S)e£eidóe(£oii/fcci/nf
Spaanse Moren
tegen
Franse sultan
Stamhoofden erkennen gezag van de sultan niet
Het water
van de Rijn
Eisenhower dient zijn
begroting in
Weer arrestaties
in Indonesië
ttT eugelloos nationalisme
in Indonesië"
Jndia-Ae peCgstutió aan de Qang,e
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 22 JANUARI 1954
42ste JAARGANG No. 13099
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003, Abonnementsprijs vanaf 1 Jan. 1954 f 0.50 p. w., f 2.15 p. mnd., f 6.40 p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Adv.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.5ft
DE PENSIOEN-
WET
MET DIE TIJDELIJKE herziening
van de Pensioenwet is het een
wat vreemde geschiedenis geworden.
Het betrof hier een incidentele her
ziening, vooruitlopend op de algehele
herziening van de Pensioenwet,
waaraan de commissie van Poelje
sinds enige tijd arbeidt. De commis
sies werken nooit zo heel snel. Bij
een ingewikkelde materie als die van
deze pensioenwet, welke wet door
de economische omstandigheden,
maar ook door allerlei tekortkomin
gen reeds lang is achterhaald, komen
zoveel vraagstukken aan de orde,
welke alle moeten worden bezien,
dat deze herziening noodzakelijker
wijze een lange tijd vergt.
Minister Beel heeft in de Eerste
Kamer reeds verklaard, dat het rap
port van de commissie eerst over
ruim een jaar kan worden tegemoet
gezien.
Vooruitlopend dus op deze wijzi
ging kwam er nu een incidentele
herziening uit de bus, welke alleen
al om de positie van de arbeidscon
tractanten nopdzakelijk was. Deze
arbeidscontractanten immers zowel
als het tijdelijk personeel was bij
speciaal wetsontwerp van 1924 van
deze pensioenregeling uitgesloten,
wat tot gevolg had, dat de Staat
overging tot massale aanstelling van
personeel in tijdelijke dienst. Die
mogelijkheid werd in 1924 wel voor-
zien, maar men meende dit toen op
andere wijze in de hand te kunnen
houden.
Om deze en andere redenen werd
nu deze wijziging bij de Staten Ge
neraal ingediend.
DIJ HET ONTWERPEN nu van de-
ze wijziging is men eigenlijk te
snel vooruitgelopen op de definitie
ve wijziging, welke door de betref
fende commissie wordt voorbereid,
In de oude Pensioenwet stond name
lijk een bepaling betreffende de cu
mulatie, welke inhield, dat men bij
pensionnering geen andere inkomsten
zou mogen genieten uit overheids
dienst. Klaarblijkelijk staat de com
missie nu op het standpunt, dat de
ze bepaling zal moeten worden uit
gebreid tot inkomsten uit arbeid in
dienst van anderen dan de overheid
i.e. uit het vrije bedrijf. Deze uit
breiding immers werd nu bij deze in
cidentele wijziging reeds aan het ont
werp toegevoegd en in de Tweede
Kamer stuitte dit bij de behandeling
van dit wetsontwerp reeds op moei
lijkheden.
De minister verzette zich toen ech
ter tegen een amendement. De mi
nister kon toen de Kamer op zijn
hand krijgen, omdat daar verzet was
gerezen tegen de cumulatiebepalin
gen in zijn geheel en niet enkel te
gen het novum van de uitbreiding
ervan tot inkomsten van arbeid uit
het vrije bedrijf.
