zijde te Berlijn
verluidt, is de Sowjet-Unie geïnteres
seerd in de voortzetting van bespre
kingen over het Duitse vraagstuk.
Men zou moeten verwachten, dat de
Russen zullen voorstellen het pro
bleem verder te behandelen op spe
ciale besprekingen.
De voorbereiding van dergelijke
contacten zou van Russische zijde
reeds als een resultaat van de vier-
mogendhedenconferentie te Berlijn
worden beschouwd.
Het Zuidslavische blad „Borba"
schrijft, dat „het Zuidslavische volk
het oprecht betreurt, dat Molotof
heeft Verhinderd dat het Oostenrijk
se volk de onafhankelijkheid en vrij
heid krijgt, die het verdient", aldus
meldt het Zuidslavische persbureau
Tanjoeg.
Molotofs houding te Berlijn „heeft
menige illusie omtrent de Russische
buitenlandse politiek na de dood van
Stalin de bodem ingeslagen. Veel van
hetgeen de Sowjet-regering na Sta-
lins dood door middel van kleine con
cessies ten aanzien van verscheidene
onderdelen van internationale vraag
stukken heeft bereikt, heeft Molotof
te Berlijn binnen drie dagen teniet
gedaan".
(Geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond. (Opgemaakt te
10 uur).
GELEIDELIJK KOUDER.
Veel bewolking met hier en
daar lichte sneeuwval. Matige
Noordoostelijke wind. Vannacht j
en morgenochtend lichte, op en
kele plaatsen in het Noordoosten
van het land matige vorst. Mor
genmiddag lichte vorst tot tem
peratuur om het vriespunt.
17 Febr.: zon op 7.53 en onder 17.56;
maan op 17.57 en onder 7.29 uur.
Schijngestalten van de maan:
17 Februari 20.17 uur v.m.
Het weer in Europa
De weerrapporten van het K.N.M.I.
van Dinsdagochtend 7 uur luiden:
HELSINKI sneeuw —13 C.
OSLO sneeuw 17
STOCKHOLM sneeuw —9
KOPENHAGEN geheel bew. —3
LONDEN geheel bew. 1
AMSTERDAM geheel bew.
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
ROME
motregen
geheel bew.
onbewolkt
nevel
nevel
nevel
ijzel
nevel
nevel
nevel
mist
geheel bew.
0
1
-1
Korreltje
Wat ge verlangt, zult ge veeleer
door een glimlach verwerven dan
door het zwaard.
Shakespeare
