Lang verwachte nota verschenen
Middenstand in de „randbedrijven
heeft het moeilijk
Volwaardige bedrijven staan er
niet slecht voor
5
30 Middenstandsbedrijven
per 1000 inwoners
Er is geen sprake van fiscale
of sociale overbelasting
Amsterdamse koopman hielp
Tsjechische vluchtelingen
1
Hoe het geld besteed wordt
Het Alastrim
Trein ontspoord
Wilder vank brandde op vier
plaatsen tegelijk
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1954
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
De situatie in een belangrijk deel van de middenstand is niet zo slecht,
als veelal wordt beweerd. Men moet onderscheid maken tussen enerzijds
het „randbedrijf", dat inderdaad in een ongunstige positie verkeert, en an
derzijds de volwaardige ondernemingen, waarvan de inkomens een zoda
nig ander beeld vertonen, dat er geen aanleiding tot pessimisme behoeft
Ie zijn. De middenstand, voor zover volwaardig, staat er in het algemeen
niet slecht voor, aldus luidt een van de conclusies van het Middenstands
rapport, dat prof. dr. J. Zijlstra, minister van Economische zaken, en zijn
staatssecretaris dr G. M. J. Veldkamp, aan de Tweede Kamer hebben aan-
geboden.
De bedoeling van de nota, waarvoor de gegevens grotendeels zijn ont
leend aan de bedrijfstebing van 1950. is: de Tweede Kamer de middelen te
verschaffen voor een afzonderlijk, uitgebreid debat over de middenstands-
vi aagstukken. Verder omvat de nota de maatregelen, die de Regering op
dit terrein in de naaste toekomst denkt te nemen. Zij geeft dus op deze
manier een inzicht in het Regeringsbeleid ten aanzien van de middenstand
voor de komende jaren.
Deze politiek blijkt een voortzetting te zijn van het tot nu toe aan de
hand van bijvoorbeeld Vestigingswet, Credietverschaffing, Winkelslui
tingswet, enz., toegepaste beleid. De nota geeft tenslotte een opsomming
van de straks te verwachten maatregelen:
♦t
3E POSITIE VAN DE MIDDENSTAND IN NEDERLAND
Geen speciale
belastingpolitiek
Spoedige indiening van het wets
ontwerp tot beteugeling van de
uitwassen van het cadeaustelsel
wordt -bepleit, evenals een technische
wijziging van de winkelsluitingswet.
Volgens de nota zal de taak van de
overheid in de middenstandssector
beperkt moeten blijven tot het schep
pen van algemene voorwaarden, die
het de voor zijn taak berekende on
dernemer mogelijk maken zijn func
tie uit te oefenen.
Een speciale beschermende politiek
is niet te verwachten: de regering is
van oordeel, dat de middenstanders
niet op de overheid dienen te steu
nen, maar moeten leren te vertrou- Een omvangrijke middenstand' in
wen op eigen kracht en zich dienen onze samenleving acht de regering
aan te passen aan de maatschappe- j van grootste betekenis voor de
lijke ontwikkeling. verzachting der maatschappelijke te-
Tot de belangrijkste aanbevelin- genstelling, zo wordt in de gisteren
gen in de nota behoren: uitgebrachte regeringsnota over de
middenstand betoogd.
Duidelijke scheiding tussen het, Maar toch zal de taak van de over-
randbedrijf en de volwaardige heid, ten opzichte van de midden
onderneming door invoering van een stand alleen liggen op een globaal
j ingrijpen op strategische punten. Het
na middenstandsbeleid mag er niet toe
leiden, dat de normale concurrentie
wek j wordt uitgeschakld.
3 BELASTINGEN: verlaging van! De inkomensverhoudingen geven
de vereveningsheffing na tot- 3e regering aanleiding een volstrekt
standkoming van de algemene ouder
domsvoorziening.
C Aanvulling of wijziging der wet-
telijke regelingen betreffende
het afbetalingssysteem.