Maar in de Eerste Kamer lag de
ze zaak anders en tegelijk moeilij
ker. De Eerste Kamer maakte niet
de fout het novum van de uitbrei
ding te koppelen aan de bestaande
cumulatiebepaiingen. Zij maakte be
zwaren tegen d?t novum alleen,
maar zat van de andere kant met de
moeilijkheid, dat zij geen amende
mentsrecht heeft en dus om deze be
zwaren het wetsontwerp, dat ander
zijds belangrijke verbeteringen
bracht, alleen maar zou kunnen ver
werpen. De minister van Binnenland
se Zaken zag dit dreigen en'deed wat
hij in deze alleen nog maar kon doen,
hij zegde toe met bewame spoed en
gezwind met een wetsontwerp te
zullen komen, waarin deze uitbrei
ding der cumulatiebepalingen weer
zou worden ingetrokken. En dit nu
was een beetje tegen het zere been
van het Staatsrecht. Men noemde
dit het invoeren van een verkapt
amendementsrecht en het leek er
ook wel wat op. Dr. Beel vatte de
zaak consequent aan en erkende, dat
dit niet fraai was, hij erkende, dat
men te snel de lijn der commissie
had doorgetrokken, maar liever dan
dit een verkapt amendementsrecht
te noemen, noemde hij dit het re
sultaat van een juist overleg tus
sen de regering en de Staten Gene
raal. What is in a name?
ïyiINSTENS EVEN BELANGRIJK
was naar ons gevoel een zaak,
die wij hier reeds meer hebben be
pleit en die nu door de "katholieke
senator Derksen werd aangesneden
namelijk de pensioenen van de oud-
gepensionneerden. Hij sprak daar
over de noodtoestand waarin deze
mensen voor 'n groot deel verkeren
en die nu van de verhoging der maxi-
ma maar weinig zullen profiteren.
Hij betoogde het recht van aanpas
sing der oude pensioenen aan de na
oorlogse opgetrokken lonen en deed
een „hartstochtelijk", beroep op de
minister om over deze zaak een in
terimrapport te verzoeken aan de
commissie van Poelje. O.i. echter is
deze zaak zó belangrijk, dat men
moeilijk een interimrapport zal kun
nen afwachten. Het betreft hier
mensen op leeftijd, die nu na een
leven van arbeidzaamheid in dienst
van ons volk dikwijls op de grens
van de armoede leven.
De enkele jaren, welke deze men
sen nog te leven hebben, kunnen niet
worden doorgebracht in afwachting
van een interimrapport. Zulk een
rapport kan goed zijn en de minister
moge daarop aandringen. Maar even
als hij nu met een ontwerp kwam in
afwachting van een definitieve re
geling om de ergste feiten in de Pen-
„Tijdelijke" afscheiding van Frankrijk geëist
Door Moorse stamhoofden te Tetoean
Meer dan 400 Moorse stamhoofden in Spaans-Marokko hebben gisteren
geweigerd het gezag te erkennen van de door Frankrijk benoemde Sultan
van Marokko die ook het bestuur uitoefent over Spaans-Marokko, waar
hij vertegenwoordigd wordt door een kalief en eisen de „tijdelijke af
scheiding" van Frankrijk. Zij willen bovendien, dat de kalief van Tetoean,
prins Mouly Hassan, „geheel onafhankelijk" wordt van de sultan.
In de verklaring wordt scherpe critiek uitgeoefend op de Franse politiek
in Marokko, die enige maanden geleden leidde tot de afzetting (en verban
ning naar Corsica) van Sultan Sioi Mohammed ben Youssef en diens ver
vanging door zijn oom Sidi Mohammed Moulay Arafa.
LOSMAKING VAN SPAANSE
ZÓNE.
Ofschoon de verklaring het Spaan
se beginsel onderschrijft dat het
Marokkaanse keizerrijk ondeelbaar
is, eist zij toch, in de huidige om
standigheden, een tijdelijke losma
king van de Spaanse zone, zolang de
politieke situatie in Frans-Marokko
niet is opgehelderd. De verklaring
eindigt met het geven van alle mo
gelijke steun aan Spanje.
Generaal Valino, die de petitie
aan generaal Franco beloofde te
overhandigen, deed een aanval op de
Franse regering, die volgens hem
Sultan Sidi Mohammed ben Youssef
op onwettige wijze en vooral: zon
der overleg met Spanje van de
troon had verdreven.
Onplezierige consequenties.
Het zijn voornamelijk de absoluut
ontoelaatbare woorden van generaal
Valino, die Franse regeringskringen
te Parijs brachten tot de uitspraak,
dat de „door Spanje geïnspireerde
actie tegen het Franse bestuur in Ma
rokko" ongetwijfeld zal leiden tot
-„onpleizierige consequenties". Zij
achten thans een „zeer ernstige situ
atie" geschapen.
Minister Bidault had vlak voor zijn
vertrek naar de Berlijnse conferen
tie een telefoongesprek met de Fran
se resident-generaal in Marokko, ge
neraal Guillaume. Officiële reacties
zijn nog niet gegeven, maar al achtte
men het aanvankelijke optimisme in
Frankrijk niet gerechtvaardigd, toch
wees men er op, dat de gebeurtenis
sen niet de dramatische loop hadden
Binnenkort zullen er bij de West-
duitse bondsdag twee wetsontwerpen
worden ingediend die betrekking
hebben op de strijd tegen de voort
schrijdende vervuiling van het
grondwater en het water in de grote
rivieren, met name de Rijn.
Men wijst er te Bonn op, dat het
programma voor het zuiver houden
van het Rijnwater van het grootste
belang is voor Nederland, Rotterdam
is voor zijn drinkwater geheel op het
water van de Rijn aangewezen, Am
sterdam voor de helft en binnenkort
voor een deel ook Den Haag, als het
Lekwaterplan tot uitvoering komt.
De Nederlanders, Westduitsers en
vertegenwoordigers van andere be
langhebbende landen hebben reeds
eent> controlestelsel ontworpen dat
waarborgt dat er voortdurend con
trole zal zijn op het water van de
Rijn.
Militaire uitgaven
eisen 68 pet. op
President Eisenhower heeft giste
ren in zijn begrotingsboodschap aan
het Amerikaanse Congres voorgesteld
de uitgaven voor atoomenergie, lucht
macht en wederzijdse militaire bij
stand in- het belastingjaar, dat op 1
Juli a.s. begint, te verhogen.
In de boodschap, die de eerste be
groting, waarvoor hij volledig ver
antwoordelijk is, sedert hij in Januari
1953 president-werd, begeleidt, vraagt
Eisenhower voorts machtiging om
meer inlichtingen over atoomenergie
uit te wisselen met bondgenoten en
aan bevriende naties in Amerika ver
vaardigd splijtmateriaal te leveren.
Ondanks de voorgestelde hogere
uitgaven voor atoomenergie, lucht
macht en geallieerde militaire kracht,
zijn in belangrijke programma's voor
de nationale veiligheid besnoeiingen
aangebracht.
De grootste besnoeiing, 4 milliard
dollar, wordt voorgesteld in de uit
gaven voor militaire functies van het
ministerie van defensie. Voorts wil
Eisenhower 185 millioen dollar be
sparen bij het opslaan van strate
gisch en schaars materiaal en 500
millioen dollar op programma's voor
technische en economische hulp aan
bevriende naties. Hiertegenover staat
een voorgestelde verhoging van de
uitgaven voor wederzijdse militaire
hulp met 75 millioen en voor atoom
energie met 205 millioen dollar.
Het totaal der uitgaven bedraagt
65.6 milliard en dat der inkomsten
02.7 milliard. Er is dus een tekort van
2,9 milliard. De verdeling der uitga
ven is als volgt: 68 pet. 44,9 mil
liard voor de belangrijke program
ma's voor de nationale veiligheid;
22 pet. 14,1 milliard voor uit
gaven die bij de wet zijn vastgesteld,
zoals rente op de nationale schuld,
uitkeringen aan oud-strijders en sub
sidies aan staten; 10 pet. 6.6 mil-
sioenwet recht te trekken, kan hij
ook met spoed met een ontwerp ko
men om deze mensen recht te doen
en him pensioenen voorlopig zoveel
mogelijk reeds aan te passen aan de
lonen van nu.
Intussen weet de commissie nu,
dat haar opvattingen inzake de cu
mulatie bepalingen zullen moeten
worden herzien. Er zijn nu slapen
de honden wakker gemaakt. Als de
commissie aan haar opvattingen zou
vasthouden, is de kans groot, dat zij
straks gaan bijten.