7 Eventuele inschakeling van de
zelfstandigen bij de kinderbij
slagregeling.
8 Grote aandacht voor de midden
standsexamens; niet te zware
examens en kadervorming.
Q Aanstelling van middenstands-
consulenten bij een speciale
voorlichtingsdienst voor de midden
stand, ter verbetering van de orga
nisatie en opvoering van de produc
tiviteit.
Verlening van faciliteiten bij
vestiging van middenstands-
bedrijven in nieuwe wijken.
U Overwogen wordt, om de bij
zondere credietverlening uit
te breiden, zodat ook volwaardige
bedrijven, die in liquiditeitsmoeilijk
heden zijn komen te verkeren, een
door de overheid gegarandeerd cre-
diet kunnen ontvangen.
10
teljjk garant te stellen. Regionale
middens tandsborgstellingsfondsen
verleenen credieten tot en met 2000,
terwijl de Nederlandsche Midden-
standsbank grotendeels zorg draagt
voor overheidscredieten boven dit
bedrag.
Overwogen wordt, om de bijzonde
re credietverlening zo uit te breiden,
dat ook in die gevallen, waarin liqui
diteitsmoeilijkheden zijn ontstaan in
volwaardige middenstandsonderne
mingen, een door de overheid gega
randeerd crediet kan worden ver
leend.
Het organisatiewezen van de mid
denstand blijft belangrijk achter bij
dat van de industrie en landbouw;
30 a 40 procent der middenstanders
is tot lid van een standorganisatie
toegetreden tegen 35 a 90 procent ge
organiseerde industrieën en 70 pro
cent landbouwers. Het percentage
der georganiseerden in het ambacht
ligt hoger dan dat in de detailhan
del.
^Uitdrukkelijk stelt de regering, dat
het niet aanvaardbaar is, dat op sub
jectieve wijze door bedrijfsgenoten
beslist wordt over de al of niet toe
lating van concurrenten en dat het
streven naar de sluiting van een be
drijfstak uit het oogpunt van alge
meen belang niet kan worden aan
vaard.
Wat de fiscale en sociale druk be
treft, de nota wijst er op, dat in ver
band met het geringe netto-rende
ment van tal van zaken en de af we-
Op elke 10.000 inwoners zijn er in Nederland 183 winkels, 97 ambachts-
bedrijven en 30 Horeca-vestigingen, waaronder hotels, restaurants en ca
fés vallen. Dit betekent dat er op iedere 10.000 Nederlanders in totaal 310
middenstandsondernemingen zijn. Er zijn bijna 120 verschillende branches,
verdeeld over vier groepen: het ambacht, de handel, de Horeca-bedrijven
en het vervoer. De handel omvat het grootste aantal vestigingen 52,5 per
cent. Daarna volgen het ambacht met 32 percent, het vervoer met 7.8 per
cent en de Horeca-bedrijven met 7,7 percent.
De gemiddelde omzet van alle middenstandsvestigingen tezamen bedroeg
in de jaren rond 1950 ongeveer 25.000 gulden. De gemiddelde omzet van
■alle middenstandswinkels bedroeg 33.100 gulden per winkel; van alle am
bachtsvestigingen 13.800 gulden en van alle Horeca-bedrijven 16.000 gulden.
Uit deze cijfers, welke aan de heden gepubliceerde Middenstandsnota
zijn ontleend, blijkt welke belangrijke plaats de Middenstand inneemt
zigheid_ van personeel, geen sprake
van overbelasting is, omdat de eige
naren, in het bijzonder wanneer zij
kinderen hebben, voor wie kinderaf
trek wordt genoten, in vele gevallen
geen of weinig inkomstenbelasting
verschuldigd zijn.
Voor zelfstandigen, die in finan
ciële moeilijkheden geraken en in
hun bestaan worden bedreigd, is de
sociaal-economische hulpverlening
voor zelfstandigen in het leven ge
roepen, waarvan de uitvoering be
rust bij de gemeentebesturen. De in
druk bestaat, dat zij met uitzondering
van de grote steden wellicht in nog
ruimere omvang toepassing zou kun
nen vinden.
GEMIDDELDE OMZETTEN IN DE DETAILHANDEL
Jacht op diploma's
Juwelen zoek
....zeggen ze
dames door de toenmalige democra
tische regering van president Be-
nesj uit Tsjechoslowakije gewezen.
„Je neemt het maar!"
middenstandsstatistiek.
2 Herziening vestigingsbeleid
totstandkoming der vestigings-
cnuersckeid te maken tussen randbe
drijven en volwaardige onderoemm-
gen. Als een natuurlijk verschijnsel
noemt de nota, dat de zelfstandige
winkelier, bijv. in het kruideniersbe-
drijf, zich uitstekend weet te hand
haven tegen de coöperaties en de
grootwikelbedrijven.
De onderlinge samenwerking tus
sen de middenstandsondernemingen
door het vrijwillige filiaalbedrijf en
door het deelnemen aan inkoopcom
binaties leidt tot een belangrijke op
voering der productiviteit.
In 1953 waren 8000 kruideniers,
dit is ruim 30 procent van het totale
aantal, bij een vrijwillig filiaalbe
drijf aangesloten. Van de 16.000 tex-
tieidetaillisten zijn 2100 aangesloten
bij een inkoopcombinatie, die onge
veer 1/3 van de totale textielomzet
verzorgde.
Ook in de kruideniersbranche ko
men de inkoopcombinaties vrij veel
voor. Circa 11 procent van de totale
In October j.l. werd een 64-jarige
Amsterdamse koopman cloor de
rechtbank tot een jaar gevangenis
straf veroordeeld terzake van ver
duistering van een aantal juwelen en
gouden sieraden uit een partij van Zurich een aantal
circa 60 stuks, die hij in de zomer
van 1946 voor twee Tsjechische da
mes (moeder en dochter) illegaal uit
Tsjechoslowakije naar Nederland had
overgebracht.
levering aan particulieren wordt j -
mogelijk door het aanhangige wets-oetbuven, in de jaren .w ais pauuen-
ontwerp', dat minister Lieftinck in- stoeien ult dc Cr<m<! opgeschoten,
als padden- j door deze ondernemingen verhandeld.
3> j Belastingen.
dertijd 'kort voor zijn aftreden in-weer zuiien Sj I Het half milliard belastingver la-
ende. I voor overneming vatbar z«n en de ging op j Januar, jL doorgevoerd,
Verder wordt bepleit ruime aan-1 jJ^^oreieiJn/zullen kunnen gaan I alsmK'e de loonsverhoging, zullen,
„rwir Ho nioncan van Ho miH- u0n^oorziemng zuilen Keg naar je overtuiging der regering,
dacht voor de wensen van de mid- genieten
denstand bij de algehele vereenvou-1 s
diging van het belastingstelsel. j Anderzijds
j stellig de middenstand ten goede ko-
heeft er een omvor- De nieuwe Vestigingswet Be-
4 In voorbereiding is een
regeling van de uitverkopen en
opruimingen. Door het stellen van
meer bindende regelen moet een
eind worden gemaakt aan de vele
misstanden en ontduikingen op dit
gebied.
'wet totming plaats door combinaties met
nevenwerkzaamheden of het verko
pen van andere artikelen van rand
bedrijf tot volwaardige onderneming.
Gehandhaafd.
Een verheugende verschijnsel
De Nederlander brengt veruit zijn meeste geld naar de manufacturier
en de kruidenier. Zij ontvangen beiden meer dan 100.per jaar van hem.
Meer dan 50 gulden gaat naar de slager en het Horecabedrijf, tussen 25 en
50 gulden gaat naar de melkboer, de bakker, het metaalverwerkende am
bacht, de groenteboer, de sigarenwindelier en de kolenhandelaar.