En wat de oude pensioenen betreft,
minister Beel heeft zowel, in de
Tweede Kamer als in de Eerste Ka
mer de meeste spoed toegezegd, maar
dan zal hij het beste doen, als hij
zelf maar vast het initiatief neemt
en op het interimrapport vooruit
loopt.
liard voor andere uitgaven, waar
onder sociale diensten.
Periode van onrustige vrede
In het gedeelte, gewijd aan de „na
tionale veiligheid", verklaart de pre
sident, dat deze begroting is gegrond
op een nieuwe opvatting voor finan
ciering van het programma voor na
tionale veiligheid. Vroeger ging men
uit van data, waarop, naar aangeno
men werd, het gevaar het grootst zou
zijn, doch de huidige begroting is ge
richt op verschaffing van een krach
tige militaire positie welke geduren
de eeen lange periode van „onrustige
vrede" kan worden gehandhaafd.
Hiervoor is op de eerste plaats een
moderne luchtmacht nodig, waarnaast
landstrijdkrachten, amphibietroepen,
duikbootbestrijding en gevechtssche
pen staan.
Eisenhower zei voorts, dat hij het
Congres zal voorstellen de wet op
atoomenergie zodanig
genomen, welke eerder deze week
verwacht werden. Temeer ook nu in
cidenten zowel in Spaans- als in
Frans-Marokko geheel zijn uitgeble
ven.
inmiddels hebben president Coty
en de Franse regering de Sultan van
Marokko doen weten, dat hij kan re
kenen op hun volledige steun „bij
de verdediging van zijn rechten en
de handhaving van de vrede op zijn
grondgebied".
De Merapi is heet
Nog steeds wacht een groot deel
van de bevolking van Midden-Java
met spanning af wat de vulkaan de
Merapi verder zal gaan doen. In het
inwendige van de krater rommelt
het nog voortdurend. Vulkanologen
vrezen het ergste.
Reddingsploegen speuren de om
geving van de vulkaanhelling af naar
eventuele slachtoffers, doch hun
werk wordt zeer bemoeilijkt door de
enorme hitte die op het bovenste ge
deelte van de helling heerst.
Over het aantal slachtoffers kan
nog steeds geen officiële mededeling
worden gedaan. Het lot van vier
dorpen met duizend inwoners op de
helling is nog steeds niet bekend,
omdat deze dorpen zich bevinden in
een gebied waar de temperatuur zo
hoog is gestegen, dat men ze niet
bereiken kan.
De Vulcanologische Dienst heeft
volgens de laatste berichten de ob
servatiepost bij Jerakah, in de geva
renzone, ontruimd en op twee mijl
van Selo een nieuwe post betrokken.
De inwoners van Jerakah hebben op
dracht gekregen zich te begeven naai
de hellingen van de Merbaboe, een
ode vulkaan in de buurt van de Me
rapi.
Opnieuw heeft de Indonesische po
litie een aantal Nederlanders gearres
teerd. Woensdagavond werd de di
recteur van het Simpanghotel in Soe-
rabaja, A. H. M. Johan, in hechtenis
genomen en Donderdagmiddag volg
de de heer E. Evenhuis, hoofdredac
teur van de „Vrije Pers" te Soera-
baja. De heer Evenhuis, die corres
pondent is voor het „Algemeen Han
delsblad" te Amsterdam, had Dins
dag een telegram naar Nederland ge
zonden over de kwestie van het Sim
panghotel.
Aneta maakt voorts melding van
de arrestatie van een Nederlander,
die logeerde in hotel Embong Woen-
goe te Soerabaja. Deze arrestatie zou
Opmerkelijk artikel
in de „TIMES"
De Londense Times bevatte giste
ren een: opmerkelijk artikel over In
donesië, van de hand vaj\ een cor
respondent, die kortelings Zuidoost-
Azië heeft bezocht.