Per hoofd van de bevolking wordt jaarlijks 723 gulden via de detailhan
del, ruim 130 gulden via de ambachtsondernemingen en bijna 50 gulden
via het Horecabedrijf besteed. Dit was althans omstreeks 1950 het gevaL In
dat jaar-zette de totale detailhandel voor een waarde van bijna 7.5 mil
liard gulden om. De ambachten verwerkten in 1947 een bedrag van ruim
1,3 milliard en de Horecabedrijven hadden in 1948 een omzet van bijna een
half milliard.
Bij de besteding van het geld speelt de woon- en leefwijze een belang
rijke rol. Besteedt de gemiddelde Nederlander 723 gulden per jaar bij de
detailhandel, voor het platteland is dit slechts 475 gulden, maar voor de
stedeling 847 gulden. Het ambacht ontvangt van de plattelander 79 gulden
per jaar en van de stedeling 159 gulden. Bij de Horecabedrijven daar be
steedt de plattelandsbewoner slechts 21 tegen de stedling 63 gulden per
jaar.
drijven, welke nog bij de Eerste Ka
mer aanhangig is, zal de mogelijk
heid openen het gehele vestigings
beleid na aanneming der wet nog
maals te bezien.
Tegen overlading, der examen-pro
gramma's en het stellen van te hof.
eisen voor middenstands- en vak
diploma's zal de regering waken, om
dat dit zou kunnen leiden tot een
ongewenst geleidelijk sluiten van een
branche.
De jacht op het Middenstands
diploma brengt de gehele midden
standsopleiding in gevaar en na een
africhting van enige maanden, waar
door examenkennis zonder behoor
lijke grondslag wordt verkregen, ont
breekt elke basis voor verdere vak
ontwikkeling.
Credieten.
De middenstand mag niet het
slachtoffer worden van 'n organisatie
van credietverenigingen, die niet be
rekend is op de voorziening in be
paalde belangrijke vermogensbehoef
ten. Als een dergelijke lacune niet in
de particuliere sfeer kan worden op
gevuld, moet de overheid daarbij de
helpende hand bieden, door zich in
bepaalde gevallen geheel of gedeel-
De koopman, die zich onschuldig
veroordeeld achtte, ging in appél en
gisteren werd de zaak door het Am
sterdams gerechtshof behandeld. De
verdachte hield vol, dat hij in 1949
een deel van de sieraden en een jaar
later de rest aan de dochter had te
ruggegeven.
Hulp ln nood
Op verzoek van een zakenrelatie,
die de beide Tsjechische dames kende
en wist dat zij in moeilijke omstan
digheden verkeerden, ging de koop
man ze in 1946 bezoeken om na te
gaan of hij iets voor hen zou kunnen
doen. Van wie het initiatief tot het
naar Nederland in veiligheid brengen
der juwelen was uitgegaan, werd ter
zitting niet duidelijk. De koopman
verstopte een deel der sieraden in
zijn koffer en stak de rest los bij
zich. Van Praag vloog hij naar Schip
hol en passeerde zonder moeilijkhe
den de douanecontroles. De afspraak
was, dat hij de sieraden voor de da
mes in Nederland in een safe zou op
bergen.
In October 1Ö46 werden de beide
BEDRIJFSKOSTEN IN DE DETAILHANDEL in procenten van de omzet
Bewegingsvrijheid van
militairen beperkt
Het ontdekken van een nieuw ge
val van witte pokken in Den Haag
heeft tot gevolg, dat de beperking
van de bewegingsvrijheid van mili
tairen in Den Haag met een periode
van tenminste veertien dagen wordt
verlengd-
De recruten van de lichting 1954-1
uit Den Haag en randgemeenten, die
gisteren verlaat zijn opgekomen, zul
len worden ingeënt tegen pokken, on
geacht of zij reeds eerder waren ge
vaccineerd of niet. De advies-com-
missie-immunisatie militairen heeft
aldus besloten. Men wil op deze ma
nier de zekerheid krijgen dat deze
militairen, wannneer zij elders in het
land worden gekazerneerd, geen
bacillendragers zijn.
Voorts is, met instemming van ge
noemde commissie, gisteren een gar
nizoensorder uitgevaardigd, dat de
militairen die ten tijde van het uit
breken van de alastrim niet naar hun
garnizoenen konden terugkeren, zich
moeten laten inenten. Het betreft
hier een klein groepje, dat in de af
gelopen vier weken niet veel meer
te doen had dan zich dagelijks te
melden in de oude Frederiks-ka-
zerne.
De leger-voorlichtingsdienst maakt
er overigens op attent, dat van de
beslissingen van de adviescommissie
zowel op medische als op godsdien
stige gronden beroep mogelijk is bij
de daarvoor aangewezen twee com
missies.
De dochter, die speciaal voor deze
zitting uit het buitenland was over
gekomen, vertelde, dat zij eerst na
herhaaldelijk aandringen in 1949 in
de sieraden
had teruggekregen en een jaar later
nog een partij. Er ontbrak volgens
haar nog een dozijn, de meest waar
devolle sieraden, o.a. een ring met
een bijzonder grote brillant. Voorts
had zij een gouden ketting ontvan
gen, waarvan de hanger ontbrak en
een halve meter van de ketting was
afgeknipt.
De oud-secretaresse van de koop
man, als getuige gehoord, verklaar
de, dat zij het doosje met de siera
den in de brandkast van de woning
van haar patroon had zien staan.
Voorts had zij de koopman een keer
tot zijn vrouw horen zeggen: „Als
je wat goud nodig hebt neemt het dan
maar".
De echtgenote, die voor een repa
ratie toen wat goud nodig had, had
inderdaad uit het doosje wat geno
men. Volgens de getuige lagen in het
bewuste doosje verscheidene stukjes
goud van gebroken sieraden.
Geen verduistering
De procureur-generaal achtte de
verduistering bewezen, doch zag op
grond van het feit, dat het zo lang
geleden gebeurd was, er van af
een hogere straf te eisen dan de
rechtbank had opgelegd (1 jaar) en
vroeg bevestiging van het vonnis
De raadsman van verdachte begon
zijn pleidooi met de mededeling dat
de beide dames nazi's zijn geweest
en op grond daarvan na de bevrij
ding van Tsjechoslowakije het land
moesten verlaten.
Hun zaak werd onder beheer ge
steld en de goederen geconfiskeerd
en de sieraden, die zij verborgen
hadden, behoorden dus aan de staat.
De koopman, aldus pleiter, had dus
door misdrijf verkregen goederen
onder zich, waardoor dus geen sprake
is van verduistering en hij derhalve
dient te worden vrijgesproken. Voor
het geval het hof zijn cliënt toch
schuldig zou bevinden, verzocht hij
een voorwaardelijke straf op te leg
gen. Het hof zal op 25 Februari ar
rest wijzen.
Geen slachtoffers
Van een uit de richting Nijmegen
komende goederentrein zijn tegen
half acht vanochtend bij Boxmeer
enkele wagens ontspoord. Het baan
vak Cuyk-Boxmeer is daardoor ver
sperd. Het vervoer wordt onderhou
den met autobussen. De oorzaak van
de ontsporing is nog niet bekend.
Dronken bestuurder
doofde licht in Beerta
De kantonrechter te Winschoten
heeft eergisteren Jan T. uit Scheem-
de bij verstek veroordeeld tot 10,
of 4 dagen hechtenis met ontzegging
van de bevoegdheid tot het besturen
van een motorrijtuig voor de tijd van
vyf jaar.
T. had in Januari 1953 des avonds
met een door hem bestuurde perso
nenauto een langs de hoofdweg te
Beerta staande paal van het bo
vengrondse electriciteitsnet geraakt
en was een eindje verder tegen een
andere paal van dit net gebotst. Het
gevolg was, dat oen deel van Beer
ta zonder stroom geraakt. De auto
vloog na de botsing in brand en werd
geheel vernield. De bestuurder had
zich na het ongeval uit de voeten
gemaakt, doch werd enkele uren la
ter onder invloed van sterke drank
in een woning te Winschoten aange
troffen. De eis tegen T., die reeds
verschillende keren voor een ver
keersovertreding was gestraft, was
100,subs 30 d. h. en ontzegging
voor de tijd van een half jaar.