Onder de kop „Teugelloos natio
nalisme in Indonesië" schrijft het
blad onder andere: „Sinds de vesti
ging van de Indonesische .republiek
zijn meer mensen gedood en is meer
zinloze schade aan bezittingen berok
kend dan in de strijd tegen de Neder
landers na de oorlog. En er zijn wei
nig tekenen die wijzen op vorderin
gen in de pogingen om het wettig
gezag te herstellen".
De Times merkt op dat de Daroel
Islambeweging ,,met haar naar schat
ting niet meer dan 500 bewapende
mannen" in een groot gebied de
controle van de regering heeft on
dermijnd. „Voor millioenen Javanen
is de Daroel Islam de regering: zij
zamelt belastingen in, roept mannen
op voor haar leger en oefent een
harde rechtspraak uit die een men
geling is van de oude Mohammedaan
se wetgeving en modern Europees
politiek terrorisme".
Deze wetteloosheid komt niet al
leen voor op Java maar ook op Cele
bes en in de Molukken. „Op Cele
bes, eens het schoonste van deze ver
weg liggende eilanden, is het nu niet
eens veilig meer om buiten de hoofd
stad Makassar te komen". Op Su
matra komen in' het leger en in de
regering geregeld indisciplinaire han
delingen voor. „Geen ministerie in
Djakarta kan er zeker van zijn of
haar politiek en beslissingen uitge
voerd zullen worden: dikwijls wor
den deze beslissingen genegeerd en
dan in het openbaar be-
wijzigen,
dat geheime gegevens met betrekking
tot tactisch gebruik van atoomwapens ^o 'nu
aan de geallieerden kunnen worden Spot"
verstrekt HU acht het van essentieel I Het blad schrijft dan verder over
belang, dat dit nog gedurende de de indisciplinaire handelingen die in
huidige zitting van het Congres ge- het leger hebben plaats gevonden,
schiedt. j „Regionale militaire commandanten
zijn door officieren onder hun com
mando afgezet en, wat even bedroe
vend. is, deze muiterijen zijn door de
regering in Djakarta aanvaard".
De Times wijst op de slechte eco
nomische toestanden in Indonesië:
I „De levensstandaard is met onge
veer 50 percent teruggelopen. Bui
tenlandse handel en buitenlandse
hulp lijden er onder en niemand
durft te investeren. Nederlandsë en
Engelse schepen zorgen voor de ab
soluut noodzakelijke scheepvaart
verbindingen, want zondr deze ver
verbindingen, want zonder deze ver
ineenstorten. Maar een rijk land,
misschien het rijkste in Zuidoost-
Azië, is verarmd door nationalistisch
obstructionisme".
De Times wijst ook op het tekort
aan ervaren Indonesische regerings
ambtenaren en het bijna totaal ont
breken van een geschoolde midden
stand. De nationalistische „beelden
storm" heeft geleid tot de totale uit
roeiing van nagenoeg alles wat Ne
derlands was. „Het is een wonde die
Indonesië zichzelf heeft toegebracht"
Ongeluk in de
haven van Intsjon
Een-en-twintig Amerikaanse mari
niers zjjn in de haven van Intsjon
(Z.-Korea) vermist nadat hun lan
dingsvaartuig, een zgn. L.C., in aan
varing kwam met een landingsboot
voor tanks, een L.T.S., die Chinese
krijgsgevangenen van Korea naar
Formosa vervoerde. Men vreest ern
stig, dat zij allen zijn omgekomen.
Het vaartuig kapseisde toen een on
verwachte golf de L.C. tegen de T.L.
S. aanwierp. De mariniers stonden
namelijk toen juist op het punt van
de L.C. op de T.L.S. over te stap
pen. De soldaten, die in zware win
terkleding gestoken waren en met
volle bepakking, moeten door hun
gewicht onmiddellijk gezonken zijn.
EENHEIDS
BIDWEEK
Intentie van Zaterdag.
Hoeveel christenen van tegen
woordig zijn een hinderpaal voor
de uitbreiding van de Kerk. Hun <i
leven is geen prediking van
Christus mee, maar een aanflui-
ting van de christelijke leer. Bo- <j
vendien verlaten jaarlijks tal
van katholieken de veilige haven
van de Kerk. Wij moeten vragen
voor de ongelukkigen, dat God x
hun verstand verlichte en hun
hart bewege om terug te keren
naar een betere beleving van de
principen van het H. Evangelie, <i
zodat ze geen belemmering meer <j
vormen voor de terugkeer van 5
de niet-katholieken en de beke
ring van de heidenen.
in verband staan met de recente ar
restaties in Bandoeng en Djakarta.
Over het gebeurde in het Simpang
hotel heeft de gouverneur van Oost-
Java de volgende verklaring uitge
geven:
„De stap, die op 13 Januari dooi
de leiding van het Simpanghotel
werd genomen het niet beschik
baar stellen van een kamer voor de
Indonesische minister van Economi
sche Zaken wordt door de Indone
sische justitie beschouwd als een
handelwijze, die men niet zonder
meer voorbij kan laten gaan. Met het
oog hierop is degene, die verdacht
wordt schuldig te zijn, gearresteerd.
Verdere maatregelen zullen worden
genomen. De instellingen van de
staatsmacht hebben duidelijke stap
pen genomen. De gemeenschap wordt
verzocht rustig te blijven en niet op
eigen gezag maatregelen te nemen".
AUDIëNTIE BISSCHOP VAN
HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Woensdag 27 Januari a.s.
geen audiëntie verlenen.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Vrijdagavond tot
Zaterdagavond. Opgemaakt te
10 uur):
LICHTE VORST.
Zwaar bewolkt met plaatse
lijke opklaringen en overwegend
droog. Temperaturen om het
vriespunt tot lichte vorst. Meest
matige Noord-Oostelijke wind.
23 Jan.: zon op 3.34 en onder 17.10;
maan op 22 34 en onder 9.49 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenoch
tend 7 uur luiden:
weer temp.
HELSINKI lichtbew. —10 C.
OSLO geheel bew. 5
STOCKHOLM geheel bew. —3
KOPENHAGEN sneeuw —1
LONDEN motregen 4
AMSTERDAM zwaar bew. 0
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
WARSCHAU
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
INNSBRUCK
ROME
nevel
geheel bew.
zwaart bew.
geheel bew.
zwaar bew.
sneeuw
sneeuw
nevel
nevel
regen
nevel
licht bew.
sneeuw
geheel bew.
Vorst in aantocht
Het K.N.M.I. deelt mede:
Als gevolg van de ontwikkeling
van een krachtig hogedrukgebied bo
ven Scandinavië draait de wind in
ons land thans geleidelijk naar het
Oosten.
Dat betekent aanvoer van lucht,
die boven Scandinavië en later ook
boven Duitsland belangrijk is afge
koeld.
De komende dagen moet dan ook
op vriezend weer gerekend worden
met in de nacht lichte en bij op
klaringen matige vorst.
In Amerika stroomt thans zeer
koude lucht naar de Oostkust.
In de omgeving van New York.
waar de temperatuur gisteren nog
15 gr. was, daalde de temperatuur
vanmorgen tot ongeveer 10 gr. on-
j der nul. Deze koude lucht stroomt
nu de Oceaan op en wakkert daar
I de depressie-activiteit aan.
j Het krachtige hogedrukgebied bo-
ven Scandinavië blokkeert echter
voorlopig het doordringen van de
Oceaanstoring naar West-Europa.
Ieder jaar weer heerst aan de oevers van India's Heilige Rivier, de Ganges, een bijna chaotische drukte, als daar
duizenden gelovigen uit alle delen van het land bijeenkomen om deel te nemen aan één van 's werelds grootste
religieuze manifestaties: het Kumbh-feest. Taferelen als het bovenstaande, dat te Sangham bij Allahabad op
de plaat werd vastgelegd, treft men tijdens het 20 dagen durende feest over kilometers lengte aan de Ganges aan.
Korreltje
Gebrek is de slijpsteen van de
geest.