VIJFDE SLACHTOFFER
IN ARNHEM.
Baby maakt het goed.
De gasverstikking te Arnhem
heeft nog een vijfde slachtoffer ge-
eist, nu het 9-jarige jongetje. Hij
was, zoals men weet, in zorgwek
kende toestand naar het gemeente
ziekenhuis in Arnhem vervoerd. In
leven is thans alleen nog het jong
ste kind uit het gezin, de twee we
ken oude baby Anne, die. doordat
hij beneden sliep, geen nadelige ge
volgen van het uitstromende gas
blijkt te hebben ondervonden. Hij
maakt het best.
NIEUW PAARD OP KLEINE
BOERENBEDRIJVEN?
Op vele kleine boerenbedrijven in
Drenthe en andere zandprovincies
worden paarden gebruikt, die in vele
gevallen niet rendabel zijn, omdat
de boerderijtjes eigenlijk te klein
zijn voor een werkpaard. De Stichting
voor de Landbouw wil nu een proef
nemen met het Noors Fjordenpaard,
en klein en sterk paard, dat belang
rijk minder voedsel nodig heeft dan
het gebruikelijke Nederlandse trek
paard. In Drente is een oproep ge
daan tot de kleine boeren, om zich
voor deze proef aan te melden.
ERFGENAMEN WILLEN HUIZE
DOORN TERUG.
De erfgenamen van de voormalige
Duitse keizer, die na 1918 zijn laatste
levensjaren sleet op huize Doorn, zijn
voornemens alle rechtsmiddelen aan
te wenden, om te trachten weer in
het bezit te komen van kasteel Doorn
en van de zich daarin bevindende
kostbaarheden, die na de oorlog door
de Staat der Nederlanden in beslag
zijn genomen.
Huize Doorn met inhoud is in 1945
beschouwd als vijandelijk vermogen,
dat aan de Staat der Nederlanden
ten deel viel. De erfgenamen van de
Duitse keizer betwisten deze inbe
slagneming van de Staat.
(Alg. Dgbl.).
MISDAAD?
In de nacht van Woensdag op Don
derdag is een gedeelte van de groen-
tendrogerij „de Nijverheid" te Wil-
dervank uitgebrand. De brand is naar
wordt aangenomen begonnen in het
gebouw, waarin het kunstmatig dro
gen van de groenten geschiedde. Het
vuur vond in deze kurkdroge omge
ving gretig voedsel.
Terwijl de brandweer van Wilder-
vank met de blussings werkzaamhe
den bezig was, werden achtereen
volgens op tamelijk ver van elkaar
verwijderde plaatsen nog drie vuur
haarden ontdekt. Twee daarvan kon
den in de kiem gesmoord worden; de
derde brand werd geconstateerd in
een woonark, die achter het terrein
in de vaart lag. Deze ark was het
woonhuis van de heer Wortmann jr.
een zoon van de directeur van de
groentendrogerij. De heer Wortmann
jr. was met zijn echtgenote afwezig.
Het vaartuig ging met de gehele in
boedel verloren. De schade wordt
door verzekering gedekt.
De brandweer van Stadskanaal,
die eveneens gealarmeerd werd, be
hoefde geen dienst meer te doen.
Vermoed wordt dat de branden zijn
aangestoken.
De rijkspolitie heeft nasporingen
verricht met een politiehond. Om
trent de resultaten kan men nog geen
mededelingen doen. De oorzaak van
branden die geruime tijd geleden in
Wildervank zijn voorgekomen, zijn
ook aan brandstichting toegeschre
ven, maar dit vermoeden is tot nu
toe niet bevestigd.
